დანია

Danmark), ოფიციალურო დანიაშ სამაფო (დან. Kongeriget Danmark) — სუვერენული სახენწჷფო ოორუე ევროპას, ნამუშ აკოდგინალუაშათ მიშმურს ჟირი დომინიონი — ფარერიშ კოკეფი ატლანტიშ ოკიანეს დო გრენლანდია ოორუე ამერიკას. დანია სკანდინავიურ ქიანეფს შქას არძაშე ობჟათეჸურე დვალირი სახენწჷფო რე. იდვალუაფუ შვედეთიშ დო ნორვეგიაშ ობჟათეჸურე დო აკა სახენწჷფო, ნამუწკჷმათ თის ოსქირონე თანჯა გაჩქჷნ, რე გერმანიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა. ქიანაშ ტერიტორიაშ უდიდაში ნორთი იდვალუაფუ იუტლანდიაშ ჩქონს დო ანდა კოკის, ნამუეფ შქას ეიოღანკალი რე ზელანდია, ფიუნი, ლოლანი, ფალსტერი დო ბორნჰოლმი, თაშნეშე ანდა მორჩილი ზჷმაშ კოკი, ნამუეფიშ ართობულობა ქიმინჷნს დანიაშ არქიპელაგის.

დანიაშ ომაფე დან. Kongeriget Danmark დანია
შილა
დევიზი: Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke (ღორონთიშ მოხვარა, ერიშ ჸოროფა, დანიაშ ჭყანა)
ჰიმნი:  (თე უსქვამაში დიხა)
ნანანოღა		კოპენჰაგენი 55.783333,9.78333355°47′ ოორ. გ. 9°47′ ელ. გ. / 
უკაბეტაში ნოღა		კოპენჰაგენი, ორჰუსი, ოდენსე, ოლბორგი
ოფიციალური ნინა(ეფი)		დანიური
რელიგია		ლუთერანობა
თარობა		უნიტარული საპარლამენტო კონსტიტუციური მონარქია
-	მაფა	ფრედერიკ X
-	პრემიერ-მინისტრი	მეტე ფრედერიქსენი
ფართობი
-	გვალო	43,094 კმ2 (130-ა)
-	წყარი (%)	1.74
მახორობა
-	2023 ფასებათ	5,935,619 (112-ა)
-	მეჭედალა	138.22 ად/კმ2
ედპ (ჸუპ)		2023 ფასებათ
-	გვალო	$441.754 მილიარდი (52-ა)
-	ართ მახორუშე	$74,957 (10-ა)
აგი (2021)		0.948 (6-ა)
ვალუტა		დანიური კრონი (kr.) (DKK)
ბორჯიშ ორტყაფუ		UTC+1
-	ზარხულიშ (DST)	UTC+2 (UTC)
ქიანაშ კოდი		DK
Internet TLD		.dk
ოტელეფონე კოდი		+45

• ოფიციალურო: დანიაშ ომაფე
• ოდაბადურო: Kongeriget Danmark

ქიანა იდვალუაფუ ოორუე ევროპას, უკჷნებუ იუტლანდიაშ ჩქონი დო გოხოლუაშ კოკეფი. ოსქირონე სანძღო უღჷ გერმანიაწკჷმა.

• ფართობი: 43.069 კვ.კმ
• ორთა: უმაღალაში კონკა — იდინგ-სკოვი 173 მ; უგ. წყარმალუ (კმ) — გუდენა 158; თ. ტობეფი — ნისუმ-ფიორდი, არესი; თ. კოკეფი (კვ.კმ) — ზელანდია 7.450, ფიუნი 3.485, ლოლანი 1.244, ბორნჰოლმი 588; კლიმატი - ოკიანური.

• პოლიტიკური სისტემა — კონსტიტუციური მონარქია.
• სახენწჷფოშ მადუდე — დანიაშ მაფეფი შლეზვიგ-ჰოლშტაინ-ზონდერბურგ-გლიუქსბურგეფიშ დინასტიაშე რენა. მა-20 ოშწანურას მაფენდეს: კრისტიან IX (1863-1906), ფრედერიკ VIII (1906-1912), კრისტიან X (1912-1947), ფრედერიკ IX (1947-1972), დიაფალ მარგრეტე II (MARGRETHE II) (1972-2024); მა-21 ოშწანურას მაფენდეს: ფრედერიკ X (2024-ასეშა).
• თარობაშ მანჯღვერი პრემიერ-მინისტრი.
• კანონიშდუმადვალუ ორგანო — ართპალატამი პარლამენტი — ფოლკეტინგი (179 მაკათური).
• ადმინისტრაციული გორთუალა —14 კომუნა (amt), 2 ნოღა (amtskomunes - კოპენჰაგენი დო ფრიდერიკსბერგი) დო 2 ავტონომიური ტერიტორია (ფარერიშ კოკეფი, გრენლანდია).

• მახორობა — 5,511 ვითოში (2009), თენეფშე 97% დანიარეფი.
• ნინეფი — დანიური, ფარერული, გრენლანდიური (ინუიტური დიალექტი). ინგლისური დომინირენს, მუჭოთ მაჟირა ნინა.
• რელიგია — ევანგელურ-ლუთერანული, პროტესტანტიზმი.
• ნოღეფი (ვითოში) — კოპენჰაგენი (1.094), ორჰუსი (221), ოდენსე (145), ოლბორგი (121), ესბიერგი (77).

დანიაშ სახენწჷფოქ დირსხუ IX-X ოშწანურეფს. 1849 წანაშე რე კონსტიტუციური მონარქია. 1940 წანას გეჭოფჷ გერმანიაქ. 1992 წანაშ რეფერენდუმს გინოვარაფილქ იჸუ მაასტრიხტიშ აპიჯაფაქ. თარობას აჸუ კანკალე თირუეფქ მიშაღალარქ, თეშ უკული კათაქ ხუჯი ქოდუკჷნ მაჟირა რეფერენდუმს. 1949 წანაშე რე ნატოშ მაკათური, 1973 წანაშე ევროპაშ რსხუშ მაკათური.

 

• ასტრონომი - ტიხო ბრაჰე;
• ფიზიკოსი - ნილს ბორი;
• ჭარუ - ჰანს ქრისტიან ანდერსენი;
• კომპოზიტორი - დიტრიხ ბუქსტეჰუდე
• ლინგვისტი - ოტო იესპერსენი;
• მეშარე - ვიტუს ბერინგი;
• მოჭადრაკე - ბენტ ლარსენი;
• მობურთეეფი - მიხაელ დო ბრაიან ლაუდრუპეფი, პეტერ შმაიხელი.

• Denmark.dk
• Denmark entry at Encyclopædia Britannica
• A guide to Danish Culture
• Facts about Denmark and a brief tour through the country
• A list of Danish companies
• Expat Living in Denmark
• Denmark Archived 2008-07-05 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• DanishHeritage.dk
• Ministry of Foreign Affairs of Denmark Archived 2017-11-22 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Study in Denmark
• Chief of State and Cabinet Members Archived 2013-09-21 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Google news Denmark