Tiếng Baloch (بلؤچی, Balòči) là một ngôn ngữ thuộc phân nhóm Tây Bắc, ngữ chi Iran.
Nó là ngôn ngữ chính của người Baloch, tại Balochistan.
Tiếng Baloch | |
---|---|
بلۏچی Balòci | |
Từ Balochi viết bằng chữ Ba Tư-Ả Rập (kiểu Nastaʿlīq) | |
Sử dụng tại | Pakistan, Iran, Afghanistan, Oman, Turkmenistan |
Tổng số người nói | 7,6 triệu (2007) |
Dân tộc | Chủ yếu là người Baloch, một số người Brahui và Sheedi |
Phân loại | Ấn-Âu |
Phương ngữ | Koroshi |
Địa vị chính thức | |
Ngôn ngữ chính thức tại | Balochistan |
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại | Iran Provincial in Balochistan Pakistan Provincial in Balochistan Afghanistan Provincial in Nimroz province |
Quy định bởi | Viện hàn lâm Baloch, Quetta, Pakistan |
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-2 | bal |
ISO 639-3 | tùy trường hợp:bgp – Đông Balochbgn – Tây Balochbcc – Nam Balochktl – Koroshi |
Glottolog | balo1260 |
Linguasphere | 58-AAB-a > 58-AAB-aa (East Balochi) + 58-AAB-ab (West Balochi) + 58-AAB-ac (South Balochi) + 58-AAB-ad (Bashkardi) |
Tập tin:Moderniranianlanguagesmap.jpg Bản đồ của tiếng Baloch và các ngôn ngữ Iran khác | |
Hệ thống nguyên âm tiếng Baloch gồm ít nhất tám nguyên âm: năm nguyên âm dài và ba nguyên âm ngắn. Những nguyên âm dài là /aː/, /eː/, /iː/, /oː/, và /uː/. Những nguyên âm ngắn là /a/, /i/ and /u/.
Phương ngữ Nam Baloch (ít nhất là tại Karachi) còn có nguyên âm mũi hóa, nổi bật nhất là /ẽː/ and /ãː/.
Bản phụ âm dưới đây là chung cho cả phương ngữ Tây Baloch và Nam Baloch. Các phụ âm /s/, /z/, /n/, /ɾ/ và /l/ là các âm chân răng trong phương ngữ Tây Baloch, ít nhất có /ɾ/ được xem là âm răng trong phương ngữ Nam Baloch. Các âm tắc /t/ và /d/ được xem là âm răng trong cả hai phương ngữ.
Môi | Răng | Chân răng | Quặt lưỡi | Vòm-chân răng | Vòm | Ngạc mềm | Thanh hầu | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tắc | p b | t d | ʈ ɖ | k ɡ | ʔ | |||
Tắc xát | t͡ʃ d͡ʒ | |||||||
Xát | s z | ʃ ʒ | h | |||||
Vỗ | ɾ | ɽ | ||||||
Mũi | m | n | ||||||
Tiếp cận | w | l | j |
Ghi chú
Thêm vào đó, /f/ được ghi nhận ở phương ngữ Nam Baloch, nhưng chỉ có ở vài từ. /x/ (âm xát ngạc mềm vô thanh) có trong vài từ mượn ở phương ngữ Nam Baloch, tương ứng với /χ/ (âm xát lưỡi gà vô thanh) trong phương ngữ Tây Baloch; and /ɣ/ (âm xát ngạc mểm hữu thanh) có trong vài từ mượn ở phương ngữ Nam Baloch, tương ứng với /ʁ/ (âm xát lưỡi gà hữu thanh) trong phương ngữ Tây Baloch.
Cấu trúc thông thường là chủ–tân–động (SOV).
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Tiếng Baloch, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.