pordjet Biesses
Ci pordjet ci c' est po-z aveur li discrijhaedje di totes les biesses corantes ki vikèt el Walonreye ou ôte pårt.
Sourdants
biesses ås tetes
bascolidîs
- Loukîz cial
grands séndjes
rawiants
- soris
- rate
- Bive (biesse)
Robtidîs
- Loukîz cial
Ongletîs
roemiants
tchetidîs
tchinidîs
categoreye
- Loukîz cial
tchivalidîs
categoreye)
oujheas
Les moxhons, c' est tertos des oujheas.
Loukîz a : Categoreye:Oujheas
Co a rindjî
- aloye (Alauda arvensis)
- aloye (indje) (Alauda spp)
- råskignoû (Luscinia megarhynchos)
- råskignoûs (indjes) (Muscicapidae)
rindjî pa ôres et familes
Lomaedje des årtikes des ôres et familes po l' ôre, eyet "famile ås #####" pol famile.
- les pareys ås åwes (åwtidîs, anseriformes)
- famile ås canårds (anatidae)
- mårlå al longue cawe (Anas acuta)
- famile ås canårds (anatidae)
- les moxhets (falconiformes)
- Fåcnidîs (Falconidae)
- Moxhtidîs (Accipitridae)
- Pitit gris moxhet (Accipiter nisus)
- Wôteu ås colons mansåds (Accipiter gentilis)
- les moxhons moxhons (passeriformes)
- famile ås soverdeas (soverdidîs) (Passeridae)
- moxhon d' toet (soverdea, (Passer domesticus)
- gorea-moxhon (Passer montanus).
- famile ås moretes (prunellidae)
- famile ås mazindjes (Paridae)
- famile ås béngalîs (ou bengalîs?) (estrildidae)
- margalé pénson (Chloebia gouldiae)
- tcheutches (frindjidîs, famile åzès pénson)
- famile åzès djåzrenes (emberezidae)
- bleuwe djåzrene (Latoucheornis siemsseni)
- djåzrene (Emberiza citrinella)
- djåzrene å brun stoumak (Emberiza stewarti)
- djåzrene å gris hatrea (Emberiza buchanani)
- djåzrene al blanke canote (Emberiza leucocephalos)
- djåzrene ålouwete (Emberiza impetuani)
- djåzrene bårbete (Emberiza jankowskii)
- djåzrene canele (Emberiza tahapisi) (note: caenele so dzi.nat, mins kenèle est ene coinrece di Vervî, li betchfessî ae n' est nén wårdé cwand "è" n' est nén lådjmint prezint dins l' Ess walon)
- djåzrene des hazires (Emberiza godlewskii)
- djåzrene des waides (Emberiza cioides)
- djåzrene di Socotra (Emberiza socotrana)
- djåzrene di Troucreye (?? Turkeye?) (Emberiza cineracea)
- grijhe djåzrene (Emberiza cia)
- houpêye djåzrene (Melophus lathami)
- ligneye djåzrene (Emberiza striolata)
- ôrtolan (Emberiza hortulana)
- rodje ôrtolan (Emberiza caesia)
- rôze-cawe (Urocynchramus pylzowi)
- zizi (oujhea) (ou zizi s' i n' a pont d' omonimes e walon) (Emberiza cirlus)
- famile åzès måwetes (laridîs)
- måwete (Larus spp)
- famile ås coirbås (coirvidîs) (Corvidae)
- famile ås soverdeas (soverdidîs) (Passeridae)
familes k' i fåt rmete dizo èn ôre ("pareys ås ..."
- famile åzès agaesses u famile ås måvis (Laniidea)
- famile ås aigues (Accipitridea)
- famile åzès alouwates (Alaudidae)
- famile åzès becasses (Scolopacidea)
- famile ås bruants (Emberizidea)
- famile ås betchpots (Picidea)
- famile ås colons (Columbidea)
- famile åzès arondes (Hirundinidea)
- famile ås faizans (Phasianidae)
- famile åzès fåvetes (on dit èto grûlotes) (Sylviidea)
- famile ås hosse-cawe : hosse-cou (Mottacilidea)
- tchirou (Motacilla alba)
- famile ås pinsons (Fringilidea)
- famile ås råles d' aiwe (Rallideae)
- famile ås tchet-uwants (on dit eto ibous) (Strigidea)
Ôte assonraedje
Ci rassonraedje cial, djusse les oujheas corants, est pus åjhey, po les scolîs, metans. a mete dins l' djivêyes chal pa dzeur, al boune plaece.
- ôre des såverdeas (magneus d' xhos).
- famile des tcheutches (frindjilidîs, tos moxhons xhufleus).
- Li sizet = moxhon d' ônea
- li fåbite.
- li pîmåye (pîlåd)
- li tcherdonî
- li pénson
- li linet (lignroû).
- linet å djaene betch
- verdire
- Tchampinnes
- måvi
- måvi blanc colé
- tchacrece
- famile des såverdeas
- såverdea = moxhon d' toet, moxhon d' toet
- gorea-moxhon (Passer montanus).
- famile des (magneus d' moxhes).
- siprewidîs (famile des sprewes)
- famile des tcheutches (frindjilidîs, tos moxhons xhufleus).
- poyacîs (ôre des poyes; (magneus d' xhos).
- Les magneus d' tchå.
- Oujheas d' djoû magneus d' tchå (les moxhets).
- wôteu
- gros moxhet ås wesses (Pernis apivorus)
- brouhî (on dit eto miyot, Buteo buteo)
- rossea moxhet (Milvus milvus)
- les oujheas d' nute magneus d' tchå.
- duk di bwès
- houprale
- tchet-uwant
- Oujheas d' djoû magneus d' tchå (les moxhets).
- Magneus d' vierméns
- vert betche-bos
- tchariguete loukîz pol moumint a : (tchariguete)
- agaesse
- Oujheas foû payis (waire u nén rescontråve el Walonreye, vicants al libe).
pexhons
- anweye
- åblete
- åbeye (Alosa sp.)
- bårbea
- brâme
- carpe
- govion
- graevî
- hotu
- lamproye
- mostêye (Barbatula barbatula)
- percot
- odjî (Gymnocephalus cernuus)
- rossete
- sitocfeshe
- ombe
- trûte
- såmon
- såmon d' fontinne
- brotchet
- tchabot, tchacåd
- tchivene
- tintche
- espadon
- spinokidîs
- spinoke (ALW, notule 119)
- vindwesse (raezoe (pexhon))
- regnon
- perxhon-cingue
- pexhon-tchet
cropantès biesses (reptiles)
- dizi
- sierpint
- coloûte
- vipere
- cwate-peces
glumiantès biesses (batraciens)
- rinne (Rana rana)
- crapåd
- côrrece
- clouctrê
- rogne
- rogne d' aiwe
molusses
patådjonturîs (artropodes, 8-12 pates)
araegnidîs (arachnidae, 8 pates)
- araegnes (ALW 8, notule 157).
- fåtcheu (ALW 8, notule 160).
- acaridîs
- acares des rognes
- rogne do coir (Sarcoptes scabei)
- rogne des pates ås tchvås (Chorioptes)
- rogne del tiesse ås berbis
- rogne ås vatches
- rogne del linne (Psoroptes ovis)
- rogne ås tchéns (Demodex) (Demodex)
insekes (6 pates)
Loukîz a : rindjmint des insekes
This article uses material from the Wikipedia Walon article Wiki:Pordjet biesses, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Li contnou est dzo l' licince CC BY-SA 4.0 a moens k' ça soeye dit ôtrumint. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Walon (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.