ურიული ნინა

ურიული ნინაშ უჯვეშაში ძეგლეფიე: ბიბლია, ეპიგრაფიკული ძეგლეფი (გეზერიშ კალენდარი - ჯვ. წ. X ო., შილოახიშ მუკნაჭარა - ჯვ. წ. VII ო.), ოსტრაკა (სამარიაშე - ჯვ. წ. VIII ო., ლახიშიშე - ჯვ. წ. VI ო.), პალიმფსესტი იუდაშ ტიოზიშე (ჯვ. წ. VIII - VII ოშწანურეფი.), მონეტეფი, მუკნაჭარეფამი ოწონალეფი. ჯვ. წ. VI ოშწანურაშახ ურიული ნინა საართო-ოკათაშე ნინა რდჷ პალესტინას, მუდგაშ უკული დიჭყჷ თიში არამეიზაციაქ (უპირველაშ ირიშო - ნოღეფც). თე პერიოდის (ჯვ. წ. XII-II ოშწანურეფი.) ურიული ნინა ჩინებულიე მუჭოთ ბიბლიაშ ურიული ვარა ჯვეში ურიული. ახ. წ. III ოშწანურაშახ ურიული ნინა დიო ხოლოდ იხვარებაფუაფუდჷ ოფუტეშ მახორობას; ნოღას თის ირინუანდეს ხვალე გურაფილეფი - რაბინეფი, ნამუეფქუთ დარსხის „აკადემიური“ ლიტერატურა: ბიბლიაშ კომენტარეფი დო ბიბლიური კანონეფიშ გეძინელობეფი („მიშნა“, „თოსეფთა“, „მიდრაშეფი“). უმოსი გვიანს - იერუსალიმიშ დო ბაბილონიშ „თალმუდეფი“ (IV-V ოშწანურეფი.), ბიბლიაშ ტექსტეფიშ კითხირიშ წესეფიშ დო ვოკალიზაციაშ შანეფიშ კათელი „მასორა“(VI-VII ოშწანურეფი.). თე ლიტერატურაშ ნინა ჩინებულიე მუჭოთ რაბინული ურიული ვარა მიშნიშ ურიული. ჯვ. წ. III- ახ. წ. II ოშწანურეფიშ ხანიშიე იუდაშტიოზის (ყუმრანიშ დო მურაბათიშ ლეხერეფი) კჷლრჩქინელი გრაგნილეფი, ოსტრაკა, თაშნეშე ნახალ-ხევერს ნაძირეფი კორესპონდენცია. ბიბლიაშ უკულნეშიანი ურიული ლიტერატურაშ ნინა ოშქარი ურიული რე ჩინებული. ათეშ უკული იჭყაფუ თეხანური ურიული ხანა (კანკალეშა თისი ჩილათირო „ჯვეშურიულც“, „ივრითის“ უძახუნა, მუდგათ ურიულო „ურიული ნინას“ შანენც). თეხანური ურიული ნინა შურდინომბარილი ბიბლიაშ ნინა რე, ნამუსუთ XIX ოშწანურაშ ეკონიაშე სისტემატურო იქიმინუ ლიტერატურა (ხანტური, ოგურაფალი, პერიოდიკა), ოდო ისრაელიშ სახენწჷფოშ დორსხუაფაშ უკული (1948) თე სახენწჷფოშ ოფიციალური ნინა რე.

• ურიული ჭარალუა
• იდიში
• იდისტიკა
• იუდაიზმი
• იუდაისტიკა

• წერეთელი, კონსტანტინე: ბიბლიაშ ურიული – Biblical hebrew: გრამატიკა, ქრესტომათია, ლერსიკონი : ოხემანჯღვერე / [რედ.: მ. გოცირიძე] - ქართი : ქართიშ უნ-ტიშ გჷშმაშკუმალარობა, 2001 - ეჯღუნებჷ საქორთუოს ურიეფიშ დოკვირდაფაშ 2600 წანაშდუც . ISBN 99928-58-37-0
• მალერი, ისრაელ: ალეფბეთი: ურიული ანბანი შხვადოშხვა ხანიშ ბაღანეფშო [მათარგმ. გურამ ბათიაშვილი, მახანტ. მ. ჟერებჩევსკი] - ქართი 2004
• ურიული ანთოლოგია / პროექტიშ ავტ. სოსო ჯინჯიხაშვილი ; [აკმადგინალი. ირმა აბაშიძე ; რედ. მამუკა ბუცხრიკიძე] - ქართი 2008. შპს ჟურნ. "თბილისელები"

• ქართიშ ივანე ჯავახიშვილიშ ჯოხონობაშ სახელნწჷფო უნივერსიტეტი, ურიისტიკა-არამეისტიკაშ საბაკალავრო პროგრამა (მორჩილი დოხასიათაფა)^{[ღურელი რსხილი]}