Hong Kong

Upod hin mga 7.3 ka milyon nga Hongkonganon hin dirudilain nga mga nasodhanon hin teritoryo nga 1,104 ka km², an Hong Kong amo an ika-upat hin pinakadako hin densidad hin kamolupyohan ha kalibotan.

Pinaurog nga Rehiyon Pagdumarahan han Hong Kong han Kanan Katawhan Republika han Tsina 中華人民共和國香港特別行政區 Jūng'wàh Yàhnmàhn Guhng'wòhgwok Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui (Hong Kong nga Kinantones) Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China (Ininggles)
Flag Tigaman
Awit:  "Marcha han mga Boluntaryo" 義勇軍進行曲 Yihyúhnggwān Jeunhàhngkūk
Bukad han syudad Bauhinia blakeana 洋紫荊 Joengzīgìng
Kahamutang han Hong Kong ha sulod han Tsina
Status	Pinaurog nga rehiyon hin pagdudumara
Opisyal nga mga pinulungan	Tsininoa Iningglesb
Mga opisyal nga pagsurat	Minat-an nga Tsininob Ininggles nga abakadahan
Ethniko nga mga grupo (2017)	92.0% Tsino 2.5% Pillipino 2.1% Indonesyano 0.8% Busag 2.6% others
(Mga) Tawag hin tawo	Hongkonger Hong Konges Hongkonganon
Kagamhanan	Gindevolve nga pinamunuan hin ehekutibo nga parlamentaryo nga sistema sakob hin sosyalista nga republika
• Hepe nga Ehekutibo	Carrie Lam
• Pamuno nga Maghirilom	Matthew Cheung
• Pansalapi nga Maghirilom	Paul Chan Mo-po
• Maghirilom para hin Katadungan	Rimsky Yuen
• Mangulo han Konseho	Andrew Leung
• Pamuno nga Mahistrado	Geoffrey Ma
Nasodnon nga pagrepresenta
• Nasodnon nga Kongreso han Katawhan	36 nga delegado (hin 2,924)
• Konferensya hin Pagkonsulta ha Politika han Katawhan nga Tsino	203 nga delegado
Magbabalaod	Konseho hin Pamalaod
Autonomiya ha sakob han Kanan Katawhan Republika han Tsina
• British nga tinatag-iyahan	26 Enero 1841
• Tratado han Nanking	29 Agosto 1842
• Kombensyon han Peking	18 Oktubre 1860
• Pagpahaluag han Teritoryo han Hong Kong	9 Hunyo 1898
• pag-okupar han militar nga Imperyal nga Hapones	25 Disyembre 1941 tubtob 15 Agosto 1945
• Pagbalhin hin pagsoberano tikang han Reino Unido	1 Hulyo 1997
Langyab
• Total	2,755 km2 (1,064 sq mi) (ika-184)
• Katubigan (%)	59.8 (1,649 km2; 637 sq mi)
Kamolupyohan
• 2017 estimate	7,389,500 (ika-100)
• Densidad	6,544/km2 (16,948.9/sq mi) (ika-4)
GDP (PPP)	2016 nga banabana
• Bug-os	$429.652 ka bilyon (ika-44)
• Per capita	$58,322 (ika-11)
GDP (nominal)	2016 nga banabana
• Bug-os	$320.668 ka bilyon (ika-33)
• Per capita	$43,528 (ika-16)
Gini (2016)	53.9 high
HDI (2015)	▲ 0.917 hataas hin duro · ika-12
Salapi	Hong Kong nga dolar (HK$) (HKD)
Zona hin oras	UTC+8 (Hong Kong Time)
Format hin pitsa	dd-mm-yyyy yyyy年mm月dd日
Dapit hin pagmanehar	walá
Kodigo hin pagtawag	+852
ISO 3166 nga kodigo	HK
Internet TLD	.hk .香港
Websayt gov.hk
^ An Kinantones amo an de facto nga standard. ^ Ha tanan nga paggamit han gobyerno, an mga dokumento nga sinurat nga nagamit hin Minat-an nga Tsinino nga mga agi autoritatibo nga labaw hin mga sinurat hin Ginyano nga Tsinino nga mga agi. An Ininggles nagsasaro hin patas nga status han Tsinino ha tanan nga mga opisyal nga buruhaton.

An Hong Kong han una usá nga kolonya han Imperyo Britaniko, katapos han perpetual nga paghatag han Purô han Hong Kong tikang han Tsina han Qing ha pagkatapos han Syahan nga Gera hin Opium han 1842. Ginpahilawig an kolonya ngadto han Rawis han Kowloon han 1860, ngan dugang nga nakakuha hin 99-ka-tuig nga pagplite han Bag-o nga mga Teritoryo tikang han 1898. Gin-ukupa han Hapon an Hong Kong hin urhe didâ han Ikaduha nga Gera han Kalibotan, tubtub han pagbalik hin pagdumara han mga Britaniko han 1945. Gin-ulî ha Tsina an teritoryo ha ilarom han batakan han Sino-British nga Dugtong nga Pagdeklara, nga ginpirmahan han Reino Unido ngan Tsina han 1984 ngan gintigamnan han pagbalhin hin pagsoberano han Hong Kong han 1997, han pagin pinaurog nga rehiyon pagdumarahan han Kanan Katawhan Republika han Tsina an Hong Kong.

Ha ilarom han prinsipyo hin "usá nga násod, duhá nga sistema" ("one country, two sistems"), nagmamantener an Hong Kong hin bulag nga sistema hin politika ngan ekonomiya tikang han Tsina. Gawas ha depensa militar ngan ha panlangyawanon nga mga butang, an Hong Kong mayda kalugaringon nga mga gahom nga ehekutibo, pamalaod (lehislatibo), ngan panhukom (hudikatura). Bisan pa, an Hong Kong direkta nga nagpapadukwag hin mga relasyon han mga langyaw nga estado ngan mga internasyonal nga mga organisasyon hin haloag nga katutuban hin mga "naaangay nga mga larangan" ("appropriate fields"), nga aktibo ngan nagluglugaring hin paghibulig han mga institusyon sugad han Asia-Pacific Economic Cooperation nga forum ngan han World Trade Organization.

An Hong Kong usá han mga pinaka-importante nga sentro hin pananalapî han kalibotan, nga nakapot han gihataasi nga ihap ha Financial Development Index ngan dayuday nga naranggo nga mga lugar nga pinaka-competitibo ngan pinakagawasnons. Komo ika-pitó nga gidakoi nga nagkokomersyo nga entidad ha kalibotan, an legal tender nga salapi hini, an Hong Kong nga dolar, amo an ika-13 hin mga gidamo-i nga binabalyo nga salapî. An ekonomiya nga gindominar hin tertiary sector han Hong Kong ginkakarakterisar hin kompetitibo nga yano nga pagbuwís ngan sinusuporta ini han independiente nga sistema hin hudikatura. Bisan man kun an syudad mayda han usa han mga gihataasi nga per capita income ha kalibotan, mayda ini dako nga diri-pagkapatas hin income.

An Hong Kong amo an mayda gidamo-i hin skyscraper ha kalibotan, nga nagpapalibot han Duruungan han Victoria, nga nahamutang ha butnga han dako-hin-densidad nga urban nga rehiyon han syudad. Mayda ini hataas hin duro nga pagranggo ha Human Development Index ngan an gima-iha-i hin life expectancy han kalibotan. Labaw hin 90% han kamolupyohan hiní nagamit han maupay-nga-nadukwag nga panakayan pan-publiko. Mga tig-panahon nga polusyon ha kahanginan nga an mga gintikangan an mga hagrani nga mga lugar hin industriya han mainland nga Tsina, nga nagamit hin diri-istrikto nga standard hin emisyon, nagresulta hin hataas nga level hin mga particulate ha kahanginan ha imbyerno.

Hong Kong
"Hong Kong" ha Tsinino nga mga agi
Tsinino	香港
Kinantones Yale	Hēunggóng o kundi man Hèunggóng
Literal nga kahulogan	Mahamot nga Duruungan, Insenso nga Duruungan
Mga transkripsyon Standard nga Minandarin Hanyu Pinyin Xiānggǎng Bopomofo ㄒㄧㄤ   ㄍㄤˇ Gwoyeu Romatzyh Shianggaang Wade–Giles Hsiang1-kang3 Yale nga pagromanisar Syānggǎng IPA [ɕjɑ́ŋ.kɑ̀ŋ] Wu Pagromanisar shian平kaon上 Hakka Pagromanisar Hiong1gong3 Yue: Kinantones Yale nga pagromanisar Hēunggóng o kundi man Hèunggóng IPA [hœ́ːŋ.kɔ̌ːŋ] or [hœ̂ːŋ.kɔ̌ːŋ] Jyutping Hoeng1gong2 Canton nga pagromanisar Hêng1gong2 Salatan nga Min Hokkien POJ Hiong-kang
Pinaurogan nga Rehiyon Pagdumarahan han Hong Kong Hong Kong Special Administrative Region
Minat-an nga Tsinino	香港特別行政區 (香港特區)
Yinano nga Tsinino	香港特别行政区 (香港特区)
Kinantones Yale	Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui (Hēunggóng Dahkkēui) o kundi man Hèunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui (Hèunggóng Dahkkēui)
Mga transkripsyon Standard nga Minandarin Hanyu Pinyin Xiānggǎng Tèbié Xíngzhèngqū (Xiānggǎng Tèqū) Bopomofo ㄒㄧㄤ   ㄍㄤˇ ㄊㄜˋ   ㄅㄧㄝˊ ㄒㄧㄥˊ   ㄓㄥˋ   ㄑㄩ (ㄒㄧㄤ   ㄍㄤˇ   ㄊㄜˋ   ㄑㄩ) Gwoyeu Romatzyh Shianggaang Tehbye Shyngjenqchiu (Shianggaang Tehchiu) Wade–Giles Hsiang1-kang3 Tʻê4-⁠pieh2 Hsing2-⁠chêng4-⁠chʻü1 (Hsiang1-kang3 Tʻê4-chʻü1) Yale nga pagromanisar Syāngggǎng Tèbyé Syíngjèngchyū (Syānggǎng Tèchyū) IPA [ɕjɑ́ŋ.kɑ̀ŋ tʰɤ̂.pjɛ̌ ɕǐŋ.tʂə̂ŋ.tɕʰý] ([ɕjɑ́ŋ.kɑ̀ŋ tʰɤ̂.tɕʰý]) Wu Pagromanisar shian平kaon上 deh入⁠bih入 ghan平⁠tsen去⁠chiu平 (shian平kaon上 deh入chiu平) Hakka Pagromanisar Hiong1gong3 Tet6⁠piet6 Hang2⁠zin4⁠ki1 (Hiong1gong3 Tet6ki1) Yue: Kinantones Yale nga pagromanisar Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui (Hēunggóng Dahkkēui) o kundi man Hèunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui (Hèunggóng Dahkkēui) IPA [hœ́ːŋ.kɔ̌ːŋ tɐ̀k̚.pìːt̚ hɐ̏ŋ.tsēŋ.kʰɵ́y] ([hœ́ːŋ.kɔ̌ːŋ tɐ̀k̚.kʰɵ́y]) o kundi man [hœ̂ːŋ.kɔ̌ːŋ tɐ̀k̚.pìːt̚ hɐ̏ŋ.tsēŋ.kʰɵ́y] ([hœ̂ːŋ.kɔ̌ːŋ tɐ̀k̚.kʰɵ́y]) Jyutping Hoeng1gong2 Dak6bit6 Hang4zing3keoi1 (Hoeng1gong2 Dak6keoi1) Canton nga pagromanisar Hêng1gong2 Deg6⁠bid6 Heng4⁠jing3⁠kêu1 (Hêng1gong2 Deg6kêu1) Salatan nga Min Hokkien POJ Hiong-kang Te̍k-⁠pia̍t Hêng-⁠chèng-⁠khu (Hiong-kang Te̍k-khu)

An ngaran nga Hong Kong ha orihinal nahahanungod ánay hin gamay nga salog ha butnga han Purô han Aberdeen ngan han salatan nga labnasan han Purô han Hong Kong. An bungto han Aberdeen usá nga pagtikangan nga punto hin kontakto han mga Britániko nga mga marinero ngan mga lokal nga mangingisda. Waray mahisabtan kun diin ginkuha an ginromanisar nga ngaran, kundi gintutuohan nga ini usá nga sayó nga diri sakto hin phonetiko nga paghatag han ginyakan nga Kinantones nga pagluwas han 香港 (Kinantones Yale: hēung góng), nga nangangahulogan "Mahamot nga Duruungan" o kundi man "Insenso nga Duruungan". An kahamot bangin nahahanungod han matam'is nga rasa han nasulog nga lambunaw nga tubig han duruungan tikang han estero han Salog Perlas o kundi man han insenso tikang han mga fábrika o factory nga naglilirenya han labnasan han amihanan nga Kowloon. Ginbobodega an insenso harani ha Duruungan han Aberdeen para hin export ugsa ginpadukwag an Duruungan han Victoria. Mayda lain nga teoriya nasiring nga an ngaran nagtikáng han mga Tanka, an mga sayo nga mga nangungukoy han rehiyon; probable gihapon nga usá nga pagromanisar han ngaran ha ira yinaknan an gin-gamit (i.e. hōng, diri hēung ha Kinantones). Bisan kun diin an gintikangan, nahibutang an ngaran didâ han Tratado han Nanking nga magakip han tanán han Purô han Hong Kong, ngan tikang hadto gin-gamit pagtawag han kabug-osan han teritoryo.

Agsob nga ginsurat an ngaran nga usá nga pulong Hongkong tubtub han 1926 han pagpili han gobyerno han yanâ nga porma. Bisan pa man, mayda pipira nga mga institusyon nga gintukod han sayó nga bahin han panahon nga kolonyal nagamit pa gihapon han uusá-nga-púlong nga porma, sugad han Hongkong Post, Hongkong Electric, ngan an Hongkong and Shanghai Banking Corporation.