Tiếng Ngõa Hương (Tiếng Trung: 瓦乡话; phồn thể: 瓦鄉話; Hán-Việt: Ngõa Hương thoại; pinyin: wǎxiānghuà; ɕioŋ55 tsa33) được coi là một dạng tiếng Trung khác biệt.
Đây là ngôn ngữ của người Ngõa Hương, một dân tộc chưa được công nhận ở Trung Quốc sống tại miền tây bắc tỉnh Hồ Nam. Tiếng Ngõa Hương rất khác biệt với các tiếng xung quanh như Quan thoại Tây Nam, tiếng Tương và tiếng Sương Tây Miêu.
Tiếng Ngõa Hương | |
---|---|
鄉辭 ɕioŋ55 tsa33 | |
Khu vực | Tây Bắc Hồ Nam |
Tổng số người nói | 400.000 (2005) |
Phân loại Tiếng Ngõa Hương | Hán-Tạng
|
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-3 | wxa |
Glottolog | waxi1236 |
Bản đồ phương ngôn Hồ Nam. Tiếng Ngõa Hương nói ở dải lam đậm giữa mản màu lam thường (Quan thoại Tây Nam) ngay trên mản đỏ (tiếng Tương) |
Laurent Sagart (2011) và một số khác, nhận ra rằng tiếng Ngõa Hương chia sẻ một số từ vựng với tiếng Thái Gia miền tây Quý Châu. Sagart (2011) xem tiếng Thái Gia là một ngôn ngữ chị em của tiếng Ngõa Hương. Hiện tại, tiếng Ngõa Hương được phân loại là một phương ngôn tiếng Trung khác biệt, không phải một ngôn ngữ phi Hán. Nét tương đồng giữa tiếng Trung Quốc thượng cổ, tiếng Ngõa Hương, tiếng Thái Gia, và tiếng Bạch cũng được Ngũ Vân Cơ & Thẩm Thụy Thanh (2010) chỉ ra một lần nữa.
Cù Kiến Tuệ & Đường Gia Tân (2017) xác định rằng tiếng Ngõa Hương và tiếng Sương Tây Miêu chẳng có mấy ảnh hưởng lên nhau.
Tiếng Ngõa Hương có mặt ở huyện Lô Khê, Cổ Trượng và Vĩnh Thuận của châu tự trị dân tộc Thổ Gia và Miêu Tương Tây, địa cấp thị Trương Gia Giới (tại Đại Dung 大庸), huyện Thần Khê, Tự Phổ và Nguyên Lăng của địa cấp thị Hoài Hóa.
Ngũ & Thẩm (2010) ghi rằng tiếng Ngõa Hương được nói trong những làng sau.
Lục Bảo thoại 六保话, một phương ngôn tương tự Ngõa Hương thoại, được nói ở nhiều làng đông nam Cổ Trượng (gồm Sao Cơ Điền thôn 筲箕田村, Sơn Tảo hương 山枣乡) vài nơi khác. Trâu Hiểu Linh (2013) liệt kê những địa điểm sau.
Tiếng Ngõa Hương lưu giữ một vài đặc điểm của tiếng Hán thượng cổ không thấy trong hầu hết các dạng tiếng Trung hiện đại, ví dụ như âm đầu *l- của tiếng Trung thượng cổ (trở thành âm tắc răng hữu thanh trong tiếng Hán trung cổ):
Có một số trường hợp, tiếng Ngõa Hương có /z/ ứng với *r- tiếng Trung thượng cổ (trở thành l- tiếng Hán trung cổ):
Trong một số từ, tiếng Ngõa Hương và tiếng Mân nguyên thủy có âm tắc xát còn tiếng Hán trung cổ có sy-:
Ở vài từ khác, tiếng Ngõa Hương và tiếng Mân nguyên thủy có âm tắc xát hữu thanh còn tiếng Hán trung cổ có y-:
Sagart cho rằng tiếng Ngõa Hương và tiếng Thái Gia là những nhánh cổ nhất, tách ra sớm hơn cả khỏi phần còn lại của tiếng Trung. Như tiếng Ngõa Hương, tiếng Thái Gia giữ âm *l- tiếng Trung Quốc thượng cổ, có âm xát hữu thanh ứng với *r- tiếng Trung thượng cổ, giữ lại từ 字 mà trong tiếng Trung thượng cổ nghĩa là 'yêu' (đã bị 愛 thay thế trong mọi dạng tiếng Trung khác). và tiếng Thái Gia Tiếng Ngõa Hương còn có chung hai từ:
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Tiếng Ngõa Hương, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.