Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam: Trạng nguyên Việt Nam

Trạng nguyên (Tiếng Trung: 狀元) là danh hiệu thuộc học vị Tiến sĩ của người đỗ cao nhất trong các khoa đình thời phong kiến ở Việt Nam của các triều nhà Lý, Trần, Lê, và Mạc, kể từ khi có danh hiệu Tam khôi dành cho 3 vị trí đầu tiên.

Người đỗ Trạng nguyên nói riêng và đỗ tiến sĩ nói chung phải vượt qua 3 kỳ thi: thi hương, thi hội và thi đình.

Khoa thi đầu tiên được mở ra dưới thời Lý năm 1075, lúc đó vua nhà Lý chưa đặt ra định chế tam khôi nên người đỗ đầu khoa thi này là Lê Văn Thịnh chưa được gọi là Trạng nguyên. Danh sách Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam cụ thể những người đỗ đầu các kỳ thi này xem bài Thủ khoa Đại Việt. Phải đến khoa thi năm Thiên Ứng Chính Bình thứ 16 đời vua Trần Thái Tông (1247) mới đặt ra định chế tam khôi (3 vị trí đỗ đầu có tên gọi thứ tự là: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) thì mới có danh hiệu Trạng nguyên. Đến thời nhà Nguyễn thì không lấy danh hiệu Trạng nguyên nữa (danh hiệu cao nhất dưới thời nhà Nguyễn là Đình nguyên). Do đó Trạng nguyên cuối cùng là Trịnh Tuệ đỗ khoa Bính Thìn (1736) thời Lê-Trịnh.

Danh sách Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam

Dưới đây là danh sách các Trạng nguyên của Việt Nam. Danh sách Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam này bao gồm những người được phong là thủ khoa và Chính danh Trạng nguyên từ khi có danh vị này.

Trường hợp phân chia 2 ngôi vị thời Trần Kinh Trạng nguyên (đỗ đầu các Tiến sĩ quê từ Ninh Bình trở ra) và Trại Trạng nguyên (đỗ đầu các Tiến sĩ quê từ Thanh Hoá trở vào) cũng được ghi đủ cả hai vị. Một số trong số này đã được ghi danh vào bia Tiến sĩ ở Văn Miếu-Quốc Tử Giám.

Thứ tự Tên Năm sinh
năm mất
Quê Năm đỗ
Trạng nguyên
Đời vua Ghi chú
1 Khương Công Phụ 731 - 805 Thanh Hóa 780 Đường Đức Tông Trạng nguyên đầu tiên, làm đến tể tướng thời Đường.
2 Lê Văn Thịnh 1050-1096 Bắc Ninh 1075 Lý Nhân Tông Trạng nguyên đầu tiên thời kì độc lập.
3 Mạc Hiển Tích 1060-1189 Hải Dương 1086 Lý Nhân Tông Tổ 5 đời của Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi.
4 Bùi Quốc Khái 1141-1234 Hải Dương 1185 Lý Cao Tông
5 Nguyễn Công Bình Vĩnh Phúc 1213 Lý Huệ Tông Ông tổ nghề nuôi ong.[cần dẫn nguồn]
6 Trương Hanh 1200-? Hải Dương 1232 Trần Thái Tông Trạng nguyên đầu tiên của triều đại nhà Trần.
7 Lưu Miễn Thanh Hóa 1239 Trần Thái Tông
8 Nguyễn Quan Quang 1222- ? Bắc Ninh 1246 Trần Thái Tông Trạng nguyên đầu tiên của nước ta. (Khoa thi đầu tiên đặt ra danh hiệu Tam Khôi)
9 Nguyễn Hiền 1234-1255 Nam Định 1247 Trần Thái Tông Trạng nguyên nhỏ tuổi nhất.
10 Trần Quốc Lặc 1230-? Hải Dương 1256 Trần Thái Tông Kinh Trạng nguyên
11 Trương Xán 1227-? Quảng Bình 1256 Trần Thái Tông Trại Trạng nguyên
12 Trần Cố Hải Dương 1266 Trần Thánh Tông Kinh Trạng nguyên
13 Bạch Liêu 1236-1315 Nghệ An 1266 Trần Thánh Tông Trại Trạng nguyên
14 Lý Đạo Tái 1254-1334 Bắc Ninh 1272 Trần Thánh Tông Tổ thứ ba (Huyền Quang) của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử
15 Đào Tiêu Hà Tĩnh 1275 Trần Thánh Tông
16 Mạc Đĩnh Chi 1272-1346 Hải Dương 1304 Trần Anh Tông Cháu 5 đời của Mạc Hiển Tích,
Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn]
17 Đào Sư Tích 1348-1396 Bắc Giang 1374 Trần Duệ Tông Tam nguyên
18 Lưu Thúc Kiệm 1373-1434 Bắc Ninh 1400 Hồ Quý Ly
19 Nguyễn Trực 1417-1474 Hà Nội 1442 Lê Thái Tông Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn]- văn bia đầu tiên.
20 Nguyễn Nghiêu Tư 1383-1471 Bắc Ninh 1448 Lê Nhân Tông Trạng Lợn, Lưỡng quốc trạng nguyên, Trạng nguyên lớn tuổi nhất
21 Lương Thế Vinh 1441-1496 Nam Định 1463 Lê Thánh Tông Trạng Lường
22 Vũ Kiệt 1452-? Bắc Ninh 1472 Lê Thánh Tông Trạng Vít
23 Vũ Tuấn Chiêu 1425-? Nam Định 1475 Lê Thánh Tông
24 Phạm Đôn Lễ 1454-? Thái Bình 1481 Lê Thánh Tông Trạng Chiếu (Tam nguyên)
25 Nguyễn Quang Bật 1463-1505 Bắc Ninh 1484 Lê Thánh Tông
26 Trần Sùng Dĩnh 1465-? Hải Dương 1487 Lê Thánh Tông
27 Vũ Duệ ?-1520 Phú Thọ 1490 Lê Thánh Tông
28 Vũ Tích (Vũ Dương) Hải Dương 1493 Lê Thánh Tông Tam nguyên
29 Nghiêm Hoản Bắc Ninh 1496 Lê Thánh Tông Trạng Hổ
30 Đỗ Lý Khiêm Thái Bình 1499 Lê Hiển Tông
31 Lê Ích Mộc 1458-1538 Hải Phòng 1502 Lê Hiển Tông
32 Lê Nại 1528-? Hải Dương 1505 Lê Uy Mục Trạng Ăn
33 Nguyễn Giản ThanhHứa Tam Tỉnh 1482-? Bắc Ninh 1508 Lê Uy Mục Trạng Me và Trạng Ngọt
34 Hoàng Nghĩa Phú 1479-? Hà Nội 1511 Lê Tương Dực
35 Nguyễn Đức Lượng 1465-? Hà Nội 1514 Lê Tương Dực
36 Ngô Miễn Thiệu 1498-? Bắc Ninh 1518 Lê Chiêu Tông
37 Hoàng Văn Tán Bắc Ninh 1523 Lê Cung Hoàng
38 Trần Tất Văn 1428-1527 Hải Phòng 1526 Lê Cung Hoàng
39 Đỗ Tống 1504-? Hưng Yên 1529 Mạc Thái Tổ
40 Nguyễn Thiến 1495-1557 Hà Nội 1532 Mạc Thái Tông
41 Nguyễn Bỉnh Khiêm 1491-1585 Hải Phòng 1535 Mạc Thái Tông Trạng Trình
42 Giáp Hải 1517-1586 Bắc Giang 1538 Mạc Thái Tông Trạng Ác
43 Nguyễn Kỳ 1518- ? Hưng Yên 1541 Mạc Hiến Tông
44 Dương Phúc Tư 1505-1564 Hưng Yên 1547 Mạc Tuyên Tông
45 Trần Văn Bảo 1524-1610 Nam Định 1550 Mạc Tuyên Tông
46 Nguyễn Lượng Thái 1525-1576 Bắc Ninh 1553 Mạc Tuyên Tông
47 Phạm Trấn 1523-? Hải Dương 1556 Mạc Tuyên Tông
48 Đặng Thì Thố 1526-? Hải Dương 1559 Mạc Tuyên Tông (là Thám hoa)
49 Phạm Duy Quyết 1521-? Hải Dương 1562 Mạc Mậu Hợp
50 Phạm Quang Tiến Bắc Ninh 1565 Mạc Mậu Hợp
51 Nguyễn Duy Thì 1562-1642 Vĩnh Phúc 1599 Lê Trung Hưng Tam Nguyên
52 Nguyễn Xuân Chính 1587-? Bắc Ninh 1637 Lê Thần Tông Trạng Cháy
53 Nguyễn Quốc Trinh 1624-1674 Hà Nội 1659 Lê Thần Tông
54 Đặng Công Chất 1621-1683 Hà Nội 1661 Lê Thần Tông
55 Lưu Danh Công 1643-? Hà Nội 1670 Lê Huyền Tông
56 Nguyễn Đăng Đạo 1650-1718 Bắc Ninh 1683 Lê Hy Tông Trạng Bịu, Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn]
57 Trịnh Tuệ /Trịnh Huệ 1701-? Thanh Hóa 1736 Lê Ý Tông Trạng nguyên cuối cùng

Trong danh sách trên, riêng 2 tỉnh Bắc Ninh và Hải Dương đã chiếm một nửa số Trạng nguyên ở Việt Nam với 28/55 vị.

Nếu dựa theo danh sách này thì có 49 Trạng nguyên chính thức và Trạng nguyên đầu tiên là Nguyễn Quan Quang. Những người đỗ đầu các khoa thi từ năm 1246 trở về trước chưa đặt danh hiệu trạng nguyên.

Tuy nhiên, các tác giả Vũ Xuân Thảo trong bài Vài số liệu, tư liệu chưa chính xác trong cuốn "Những ông nghè ông cống triều Nguyễn" đăng trên tạp chí Xưa và Nay số 67, tháng 9 năm 1999 và Lê Thái Dũng trong Giở trang sử Việt năm 2008 của Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội thì Trạng nguyên đầu tiên là Nguyễn Quan Quang, đỗ khoa Bính Ngọ (1246).

Có tài liệu như Các nhà khoa bảng Việt Nam (dẫn theo Hồng Đức ) lại tính Nguyễn Quan Quang là vị trạng nguyên đầu tiên: Phải tới khoa thi thứ 6 (khoa Đại tỉ thủ sĩ) vào năm Bính Ngọ (1246), niên hiệu Thiên Ứng Chính Bình thứ 15, đời vua Trần Thái Tông mới đặt danh hiệu Tam khôi (Trạng nguyên – Bảng nhãn – Thám hoa) và Nguyễn Quan Quang đã đậu Trạng nguyên, Phạm Văn Tuấn đậu Bảng nhãn, Vương Hữu Phùng đậu Thám hoa.

Trong danh sách 47 vị trạng nguyên treo ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) thì Nguyễn Quan Quang được ghi đầu tiên rồi sau đó mới là Nguyễn Hiền.

Thống kê Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam

Thống kê Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam này được tính theo tỉnh ngày nay. Ví dụ Nguyễn Bỉnh Khiêm sinh tại thôn Trung Am huyện Vĩnh Lại, Hải Dương nay là xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng được xem là người Hải Phòng.

Bắc Ninh
16
Hải Dương
12
Hà Nội
7
Nam Định
5
Hải Phòng, Hưng Yên
3
Thái Bình, Thanh Hóa
2
Bắc Giang, Nghệ An, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Quảng Bình, Hà Tĩnh
1
Chưa rõ quê quán
1

Số Trạng nguyên Danh Sách Trạng Nguyên Việt Nam

Theo một số tài liệu, trong đó có cuốn Những ông nghè ông cống triều Nguyễn của Bùi Hạnh Cẩn, Nguyễn Loan và Lan Phương, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, 1995, dựa vào các công trình Các nhà khoa bảng Việt Nam, Nhà xuất bản Văn hóa, 1993; Quốc triều hương khoa lục, Nhà xuất bản TP HCM, 1993 thì từ khi bắt đầu mở khoa thi (1075) đến khi chấm dứt (khoa thi cuối cùng tổ chức năm 1919), tổng cộng có 184 khoa thi với 2785 vị đỗ đại khoa (đỗ tiến sĩ và tính cả phó bảng), trong đó có 56 Trạng nguyên (gồm 7 trong số 9 thủ khoa Đại Việt và 49 trạng nguyên trong danh sách này).

Tuy nhiên, tác giả Vũ Xuân Thảo trong bài Vài số liệu, tư liệu chưa chính xác trong cuốn "Những ông nghè ông cống triều Nguyễn" đăng trên tạp chí Xưa và Nay số 67, tháng 9 năm 1999 đã cho rằng con số trên không chính xác. Theo ông thì từ năm 1075 đến năm 1919 có tổng cộng có 185 khoa thi với 2898 vị đỗ đại khoa (tính từ phó bảng trở lên), trong đó chỉ có 47 Trạng nguyên. Cũng theo tác giả này và Lê Thái Dũng trong Giở trang sử Việt năm 2008 của Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội thì Trạng nguyên đầu tiên là Nguyễn Quan Quang, đỗ khoa Bính Ngọ (1246).

Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5, tập 1 (2008), trong bài "Nghìn năm văn hiến" (trang 15) của tác giả Nguyễn Hoàng có ghi số liệu như sau: tổng số 185 khoa thi với 2896 người đỗ tiến sĩ, trong đó có 47 Trạng nguyên (thời Trần: 9; thời Lê: 27; thời Mạc: 11).

Tham khảo

Xem thêm

Ghi chú

Liên kết ngoài

Khoa bảng
Thi Hương Thi Hội Thi Đình
Giải nguyên Hội nguyên Đình nguyên
Hương cống
Sinh đồ
Thái học sinh
Phó bảng
Trạng nguyên
Bảng nhãn
Thám hoa
Hoàng giáp
Đồng tiến sĩ xuất thân

Tags:

Danh sách Danh Sách Trạng Nguyên Việt NamThống kê Danh Sách Trạng Nguyên Việt NamSố Trạng nguyên Danh Sách Trạng Nguyên Việt NamDanh Sách Trạng Nguyên Việt NamChữ HánNhà Hậu LêNhà LýNhà MạcNhà TrầnViệt Nam

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Phan Đình GiótThuận TrịĐiện Biên PhủBộ bài TâyBlackpinkTwitterMalaysiaVĩnh PhúcCách mạng Công nghiệp lần thứ tưThích Nhất HạnhHồ Chí MinhNgân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt NamChâu PhiNhà HồSự kiện Tết Mậu ThânNgân hàng Nhà nước Việt NamReal Madrid CFDanh sách quốc gia theo dân sốSingaporePhó Thủ tướng Chính phủ (Việt Nam)Đất rừng phương Nam (phim)Phùng Quang ThanhCàn LongBảng chữ cái tiếng AnhGia LaiĐắk NôngBrasilLong AnTưởng Giới ThạchLiên bang Đông DươngĐặng Thị Ngọc ThịnhChủ nghĩa khắc kỷTrần Tuấn AnhĐất rừng phương NamDanh sách Tổng thống Hoa KỳThái BìnhTam ThểQuang TrungToán họcNguyễn Phú TrọngPhạm Văn ĐồngĐịa lý Việt NamDanh sách di sản thế giới tại Việt NamKhủng longLăng Chủ tịch Hồ Chí MinhFrieren – Pháp sư tiễn tángHy LạpPhápLàoDanh mục các dân tộc Việt NamNguyễn Xuân PhúcMLý Tiểu LongDanh sách Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dânHạnh phúcBan Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamRamadanCăn bậc haiMèo BengalTrà VinhVõ Văn Thưởng từ chức Chủ tịch nướcRunning Man (chương trình truyền hình)Hồ Xuân HươngDanh sách Chủ tịch nước Việt NamHieuthuhaiDế Mèn phiêu lưu kýNhà Tiền LêĐối tác chiến lược, đối tác toàn diện (Việt Nam)Trần Quốc VượngTần Thủy HoàngDanh mục sách đỏ động vật Việt NamTô LâmSông HồngHồ Quý LyKung fuChân Hoàn truyệnJoão CanceloBạo lực học đường🡆 More