ლიტერატურა

ინწრო გაგებათ - ხანტილური ლიტერატურა, ხელუანობაშ ართ-ართი დარგი, ნამუთ გჷმოსახუაშ მეშქაშალათ ირინუანს ზიტყვას, რაგადის, ნინას. ანტიკური ფარანს თის ხვალე ჟიპიჯზიტყვიერობაშ ფორმა უღუდჷ, უკული მოხვადჷ ანაწარმებეფიშ დინოჭარუაქ. ბორჯეფიშ განწხანს ლიტერატურაქ აკიძინჷ კერძო ხასიათი დო გინირთჷ ჯარალუობური ჸოფაშ, ადამიერული ურთიართობეფიშ დო ემოციეფიშ გჷმოხანტუაშ დო კვლიაშ მეშქაშალათ.

აშხვანერენა ლიტერატურული ხელობუაშ ჟირი ბუნას: პოეზიას დო პროზას. პოეზია რე ემოციეფიშ გჷნოჩამა ზიტყვაშ მუსიკათ, ნამუთ მეტრიკაშ გარკვიული წესეფს დოჸუნს, ოდო პროზა რჩქვანელობური მუნათხობელა რე ლერსეფით გონწყუალაშ უმუშო. პროზა უმოსო ომანგჷ ირდღალურ ოჩიებელი ნინას, ვინდარო პოეზია. ანტიკური ლიტერატურული ნაწარმებეფი ლერსო რდჷ აკოქიმინელი, პროზა უმოსი გვიანიშ ეტაპი რე. ხვალე მა-18-19 ოშწანურეფს მოხვადჷ თინეფიშ გოართმანგაფაქ შანულობაშ მეჯინათ.

პროზაულ ნაწარმებეფს ორხველჷ:

მითი, ლეგენდა,არიკი, იგავი, ეპოპეა, ეპოსი,

რომანი,ნოველა,თხობელუა ,დრამა,პიესა, ესეი, პუბლიცისტური ნარკვვია,ეპისტოლე დო მემუარეფი

პოეტურ ნაწარმებეფს ორხველჷ:

ლერსი, პოემა, ეპოპეა დო ეპოსი

ლიტერატურული ნაწარმებეფიშ გჷშაკერძაფილ სახეობას წჷმარინუანს კუნტა გჷმოთქუალეფი, ნამუეფით გჷმოხანტჷნა ადამიერეფიშ ნოსჷმჷნს რინაშ შხვადოშხვა ღირაფილობეფიშ გეშა:

აფორიზმი, ანდაზა, სენტენცია, მაქსიმა დო დევიზი

ლიტერატურაშრჩქინჯალა, ნამუთ გურაფულუნეც ლიტერატურაშ ისტორიას დო ფორმეფს, იჩინენს თიშ გოვითარაფაშ სტილეფს დო პერიოდეფს:

რენესანსი, კლასიციზმი, ბაროკო, რომანტიზმი დო მოდერნიზმი

გოთანჯაფაშ ალაფათ, ლიტერატურული ნაწარმებეფს ორხველჷ მუჭოთ „ვეფხისტყაოსანი“ დო „დავითიანინ“, თეში ბიბლია, "ქართლის ცხოვრება" (მარგალურო - ქართლიშ რინა), დო საქორთუოშ კონსტიტუცია. უმოსი ხშირას ტერმინი ‘ლიტერატურა’ არჩქილენა მუჭოთ ბელეტრისტიკა ანუ ზიტყვაკაზმული ჭარილაფაშ (თხობელუეფი, რომანეფი) ნაწარმებეფიშ ართიანალა.

ლიტერატურული ნაწარმებეფი დინორეშ მეჯინათ შილებე რდას:

• ჰაგიოგრაფიული, წიმინდეფიშ რინაშ ემასახაფალი, მაგ. „შუშანიკიშ წამება“;
• ისტორიული, მაგ. კ. გამსახურდიაშ „დავით აღმაშენებელი“, თუკიდიდეშ “პელორონესიშ ლჷმა”, ე. გიბონიშ “რომიშ იმპერიაშ რეგრესი დო დონთხაფა;
• ბიოგრაფიული, მაგ. პლუტარქეშ „კეთილშობილ ბერძენეფიშ დო რომალეფიშ რინა“;
• ფილოსოფიური, მაგ. პლატონიშ „დიალოგეფი“;
• ომენცარე, მაგ. ჩ.დარვინიშ “სახეობეფიშ გოჭყაფა”, ჟ.–ა. პუანკარეშ “მენცარაფა დო ჰიპოთეზა”, ზ. ფროიდიშ ნაწარმებეფი;
• პოლიტიკური, მაგ. ნ. მაკიაველიშ “თარი” , ციცერონიშ, თ. ჯეფერსონიშ, უ. ჩერჩილიშ დო შხვეფიშ ნაწარმებეფი.

• ფოლკლორი,ავტობიოგრაფია – ბიოგრაფია – დეტექტიური რომანი – დეტექტიური ფანტასტიკა - ვესტერნი – კრიმინალური რომანი – ობაღანური დიტერატურა – ომენცარე ფანტასტიკა – სატირა

ლიტერატურული ფიგურეფი:

• ბელეტრისტი – დრამატურგი – ესეისტი – კრიტიკოსი – ჭარუ – ნოველისტი – პოეტი – პროზაიკოსი – ჟურნალისტი

ერუანული ლიტერატურეფი:

• ამერიკული ლიტერატურა – ბერძნული ლიტერატურა – გერმანული ლიტერატურა – ესპანური ლიტერატურა – თურქული ლიტერატურა – ინგლისური ლიტერატურა – იტალიური ლიტერატურა – რუსული ლიტერატურა – სპარსული ლიტერატურა – ფრანგული ლიტერატურა – ქორთული ლიტერატურა - რომაული ლიტერატურა

• ქორთული ლიტერატურა
• გჷშნაგორა ქორთული პოეზია