Trong tháng 3 năm 2017, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ dính líu tới một sự cố ngoại giao, bị kích hoạt bởi các lệnh giới hạn đi lại của chính quyền Hà Lan đối với các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ muốn cổ vũ cho cuộc trưng cầu ý dân về hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ 2017 sắp tới cho các công dân Thổ Nhĩ Kỳ sinh sống ở Hà Lan.
Hà Lan ngăn chặn máy bay của Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlüt Çavuşoğlu hạ cánh và trục xuất Bộ trưởng Bộ Gia đình và Chính sách Xã hội Thổ Nhĩ Kỳ, Fatma Betul Sayan Kaya ra khỏi nước này, khi cả hai đều tìm cách phát biểu tại các cuộc mít tinh. Đáp lại, Thổ Nhĩ Kỳ đã cấm đại sứ Hà Lan vào nước này, và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan gọi người Hà Lan là "những kẻ phát xít" và là "những tàn dư của chủ nghĩa phát xít". Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho những nhận xét của Erdoğan là "không thể chấp nhận" và "giả dối lịch sử không có giá trị" và đòi hỏi một lời xin lỗi. Rutte cũng kêu gọi mở các cuộc đàm phán để giải quyết bế tắc, nói thêm rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã vượt qua một đường dây ngoại giao.
Hà Lan | Thổ Nhĩ Kỳ |
---|
Cuộc trưng cầu dân ý của Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến vào ngày 16 tháng 4 năm 2017 liên quan đến một loạt các sửa đổi hiến pháp, nếu được chấp thuận, sẽ biến đất nước này từ dân chủ đại nghị thành một chế độ tổng thống, theo đó Tổng thống Erdoğan sẽ có thể chạy đua thêm hai cuộc bầu cử nữa, theo lý thuyết cho phép ông cai trị như là một nhà lãnh đạo đầy quyền lực cho tới năm 2029. Các nhà phê bình về những thay đổi được đề xuất đã bày tỏ mối lo sợ về chủ nghĩa chuyên chế gia tăng, trong khi những người ủng hộ cho rằng hệ thống mới sẽ làm cho nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ mạnh hơn và an toàn hơn.
Trong nỗ lực thuyết phục cộng đồng người Thổ Nhĩ Kỳ ở châu Âu (nhiều người mang 2 quốc tịch và do đó được phép bỏ phiếu cho cuộc trưng cầu dân ý), một số quan chức cao cấp của Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm cách vận động ở các thành phố châu Âu đông dân cư người Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này bao gồm thành phố Rotterdam của Hà Lan, nơi có một phần lớn trong số 400,000 người có nguồn gốc toàn bộ hoặc một phần Thổ Nhĩ Kỳ đang sống ở Hà Lan. Các kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ để vận động ở các thành phố châu Âu đã gặp phải các phản ứng hỗn tạp ở nhiều quốc gia châu Âu, bao gồm cả Hà Lan.
Chiến dịch tranh cử ở nước ngoài, ngay cả trong các nhiệm vụ ngoại giao, là bất hợp pháp theo luật Thổ Nhĩ Kỳ; Nhưng hầu hết các đảng chính trị ở Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả đảng cầm quyền AKP, đã vi phạm luật pháp.
Chiến dịch tranh cử của đảng cầm quyền AKP diễn ra vào một thời điểm khi Hà Lan sẽ có một cuộc tổng tuyển cử vào ngày 15 tháng 3 năm 2017, trong đó Đảng Tự Do, một đảng dân túy cánh hữu dẫn đầu bởi chính trị gia chống Hồi giáo Geert Wilders, đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò ý kiến .
Ngày 9 tháng 3, Ngoại trưởng Hà Lan Bert Koenders đã nói với người đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ là Mevlüt Çavuşoğlu rằng, Hà Lan sẽ không tạo điều kiện thuận lợi cho kế hoạch thăm Rotterdam vào ngày 11 tháng 3, có nghĩa là ông sẽ không gặp gỡ với Çavuşoğlu dưới bất kỳ hình thức chính thức nào và nhà nước Hà Lan sẽ không cung cấp hỗ trợ nào trong chuyến thăm được hoạch định của ông Çavuşoğlu. Koenders nói thêm rằng, việc tụ tập đông người như vậy có thể gây ra mất trật tự và an ninh, và mặc dù chính phủ Hà Lan không chấp thuận kế hoạch thăm viếng, ông sẽ không xâm phạm quyền được hiến pháp quy định về tự do hội họp. Điều này không làm Çavuşoğlu lùi bước, ông yêu cầu công khai tất cả các công dân Thổ Nhĩ Kỳ ở Hà Lan đến lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Rotterdam vào ngày 11 tháng 3. Thêm vào đó, Çavuşoğlu đe dọa Hà Lan rằng, sẽ có "trừng phạt nghiêm trọng" nếu chuyến thăm của ông bị ngăn chặn. Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ngay sau đó thu hồi quyền được hạ cánh của máy bay của chính phủ Çavuşoğlu trên đất Hà Lan.
Sự từ chối của Hà Lan khiến tổng thống Erdoğan mô tả người Hà Lan là "những kẻ phát xít" và "những tàn dư của chủ nghĩa phát xít", dẫn tới những động thái cứng rắn của cả hai bên. Thủ tướng Hà Lan đã gọi những lời nhận xét của Erdoğan là "giả dối lịch sử không có giá trị" và đòi hỏi một lời xin lỗi .
Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sau đó đã cố gắng đưa Bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ về Chính sách Gia đình và Xã hội, Fatma Betül Sayan Kaya, tới Rotterdam bằng xe hơi sau khi lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ đã hứa với thị trưởng Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, rằng bà sẽ không đến Hà Lan. Sau khi đánh chặn hai đoàn xe ô tô hộ tống giả mạo, cảnh sát Hà Lan đã thành công ngăn chặn Betul Sayan Kaya khi bà chỉ cách lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ vài mét. Một cuộc đối đầu giữa hai bên diễn ra vài giờ với bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ từ chối rời khỏi Hà Lan và cố gắng tiến vào lãnh sự quán. Mặc dù không bị bắt, bà Bộ trưởng đã bị tuyên bố là persona non grata và cuối cùng bị áp giải tới biên giới Hà Lan-Đức gần Nijmegen và bị đưa trở lại nước Đức. Những cuộc bạo động lẻ tẻ xảy ra trong số khoảng 1000 người biểu tình thân Erdoğan đến lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ. Họ đã bị cảnh sát chống bạo động Hà Lan chặn lại. Cảnh sát đã bắt 12 người vì tội nổi loạn bạo động và không theo lệnh cảnh sát.
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Sự kiện ngoại giao Hà Lan - Thổ Nhĩ Kỳ 2017, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.