Typische West-Vlamsche Woordn

Sommigste typische West-Vlamsche woordn zyn hêel lokoal gekend en nie (mêe) courant in 't AN, zôda ze en wordje uutleg verdienn.

Deelonderwerp

Typische West-Vlamsche Woordn 
Bus 'De Keuneleute' in Westrozebeke. (West-Vlams: keun, leute: plezier)

We kunn ôok nie vô iedr wordje 'n artikel goan schryven. Doarom stoat er ieronder un alfabetisch listje van ol de worden die zoen kunn typisch zyn.

Woordn die geweune een verbasterienge zyn van courante AN worden, of woa datter gêen deudelikke streke biestaot woa dazze gebruukt zyn goan vroeger of loate van de lyste gezwierd wirden. Fransche worden zyn interessant om te kyken oeverre dazze in 't binneland deuredriengen. Me zoen geirne ein dajje julder streke byschryft, liefst alfabetisch.

De gedetailleerde lyste van streekgebonden woorden geevn een zicht vanuut nen andrn oek ip oes Vlams.

Voen e lyste met uutdrukkiengn, moej up Wikipedia:Typische West-Vlamsche uutdrukkiengn zyn.

Invoern van woordn en gemêenten

Iedrêen es g’inviteerd om lokoale woordn of streken by te zettn. We zoen geirne ein dajje:

  • per sectie editeert, dus nie boven ip bewerkn duwen,
  • de gemêenten alfabetisch zet, voe lange lysten es da’t gemakkelikste vô iedrêen
  • de punctuoatie volgt (ne komma en ne blank achtre iedre gemêente)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

A

    Abrie
    Bunker

Dat komt van het frans ‘se mettre a l’abri ´ wat wil zeggen ‘zich schuilen’

    Achtergetrek
    Remorque
    Achternoene, achternoende
    Achter de noene, AN namiddag; vgl. Engels afternoon
    Adjoen
    ajuin --> Kykt noa andjoen
    Akkelgat, oakelgat, akkelgoat, akkelweire, akkelère
    Eén die hakkelt, die onbegrijpelijke taal brabbelt
    Valle, iets dat slecht gedoan es en gevoarlik (misverstanden, onenigheden, complicaties)
    (Komt van "hakkelgaren", een vangnet dat gebruikt werd bij de patrijzenjacht)
    Akkelweiren, oakelweiren, oakeweiren
    Ruze moakn, in 't skeir liggn met iemand
    Aker, oakre
    Emmer --> Kykt noa sulle Seule
    Akketesse, aketisse
    Hagedis --> Kyk noa hakketesse
    een plaagstaart, in negatieve zin [Brugge]
    Alcolieker
    Alcoholist
    Aleevn, leevn, leevne
    Lawoai; Stop ne kee mei aleevn te moakn, ---> kikt noa Leevn,
    Allabadinne
    Arm in arm (allabadinne goan)
    Altroatie, antroatie, ontroatie
    Consternoatie, ontsteltenis, ontroering ('k Kostn nie me klappn van altroasje)
    Ambetant
    Verveelnd
    Ambrasseern
    Omhelzn (Van 't Fransche "embrasser")
    Anhouder, anouwre, anoudstre
    Lief, vrijer, bijzit, minnaar, minnares
      Anhoudinge
    Minnaar/minnares
    Anhoudn
    Vulhouden
      Den anhouder wint
    Andoenienge
    1. Emotie, angesloagen, van AN aangedaan Je kosttige nie mêe klappn van d'andoenienge
    2. Ziekte, dikkers ertinfarct sedert zyn andoenienge est'n dezelfdn nie mêe
    An 'n ols, an d'n ols
    Kapot (entwodde an 'n ols elpen = entwodde no de wup elpen), naar de knoppen, naar de vaantjes, om zeep (ols = AN hals)
    Assing
    Frans enseigne
    uithangbord
    Averechts
    Links, verkeerd, tegendraads (cfr. keri-aafs).
    Avizig
    Slim (Van 't Fransche avis)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

B

    Baai
    ---> Kykt noa Boai
    Bakkn
    1. Olle betêkenissn van AN bak/bakken
    2. Toafelvoetbol speeln
    Bakdoe, bakkedoe
    Jawel, ik doe het wel (Engels: but I do) "Da keundje nit. Bakdoe, 'keune da wel."
    Barberine, barberite
    Muskuseend (man=mascheloare, vrouw=doandinne)
    Barcadère, barcadaine
    Loskoaie, AN: aanlegsteiger (van 't Fransche: débarcadère)
    Barriere, barêele
    Spooroverweg met slagbomen
    Pôorte van ne wêi (weide) (gin Fransche uutsproake - uutgesprookn met iere ip 't ende)
    Ofsluutinge van nen yzerweug
    Baskule, basschuul
    Weegschaal, weegtoestel, weegbrug
    Bedebbeln
    1.AN Verwennen
    2.AN Langs alle kanten vastpakken
    Bedekt, gesloten
    Bedekken lik AN bedekken
    Bedekt doene = geheimzinnig doene "j'es bedekt over zyn wirk"
    Gesloten zyn is refuseren entwadde mee te dêlen
    Bedrichtn
    Bewerken/exploiteren van landbouwgrond
    Bêetn, bête
    Bêetn: et ankommen (bie 't vollen van de duven, 't toekommn van nen invité)
    1. Bête: biet
    2. Bête: de planke woarip de duve landt bie 't were kêren noa eur kot
    3. Lêek mische of wuuf
    Beirdejonkskes
    jonkskes van nen beird deur nen pieper te krign van ne vint me nen beird
    Bekukkeln
    AN Verwennen
      Bekukkeln: Yper, Poperienge
    Bêle
    1. Krukasse van ne moteur of en massine
    2. 't Es an bêle: et vôortidig afspriengen/vastlôpen van en akkôord, verlovienge of nen trouw. Vb 't Kartel tussn CD&V en NVA wos en bêle.
    Berling
    Koolmynkarreke
    Beureln, burrelen, burreln
      Roepen, schreeuwen, tieren, brullen (vermoedelik metathesis van brullen), loeien
      (lelik) lawoai moaken omda je ofziet of nie akkoard zit, lik van en koe die beurelt van mezerie
      Beureln (brullen): Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
      Burrelen (brullen): Blanknberge
      Beureln (koe): Kortryk, Roeseloare
      Burreln: Kortemark
    Beuze
    --> kikt noa Buzze
    Beuzegevn
    Iets snel doen (bv. snel rijden) --> kikt noa Buzze
    Biberong
    Zuugflossche
    Bieze, bizze
    Bui, 'n rinnevloage
    Biende
    Hagewinde (wiet die stief zêre groeit me witte bloemn in de vorme van e kelke)
    Bille
    1. AN-betêkenisse
    2. Stiksje van e sinappel (of fruut van dezeste familie)
    Binnenbuk
    Iemand die in zichzelf gekeerd is, die alles opkropt
    Blamot
    Etwien ferme up zyn mule sloan (ollêne in de vaste construuksje etwien blamot sloan)
    Blauwn
    Smokkeln, illegoale verkôop en activiteiten. Was vroegre ne sport voer ol die nie te verre van de schreve weunde. (--> Karel de Blauwer van Oarienge)
    Bv. "Ie smôorde allene moar geblauwdn toebak". Kyk ôok ne kêe noar Kommizn
    Blèkken
    1. Lêlik kyken omda je kwoad zyt ip iemand (mokken)
    2. Zôdoanig blienken dat 't zêer doe an jen ôgen, AN schitteren
    3. Zeer hard schijnen (van de zon): de zunne blèkt
    Blinken, blienken
    1. AN blinken
    2. Op een niet-noagekoomn ofspraak stoan wachten "Ze stond doa te blinken"
    Bloedvienke, bloevienke
    E sôorte vienke met e rôodn boog (Pyrrhula pyrrhula, AN Goudvink)
    Blutsekakkre, blutsekakker
    Veugeljounk die nog gin pluumn et
    Boeffer
    1. Beroepsmilitair
    2. Entwiene die vele en/of rap eet. Vermoedelyk >Frans: bouffer
    Boeie
    1 Opgebloazen band (reddingsboeie)
    2 Kot (In den of e 'k ik nen boeie staan vor al myn alloam.)
    Boeksje
    Sôorte tartje me crême tusschn twêe arte koeksjes, vaboovn ligt er gesmookn suker up (AN: Tompoes)
    Boelietjes
    stampers of stovers. Dus patattepuree me kèremek.
    Boksotto
    Ottootje met dikke barchocs van up de kerremesse, voun teegn makoar te boksn (AN: botsauto)
    Boksn
    Teegn etwot loopn, ryen,... (AN: botsen)
    Boog, bolg, bowg
    Buuk, pense (AN balg = buik, pens)
    'k Ei myn boog vul gegeetn 'k Ei gegeetn tot da'k nie mee koste
    'k Ei myn boog vul zottigeid gehed 'k Ei d'r van langs gekreegn
    Boogvulder, boogvuldre, bolgvuldre, bowgvuldre
    1.Kaffiekoeke, après-midi, broodpudding (Kikt ôok noa Buukvuldre)
    2.Nen veelvroat of en twie die vele it of die stif vele kan eetn. Kan ôok wiln zegn dat entwie is die oltid komt eetn, moar die joe nôoit were vraagt.
    Bootje, bode
    Facteur, postbode
    Bougiern, boegêern
    Van je plekke goan, in gank schietn, verschuuvn,... (Die kasse bougiert ier nie, wi!)
    Bouvre
    Paardekar bestuurder
    Bout
    1. Vor e moere op te droain.
    2. Geslachtsdêel van e vent ("'t is koud an 'n bout").
    3. E peirdesteirt in jen oar.
    Brakke
    --> Kikt noa knechtebrakke
    Brêen, breen, brêen
    1. Smeiren van en stute
    2. Brede van AN breed
    Brobbelen
    1. Zêvern, klappen zonder vel ip unen buuk
    2. Borrelen van woater, brobbelbad
    Broekvager
    etwien dat er em nie vele van antrekt
    Brol
    1. Rommel
    2. Moandstoundn
    Brôodmessinne
    AN: Broodmachine
    1. Betêkenisse sedert +- 2000: AN Broodbakmachine
    2. Betékenisse in twêedn'ilft vôrige êeuwe: êest een manuele brôodsnymachine, loater en electrische (allessnijder, keukensnijmachine) die ôok gebreukt werd voer andre diengn te snyen.
      2 Brômessinne (broodsnyder): Kortryk
    Brokkeloare
    Knoeier
    Bruuslinge, breuslienge
    Krumelienge van brôod en gebak
    Buk
    1. Vintje van bêestn lik keuns en gêetn
    2. Vint, lief
    Bukepit
    AN Navel
      Bukepit: Yper, Poperienge
    Busseboom
    Struke woa dan ze up Pomezundag taksjes van ofsnyen (AN buxus)
    Buukziek, lot, vôos
    Gezeid van pèèrn die vanbinn beginn slicht te kommn (AN beurs, voos)
    Buuschn, beuschn
    1. Volln
    2. Stuuvn, knalln. 't Goa ier beuschn!
    3. Sloan (up 'n toafel buuschn, oek figuurlik)
    4. Dundern (Ja bing, 't kykt zwort, 't go verzeker buuschn!)
    Buzze, beuze
    1. Ne zak ôok wel 'n bazatse genoemd.
    2. "Gif mo buzze!" "gif moa sjette", "gif mo goaze" "Geef maar gas"
    3. AN beurs: "je speelt ip de buzze"
    4. Chance: "Ie è were buzze" = hij heeft weer geluk
    5. Chansard, gelukzak
    6. Zak aan een broek, hemd, draagtas,... (niet bazatse)
    7. E Pinte ut de buzze

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

C

    Casjot
    Gevang (zied ook Kasjot)
    Center foar
    E footbollist die in 't middn vavôorn speelt (Iengels: centre forward)
    Chambrang
    AN Deuromlijsting, kozijn (Frans: chambranle)
    Charbillie
    Asbrokken in kachel: Vlamerting
    Chargebuuzze, chapment, échappement
    Chargebuuze: Knalpot (van voertuug me ountploffiengsmoteur). Onbekenden ôorsproeng.
    Chapment: idem (Van 't Fransche Pot d'échappement)
    Chepape
    een ventiel, van 't Fransche Soupape --> Soupape
    Chokkelavint
    Homosexueel
    Cimang
    Cement
      Cimang:
    Coboy
    1. Bêesteboer (koein) in de Verênigde Stoatn (=AN cowboy)
    2. Wildn chauffeur
    Commere ==> kommeern
    1. Kletskoese (Van 't Fransche: commère)
    2. Kookpot van apeupri ênen litr vô melk in te koken (meugliks uutgerust me en système da laweit makt oat de melk kokt)
    Commissie(s), commisje
    1. Boodschap (sertoe in 't meervoud: commissies/commisjes/commusjes): "j'es commissies goan doen"
    2. Percent ip verkôop, winstdêelnoame
    Complimentn
    Groetn (Goa je de complimentn doen? 't Goa nie mankiern)
    Contrefort
    Rechtipstoand dêel van den iele van ne schoe, versterkienge van den achterkant van de schoe
    Cornet
    Kegelvormig koeksje vor e crème (e plat roend of rechthoekig koeksje is e galette)
    Coschenetje
    Klêen bolletje voen achter te smytn by't petankn
    Couche, (Koosse)
    1. E loage materioal of stoffoasie (meestol verve) (Van 't Fransche couche)
    2. E sjieke voiture (Van 't Spoanse coche), meugeliks verbasterienge van koetse

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

D

    Dabbn
    Eroaldelik mee de vôorpôotn klêne lichte duwkes geevn (zie da kattejoenk zittn dabbn up de tettn van de kattinne)
      Dabbn
    Daglucht, dagluchtn
    TL lampe, en lampe die lucht gift lik da't overdag zoe zyn, AN: fluorescentiebuis
    Modern dialect - oorsproeng en gebruuk in andere provincies nie bekend
    Dêrajeur
    Een soarte vitesse up een villo (van 't Frans dérailleur)
    Desschn, dessn, desschn
    1. Volln (En et doar up ze mule edescht)
    2. Me vulle geweld ip iets kloppn, vgl AN dorsen, pikdesser
    Deureduwer
    Ne simplen vélo zonder pioeng of verzet, met rechtstreekse koppelienge zôda de pedoalen altid meedroaien oat de vélo beweegt. Vroeger courant, nu allêne nog ip acroboatevélos en êenwielers.
    Dimstern
    Schemeren, dounker kommn

Djentuch, Djentig

Niks speciaal, eenvoudig, triestig

    Djole
    Broave vint (e goe djole van e vint)
    Djooren
    West-Vlamsche vorm van de noame Joris, Georges
    Doenienge
    1. Grôot of (hoeve), erf of uus/villa met veel koterieën en ne grôten lochtieng
    2. Zyn doenienge: zyn maniere van doen en reageren (J'es nie in zyn geweune doenienge (zijn sas))
    Doppe
    Doppe d'rip: direct ernoa
    Dowtjes, dootje, dodootje.

Vermoedelyk >Frans: "faire dodo."

    Dreil (dril), dreilpandr (drilpandr)
    Dreil (dril) op zwier (of tocht) zyn
    Dreilpandr: iemand die stif vele van n'ênen noa den andren goat
    Nie verwant met 't AN dril: tucht en dril in 't leger (ABL)
    Dreitern
    Slenteren, loaten anslepen
    Dreupel, druppel
    Een glas sterke drank, e bitje kortndrank voun in je kaffie te doen
    Dukker, deuker
    1. Gemetsd brugske over nen dyk (te lande) vo te zorgn dat den boer ip z'n land kan roakn.
    2. an: duiker
    Dumeloat, dumelôot
    Dume
      Dumeloat: Môoslee (dumeloat, lekkepoat, lange roape, korte knoape en klêen perluute da 't ol vertelt)
      Dumelôot: Yper (dumelôot, kattepôot, lange roape, korte knoape, klêen petietje, kietje, kietje, kietje)
      Domzak: kortrijk
    Duvel
    1. Soorte werktuug voun d'eirde oopn te trekkn met 'n and (de messns zyn in de vorme va 'n steirt va 'n duvel).
    2. Outspie vô outverbindiengen te moaken
    Dwareern
    Roundgoan (De ploage dwareert, olleman in 't geburte is ziek)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

E

    Ebbelik, ebbelikkn
    Verzekers ofkomstig van 't AN hebbelijk, de twêede e es dikkers ipgeten (ebb'lik)
    1. Ebbelik - bywoord styf (straf), bv. Ie was ebbellik content me zynen cadeau
    2. Ebbelikkn - zelfstandig noamwoord: ne specioalen, bv. 't es nen ebbelikkn
    Een(h)andig
    Verlegen tegenover vreemden, eenkennig
    Êenbolg
    Egoist
    Êentige
    En oeveeleid (AN enkele, enige)
    Ei
    Nevens het AN ei van d'enne, es Ei vele gebruukt als directe ansprekienge, Vb zeg, Ei, kom nekêer îer ?
    Verwant an Hei (AN), Hi (GB), Hej (scandinoavisch), moa in 't WVL mêer direct en dwiengend
    Ei es deur vele als te familiair gevondn en ze proberen dad'in schole ôok of te lêren. Zô goan der vele die me ei angesproken wirden, reageren in de zin van Ei ? Myn moedr was gêen kiekn
    Eigenrechtsweirts, eigenrechtsweire
    1. Rechtstreekse erfgenaam
    2. Eigen koozn of nichte
    Eirekedeire, errekederre
    Overôop, totoale wanorde, overtreffenden trap van overende
    Eisn
    Ooit
    Eletriekebèntje, illetriekebêentje
    Een gevoelig plekje aan de elleboog dat je, wanneer je je eraan stoot, schijnbaar een kleine elektrische stoot geeft.
    Elks
    Elk (pakt er moa van elks tweê)
    Ende(ke)
    1. AN einde, an zyn ende koomn
    2. An bitje, en ende wachten, en endeke lôopn
    Enzjolliveur
    Un affaire voer ip de jante van't wiel te steken, omdat un bitje skoonder zoe zyn (AN sierdop of wieldop). Van 't Fransche enjoliveur
      Enzjolliveur (styf oud): Yzegem
    Eptelle, uptel
    Overschot (ten eptelle = in overschot)
    Espres, èsprès, ekspres
    Vôorol, ipzettelik, accent/benoadrukkienge van de è's afankelik van streke tot streke
    Estuukt
    Kloek ebouwd, brêed (nie ossan dikke), vele gebruukt voun te lachn (vgl. Iengels: big boned)
    Etebuk
    Roare, achterbakse vint, verzekers verbasterienge van netebuk
    E(n)twoar
    Ergens
    Evinnement
    Gebeurtenisse
    Expert
    Dierenarts
    Ezeljoager
    Ezeid a 't hêeln dag nat is, mo nôois echt deurerint

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

F

    Falaar
    Ne doek vor up je kop vor ot reegnt (reint), verbastering foulard, sluier
    Fernient, fernien, fernin, fernink (fernynt, fernyn, fernynk, fenyn, fenynk)
    1. Ongewerveld en meestal vliegend ongedierte (insektn), Bladluzen en rupsen ip plantn
    2. Veninig en onbetrouwboar persoon, valsen onderkruper
    Fietematrulle
    1. Roar vrommens (wukken fietematrulle=wukken roare)
    2. Fyge
    Fiflamoer
    Ne klets ondre je gat (van't Fransche Vive L'amour)
    Fikke
    1. Levendig kind
    2. Kiend of joenge bêeste, klêen en fyntig
    Flieflottre, Flieflotter
    Vlinder
    Flutebier
    Flets bier
    Foefdjoefer
    Persoon (mannelijk) die veelvuldig de liefde bedrijft.
    Fokschediezn
    Marcheern
    Fotse
    Deugniete, pestkop (ollêne vrouwelijk) - "en gloeiende fotse"
    Fourche, Fourse
    Vorke dat 't stuur en het vôorwiel van ne vélo verbindt. (Van 't Fransche fourche)
    Frank
    Brutaal, vrijpostig, direct & openhartig (AN (belg) frank, Fr: franc) - "en franke bette"
    Fransman
    1. Iweuner va Vrankryk (of de Fransche nationaliteit en)
    2. Etwien die in Vrankryk gienk gon werkn (seizoensarbeider)
      1. Fransman (Vrankryk): overol
      2. Fransman (werkn):
    Freubel
    kleuterklasse (no den upvoedkundigen Friedrich Wilhelm August Fröbel genoemd)
    Frioen
    Veugel, AN barmsijs
    Frotter, frottre
    1. Harde (schuur)borstel
    2. Langzame dans, slow
    Fruttn (oek wegfruttn in Yper)
    D'r vandeure goan
    Futtern, futteroare
    Prutsen, klusjes opknappen. Futteroare: handige doe-het-zelver
    Fyn
    1. Snugger (Van 'ndienn is 't fynste oek zyn oar, wi!)
    2. Gierigoard
    Fystern, vystern
    AN sissen, sudderen (lik van vierstoksjes, woater up vier)
    Van 't oud Ned. Vijstern: scheten laten, sissen, sudderen --> Kykt ôok noa Poervister

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

G

    Gabbe
    Goapende wonde --> Kik noa Gebbe
    Galosse
    Loage woaterdichten schoe van plastiek of kajoetsoe, e sôorte botte die mo toe an d'ienkels komt. Mêestol gebruukt bie 't schuren en 't kusen.
    Ganzemeur
    Sôorte van wiet (AN: vogelmuur, vgl. Fr. Mouron des oiseaux)
    Garantie
    (/garan'tie/, dus gin /sie/ uutspreekn up't ende)
    1. Garantie (Is dien oto nog in garantie?)
    2. Gegarandeerd (Is't nem die't edoan et? Garantie, 't is zuk en oap!)
    Gardeboe
    Spatbord ip nen oto of vélo (Van 't Fransche garde-boue: bescherm vô moze). De term gardeboe es geëvolueerd noar 't autocarrosseriedêel da boven 't wiel zit.
    Garre
    Smalle stroate, steeg: de garre van Koné (de garre van Cornelis)
    Garve (gelik in De Garve), de Brugse drukkerye
    Een boendel ofgemooide en tegoare geboendn stroôhalmn
    Brugge
    G'assreerd (g'assureerd)
    (Van 't Frans assuré)
    1. 'n g'assreerde bette: zelfzeker, vriepostig vromins
    2. En g'assreerde voiture: verzekerde oto
    Gat
    ol, gat, poepe (AN: Anus): i èt giènen noagel vor an zin gat te skartn ie zit up zin gat
    Gat, ol: Kortrijk
    Gebeurnege
    Beurvrouwe
    Gedeurn
    Vôortdeurn (Da goa nie bluven gedeurn., Da bluuft ier mo gedeurn.)
    Geldstekkerie, geldzakkerie
    Geldzucht
    Geleie, zjeleie
    Ingedikt vruchtensap met suiker, gelijkaardig aan confituur maar homogeen zonder brokjes, = AN gelei
    Gemet
    Een oude oppervlaktemaat (0,44 hectare)
    Geneuk, meubel
    Boze vrouw (e vies geneuk, e vies meubel)
      Geneuk, meubel: Yper
    Gepalluft
    Verwend, in de watten gelegd
    Gêre
    Stuk land dat niet rechthoekig en dus ambetant om te bewerken (ww. gêern)
    Gesnoarig
    ijverig
    Gevierd
    Verlangend uutkykn -J'ist er ip gevierd
    Gewillig
    Nog mo juuste ( 'k An nog mo gewillig ezeid dat 'n moeste uplettn en ne dunderde van ze stoel.)
    Giedong
    Stuur van je velo (Oet U giedong goe vaste !)
    Gigoaien, kekgoain
    Gek doen, giechelen
    Ginappel, sienappel
    AN sinaasappel (mv=ginappels (klemtoon op 1ste lettergreep))
    Gledder
    Kletskop
    Goai
    1. Dommeklôot, oovn
    2. Blagoai, spelmoaker en deugniet
    Goaisprange, goaiperse
    Stoande wip (Boogschieten) - Pilone me olboven de goais voe of te schietn.
    Goe, goed
    Gezond (nie goe zyn: onwel zijn)
    Goestekiend
    Kiend dat ossan ze goeste wult en
    Grêpe, grêep
    Riek, mestvork, hooivork
    Grôboog
    Etwien die van olles te vele pakt (teetn)
    Groffenoagel
    AN kruidnagel
    Gruusdikke
    Overvloedig, veel op een kleine oppervlakte (bv. de blomkes an die plante stoan gruusdikke)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

H

In theorie zyn der gêen woordn in't West-Vlams die me ne H begunn, moa der zyn wel en poar uutzonderiengen. Ze zyn ier vermeld, nie zôzêre omda ze typische West-Vlamsche woordn zyn, moa omdazze de uutzonderienge zyn die de reegle bevestigen.

    Happe
    Bijl --> Kikt noa Appe
    Hette
    AN geldbeugel
      Hette: ?
    Hoagemussche
    Sôorte veugel (AN Heggenmus (Prunella modularis) (ook ringmus (Passer montanus)?))
    Hoerejoagertjie, hoerejoagerke, hoerejagertje
    AN strikdas, vlinderdas

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

I

    Indeliks
    1. Stief (vele)
    2. Gebruukt in vaste uutdrukkienge, sôorte stopzinne ( 't Is indeliks)
    Innewoars, inneweirs
    Ezeid van etwot die weg stoat van de boane, lik en uus met e dreve vôorn
    Inze, ingsle, insle
    1. D'inze van en seule (antoave va nen emmer), ingsle (hengsel)
    2. Weeghoak

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

J

    Ja, joa
    Ja wilt natuurlik geweune Ja zegn, moa es wok un word da gin werkword is en da toch vervoegd kan wirden (lik nêe, jakkedoe, bakkendoe)
    Kikt ôok noa Vervoegienge van ja, nêe en ols.
      Joak, joaj, joaj/joaz - jom, joag, joaz: Kortryk, Yzegem
      Joak, joaj, joane/joas/joat - jom, joaj, joas: Yper
    Jamelle
    Zat, dronken
    Jamulle
    Deur peird getrokkn ploeg
    Jeunn
    Gunnen ( 'k Jeunt nem wel, wi.)
    Joaglienk(sje)
    Klêen visseltje, die mêestol ejoagd an de bôordn van vyvers en beekn zwemt
      Joaglienk(sje): Yper
    Joenges, joengrs, joeng(en)s
    Kinderen, noakomeliengen. Ook meisjoeng(r)s (meisjes) en knechtjoeng(r)s (jongens)
    Moa joengs toch !
    Junder
    1.Voorwerpsvorm van gider (jullie)
    2.Twidde persôon mêervoud (woar a 't elders gyder of lender(s) is)
    Jutekakoker

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

K

    Kaberdoestje
    Verdachte kroeg, bar, bordeel
    Ingevoerd deur Napoleon, sôorte rangschikkieng, e sôorte vroegn guide Michelin, "Bar douze -12"
    Kalline (ww. kallienn)
    Aanhalig, liefkozend, strelend (veelal van een kat gezegd). Van 't Fransche "câlin", "câliner"
    Kalpienkske, kalepinkske, kalepingsje, kakepingstje, kalleping
    E klêen boekstje voun in te schryvn, e sôorte notaboeksje (notaboekstje), en komt van't Frans calepin.
    Kalut
    1. Diengske, entwadde daj de noame van vergeetn zit, bv. "Woar is da kalutje nu were?"
    2. Diengske da nie vele weird es ( 't Es moa kalut)
    3. Onvriendelijk wuuf da rap geïrriteerd es: 't Es e vies kalut
    Kanaar
    1. En eende - van 't Fransche canard
    2. Oetjepoepeloere, zoe droenke lik ne gèrnare, "Je was were ene kanaar gistern", ook wel geetekanaar (nog een steektsje erger)
    3. Ne roaren tiep of doenienge
    Kadrjassen
    Sloag geevn, derip sloan
    Karikoo
    Roma, zigeuner
    Karnakkelen
    Schenden, beschadigen
    Karrekolln
    AN = alikruikjes (ge wêt wel, die zêeslekstjes die je dikwils an de kust up de golfbrekers viend)
    Kartomdôod
    Bikans dôod
    Karton
    De persoon die de paarden ment achter een ploeg (Woumen bie Diksmude)
    Karwoat, karwojt
    --> Kikt noa Kerwoat
    Kaske
    Helm (Van 't Fransche casque)
    Kasjot
    Andere noame voun 't gevang
    Katrol
    Mannetjeskatte, oak in Frans-Vloandren gebruukt
    Katteije
    Golfbreker
    Kattelam
    Doôdmoe
    Kattesteirt
    Plante uut 't geslacht Equisetum (paardenstaart in 't Nederlands)
    Kattewite, Kobbenette
    E masse stof die an makoar hangt, mêestol up plekkn woa daj nie goed an kut (beddns, kassn,...)
    Kêeste
    Scheute, uutloper (oude patattn me vele kêestn)
    Kerjaafs
    oendersteboovn, verkjèrd
    Kerkesmerte
    Kerremelk
    Karnemelk
    Kerwoat, karwoat, korwoat, karwojt
    Deugniet - roaren kastar (Vermoedelik verbasterienge van Kroaat - van Croatië)
    Keunebille, kiekebille
    1. Bille van e keun
    2. Stuuk van e knie tegen je bille ('k hen e ferme blauwe plekke van e keunebille)
    Kienetjeskak
    Doopsuukr
    Kipkarre
    Karre die ku kippn, mêestol met iedroliek
    Kitte, koolkitte
    Metoalen container van en poar litr's vô (vloei)stoffen in te vervoeren: melkkitte, soepekitte, koolkitte
    Het woord es oe lankstom minder gebreukt omda kolen, melk en soepe nog letter bie den boer of mesjang gekocht es
    Klak, klik
    Ol d'AN betêkenissen (slag, pet)
    En oeveeleid AN kwak - "ne klak woatr" "ne klak mayonaise" "D'r zit nog en klakse in de flaske cognac"
    Klik: e bitje (ollêne vloeistoffn)
    Mêestol voe min of mêer vloeiboare stofoasje, vô vaste stoffen: kluts(ke)
    Klakkebusse
    1. Vlierbes (struikachtige met witte, gegroepeerde bloempjes)
    2. Cylindervormigen appareil in out (van de vlierstruuk) woamee een sesikte prop vlasofvol (kroten) of papier wird ofgeschoten
    Klakwastje, klikwostje
    Een miniwasbeurt van een klein beetje was
    Klakwoajer
    ne wietn, onbetrouwboarn
    Klappeie
    Viswuuf, kommere, e vrouwe die geern klapt, tettert
    Klawiern, klauwiern
    1. Opkrupen, opklemmn
    2. Serieus deurewerkn
    Klienke
    1. AN klink
    2. Roare vrouwe
      2. Klienke (klink): Kortryk, Wervik
      2. Klienke (vrouw): Kortryk, Wervik
      2. ne stoete klinke -- een stoute vrouw
      2. ne domme klinke -- een stomme vrouw
      2. ne nete klinke - een heetgebakerde vrouw
      2. ne nambetante klinke -- een vervelende vrouw
    Kliester
    Bloembolle
    Klintje
    1. Olle AN betêkenissn (kleintje)
    2. Nie vele rôoi (in de vaste construucsche dat is (egliek) mor e klintje)
      1 & 2: Klintje: Yper
    Kloatzak
    't zelste gelik kloefekappre, moa zjuuste een bitje erger
    Kloefenoagels
    Kruudnoagel
    Kloeke pulle
    Ne sterk keun
    Klokkelujer
    Homofiel

Kluchtig

    Kluts, klutske
    Een klêne oeveeleid vaste stoffen "d'r zit nog en klutske petatten in de zak"
    de kluts kwyt zyn
    Knebbel
    Stuk, homp (ne knebbel pennepesse)
    Kneiker
    Kind. (e moeder met drie kneikers)
    Kobbenest
    Ne wirwar van vernestelde droadn of koabels
    Koedzaksje (koudzaksje)
    Yscrème
    Koejonneern
    Den duvel andoen (van 't Frans "couilonner" (?))
    Koekeround
    Styf dom
    Koentekletser
    Pitteleer, jas met zwaluwstaart
    Koentekletser: Adinkerke
    Koenteverkeêrd
    Hêelemolle verkeêrd, mis
    Koerse, koers
    In 't AN: koers (mannelik)
    In W-VL: koerse (vrouwelik) van 't Fransche course
    Bekend woord, moa ier in de lyste om 't streekgebruuk van de varianten en ulder geslacht noa te goane
    Koesjebak
    Kleine serre
    Koeveirs
    AN Bestek, van 't Fransche couvert
    Koevulschgen
    Toeval, epilepsie-aanval
    Kokkeduunn
    Dôod doen
    Kokketeute
    Knap, opgedirkt meisje
    Koleriek
    Den anleg van iemand die rap kwoad wordt
    Kolleblomme, klaprôze, kankerblomme
    Klaprôze en/of en rô veld-papaver
    Kolle met 'n oak, Kalle met den oak
    Pietje de dôod
    Dendien weunde in de waterput (de siterne) en ol die te dichte kwam trok ze in die put met euren oak. (Eigenlik was 't geweune un vertellingske voe d'joengens, voe te zorgn da ze nie in de put vieln.) De stoete knechtebrokken dansten ton ip de ulle van de siterne voe te tôon da ze vele durfdn, moar ôok voe de grôote mensken dul te moaken
    Kolsie
    --> Kikt noa Kassie
    Konterkeeraafs
    --> Kyk noa Koenterkeeroafs
    Kôorneirde
    Vruchtboare, zwarte grond
    Kôorneirde: Kortryk
    Koolbrander
    kakkerlak
    Koolbrander: Brugge
    Kôornsaloa
    Sôorte groonsel (AN: Veldsla, vgl. Eng: Corn Salad)
    Koppel
    lik an koppel en een poar bv: e koppel botn (een paar laarzen)
    Kopserie
    Stik vavôorn an e villo woa dan de fourche en de tiege in droain
    Kosschie
    Kasseisteen --> Kik noa Kassie
    Kot
    1. Kot lik AN kot (hok, biegebouw, studentekoamer, oendekot)
    2. Uus figuurlik - "Je n'es nôois in zyn kot", "Je deed zô lêlik da zyn kot te klêne wos"
    3. Kot moakn - leevn, lawoai moakn, d'rvan geevn: "J'es were van zyn kot an 't moakn"
    Koter
    1. Meerkoet
    2. E duve die nie uutvliegt
    3. Kiend
    Kotteroare, kotereire, koteroak
    1. Pook om 't vier in en kolestove of nen eird an te joagen
    2. (Onrust)stoker, loajer
    3. Opdringerig chauffeur (e zit imme gat te kottern)
    Kot van d'elle
    Vrêe veel leven
    Kovermule, kouvertotje
    Leeuwenbek (bloem)
    Krakelèèntje
    AN Suikerbrood
    Kreime, kreim
    1. Puddieng - van 't Fransche crème, uutgesproken lik in 't Frans
    2. Iskreim(e) (dikwyls e kreime)
    3. Ne kreim van ne vent - schôon karakter
    Kremper, krempklôot
    Gierigaard
    Kriepn
    Bleitn, truntn (Ge moe nie vele kriepn wi, krieper)
    Krote --> Kykt noa Karote
    Krut
    E joenk en klêen ventje (mêestol nog versterkt me klêenn)
    Kruttel, kuttel, keutel, knuttel
    Klêen, art strountje lik van e keun of e spaansche ratte (oek oltemets van menschn ezeid, voun te zêvern)
    Kruupn, kreupn
    Met e masse vôorzetsel gebruukt (van kruupn, uutkruupn, inkruupn, upkruupn, ofkruupn) (AN: afstappen, instappen, opstappen,..., Wacht, 'k gon van me villo kruupn)
    Kruuwn
    1.(Oun)kruud uutdoen, wieden
    2.Te voete geirnoars vangn met e net achter je
    Kudul
    1.Stovers, melkstampe
    2.E stroun(tje)
    Kuk, Kuik
    Moe en versleetn (Mo vint, ik zyn kuk!)
    Kullebukkn
    Wa ziej nu aan 't kullebukkn?  : AN wat ben jij nu aan het doen (uitsteken)?
    Kurassiere
    Een bazige vrouw
    Kuuwl
    Boelke, vernesteld soepke, "wa ne kuuwl es dad'ier"
    Kweiken
    Verroaden, overdroagen, kwoadspreekn, commeern
    Kwèste, kwiste
    1. Ruze: "ge moe gen kwèste moaken": je moet geen ruzie maken
    2. Bederf, vorten, verliezen, "te kwèste goan" bederven, verlôren goane
    Kwene (vgl. Engels "queen" = koningin)
    1. E zoage van e vrommiens
    2. E koe die nie kan kolvn
    Kwoawillewerk
    1. Gedoane me slichte intenties
    2. 'n Bitje deurebiten om en ambetant wirkske of te krygen - "'t es 5 menuten kwoawillewerk"

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

L

    Laans, lans
    Oude ippervlaktemoate: honderdlands = 886 m2 (streekofankelik)
    100 laans = 1 gemet ?
    Lakker
    Stiksje plakband, AN pleister
    Lampettn
    Zwoar drinkn
    Lankarn
    Êen me lank oar
    Leenn
    1. Scharniern
    2. AN lenden
    3. Figuurlik: zyn beste doene - zyn leenn d'ran leggn
    1. Leenn (scharniern): Kortryk
    2. Leenn (lenden): Blanknberge, Kortryk, Yper
    3. Leenn (beste doen): Kortryk, Yper
    -letjes
    bestoa nie ip zin eign, moa ol te zien welkn voorvoegsle kreegt 'n andre beteeknisse
      Overletjes Kortryk AN daarnet, zoëven
      Beletjes Kortryk (eutspreekn: Be, doffe e, link in belegen) AN straks, seffens
    Letse
    AN Scharnier
    Letter, lettre, lettere, winnig
    AN: luttel. Nie vele in de zin van winnig, weinig. Nie 100% perfect synoniem van weinig, nie gebreukt in de vergelykende vorm,

lik "weiniger dan"

    Levoard
    1.Hoarink
    2.Levensgenieter, levendig mens
    Lisse
    Kôorde of leer voe roend de nekke van en bêeste te doen om dermee te gon wandeln
    Loajn, loaien
    1.Brandn, gloeien, een brandend gevoel geevn in de mond (vb. en loajerke of strave mente, pili-pili)
    2.Oaien (Gow, loajd ekir an die katte.)
    3.Greitn, spottn, pestn
    4.In en discussie stoken met de bedoelienge d'andre in 't vier te joagen en te doen ipgoan
    Lokkedisse
    1. Salamander
    2. Tute, fopspeen (stik linwoad gevuld me zoetighie of opium uit klaprôzen)
    Lôoi
    Lammen, nie actieven vent (broaven lôoi: te broave dat ie nie deugt)
    Louptje
    Klêen masschertje (dat allêne de boovnkant van 't oanzichte bedekt)
    Lucht (woord)
    1.De lucht (in den atmosfere)
    2.Lampe
    3.Gezicht (Je kreeg jin ip zinne lucht)
    Luchtn (werkwoord)
    Olle AN betêkenissen van lucht - luchten
    1. Licht laten schijnen "Luchten me e pillelampe"
    2. Verdroagen - "'k kan em nie luchtn"
    Luffer, lufre
    Deugniet
    Luttn
    1. Luttn: troage drienken, AN "voortdurend sippen aan een drankje"
    2. Luttn: jen lippe loaten angen, vô en klênegie reclameern
    Luzeplat
    Indeliks plat, surtout ezeid van landschappn
    Lystn
    Bretelln

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

M

    Maboul
    Getikt, zot (van 't Arabisch ol Vrankryk)
    Mallète
    Blikn doze woaruut dan de soldoatn vroeger oatn. AN gamel.
    Mamzel
    Een meistjie dê 't hoog up êt (van 't Frans "mademoiselle")
    Mankiern
    1. Loatn verby goan, oversloan, ontbreken (Van 't Fransche manquer) "Me goan nie mankiern" , "er mankiert ne man vou te koartn"
    2. AN mankeren: er mankeert iets aan, er is iets niet in orde
    Manse
    Eigenzinnige vrouw (uut het Fransche manche = kluns, onhandig, stom)
    Mantepeère, manstepeirde, kloaispeird, sientemoartnskoeke
    Klaaskoek, sandwich-achtig gebak in de vorme van en "man te peird", peirden en ventjes da rond de sintekloaisperiode verkocht es.
    Martnee
    Gesel (outne stok me leerne riemkes); => Frans martinet
    Mastiek
    Stoffoasje voun in e vorme te kneedn
    Mêester
    1. Schoolmêester (=AN)
    2. Beslissend spel, byvoorbeeld by 't manillen
      1 & 2 Mêester: Yper
    Meisjeklakke
    Meisjeszot
    Meisje
      Meiseklakke: Westkerke (zied ook noa "nechtebrakke")
    Menn
    1. Komen - Men ier, Men ne kière, omgekièrde van teure Môoslee
    Mente
    1. Spekke
    2. Medicament of drugs in de vorme van e mente
    3. Arten slag, arten stamp (en mente geven ip den bol)
    Mesandn, mesan, besandn, besann, missann
      Da zoe kunnen kommen van 't Fransche "mésoir" met de negatieve "mé" lik in "mépriser" en "seoir" lik in "s'asseoir" van 't Latyn "sedere", betekent dus letterlik 'der tegn zitten'. in t' Fransch bestoat da woord nie mè, mo wel nog in 't West-Vlams! - Hindern, hinderlik zyn. 't mesan nie: 't gêef nie, 't is nie erg
      Mesandn, mesann: Blanknberge, Roeseloare, Brugge
      Malsan', mesangn: Brugge
      Missann: Yper
      Besann: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Yper
    Messing, messieng, messienk, mestienk
    Mestôop woarin dat de mest of vette teirt, dikkers verward met smôorôop en loater geëvolueerd noa compostôop ( Smören)
    Mestdag
    De moandoage achter e grôotn fêestdag (Poaschemestdag, Sienschemestdag)
    Midder
    Grodder
    Miereklôot
    En hêel klêen bitje, "Et stikt ip gêne miereklôot"
    Mietre, myter
    1. Houtworm
    2. Wormtjes an je gat (aj jukst'et, vroagn ze: "Ej mietters, te?")
    3. De myter zit erin (AN als je portefeuille leeg is)
    Miezeln
    Motregenn
    Mikke
    Sôorte angar die oof open is
    Moarte
    Meid, dienstmeisje (ondermeer bij pastoor), oek wel oel lachn gebruukt (Goj ekir e teusje oaln voun myn? Ei, 'k zyn ik je moarte nie, wi!)
    Moefe
    Dik wuuf, ollêne tope me 'dikke' (e dikke moefe)
    Mokkementen
    Tegenstribbeln
    Mol
    AN: Bof (ziekte), dikke koake deur ounstekienge
    Mong
    1.West-Vlamsche vorme van Raymond of Edmond
    2.Olgemêen verwytwôord, surtout deur de jeugd gebruukt
    Mote
    Kunstmoatign heuvel woarip dat er vroeger e kastêel, boerhof of e wiendmeuln stoend
    Môzesteker
    Stekelbaars
    Môortellamdroenke
    Straf droenke
    Muletrekkr, smoeltrekkr, zeuremule
    Sorte zure snoep (drop met zuurzoete butenloage)
    Mulferen, mulfroare
    Vele eten, entwie die vele it.
    Muzepietje
    Kléen vintje
    Muzevol
    Muizenval

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

N

    Ne
    tussenwerpsel (Ne, wie dam doar en!)
    Nechtebrakke
    Jongen
    Nechtebrakkn en meiseklakkn =jongens en meisjes (Nl): Westkerke
    Nennik, nennie, nieuw, nens
    Ik niet, hij niet, wij niet, zij niet. "Zie j'ol ip? Nennik." "Zyn ze tus? Nens, ze zyn weg."
      Nennik, nennie, nieuw (wij = wulder), nens Kortryk
    Nete, netekop, netebuk
    Iemand die nedig reageert of stikt, nedigoard, AN nijdig
    Netepit, netepiet
    deugniet: Kortryk
    Netzak
    Zak in stoffe vo commisjes in te doen
    Noare
    Dicht
    Noaste
    Volgende (vgl. Eng. next)
    Nôordvienke
    E sôorte vienke die olhier komt in de wienter (Fringilla montifringilla, AN Keep)
    Notevaschoa
    Kruut, vele gebruukt voen in patatteperee te doen (AN Muskaatnoot)
Typische West-Vlamsche Woordn 
Nunnebill'n in verschillende kleuren
    Nunnebille, laar
    Zachte sponsachtige snoep, meestal in roze en wit

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

O

    Oakelgat
    Iets da slicht gedoan es en gevoarlik --> Kykt noa Akkelgat
    Oandinne
    Wuvetje van en eende
    Oapemutse
    Mutse woamei dat ollêne jen aanzichte blôot zit
    Oe, oa, o, a
    Als, indien (wordt vervoegd) - Kikt ôok noa Wiki: Vervoegienge van ja, nêe en ols
      Blanknberge: ak(ik) (1e p.ev.), aje(gie) (2e p. ev.), attie, att'n (3e p.ev.m.), asse(zie) (3e p.ev.v.), amme(wiender) (1e p. mv.), aje(giender) (2e p. mv.), anze(zynder) (3e p. mv.)
      Brugge:ok(ik) (1e p.ev.), oj(gie) (2e p. ev.), ottie, ott'n (3e p.ev.m.), osse(zie) (3e p.ev.v.), omme(wyder) (1e p. mv.), oje(gyder) (2e p. mv.), onze(zyder) (3e p. mv.)
      Kortryk1: akke (1e p.ev.), ajegie (2e p.ev.), attie (3e p.ev.m.), assesie (3e p.ev.v.), amme wider (1e p.mv.), aje gider (2e p.mv.), asse zider (3e p.mv.)
      Kortryk2: oake (1e p.ev.), oaje(gie) (2e p.ev.), oatie (3e p.ev.m.), oasze (3e p.ev.v.), oame wider (1e p.mv.), oaje gider (2e p.mv.), oanze zider (3e p.mv.)
      Môoslee: oek(ik) (1e p.ev.), oej(gie) (2e p. ev.), oetie, oet'n (3e p.ev.m.), oesse(zie) (3e p.ev.v.), oeme(wydre) (1e p. mv.), oeje(gydre) (2e p. mv.), oesse(zydre) (3e p. mv.)
      Roeseloare: ok(ik) (1e p. ev.), ojjegie (2e p. ev.), otne (3e p. ev. m.), osse(zie) (3e p. ev. v.), omme(wider) (1e p. mv.), ojje(gider) (2e p. mv.), oenze(zider) (3e p. mv.)
      Wervik: oeke (1e p.ev.), oejegie (2e p.ev.), oetie (3e p.ev.m.), oeze zie (3e p.ev.v.), oeme wider (1e p.mv.), oeje gider (2e p.mv.), oeze zider (3e p.mv.)
      Yper: akke (1e p.ev.), aje (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), amme (1e p.mv.), aje gieder, lender(s) (2e p.mv.), anze (3e p.mv.)
      Poperienge: angk (1e p.ev.), aj(e) (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), am (wider) (1e p.mv.), aj (gider), (2e p.mv.), anze (zider)(3e p.mv.)
    Oederskejoenkeid, oederskejoengedochtre, oudn jounkeid, oude jounge dochter
    Vrijgezel (van wat oudere leeftijd al)
    Oekommetut
    Willekeurig, Ongepland (hoe komt het uit)
      Oekommetut Kortryk "oftewel maktje en afsproake, oftewel goje azwo oekommetut. mo ton moeje ottemets lange wachten, é."
    Oetjepoepeloere, oetjepeloere, popeloere
    Verskrikkelik droenke
    Kik ôok ne kêe noar kanaar
    Ofkortn
    1. Werebetoaln van e lênienge ( 'k Moetn men uus ofkortn.)
    2. Inkorten van en planke zôda ze reize komt me d'andre
    Oftewel
    Ofwel
    Okkoazje
    1. Tweedehands (bv. e nieuw okkoazje)
    2. Keure ( 'k En d'okkoazje at voen in 't buutnland vors te lêern.)
    Ol
    Ol, hol, gat (wie 't jèst riekt es zin olleke da piept), (an zin ol skarten)
    Omtrent
    Round, AN Ongeveer
    Onpetjuistig
    Hobbelig, oneffen (voornoamelik in de weg).
      Onpetjuistig: ollêne in Anzegem ?
    Ôrebyter
    AN Oorwurm --> Kykt no vorke Vorke
    Ossebilk
    ? oe moej da vertoaln? "Den dien zit in den ossebilk": je goat an gen lief nie mêe geroakn.
    Oversteek
    Dak die overangt, AN oversteek
    Overtyd
    1. Onlangs: 'k e em overtyd nog gezien: 'k heb hem onlangs gezien
    2. 'n Hêel ende geleedn: 'k ei em overtyd (moanden geleedn) gezien
    3. Over tyd: te loate. 'k wos overtyd en de tring wos weg. Z'es twee weekn overtyd (voo de bevollienge).
    1. Overtyd (onlangs): Môoslee
    2. Overtyd (lange geleedn): Kortryk, Roeseloare
    3. Overtyd (te loate): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
    Ow
    Waddaje zegt vor 'n trekperd to doen stoppn (glik Willem Vermandere z'n "Blanche en zyn peird"

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

P

    Pakkn (AN)
    1. Lik AN pakken, inclusief nemen, betroapen, emballeren, schokken, ...
    2. Iets regelmoatig slikken "Dienen coureur pakt dopienge" "Je pakt medikamenten tegen de kuts"
    3. Diefstol plegen, stelen "t' Eit iemand mynen vélo gepakt"
    Palufn
    Strêeln
    Paraplusowse
    Sause me beuter, bloeme, azyl, zop va suukerbôon, voe by gebroan vlêes t'eetn
    Pardak
    Afdak, luifel
      Pardak:
    Paroadeschyter
    Etwien me vele gestn, die peist dat 'n 't is en da geirn toogt oek
      Paroadeschyter: Yper
    Passirde, passeerde
    Verleden (Passirde weke ek etwot teegnekomn, wi!)
    Peirdepiet
    Iemand da ne stol me koersepeirden eit (en geweunlik geld ôok)
    Peiretjesspel
    AN Mens erger je niet
    Pekkn
    1. AN Pikken, prikken. "De veugel pekt"
    2. Bluuvn plakkn, Bluuvn hangn (ip café) "'t is e pekker"
    Pelder, pelders
    Petat in de schelle/pele gekokt, petattn vô in de schelle te koken (klêen kaliber)
    Pènsejoagen, pènsejoager (AN?)
    Joagen zonder vergunnienge, stropen.
    Perchène, persienne
    Rolluik, synoniem van 'lattestôor', --> kikt noa Lattestoor, vant 't Fransche "persienne"
    Perchoenkelen
    Rond de kerk gaan om aflaten te verdienen op Allerzielen
      Perchoenkelen:
    Perluut, perleut
    1. Nen onnozelen tuut, oenbenullig persôon, klêen (letterlik of figuurlik) persôontje. Oek kiendertoale voe mannelik geslachtsdêel
    2. Verdwoasd (na een klap op het hoofd)
    3. Pietje
    Persienne
    Rolstoars
    plaffeture
    Pertil
    1. Pertil(s) = AN bretel(len)
    2. Pertil symbolisch "hij heeft het aan zijn been" - "j'eit an zynen pertil (rekk'r)"
    Perxempel
    Byvôorbild (van 't fransche 'par exemple')
    Pe(r)tchikkelen
    Pekkelen, kinderspel met metalen beenkootjes, --> kikt noa Pekkels
    Petatte, petat
    1. Petatte = AN aardappel
    2. Petat = slag (jeddem 'n petat gegeevn)
    Petchikkelen
    Strompelen, moeizoam lôpen over moeilik terrin
    Petchikken, petchikke petchakke lôopn
    Manken, moeilik wandelen
    Petretntrekker
    Fotograaf, flitspaal
    Pianewys, pioanewys, pioanewyze
    Up 't gemak, stilletjesan, druppelsgewyze, troage, automatisch
    Piekezot
    (letterlik) de zot van pieken in koarten (figeurlik) een zotje, een clown
    Pienol
    Penalty (glik in 't voetbol)
    Pierewoai (van 't frans Pirouette)
    Pierewoai es êen die nie weet wa dat ie wilt en droait noa de wind
    Piesluchtje
    'n vrê flauw luchtje
    Pietje
    Ezeid teegn e duts (E mo pietje toch, wuk doej gie nu?)
    Piteleir
    AN Pandjesjas, jacquet
    Pietjekuntje
    AN Winterkoninkje
    Pietje van Proatelgem
    Êen die vele te vertelln et, moa 't is ni osan juuste
    Piewante, pywante
    Wante, den duum zit vrie, d'aar viengers zitn tope. Doavan ofgeleid: koakslag (DB). Fr.Debrabandere: Pijwante: Vroegnieuwnederlands (1500-1700): pyewanten. Samenstelling van pij grove wollen stof en wante want.
    Piken, pieken
    Prikken, zêer doene, stekken "'t piekt en bitje = 't stekt en bitje"
    Origineel van pyck, nu AN pieken, uutsproake streekofankelik lik de mijn, zijn klank
    Ofgeleiden: piekens troef, veugelpik, piekevent (ierondre), piektjes, piekure,
    Piro
    Etwadde da styf straf is ('t is stravve piro)
    Pispoater
    Nen azynpisser, vizen (nie welgezinde) vent
    Plaffeture, blaffeteure
    1. Veisterluuk
    2. Symbolisch: (grôten, brutoalen) bek, woafel: oud jen plaffeture - zyn plaffeture opentrekkn
    Plakwoaier
    AN vlieger, wordt opgelaten door kinderen bij (ferme) wind, met de wind mee, aan een dun maar stevig touw
    Pleite
    1. Kletsekop (koalkop) lik in Ei je die pleite geziene?
    2. Kop, bovekant van 't ôofd, donder: lik in J'eit ip zyn pleite g'ed
    Ploempnde
    Stief (bikan ollêne gebruukt in vaste uutdrukkienge ploempnde vul)
    Plong
    Zekerienge (elektriek: de plong is gesproengn) (Van 't Frans plomb lood: vroeger woarn de droadjes van lood)
    Poan broeksje
    Sôorte bloeme
    Pochette, poechette
    Pennezak
    Poepeschete
    E lief, e keppe
    Poepzat
    Vrê droenke
    Poern
    AN bewegen, praten (E doste nie mi poern.)
    Poervister, fiester
    Sterrereegn (vierwerk) "ne poervister in zyn gat steekn"
    Poessuker, poesukre, potsuker
    1. Kandijsuiker, brune suker
    2. Blomsuker, poedersuiker
    Portefeuille/Portemonnee
    Geldbeugel
      In Wervik, Kortryk wordt er een onderscheid gemaakt tussen de twee, portefeuille is van de man terwijl de portemonnee hetzelfde is voor de vrouw
    Post
    1. Zender, kanaal
    2. Interessante functie of job, van positie - "schôonn post"
    3. "Ne post pakken" - zwoar vollen of mislukkn
    Potstamper, pottestampre
    Nen voetboller die ter niet van terechtebringt
    Meugeliks in/van andre dialecten (Cfr DDT in FC de kampioenen)
    Potter
    Nen homo
    Presse
    AN Pers
    Preute
    vrouwlik geslachtsorgaan AN vagina
      Preute Kortryk
      Z' eet an eur preute - Z' eet an eure rekkre - Z'eet zitn
    Proateln
    't Goed kunn uutleggn en vele vertelln (nie 't zeste of AN praten (= koutn, babbeln))
    Proateloare
    Etwien die 't goed kut uutleggn en vele vertelt
    Protvocht (???)
    Liquide remspoor dat achterblijft in de onderbroek bij het laten van een scheet.
    Prumelekkn, preutelekkn, preutelekker
    1. AN: Beffen, lekkn an de preute
    2. Preutelekker: schôotoendje
    Prut
    Kaffiepoere (surtout at er ol woater deureloopn is)
    Prutmazette
    Fel ipgezet meiske
    Prutzak
    Koffiefilter
      Prutzak: Yper
      Frutzak: Môoslee (van frut, 't dialekt vo chicorei)
    Puf
    Lucht van uut je moage die oel je slokderm werekêert, oltemets me leevn AN boertje
    Pulle
    1. Flaske, container vô drank en vloeistoffe, thermospulle, melkpulle (boerof, oek wel mekbidong), drienkepulle (koers) --> Variatie ip et AN woord pul da verouderd es. Pulle es nog courant gebruukt
    2. Piet (an de pulle trekkn)
    Pulln
    Vele en zêre drienkn, surtout alcool
    Pyk
    AN Bouvier (sôort ound)
    Pykevint, piekevent, swies
    Baljuw met hellebaard in de kerk, swies (van Garde Suisse)
    Pykn
    AN Schoppen (e sôorte va zworte koarte, naasn kloavers)

Q

    Queeste
    AN Ruzie (queeste mak'n)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

R

Typische West-Vlamsche Woordn 
Residentie in Blanknberge met West-Vlaamse naam Yzeren Rampe
    Rabbeln
    Rôoi en voun etwot te doen
    Ragol(le) Brugge
    Te sterke koffie
    Rampe
    Hellienge (vb de hellienge noa de zêedyk): Frans
    Rape, roape
    1. Sôorte groensel (AN: raap)
    2. Andre benaminge voe joen Arlôozje (horloge)
    3. Ip jen roape krygn: der van lankst krygn
    4. Hoofd
      1. Rape (raap): Yzegem
      1. Roape (raap): Kortryk
      2. Rape (horloge): Yzegem
      2. Roape (horloge): Kortryk
      3. Rape (sloagen krygen):
      3. Roape (sloagen krygen): Kortryk
      4. Roape (hoofd): Yper
    Rattekit, rattekêeste
    Doodmoe zyn (J'es rattekit of)
    Rechtet
    Sebiet
    Regiem
    Etwot dan menschn doen voun te vermoagern (AN dieet)
    Regiemn
    Trachtn te vermoagern (AN diëten)
    Regleern
    Zorn dat etwot in order komt (Nen ploegboas regleert et werk.) (AN: regelen)
    Rekesteker
    Ruziemaker
    Rekkewyd
    zo verre da mo ku
    Rekknjek, rekkedjekke
    1. Sôorte sneukelieng (AN :Drop)
    2. Etwot die uutrekt, lik koassause
      1. Rekknjek (sneukelieng): Poperienge
      2. Rekkedjekke (rekboar dienk): Yper
      1. Rekketrekker (lang snoep, drop):Kortryk
    Rendeko'er, (rendekoker), renne, rendel
    Schommel --> Kik noa Ballesjiere, schommel
    Renong, renoeng
    In 't koartspel, koartsôorte wovan daj gin koarte et: " 'k A ne renong in kloavers"
    Renotte
    Sôorte veugel, AN kneu (vgl. Frans: Linotte mélodieuse)
    Rèpstèrte
    Vernesteld, in pieken (Joun oar sta rèpstèrte)
      Rèpstèrte: ?
    Ressor, resôor, resoor
    AN een veer van bv. een matras, veermatras = ressormatrassche
    Reulink
    Deugniet
    Reveye
    AN Wekker, van 't Fransche reveille
    Riengeln
    Etwien riengeln: etwien bedriegn (vgl. AN ringeloren)
    Rinneweren, reneweren
    Ruïneren
    Riyong, rayoung
    1.Reke in e grôotwoarnuus (fr:rayon)
    2.Spêke
    Robbeln
    Volln me vele leevn (Van 'n trap of uut je bedde robbeln) of vele leevn moakn (Me buuk robbelt!)
    Roovn
    Eiers van 't nest van e veugel oaln (mêestol van enn)
    Rotse
    Sôorte vis (AN ruisvoorn, rietvoorn (Fr.: rotengle))
    Rufeln, reufeln
    Scharrelen in iets
    Rulders
    Stamppot aardappel met ajuin
    Ruumste
    Het opruimen (mêestol met vast werkwôord 'oen')
    Ruusscher
    Artn bustel voen ouneffn uppervlaktn (lik de stroate)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

S

    Saladiere
    Slakom (gin Fransche ière uutsproake - ende klienkt lik -iere)
    Sambrière
    Binneban van je velo (van't Frans chambre à air)
    Sandrié, sandré
    1. Assenbak vô segretten, Van 't Fransche cendrier.
    2. Vô zoverre bekend es sandrié in WVL gêen assenbak vô de stove of n'eird.
    Schabbernak
    Nekvel
    Scharitte, sarette, bugie, buggie
    Buggy, open kinderwoagentje, van 't Fransche charette
    Nie te verwarren me gesloten kinderwoagen Footure en varianten ip voiture
    Scharmutsel, Skarmutsel
    e kljen kort gevegt (militair of anders) van t'duts scharmutzel (frans escarmouche)
    Scheefslaan
    AN definitie, stelen, wordt verwijderd van de lijst
    Scheir, skeir
    1. Een lief vo nie al te lange (AN scharrel)
    2. Ruze, dispuut, Henri en Patrick zittn in 't skeir over uldren dêel
    Schkendeern
    beschoadigen
    Scherreldewiep
    scherreldewiep ip etwa zitn
    te paard op iets zitten ((brugge))
    Schettern, schkettern
    1. Stekken van de zunne of van etwot aars die vele lucht gift
    2. Te vele ôge tônen produceren
    Schie, schkie
    Bevliegienge, gril, AN nuk (Je krygt een schie)
    Schienkn, schkienkn
    AN Schijnen (va lucht of de zunne): De zunne sch(k)ienkt (de zon schijnt)
    Schievern, schivern, schkivern
    1. Vrêe rap veurbieschietn, hêel rap passeern Ej em zien schievern up zyne nieuwe moto?
    2. Platte stêentjes zodanig ip e woaterippervlak smietn da ze zo veel meuglik kêern ipwuppen
    3. Glijden
    Schimmeln
    Je tyd verdôen teegn je goeste 'k Stoene doa te schimmeln vo niêt
    Schoaverdinnen, schoaverdynn
    1. Schoatsen, AN (Ijs)schaatsen
    2. Wegslêren, spelen ip en bevroren slêerboane, AN (Uit)glijden
    Schoepen
    Entwa meepakken danie va joen is
    Schoern
    E piente drienkn
    Schoffeleire, skoffeloare
    Etwien die moet schoffeln
    Schoolschyte, skoolskyte
    Geveinsde ziekte om niet naar school te moeten
    Schôorn
    1. AN (angstvallig) beschermen/afschermen, in verdediging nemen
    2. Vaste zetten, caleern, beveiligen by transport zôdat nie kan verschuuvn, zyn zelve schôorn om veiliger te zitten by transport
    Schossenêle, sesnêle, schkorseneers
    AN Schorseneer
    Schribbel, skribbel
    Krasse, AN langwerpige ippervlakkige beschoadigienge
    Schulle
    e vis, AN schar
    Schurdig, schurdigoard
    Onstuimig, wild
    Schuum van scheetn
    Meringue
    Schuw, skuw
    1. Benauwd, bang
    2. Gevoarlik, louche, bangmakend ne schuuwn tiep
    Omda d'uutsproake stif kan verschilln van streke noa streke: ier fonetisch schriven osteblief
    Sebôort
    In orde, deftig, lik dat' moet
    Sekreet
    Etwot die niemand meug weetn (vgl. Frans: secrèt)
      Sekreet:
    Seldesou
    Korrelige Soda. Van 't Fransche sel de soude
    Siekneern, siekaneern, sjikaneern
    zynzelvn ip zittn te frettn, zittn te siekneern: cf AN "erg zitten te piekeren" < Frans. chicaner (ruuzje moakn, g'ambeteerd zyn)
    Siezn, tsjiezn, sjeezn
    Rap entwoasens noa toe ryen "'k goa ton were meugn siezn noa de winkle achter kommissies"
    Sjarpe
    Sjaal vo de winter (Frans: écharpe)
      Sjarpe: Kust
    Sjiekemule
    Kind zonder tandn
    Skèrlewiep
    Schrijlings
    Skitpot
    WC
      Skitpot: Ardôoie (nie zové mi gebreukt mo bestoat wel nog)
    Skribilzn
    Asse van een buusstove ip steenkool
    Slak, slap
    Slap, lenig, soepel,los. (J'is nog styf slak vo zyn oude M'n tann stoan slak Slappe jan)
    Slapkapote
    Slapklêed (vo vrouwn)
    Slapkeirl
    1. Slapklêed (unisex vô man of vrouwe)
    2. Slapklêren (slapklêed en piezjema)
    3. Slapgerief, AN in nachtkledij, inclusief koamerjas, badjas, peignoir, ...
      1. Slapkeirl (unisex): Kortryk
      2. Slapkeirl (piezjema): Kortryk
      3. Slapkeirl (slapgerief):
    Slapratte
    1. Eikelmuis (Eliomys quercinus, sôorte knoagdier, te verkenn deur zyn "zorromasker")
    2. Etwien die vele slapt
      1 & 2: Slapratte: Yper
    Sloaper
    Etwien die nie uplet in zyn otto, etwien die veel te troage rydt, triestigen chauffeur
    Sluffer
    Pantoffel
    Slufferbulte
    E tragn
    Sluts
    Slop (oendermêer ezeid van frietn die nie deurbakkn zyn of aj 'n ofloop et)
    Smeistern
    AN kladden, openwrijven,... (messchien beter vertaliengn)
    Smeuzn
    In smeus duuwn (Patattn smeuzn, AN pletten)
    Smoutn, smootn
    1. Smêren (in de betêeknisse van e klêen visken uutsmietn veur e groater te vangn)
    2. Iemand serope an zyn mond smêren, noa de mond klappen, flêmen
    3. Mei oolje inwryvn; Smoot moa joen kitn! Oed joe moa gereed!
    Smouter, smoter
    1. Smeirlap
    2. Ne smooter é en twiene die fliêmt
    Smuk, smukkn, smuuk, smuukn, smeukn
    1. Nevel, neveln
    2. Motreegn, motreegnn
    Snelbouwer
    AN thermoblok, snelbouwbaksteen
    Snetsebelle
    Babbelgat, vrouwe die vele en geirne babbelt.
    Soarel
    AN sukkelaar
    Soe, soetje (Frans sou < Oudfrans sol < Latyn solidus - cfr. Fr. Debrabandere)
    Geld
    Soesse
    1. AN Savooikool, witte kool
    2. Vromens die vele domme diengn doet
    Soessels
    Kalfszwezeriken
    1. Zwezerik
    2. Hersenen (ironisch bedoeld)
    Soezen: Brugge
    Sokki
    Ouder voun e lampe in te droain (AN fitting, Fransche socket)
    Speelbucht
    Etwot voun mei te speeln (AN speelgoed)
    Spêekmedolle
    Denkbêeldige medolle (letterlik een medolle van spêeksel)
    Spende
    E sôorte van verlôorn plekke woarin dan der plankn hangn zyn voun bucht up te leggn, bevôorbeeld ounder e trap.
    Speute
    E klik verve of sause uut e pulle, up de goaze van joun otto duwn (E speute verve bydoen, e speute goaze geevn)
    Oek de noame van e plekke teegn Abêle
    Spil, spèl
    1. Ruuzje ( 'k En doa spil at met e keirel!)
    2. E diengsje
    Spillement, spellement
    ey gie zuk en spellement ol gezien
    1. Diengsje
    2. Mannelijk geslachtsorgaan
    Spoekomme, spoelkom
    Soepezjatte, een bolzjatte
    Spoetern
    Stief zêre doen, anjoagn
    Sporrewoan
    Lief, klein kindje
    Spriet
    1. Tirette van e broek (Ei, past mor up da je veugeltje niet wegvliegt, je spriet stoat oopn!)
    2. 't Gêne die der bachtn zit
    Sprieteloar
    E klêen, fyntig bomtje, oek ezeid oul kulln teegn e moager, fyntig vintje
    Stamcafé (=AN)
    Een café wô dat een mens regelmoatig nô toe goat
    Stanse
    Ne snelln keirel
    Steefiester, steepietje
    Etwien die in 't stee wunt
    Stêeg, steeg
    Entwa da moeilik droait of vergoat (Dienen vélo lôopt stêeg.)
    Stekker, stekveugel
    Roofveugel, mêestol voke
      Stekker, stekveugel: Yper
    Sterrekloar
    Hemel woaran daj olle sterrn ku zien, in de wienter e têekn da 't ferme go vriezn ( 't I sterrekloar, 't go nog e bitje vriezn, wi!)
    Stiede, stidde
    Stijf ( 'k Zyn e bitje stiede va gisn.)
    Stovers, stampe (melkstampe), kedul
    Keiremelkpetattn (mix van petattepuree me keiremelk), oarmeluzeteten, dikwyls gegeetn de vrydag met zacht gekokte eiers, of gemingeld me koas
    Strekkn
    1. Schoenveter, zie ook Riekoordn
    2. Strik/strek knoopn in iets, vb in riekôorde
    Stroatevendeloare, stroatleure
    Etwien die vele buutn roendtjoolt, mêestol kienders of joenge gastn (AN: hangjongere)

[[Konte: Kortryk

    Stropridder
    Homofiel -echt vlamsch ?
    Struuk, streuke, troenke (alleen struik)
    1. Outachtige begroeiinge, AN struik, kikt ôok noa Ut en Ut
    2. De nakommelingn van e bepoalde vôoroudre Tante Zulma is d'oudste van die struuk
    Stryntje
    Woafeltje (uut e gedicht van Jean-Noel Ternynck)
    Stul
    Hôofd (J'het hôge in zynen stul., Wat heit ie nu in zynen stul gekregen.)
    Stuuk, stuukn, steukn
    1. Duw, duwen (mjir van teegn een twuk stuukn, nie espres. Lik: "AAA, godver, kee me min elletuute teegn die kasse gestuukt")
    2. Voln (AN: vallen), lik van ip joen mulle stuukn
    3. Bukn (vrijn) kee gistern een jitte mokke gestuukt
    Stuuzje
    studie, studierichtienge (hoggere stuuzjn doene)
    Sulferblomme (Brugge)
    Zwavelpoeder
    Sulle
    Emmer --> Kykt noa Seule
    Swanseln
    Sturtn

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

T

    Talieter
    In panne liggen, nie mi marcheern (In talieter liggn)
      Talieter: ?
    Tandiske
    Terwijl, langs den andren kant - van 't Fransche "tandis que"
    Tap
    1.Nop van een (voetbal)schoen (De tappn van Blondel stoegn in Defour ze kniejn.)
    2.Ongelukje met blikschade (Ken e tap teegnekomn.)
    3.Poepsnoepje (meestal verkleinwoord taptje)
    Tarien(tje), taryn, taring
    Veugel, AN Sijs (vgl. Frans: Tarin des aulnes)
    Têfeloare
    Klênen eter, iemand die letter eet
    Tegenpiet
    Tegenslag
    Teir
    1.'t Gêne daj etwoa verdoet, lyk up café (vgl. verteirn)
    2.AN Aarding (vgl. Frans: terre, diengsje dat uutzit an e prieze, aneslootn met e gilf-groenn droad)
    Tèndn, tènn
    Ten einde (road, van zyn latin), de d in tèndn es dikwils ipgeten zôdat 't tènn komt. Voorbeeld: ie wos tènn oasem: hij was buiten adem.
    Tênebyter
    AN Oorwurm --> Kykt no vorke Vorke
    Tertn, tert, tertienge
    1. Tertn: veurzichtig, stap bie stap, vôoruut goan
    2. Tertn: goann, "ge meugt tertn": ge kunt 't ofbollen
    Tert: tree van ne trap, AN trede
    Tertienge: plekke woa dajje veilig jen voet kunt zetten (bie 't beklemmen van iets)
    Tetoet, toetoet, toet
    Ja. In de context van Ja (toch wel)
    In het Kortrykse zyn d'er drie vormen in oplôpende sterkte van affirmoatie: toet, tetoet, toetoet
    Teurn, teure
    Goan, Weggoan
    Vermoedelik allêne gebrukt in de gy vorme of gebiedende wyze: teure lienks, teure reks ...
    Têweln, têweleire
    Têweln (tjeiwelen): troage en me'n lank gat wadde doen, mêestol bie teten dajje nie geirne eit
    Têweleire: iemand die têwelt
    Tiek mie, tiek myn, tienkt me
    't likt mie, 'k peize (vb. Tiek mie dat'skôon were es), heeft verband met het Engelse think; cf. ook verouderd engels "methinks" (het lijkt me..)
    Tiengels
    AN Netels
    Tiezje
    AN Stuur- en zadelpen, Fr tige
    Timber, timbre, tember
    1. Postzegel, van 't Fransche timbre
    2. Ôofd - "j'es ep zynnen timber gevoallen en bluven bokken" - Cfr Timber, Iengels - bij het vellen van bomen roept men TIMBER in de USA. (Timber es 't Iengels vo hout of balk)
    Tjeutern
    Loaten deure broaden of koken ip 'n hêel zocht vierke, vgl met AN sudderen
    Tjoe
    AN kauwgom. Vermoedelijk > Engels "to chew" (kauwen) of "chewing gum" (kauwgom).
    Tjoepel, tjoepelke
    1. Het dopke, mêestol in kunststoffe, da ne pot, flaske of container tidelik afsluut (vb van flasselke bier, luchtmatrasse). Kikt ôok noa Ulleke
    2. De dop, mêestal in plastiek of catchoe, da de bewegienge van en voorwerp stopt of ofdempt, bevôorbeeld om te beletten da de deuren te verre open goan of schuven, om de slag ip te vange van de deure of capot vanne oto, ...
    Toengstêen
    e sôorte metoal (AN Wolfraam, surtout gebruukt voun de toppn van veugelpykpyls, cf. Iengels tungsten)
    Toeter
    Schommel
    Toetie Tielt
    èst woar ?
    Toet te feite
    Toet subiet, toe straks (Frans: jusqu'aux prochaines fêtes)
    Tope
    Muts, van toepe ?
    Top-over-kloaten
    Oenderstebov'n, in olle betekeniss'n.
    Top-neis
    Kop-steirt: en geschrankte methode vô compact te stoaplen (in a geweun bedde keunn der 4 tot 6 kiendjes sloapen oanze top-neis liggn)
    Torpedo
    Fringmekaniek bie sommigste oudre vélo's, geactiveerd deur de pedoalen achtereut te stampen (eit niets me onderzeeërs te moaken)
    bij ons ook gebruikt voor de volledige fiets " 'k rie me nen torpedo" Môoslee
    Trekzak
    Accordiong
    Triëern
    In de juuste volgorde steekn of 't juuste byn 't juuste leggn (lik van vuligheid) (AN: sorteren, vgl. Fr: trier)
    Triefeln
    Mekoar kulln (Eng: to trifle: nie serieus zyn, to trifle with: etwien kulln)
    Triffels, tryfels
    Onaanvaardbare excuses, nietsdoende verontschuldigingen, bagatellen
    vgl: Engels Trifles, "something of little substance"
    Trokkeren
    Wisselen, ruilen
    Troese
    Pennetasse
    Trutseln
    Treuzelen
    Truzel
    AN Kwast (De truzel trekkn ip de kerremesse)
    Truzel, truzle: Roeseloare, Wervik
    Tukstjie
    AN dutje
    Tusketerwe, tuskôorn
    Maïs ('n verbastrienge van "turkse tarwe")
    Tutematooien, iptutematooien, tôteln
    Overdreven, belachelijk opdirken. Z'is were ipgetutematooid. (Z'is nog e bitje etôteld, wi.)
    Tuun, teun
    Ofsluutienge van e wêe (verre nie mi gebruukt, vgl. OLV van Thuyne)
    Tweisdrievn, tweisdriver, tweisdrievre
    Tweisdrievn: saboteren, ruze moaken (cfr dwarsliggen, tegenwerken)
    Tweisdriver: oaveriksen, (cfr dwarsligger)
    Tweisn
    1.Dwars, niet evenwijdig ( 'n twadde van tweisn leggn)
    2. Krusen, oversteken, werkwoord dwarsen (vb van en boane)
    Tweiszak
    1. Dwarsligger, iemand die tegendraads doet
    Tweiste
    Ruze ein (Ze liggn in tweiste) (vgl. AN twist)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

U

    Ullewupper
    Voun d'ulletjes van flosseltjes te wuppn
    Ulsifrot
    Wienkel die rommel verkopt, slordige boel
    Ut, nut
    1. E lêge plante, die groeit in 'n busselke (kyk ôok noa Ut)
    2. 't Oar in de schoamstreke van en vromens (vulgair)
    Utnoak
    dronke zijn : GILWE en rekkem
    Uutkuweln
    Uutspuugn (Ge moet nie olles were uutkuweln.)
    Uutschokkn
    Zêre uutryen, mêestol juuste voun etwien ze neuze (ouk vôornschokkn, tusschnschokkn,... )
    Uutydeln
    Uutgietn (vgl. Eng. idle: nie bezig, nie gebruukt, over,...)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

V

    Vakschole
    Schole woa daj e stiel lêert (VTI - technisch en/of beroepsonderwis)
    Van
    Want ('k Goan nie noa buutn van 't is te koud)
    Van de weisn
    Nie in de juuste richtienge ( 'k An eslierd me myn otto en 'k stoegn van de weisn up de boane.) -->messchien beter met en R derby (de weisn = dwars, dweisn?)
    Van kloare
    Zodoanig (Van kloare kykn na die snelle mokke, is 'n mi zyn kop teegn die poale eloopn.)
    Variezn, varicen
    Oaders die up je bêenn uutkommn (AN spataders, Frans: varices)
    Vei
    Kloek, gezeid van groensel in de lochtink: "joen petatten stoan nog e bitje vei, zeg!"
    Verbrunen
    Verslechteren ('t Were is an 't verbrunen)
    Verdemmelieren
    Kapot maken (Van Frans : Démolir)
    Verdestruweren
    Kapot moakn, vernietigen
    Verdeukn, verduukn
    Wegsteekn zoda nen andern et nie zoe vindn (jezevn verduukn kud oek)
    Verdimmelieng
    Uutroep, ongeveer lik godverdimme
    Verdoen
    1. Etwot nog eki doen ( 't Wo gêestig, we gon 't eki moetn verdoen.)
    2. AN Verbouwen
    Verdumelieren, verdemmelieren, verdimmelieren, verdommelieren
    Kapot maken (door onhandig gedrag) (Van 't Frans: démolir)
    Verèsseln
    Achteruitgaan
    Vergeevn
    1.Ekokkeduund deur vergif (oek AN)
    2.Ezeid an der stief vele elementen van de zeste sôorte zittn ( 't Is ier vergeevn van de vliegn, Duutsers, ...)
    Verjus
    druuvn, nen kilo verjus
    Verkiest (gin lange ie)
    Etwot kiezig vienn en der nie va moetn weetn (ossan me van ('k Zyn der verkiest van.))
    Vermassakreern, vernôzeln
    Vermassakreern: compleet noa de voantjes elpen
    1. Vernôzeln: onbreukboar moakn
    2. Vernôzeln: verleiden, ontmoagdn ("j'ee ze vernoazeld")
    Versmôren
    Verdrinken --> Kikt noa Smôren ol de luch tegen oudn, versmachten
    Vertrek, fetrek

1: Vertrek 2: WC, toilet

2:Fertrek: Kortryk

    Verwosschn,
    Afwassen
    Verzinn
    Va gedacht veraarn
    Ves
    1. Betêkenissn van AN vers
    2. Juust ('k En dadde doaves edoan. 't I ves eschilderd.)
    Veugelwyn
    Water
    Vierslag
    Ansteker, mêer en mêer verdroengen deur bricket
    Viezn, vierzn
    Ipluchten in den doenkr, fosforesceren van de zêe
    Viggelen
    Onhandig losmaken, snijden
    Vimme
    Stoapel (hout, stro) --> Kyk noa Vumme
    Viswuuf
    1. vrouwmens die an 't viskraam / in de vismyne werkt
    2. luud vrouwmens
    3. kletskouse, kommere
    Vize, vizn - een doze vizn (van het franse vise)
    schroef, schroeven
    Vlasvienke
    Sôorte veugel, AN groenling
    Vliegesloager
    Spillement voun vliegn te kokkeduunn (AN: vliegenmepper)
    Vloake
    Schette, zydskant van e remorque,...
    Volle
    Sôorte van houtn spillement voun de zolder of de boovn of te sluutn
    Voute
    kelderkamer, bereikboar van ip een trap van a poar trapp'n die soms up 't kelderluuk zyn gemonteerd
    Vreindig
    Styf. t Is vreindig koud.
    Vrochtn
    Werkn, kykt no #W Wrochten
    Vroet, vroot, hêel, stif, vreindig
    Varianten of AN zeer, straf - "vroet interressant" "stif gêestig" "hêel lastig"
    Fonetisch spellen aub om 't gebruuk van diftongen en uutsproake van "h" in hêel t'achteroalen
    Vroet:
    Vroot: Kortryk
    Stif: Kortryk
    Stief: Yper
    Hêel: Kortryk
    Vreindig: Blanknberge
    Vrydom
    Privé domin woa dat er niemand kan inkykn, lik nen ommeurden of woa da je in jennen blôoten kunt lôpen
    Vulzettn
    Ciment in de voegn tusschn briekn doen

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

W

    Wattebroad
    Vrê zocht broad
    Weegoarde
    Zyn weegoarde: etwien die an em gelykt (zôwel van uterlik of van gedrag; ôok gezeid oe ter entwiene zyn "goeste" gevoendn èt van 't ander geslacht: "J'è zyn weegoarde gevoundn")
    Wegblenn
    Etwot wegdoen, mêestol nie ol te zuver
    Weird, weirde (=AN)
    Waard, waarde, 't es nie vele weird. Kikt ôok by Nieweird
    Wel
    1. Goed ( 't Is wel bestid. of Mo dadde is wel va joun!)
    2. Goed ( 'k Zyn nie wel, me teetn komt lik up.)
    Witte van ei
    AN Eiwit
    Woste(n), sosiese
    1. Worst
    2. Scheldnaam, synoniem voor woajoart
    Wrochtn, gewrochtn
    Wrochtn: verleden tyd van werken: "je wrochte in 't butenland." Vgl. verouderd engels wrought, tegenwoordig alleen maar gebruikt in uitdrukkingen zoals "wrought iron" (gesmeed ijzer).
    Gewrochtn: voltooid verleden tyd van werken: "j'eit in 't butenland gewrocht"
    Wulf
    Emelt, larve van langpootmug (ook oud Vlaams woord voor wolf)
    Wuppn
    1. Up en nere goan (wupplanke, 't zeste lik AN wippen)
    2. Smytn
::Willemaercken: ambetant doen, neutn, zaagn 
    Wyder, wulder, wynder
    Wij
      Wyder: Môoslee, Wervik, Yper
      Wulder: Kortryk
      Wynder: Blanknberge

X

Y

    Ysder, ysdre
    Yzer
      Ysder: Blanknberge
      Ysdre: Roeseloare
    Yzerweg
    Spôorweg (mêer in me grotvoader z'n tyd)
      Yzerweg: Brugge, Kortryk

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Z

    Zakzeker, zeêverère
    Zeveroare
    Zantje ---> Zintje
    Zantjeplakker
    Tjeutn (mêestol in d'uutdrukkienge: E stoeg doe lik e zantjeplakker.)
    Zêeksaloa
    AN molsla (bloarn van de pisseblomme)
    Zêer, zeir
    Variant ip AN zeer, pijn - phonetisch spellen voe de streekvarioaties te vindn (Zêre stoat en bitje vôder)
    Zemelzak
    Etwien die nie kan stille zittn
    Zienlienge, ziendlienge
    Domweg, ol ziende dom doene
    Zintje, zientje, zantje, zentje
    1.Prent, afbeeldieng, zentje van communie of begroavienge
    2. (figeurlik) een lief kiend - mêestol in een negatieve zinne gebruukt (j' is ook gin zantje wê)
    Zoekuit ?
    Voddeman, boeman
    Zoetekonte,zoetemule,zoetemoyle
    Iemand da geérn snoept
    Zwee, zwee-yzer
    Alloam vô nen rechten oek te meten of te moaken (Wienkeloak, oekprofiel)
    Zwienkeln, zwiengeln
    1. Me je velo of otto van den êne kant van de boane noa den andren kant riên, me jen voertuug afwiken van de rechte boane - "ne zwienkel moakn"
    2. Slingeren (neur tetn woarn ant zwiengeln wi, zoender setjen)
    Zwingeln
    t'vlas moe nog gezwingeld wer'n
    Zwinneschoe
    1. Etwien die dom doet
    2. Etwien zonder maniern
    Zwoanegang Brugge
    Het getal 22

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Zie ook

Referenties

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki West-Vlams:

BambekeGFDLPeperWanhemMarokkoTsjechiëCharles DarwinCoudekerque-VillageZweedn2008StoasegemBertnRongyAnn DemeesterAlnus9 juni1945HarrevôordeIrak1928Marcq-en-BarœulBourgondiërsNigeriaSiebeerjeBusbekeChinaWoensdagDuutsBoavinkoveVlaamse Radio- en TelevisieomroepLuk AllooEvolutietheorieJenny TangheWest-VloandernZy' j van BruggeAskoy IIRoland GarrosVlams (Nederlands)5 december202030 decemberFriesPengdescherTsjernobylSnookerPicardisch157520212019KaliumDesire Emile InghelbrechtWezelSocrates9 septemberGrieknlandGête🡆 More