vervoegienge Van Ja, Nêe En Ols

Omdat de affirmoatie of ountkennienge in verschillende ‘’sterkten” bestoat en datter ôok nog vele verschillen bestoan van streke noa streke, eime ne tableau met vele meuglykeden.

Vô ja kud je ook 'jup' zegg’n (vgl. Iengels "yep/yup"). "Nêe" of “nin” azo zegg’n we mêestal ot er eigentlik gêen vroage gesteld is. "Nin, bluuft doar of!" byvôorbeeld.

Over 't algemèen moe'je ja, nêe en ols vervoegen gelik da j'n werkwoord vervoegt. "Ja" azo zeggn we mêestal ot er eigenlik gêen vroage gesteld is. "Ja lap, 't is were van da" bevoorbeeld.

Ier eije sommigste vervoegiengn van 'ja', 'nêe' en 'ols':

De boasisregel is eigentlik simpel: Je giet j'n antwoord in e zinne. Je nimt et ounderwerp van die zinne, en in die persôon vervoeg je je 'ja'.

Een voorbeeldje: De vroage is "Zy je gy zot?"

• Je wil zegg’n van ja.
• Et antwoord zoe zyn: "Ja, ik zin zot"
• Wien is't er zot? 'IK'.
• Dus: êerste persôon enkelvoud.
• Je verkort' antwoord is dus: Jaak

Eigentlik trek je dus j'n affiermoatje en e persôonlik voornaamwoord tôpe.

Jaak = Ja ik
Joag = Ja gy

Let trouwes ne kêe up voe volgende nuaansche:

• Ja, ik zyn zot
• Jaak, 'k zyn zot

Et êeste word allêne gebruukt o't er klemtoone up ligt.

Et lykt allemoale vrê simpel, en da ist’ôok. 't Is allêen de gewente om et goe te gebruken binst dajje ant klappen zyt. Beginlieng’n voln ier assan deur de mande.

En ander voorbeeldje vô de nêe: De vroage is "Zy je gy zot?"

• Je wil zeggn van nêen.
• Et antwoord zoe zyn: "Nêen, ik zyn nie zot"
• Wien is't er nie zot? 'IK'.
• Dus: êerste persôon ienkelvoud.
• Je verkort' antwoord is dus: Nink

Eigentlik trek je dus j'n ountkennienge en e persôonlik voornoamwoord saamn.

Nink = Nêen ik
Nêeg = Nêen gy

Let trouwes ne kêe up voe volgende nuaanse:

• Nêen, ik zyn nie zot
• Nink, 'k zyn nie zot

Et êeste word allêne gebruukt o't er klemtoone up 'ik' ligt.

Nog e klêen voorbeeldje vô 't licht of te legg’n:

• E je et licht uut gedoan? - Nink! (Joak)
• Ist licht uut? - Nint! (Joat)

(Noar origineel van auteur: Gebruker:Aergn)

• 1e persôon ienkelvoud = joak
• 2e persôon ienkelvoud = joah, joaj(e), joag
• 3e persôon ienkelvoud m = joaj, joan
• 3e persôon ienkelvoud v = joas
• 3e persôon ienkelvoud o = joat
• 1e persôon mêervoud = joam, joaw
• 2e persôon mêervoud = joah, joaj(e), joag
• 3e persôon mêervoud = joa(n)z

• 1e persôon ienkelvoud = nink
• 2e persôon ienkelvoud = njih, nèj(e), nih, niehe, neig
• 3e persôon ienkelvoud m = nin, ninie, nei, njieh
• 3e persôon ienkelvoud v = nins
• 3e persôon ienkelvoud o = nint
• 1e persôon mêervoud = niw, njiw, nim
• 2e persôon mêervoud = njih, nèj(e), nih, niehe, neig
• 3e persôon mêervoud = ni(n)s

• 1e persôon ienkelvoud = emobakendoe
• 2e persôon ienkelvoud = emobahendoet, emobajendoet
• 3e persôon ienkelvoud m = emobajendoet, emoba'doet
• 3e persôon ienkelvoud v = emobazendoet
• 3e persôon ienkelvoud o = emobatoet
• 1e persôon mêervoud = emobamendoen
• 2e persôon mêervoud = emobahendoet, emobajendoet
• 3e persôon mêervoud = emobazendoen

• 1e persôon ienkelvoud = oak, ank(e)
• 2e persôon ienkelvoud = oaje, aj(e)
• 3e persôon ienkelvoud m = oaty, atn
• 3e persôon ienkelvoud v = ozzezy, asse
• 3e persôon ienkelvoud o = oatet, at
• 1e persôon mêervoud = oame, amme
• 2e persôon mêervoud = oaje, ajje
• 3e persôon mêervoud = oanze, âs, âze

• 1e persôon ienkelvoud = bakdoe, jokdoe
• 2e persôon ienkelvoud = bajoagt, bagedoet
• 3e persôon ienkelvoud m = bajdoet
• 3e persôon ienkelvoud v = bazdoes
• 3e persôon ienkelvoud o = ba-toet
• 1e persôon mêervoud = bamndoen
• 2e persôon mêervoud = bahndoet
• 3e persôon mêervoud = boanzedoen, bajoa(n)s

• 1e persôon ienkelvoud = bakkendoenie, jakkendoenie, jokk'ndoen, bannink
• 2e persôon ienkelvoud = baggendoehie, johhendoenie, johhendoet, banei
• 3e persôon ienkelvoud m = bajendoenie, jojndoet, banín
• 3e persôon ienkelvoud v = bazzendoes, jozndoet, banni(n)s
• 3e persôon ienkelvoud o = batndoet, jotndoet, bannint
• 1e persôon mêervoud = bammendoenie, jowwendoenie, banniwwe
• 2e persôon mêervoud = johidderdoenie, baggendoet, banjeeh
• 3e persôon mêervoud = jozzndoenie, jozzndoen, banni(n)s

Overtreffende trappen van toet:

(ba)toet – Tetoet – Toettoet – Toettoettoet