მაჰათმა განდი

30 ღურთუთა, 1948, დელი), ოირკოჩეთ ჩინებული მუჭოთ მაჰათმა განდი — ინდოეთიშ შურიელი დო პოლიტიკური ლიდერი, მიდგაშ მანჯღვერალათ ინდოეთიქ ბრიტანეთიშე ზოხორინალას მიოჭირინუნ. ედომუშამ შურდგჷმაშ განწხანს თინა ივარანდჷ მუდგაინი სახეშ ტერორიზმის ვარა ნძალუას. ნძალუაშ ვარაფაშ მუშობურ ფილოსოფიაქ, ნამუსჷთ თიქ სატიაგრაჰა გიოდჷნ, დიდი გოლინა იღვენუ ერუანულ დო ვარ ინტერნაციონალურ ვანძალუობურ აწორინჯალაშ ყარაფეფშა მოსოფელიშ მასშტაბით ამუდღარშახ.

მაჰათმა მაჰათმა განდი
Mohandas Karamchand Gandhi मोहनदास करमचद गां६ाी (ჰინდი)
ჯოხო დაბადებაშვანს	મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી (გუჯარათი)
მოღალობა	ადვოკატი პოლიტიკოსი აქტივისტი ჭარუ
ბიოგრაფიული ჩინებეფი
დაბადებაშ თარიღი	2 გჷმათუთა, 1869
დაბადებაშ აბანი	პორბანდარი, პორბანდერიშ შტატი, ქათიავარი, ბომბეიშ საპრეზიდენტე, ბრიტანეთიშ ინდოეთი (ასეიანი გუჯარათი, ინდოეთი)
ღურაშ თარიღი	ღურთუთა 30, 1948 (78 წანერი) ბაძაძი: ჸვილუა
ღურაშ აბანი	ნიუ-დელი, ინდოეთიშ დომინიონი (ასეიანი ინდოეთი)
ერუანობა	ინდოარი
ალმასქუ	კასტურბაი განდი (დექ. 1883; ღ. 1944)
სქუალეფი	ჰარილალი, მანილალი, რამდასი, დევდასი

მაჰათმა სანსკრიტის იშიფრებუ მუჭოთ „შურტომბა“, „პატიოცემელი ჯვეში კოჩი“. თაშ მაართაშე თინა 1914 წანას, ობჟათე აფრიკაშ რესპუბლიკას მიშინუეს. ინდოეთის თიშა უჯოხოდეს ბაპუ (გუჯარათულს იშიფრებუ მუჭოთ მუმა, ბაბუ.).

1948 წანაშე თიქ დიჭყუ მოღალობა, მუჭოთ ერის შურიელ მანჯღვერექ. ზუსტას რაბინდრანათ თაგორქ გიოდჷ თის მაჰათმა.

მოჰანდას განდიქ დებადჷ 1869 წანაშ 2 გერგობათუთას პორბანდარს, გუჯარათი, ინდოეთი. მუჟამსჷთ განდიქ 18 წანერო გჷნირთჷ, თიქ ინგლისშა სამარათლიშ დაგურაფალო მიდართჷ.. მუჟამსჷთ მაჰათმა განდიქ ადვოკატო გჷნირთჷნ, თიქ ბრიტანეთიშ კოლონიაშა მიდართჷ, ობჟათე აფრიკაშ რესპუბლიკაშა, სოდე თიქ გეჩინებაფუ კანონეფი, ნამუშ მეჯინათ უჩაკანამეფს მერკე ნებეფი უღუდეს, ვინდარო ჩეკანამეფს. თიქ პოლიტიკური აქტივისტო გჷნორთა გინოჭყვიდუ, თიშ გეშა ნამჷ-და დუთირუდუკო უსამართალე კანონეფინ. თიქ აკოქიმინჷ ჭყანიერი, ვანძალებური ყარაფი. განდიშ რინაშ ბორჯის ინდოეთი ბრიტანეთიშ კოლონია რდჷ. ნამუსჷთ თინა დუდს ვაუდვანდჷ.

1930 წანასს განდიქ მანწყუ ჯიმუშ მარში.

 

მუჟამსთ განდიქ ინდოეთშა თირთჷნ, თიქ ინდოეთიშ ზოხორინალაშ მოპალუაშო მოხვარა გინოჭყვიდჷ. განდი მოუჭანუანდჷ ბრიტანეთიშ შხვა კოლონიეფიშ კათას, ნამჷ-და ულჷმუდესკონ დუდიშულაშო, აკუფაჩუდესკო ბრიტანეთიშ იმპერია დო აკუდგინუდესკონ დორხველი ქიანაშ სახენწჷფობურობა.

ბრიტანეთიშით კოლონიზირაფილ ინდოეთის მიარე ეთნიკური დო რელიგიური ბუნა ოხორნადჷ. თინეფს შქას მიარე ფირქენდჷ, ნამჷ-და ქიანეფს ოკო აკურღვაფუდესკო თეჯგურა რსხუ დო გეგმოუქიმინუდესკო ზოხორინელ სახენწჷფეოფონ. მარა თეშე გინორთელო მაჟრაჸურე ფირქენდეს, ნამჷ-და ინდუისტეფს დო მუსლიმეფს ართო ოკო დურინუდესკო. განდი ინდუისტი რდჷ, მარა თის მოწონდჷ შხვა რელიგიეფით, ისლამი, იუდაიზმი, ქირსიანობა. განდი ფირქენდჷ, ნამჷ-და არძა რელიგიაშ წჷმმარინაფალს უღუდას ოკო ართნერი ნებეფი, ართო თინჩალო დოდირთანი.

1938 წანას, განდიქ ვარი თქუ კონგრესის დოკაფილ პოსტიშე. განდი რაგადანდჷ, ნამჷ-და კონგრესის მუშობაშ გეშა თინა ვაშილებუანდჷ აკუართიანებუდუკო ართიანშე დორთილი სოციალური ფენეფი დო რელიგიეფი. თაშნეშე თინა ფირქენდჷ, ნამჷ-და თიში მარგე ქიმინუაშ კოეფიციენტი პოლიტიკურ პროცესეფს მერკე იჸუაფუდჷ ვინდარო ომენოღალე აქტივიზმის.

1947 წანას, ბრიტანეთიშ ინდოეთიქ მიპალუ ზოხორინალა დო გოულუ ზურგი ჟირ შხვადოშხვა ქიანაშ შქას, ინდოეთის დო პაკისტანს. თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და განდის ოკოდჷ ინდოეთიშ ზოხორინალან, თის ვაკოდჷ პაკისტანი დო ინდოეთი გორთელედკო ჟირ სახენწჷფოთჷნ. განდი ზოხორინალაშ დღაშ ეშანუაშ მანგიორო, რგუალენდჷ ინდოეთიშ დორთუალაშ გეშა.

1948 წანას, 30 ღურთუას, ინდუისტი ექსტრემისტიქ, ნათურამ გოდსექ მაჰათმა განდი დოჸვილუ. თიქ ქაჸათჷ განდის, თიშენ ნამჷ-და თინა ფირქენდჷ განდი მოთვინე რდჷ მუსლიმეშოთ. ნათურამ გოდსე გჷთოშკვიდაფათ დასაჯეს.

• ჰინდ სვარაჯი (დუდეფი წინგიშე). სატიაგრაჰა ობჟათე აფრიკას (ფრაგმენტეფი). ჩქიმი ტოლსტოი. სტატიეფი დო რაგადეფი
• ჩქიმი რინა მოსკოვი, დუდ. რედ. ბჟაეილოური ლიტერატუა გჷშაშქუმალა «Наука», 1969
• პედაგოგიური ნახანდუეფი. მ.: შალვა ამონაშვილიშ გჷშმაშქუმალარი ჸუდე, 1998
• ართიანწკჷმა მეჭარუა ლ. ნ. ტოლსტოის დო მ. კ. განდის შქას Archived 2009-02-11 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. პუბლ. ა. სერგეენკო // ლ. ნ. ტოლსტოი / АН СССР. Ин-т рус. лит. (Пушкин. Дом). — М.: Изд-во АН СССР, 1939. — Кн. II. — (Лит. наследство; Т. 37/38).
• განდიშ ნაჭარა ჰიტლერს Archived 2012-04-19 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. (ორიგინალი ტექსტი დო გჷნოთანგილი რუსულო).

• ადამიანები რომელთაც შეცვალეს მსოფლიო, განდი, თბ., 2010 წ.

• Gandhi Smriti — Government of India website Archived 2007-07-12 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Mani Bhavan Gandhi Sangrahalaya Gandhi Museum & Library
• Gandhi Research Foundation - One-Stop info on Gandhi

თე სტატია პიჯიშ გეშა დიოდღარო მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქუმმეხვარათ დო აკაფშათ თინა.