דזשיימס קלארק מאקסוועל

ער האט פארמולירט די קלאסישע עלעקטראמאגנעטישע טעאריע, וואס האט פאראייניגט אלע עקספערימענטן און גלייכונגען פון עלעקטריע, מאגנעטיזם און אפטיק אין איין טעאריע. מאקסוועלס גלייכונגען האבן באוויזן אז עלעקטריע, מאגנעטיזם און ליכט זענען אלע מאניפעסטאציעס פון איין פענאמען, ד"ה דאס עלעקטראמאגנעטישע פעלד.

דזשיימס קלארק מאקסוועל
James Clerk Maxwell

געבורט	13 יוני 1831 עדינבורג, פאראייניגטע קעניגרייך
טויט	5 נאוועמבער 1879 (אלט 48) קעמברידזש, פאראייניגטע קעניגרייך
קבורה ארט	וועסטמינסטער אבי

אין 1865, האט מאקסוועל דעמאנסטרירט אז עלעקטרישע און מאגנעטישע פעלדער פארן ארום ווי כוואליעס מיטן גיך פון ליכט. ער האט פארגעלייגט אז ליכט כוואליעט זיך אין דעם זעלבן מעדיום וואס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פענאמענען. די פאראייניקונג פון ליכט מיט עלעקטרישע פענאמענען האט געברענגט צו זיין פאראויסזאג פונעם עקזיסטענץ פון ראדיא-כוואליעס. מאקסוועל ווערט אויך געהאלטן ווי א גרינדער פונעם מאדערנעם פעלד פון עלעקטרישער אינזשעניריע. אויך איז ער באקאנט פאר דער ערשטער קאליר־פאטאגראפיע אין 1861.

זיינע אויפדעקונגען האבן געהאלפן איינפירן די תקופה פון מאדערנער פיזיק, לייגנדיק די יסודות פאר אזעלכע פעלדער ווי ספעציעלע רעלאטיוויטעט און קוואנטן-מעכאניק. פיל פיזיקער האלטן מאקסוועל ווי דער 19טער־יארהונדערט וויסנשאפטלער וואס האט די גרעסטע השפעה אויף 20סטער־יארהונדערטן פיזיק. זיינע ביישטייערונגען ווערן ברייט גערעכנט צו זיין אויף דער זעלבער גרייס ווי אייזיק ניוטאן און אלבערט איינשטיין. אין אן אנקעטע פון די 100 מערסט פראמינענטע פיזיקער האט מען געוויילט מאקסוועל דער דריט־גרעסטן פיזיקער פון אלע צייטן, נאך נאר ניוטאן און איינשטיין. ביים ערשטן יארהונדערט פון מאקסוועל׳ס געבורט האט איינשטיין געשילדערט מאקסוועל׳ס ארבעט ווי די ״טיפסטע און מערסט פרוכבאר וואס פיזיק איז אדורכגעגאנגען זייט ניוטאנ׳ס צייטן״.

שוין אין 1855 האט מאקסוועל געהאט שטודירט עלעקטריע און מאגנעטיזם ווען מען האט פֿארגעליינט זיין "On Faraday's lines of force" (״וועגן פֿאראדיי׳ס קראפֿט־ליניעס״) צו דע קעמברידזש פילאסאפיע געזעלשאפט. אין דעם פאפיר האט ער פֿארגעלייגט א מער פשוטן מאדעל פון פֿאראדיי׳ס ארבעט, און וויאזוי עלעקטריע און מאגנעטיזם האבן א שייכות. ער האט געזאמלט אלץ וואס מען האט געוואוסט אין א פֿארבונדענעם געזעמעל פון דיפערענציאַל-גלייכונגען מיט 20 גלייכונגען אין 20 וואַריאַבלען. שפעטער האט ער פֿארעפֿנטלעכט די ארבעט אין "On Physical Lines of Force" (״וועגן פֿיזישע קראפֿט־ליניעס״) אין מערץ 1861.

בערך אין יאָר 1862, ווען ער האט געהאלטן לעקציעס אין קינג׳ס קאלעדזש, האט מאקסוועל אויסגערעכנט אז די גיך פון פראפאַגאַציע פון אן עלעקטראמאגנעטישן פֿעלד איז אומגעפֿער די גיך פון ליכט. ער האט געהאַלטן אז יש דברים בגו, ס׳איז נישט סתם צופֿעליג צוגעטראפֿן, זאָגנדיק, "מיר קענע נישט פֿארמיידן די אויסקום אז ליכט באשטייט פון קווערע כוואַליונגען פון דעם זעלבן מיטל וואָס איז דער גורם פון עלעקטרישע און מאגנעטישע פֿענאמענען."

מאקסוועל האט געוויזן ווייטער אז די גלייכונגען זאגן פֿאראויס דעם עקזיסטענץ פון כוואליעס פון אסצילירנדיגע עלעקטרישע און מאגנעטישע פֿעלדער וואס פֿארן אדורך ליידיגן רוים מיט א גיך וואס מען קען פֿאראויסזאגן פֿון פשוע עלעקטריע־עקספערימענטן; מיט די דאטן וואס זענען געווען דעמאלסט פֿאראן האט מאקסוועל גערעכנט א גיך פון 310,740,000 מעטער א סעקונדע. אין זיין 1864 פאפיר "א דינאמישע טעאריע פונעם עלעקטראמאגנעטישן פֿעלד", האט מאקסוועל געשריבן, "די השוואה פון די אויסקומען זענען משמע אז ליכט און מאגנעטיזם זענען צוויי אופַֿנים פונעם זעלבן סובסטאנץ, אז ליכט איז אן עלעקטראמאגנעטישע שטערונג וואס ווערט באוועגט אדורכן פֿעל לויט די געזעצן פון עלעקטראמאגנעטיזם".

זיינע בארימטע צוואנציג גלייכונגען, אין זייער מאדערנער פארעם פון פיר טיילווייז דיפערעציאל-גלייכונגען, האבן צוערשט דערשינען גאנץ אנטוויקלט אין זיין לערנבוך A Treatise on Electricity and Magnetism אין 1873. דער גרעסטער טייל פון דער דאזיגער ארבעט האט מאקסוועל געטון ביי גלענלער אין דער תקופה צווישן האלטן זיין לאנדאנער שטעלע און אנהייבן דאס קאווענדיש בענקל. אליווער העוויסייד האט פארמינערט די קאמפלעקסיטעט פון מאקסוועל׳ס טעאריע אראפ צו פיר דיפֿערענציאל־גלייכונגען, וואס זענען דערקענט היינט צוזאמען ווי מאקסוועלס געזעצן אדער מאקסוועלס גלײכונגען. כאטש פאטענציאלן זענען געווארן פיל ווייניגער פאפולער אינעם ניינצטן יארהונדערט, אבער ניצן סקאלאר און וועקטאר פאטענציאלן איז היינט סטאנדארט ווען מען לייזט די מאקסוועל-גלייכונגען.

מ׳האט באוויזן אז מאקסוועל האט רעכט, און זיין קוואנטיטאטיווע פארבינדונג צווישן ליכט און עלעקטראמאגנעטיזם ווערט גערעכנט איינעם פון די גרויסע אויפטוען פון דער 19טער־יארהונדערט מאטעמאטישער פיזיק.

מאקסוועל האט אויך איינגעפירט דעם באגריף פונעם עלעקטראמאגנעטישן פעלד גלייך צו די קראפט־ליניעס וואס פֿאראדיי האט געשילדערט.