პამინდორი

? პამინდორი
მენცარული კლასიფიკაცია
ომაფე: ჩანარეფი გჷნართი: ფორილთასამეფი კლასი: ჟირლებანიანეფი ფანია: ჯოღორჸურზენიშობურეფი გვარი: პამინდორი ბუნა: რჩქვანელობური პამინდორი
ლათინური ჯოხო
Lycopersicon esculentum
თხილუაშ სტატუსი
სურათეფი ვიკიოწკარუეს

რჩქვანელობური პამინდორი (Lycopersicon esculentum) — პომინდორიშ გვარიშ არძაშე გოფაჩილი გვარობა. ართწანიანი ჩანარი, ღერი დჷმანჯირე ვარდა თინგემარენჯი, სიმაღალეთ 0,2-3,0 მ, ტალიკე ვარდა ონდეთ ცხვიცხვამი; ფურცელი კენტსუაეჸონილი რე; პიორედი — ტიანი; პიორი — ჭიფე, ოშკაშე ვარდა შხუ, ჸვინთელი, შხვადოშხვა ალაფერუა გჷნაჸუნს. უმენტაშო მუშით ინტვერებუ. გჷმნაღელი — წვენამი, ჟირ- ვარდა მიარეოგვაჯამი, კვარკვალია, ალაბირტყა-კვარკვალია, ბირტყა, ელიფსური, წჷმოგჷნძარებულ-ოვალური, მაცქაშობურ დო სხულიშობური. გჷმნაღელი ჭითა, ვარდიშფერი დო შხვადოშხვა ინტენსივობაშ ჸვინთელ ფერიშ რე, თიშ წონა 20-შე 900 გ-შახ დო უმოსშახ ანჭუ. იმონდებუ ფალუაშე 80-140 დღაშა.

ჯოხოდვალა „პამინდორი“ იტალ. pomo d'oro-შე მოურს — „ორქოშ უშქურს“ შანენს. აცტეკური ჯოხოდვალა „ტომატლ“ ფრანგეფქ გინოთანგეს მუჭოთ ფრანგ. tomate (ტომატი).

პამინდორიშ ოდაბადე — ობჟათე ამერიკა, სოდე ასეშახ აბხვადჷნა პამინდორიშ ტყარი დო გვერდოკულტურული გვარობეფი.

 

 

 

პამინდორიშ გჷმნაღელეფი გიშეგორუაფჷნა მაღალი ოჭკომალფონი, გემუანი დო დიეტური მახასიათაფსალეფით. მონდა პამინდორიშ კალორიულობა (ენერგეტიკული ღირებულება) — 19 კკალ.. იკათუანს 4—8 % сსკირე ნივთარობეფს, სოდე კაბეტ აკანს იკენს ჭაფურია (გჷნმაღელიშ ედდომუშამი წონაშ 1,5—6%-ს), უმენტაშო წჷმორინელი რე გლუკოზათ დო ფუქტოზათ, ცილეფი (0,6—1,1%), ორგანული მჟავეფი (0,5%), ბოჭკოეფი (0,84%), პექტინური ნივთარობეფი (0,3%-შახ), კრახმალი (0,07-0,3%), მინერალური ნივთარობეფი (0,6%). პამინდორიშ გჷმაღელეფს დიდ მუდანობათ რე კაროტინოიდეფი (ფიტოენი, ნეუროსპორინი, ლიკოპინი, ნეალიკოპინი, კარპტინი (0,8—1,2 მგ/100 გ ედომუშამ მასაშ), ლიკოსანტინი, ლიკოფილი), ვიტამინეფი (В₁, В₂, В₃, В₅), ფოლიოშ დო ასკორბინიშ მჟავეეფი (15—45 მგ/100 გ ედომუშამ მასაშ), ორგანულ (ლიმონიშ, უშქურიშ, ღვინიშ, გლიკოლიშ), მაღალმოლეკულური ცჷმეფს (პალმიტინიშ, სტეარინიშ, ლინოლიშ) დო ფენოკლარბონატულ (პ-კუმარიშ, ყავაშ, ფერულიშ) მჟავეფს. გჷმნაღელეფს მიოგორეს ანტოციანეფი, სტეარინეფი, ტრიტერპენიშობური საპონინეფი, აბსციზირიშ მჟავა.

პამინდორიშ გჷმნაღელი, ნამუთ იკათუანს ქოლინს ზისხირს ქოლესტერინიშ მუდანობას ურკენს, თხილანს ჩხონჩხის ცჷმუანი წჷმნაქიმინეფშე, ამაღალენს ორგანიზმიშ იმუნურ სისტემას, ხეს უნწყუნს ჰემოგლობინიშ წჷმოქიმინუას.

პამინდორიშ ტუტა იკათუანს ჯიმუეფს (%): კალიუმი — 38,1, ნატრიუმი — 17, ფოსფორი — 9,4, მაგნიუმი — 8,6, კალციუმი — 6,1, თაშნეშე რკინა, წურწუფა, კრემიუმი, ქლორი, იოდი, ვანადიუმი, კობალტი, თუთია დო შხვა.

• კაპანაძე ე., სტატია „პამიდორი“, ქსე, ტ. 7, გვ. 655, თბ., 1984