Tiếng Phần Lan hay tiếng Phần (ⓘ, hay suomen kieli ) là ngôn ngữ được nói bởi phần lớn dân số Phần Lan và bởi người Phần cư trú tại nơi khác.
Đây là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Phần Lan và là một ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại Thụy Điển. Ở Thụy Điển, cả tiếng Phần chuẩn và Meänkieli (một nhóm phương ngữ tiếng Phần) hiện diện. Kven, một phương ngữ khác, hiện diện tại bắc Na Uy.
Tiếng Phần Lan | |
---|---|
suomi/suomen kieli | |
Phát âm | IPA: [ˈsuomi] |
Sử dụng tại | Phần Lan, Thụy Điển, Na Uy (một phần tại Troms và Finnmark), Nga |
Tổng số người nói | 5,4 triệu (2009–2012) |
Phân loại | Ngữ hệ Ural
|
Hệ chữ viết | Latinh (biến thể tiếng Phần) Hệ chữ nổi Phần |
Dạng ngôn ngữ kí hiệu | Signed Finnish |
Địa vị chính thức | |
Ngôn ngữ chính thức tại | 1 quốc gia Phần Lan 1 tổ chức Liên minh châu Âu |
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại | |
Quy định bởi | Cục kế hoạch ngôn ngữ của Viện ngôn ngữ Phần Lan |
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2 | fin |
ISO 639-3 | fin |
Glottolog | finn1318 |
Linguasphere | 41-AAA-a |
Ngôn ngữ chính. Ngôn ngữ thiểu số. | |
Tiếng Phần là một thành viên của Nhóm ngôn ngữ Finn và có hình thái kết hợp giữa ngôn ngữ biến tố và ngôn ngữ chắp dính. Danh từ, tính từ, đại từ, số từ và động từ đều biến đổi trong tiếng Phần, tùy thuộc vào vai trò của chúng trong câu.
Tiếng Phần được nói bởi hơn năm triệu người, đa số sống tại Phần Lan. Cũng có những cộng đồng thiểu số nói tiếng Phần tại Thụy Điển, Na Uy, Nga, Estonia, Brasil, Canada, và Hoa Kỳ. Phần lớn dân cư Phần Lan (90,37% tính đến năm 2010[cập nhật]) nói tiếng Phần như bản ngữ. Phần còn lại nói tiếng Thụy Điển (5,42%), Sami (Bắc Sami, Inari, Skolt) và một số khác.
Tiếng Phần là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Phần Lan (ngôn ngữ còn lại là tiếng Thụy Điển Phần Lan, được nói bởi 5,42% dân số tính đến năm 2010[cập nhật]) và là một trong những ngôn ngữ chính thức trong Liên minh châu Âu kể từ năm 1995. Tiếng Phần bắt đầu có chỗ đứng trong thời kỳ Đại Công quốc Phần Lan, cùng với phong trào chủ nghĩa dân tộc Fennoman, và đạt được trạng thái chính thức trong Nghị viện Phần Lan năm 1863. Nó cũng có trạng thái là một ngôn ngữ thiểu số chính thức tại Thụy Điển. Dưới Công ước ngôn ngữ Bắc Âu, công dân của Các nước Bắc Âu nói tiếng Phần có cơ hội sử dụng tiếng mẹ đẻ của mình khi tương tác với các cơ quan chính thức ở các nước Bắc Âu khác mà không chịu bất cứ một sự giải thích hay chi phí phiên dịch nào.
Hyväntahtoinen aurinko katseli heitä. Se ei missään tapauksessa ollut heille vihainen. Kenties tunsi jonkinlaista myötätuntoakin heitä kohtaan. Aika velikultia. — Väinö Linna: The Unknown Soldier; những chữ này cũng được ghi trong tờ tiền 20 mk. (Dịch: "Mặt trời nhân từ nhìn họ, không hề giận dữ. Có lẽ nó thậm chí còn cảm thấy lòng trắc ẩn đối với họ. Những chàng trai xưa.") |
|
¹ -te được thêm vào để câu trở nên trang trọng. Nếu không thêm "-te", nó sẽ không trang trọng. Nó cũng được thêm vào khi nói chuyện với nhiều hơn một người. Sự chuyển đổi từ ngôi thứ hai số ít đến ngôi thứ hai số nhiều (teitittely) là một biểu hiện lịch sự, được khuyên bởi nhiều "hướng dẫn ứng xử tốt". Đặc biệt là người cao tuổi, họ mong đợi điều đó từ người lạ, trong khi người trẻ có thể cảm thấy rằng nó quá trang trọng đến mức lạnh lẽo. Tuy nhiên, người học ngôn ngữ này không nên quá quan tâm về nó. Bỏ mặc qua nó (hầu như) không bao giờ gây khó chịu, nhưng cần lưu ý rằng trong những dịp trang trọng, thói quen này có thể gây ấn tượng tốt.
Có sẵn phiên bản Tiếng Phần Lan của Wiki, bách khoa toàn thư mở |
Từ điển từ Wiktionary | |
Tập tin phương tiện từ Commons | |
Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks | |
Cẩm nang du lịch guide từ Wikivoyage |
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Tiếng Phần Lan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.