ცხინვალიშ რეგიონი

მოჩამილი სტატია ეთმეჭარჷნს რუსეთიშ ფედერაციაშით ოკუპირაფილ ცხინვალიშ რეგიონს რინელ მოლინას. ტექსტის შილებე გჷმორინაფილი ორდას თი ტერმინეფი, ნამუეფით გჷმირინუაფუ საოკუპაციე რეჟიმიშით კონტროლირაფილ ტერიტორიასჷნ. მარგალური ვიკიპედიაშ მერინა ოკუპირაფილი ტერიტორიეფიშ თემატიკაშ გეშა ოკუპირაფილ ტერიტორიეფს რინელი მოლინეფიშ ეჭარუა ოხვილური რე აკადემიური/ომენცარე ღანკეფშე დო ვიკიპედიაშ მისიაშე - გიჭყას რსული, უგუნუბირაფჷ, ოავტორე ნებეფშე დუდიშული ენციკლოპედია - გიშნაველი. საქორთუოშ კონსტიტუციაშ მეჯინათ ცხინვალიშ რეგიონი საქორთუოშ სახენწჷფოშ აკოდგინალუაშა მიშმურს, ნამუსჷთ იზიარენს გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაციათ. ირნერი პოლიტიკურ-სამართალებური სისტემა, ნამუთ ცხინვალიშ რეგიონიშ ოკუპირაფილი ზონაშ ტერიტორიას რე გოჭყაფილინ ვალეგიტიმური დო ვაღიარაფილი რე საქორთუოშ თარობაშით დო სუვერენული სახენწფოეფიშ რსული უმენტაშობაშით.

ცხინვალის რეგიონი ვარ-და სამხრეთ ოსეთი, ოს. Хуссар Ирыстон, რუს. Южная Осетия) — რეგიონიშ პიჯოფონი ჯოხო, ნამუშათ მიშმურს ჸოფილი საქორთუოშ სსრ-შ ობჟათე ოსეთიშ ავტონომიური ოლქიშ ტერიტორია (1922-1990). 1989 წანას დოჭყაფილჷ ქორთულ-ოსური კონფლიქტიშ შედეგო, საქორთუოშ უჟინაში სხუნუშით ოლქიშ სტატუსიქ გეუქვუ (1990 წანაშ 10 ქირსეთუთა), ტერიტორიაქ გეგნირჷ ახალგორიშ, გორიშ, ჯავაშ, ქარელიშ, ონიშ დო საჩხერეშ რაიონეფშა. საქორთუოშ ასეიანი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დორთუალათთ, ჸოფილი ავტონომიაშ ტერიტორია მიშმურს დინოხოლენი ქართლიშ დო მცხეთა-მთიანეთიშ აკანეფშა. საქორთუოშ კონსტიტუციას რეგიონიშ ეიოშინალო გჷმირინუაფუ ტერმინი „ჸოფილი ობჟათე ოსეთიშ ავტონომიური ოლქი“, შხვა ოფიციალურ დოკუმენტეფს — „ცხინვალიშ რეგიონი“, ვარდა „ცხინვალიშ რეგიონი (ჸოფილი ობჟაე ოსეთიშ ავტონომიური ოლქი)“.

სეპარატისტულ ნძალეფქ, 1990 წანას ზოხორინალა გეგმაცხადეს ჯოხოდვალათ — „ობჟათე ოსეთიშ სხუნუეფიშ დემოკრატიული რესპუბლიკა“, მუქით 1991-1992 წანეფს რეგიონს ოურდუმე ქიმინჯეფი გიმიჭანუ. 1992 წანაშე (სოჭიშ აპიჯალა) რეგიონს გეთმედირთუ თინჩალაშმარენჯეფიშ აკოსვარილი ნძალეფი. 2008 წანაშ რუსეთ-საქორთუოშ ლჷმაშ უკულ რუსეთიშ ფედერაციაქ, ნიკარაგუაქ, ვენესუელაქ დო ნაურუქ აღიარეს „ობჟათე ოსეთიშ რესპუბლიკაშ“ ზოხორინალა. 2008 წანაშ მარაშინათუთაშე ასეშა რეგიონიშ ედომუშამ ტერიტორიას აკონტროლენს რუსეთიშ საოკუპაციო არმია.

2008 წანაშ 23 გჷმათუთას საქორთუოშ პარლამენტიქ მიღჷ კანონი „ოკუპირებული ტერიტორიეფიშ გეშა“, ნამუსჷთ 31 გჷმათუთას ხე მაჭარჷ საქორთუოშ პრეზიდენტიქ მიხეილ სააკაშვილქ.

ოერეფოშქაშეჯარალუა ვაჩინებულენს „ობჟათე ოსეთიშ რესპუბლიკაშ“ ზოხორინალას დო მოუჭანუანს რუსეთიშ ფედერაციას, ნამჷ-და შეასრულას საფრანგეთიშ პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზიშ შქამალობათ დოდვალირი 6 პუნქტიანი გეგმა დო თიშ ჯარეფქ ქიდიტუან საქორთუოშ ოკუპირებული ტერიტორიეფი.

• Темо Джоджуа, Историография Цхинвальского региона (Южная Осетия)
• ჩაგელიშვილი, თომა (2007-03-14). ობჟათე ოსეთი (ვიდეო ფაილი). დოკუმენტური ფილმი, გინოჩამეფიშ ციკლიშე საქორთუო — უახალაში ისტორია. სამაუჭყაფე კომპანია რუსთავი 2. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• მეტრეველი, როინი (2008-10-11). აკუფშაფალი საწყულე, ანუ ამაოება ამაოეფიშ. სტატია. გაზეთი საქორთუოშ რესპუბლიკა. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• ლიკლიკაძე, კობა (2005-06-19). ქორთულ-ოსური კონფლიქტი — უახალაში ისტორიაშ გაკვეთილეფი. ვებ რუბრიკა: ჯარიშკოჩი დო სახენწჷფო. რადიო დუდიშულა. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• ლიკლიკაძე, კობა (2010-02-17). აფხაზეთი დო ობჟათე ოსეთი — პოლიგონი რუსული ოურდუმე ბაზეფშო დო გჷმოჭანუა ნატოშო?. სტატია. ოურდუმე ჟურნალი,„ “ოურდუმე ჟურნალისტეფიშ ასოციაცია. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• სონღულაშვილი, ავთანდილი (2009). „ობჟათე ოსეთი“ საქორთუოს?!. კვლევა. რსხუ “იბერიანა”. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• თოთაძე, ანზორი (2008). ოსები საქართველოში: მითი და რეალობა. რკუალა. რსხუ “იბერიანა”. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• კვირიკაშვილი, ვასილი (2010-03-11). „ობჟათე ოსეთი“- ტერმინიშ წჷმოულობაშ ისტორია. სტატია. „ექსპერტეფიშ კლუბი“, ექსპერტეფი. კითხირიშ თარიღი: 2010-04-07.
• სააგენტო „ინტერპრესნიუსი“ — თ.ჯ. ობჟათე ოსეთიშ ზოხორინალაშ აღიარაფაშ ჟირი წანაშდუდშო ზეიმს არხანგელსკალი პორნოარტისტი ოკათუდჷ.^{[ღურელი რსხილი]}
• civil.ge — ვაშაძე: რუსეთის უციოთ აჸი მიშაღალირი C-300 ცხინვალიშ რეგიონშა.
• civil.ge — რუსეთის ცხინვალიშ რეგიონს C-300 ვადუდგუმ — რუსეთიშ დუდთხილუაშ სამინისტროშ წყუ.
• რუსეთიშით საქორთუოშო თ.ჯ ობჟათე ოსეთიშ შილებუამი დორთინაშ გეშა კინე ოკუპირებულ რეგიონს ხოლო რაგადანა // pirweli.com.ge Archived 2012-11-08 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.

• Темо Джоджуа, Историография Цхинвальского региона (Южная Осетия), Историографический диалог вокруг непризнанных государств : Приднестровье, Нагорный Карабах, Армения, Южная Осетия и Грузия. Науч. ред. Кимитака Мацузато. Sapporo: Slavic Research Center, Hokkaido University, 2007
• პროფ. გ. თოგოშვილი და ი. ცხოვრებოვი (შემდგენლები). „ოსეთის ისტორია დოკუმენტებსა და მასალებში (უძველესი დროიდან მე-XVIII საუკუნის ბოლომდე)“, სამტომეული (რუსულ ენაზე), ცხინვალი, 1960-62 წწ.
• თოთაძე, ანზორ. „ოსები საქართველოში: მითი და რეალობა“ / [რედ.: მარიამ ლორთქიფანიძე]. — თბილისი : უნივერსალი, 2006. — 111გვ. ; 20სმ.. — ბიბლიოგრ. ტექსტ. შენიშვნ.. — ISBN 99940-61-90-9.შინაარსი: კონფლიქტის ანატომია; ოსების ჩამოსახლება საქართველოში; ცხინვალის ძირძველი მოსახლეობა; როდიდან იხმარება ტერმინი „სამხრეთ ოსეთი“; მართლა შეუერთდა თუ არა „სამხრეთ ოსეთი“ რუსეთს 1774 წელს; გაყალბებული ისტორია; ცალმხრივად დანახული მოვლენები და „დაჩაგრული“ ოსები.
• სონღულაშვილი, ავთანდილი. „„სამხრეთ ოსეთი“ საქართველოში?!“ / [რედ.: პოლიტიკის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი ვაჟა შუბითიძე]. — თბილისი, 2009.
• Ментешашвили И. Осетинский сепаратизм в 1918-1920 гг. // Осетинский вопрос. Гори; Тбилиси, 1996