Hệ thống Pháo phản lực Cơ động cao M142 (HIMARS) là một hệ thống pháo phản lực hạng nhẹ được phát triển từ những năm 1990 dành cho Lục quân Hoa Kỳ, được dựa trên khung gầm của xe tải M1140.
M142 HIMARS | |
---|---|
Một hệ thống M142 đang phóng tên lửa GMLRS tại Bãi thử tên lửa White Sands vào tháng 1 năm 2005 | |
Loại | Pháo phản lực Tên lửa đạn đạo chiến thuật |
Nơi chế tạo | Hoa Kỳ |
Lược sử hoạt động | |
Phục vụ | 2010–hiện tại |
Trận | Chiến tranh Afghanistan (2001–2021) Nội chiến Syria Chiến tranh Iraq (2014–2017) Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine 2022 |
Lược sử chế tạo | |
Nhà sản xuất | Lockheed Martin Missiles & Fire Control |
Giá thành | 5.1 triệu đô la (giá của một xe phóng và đạn) (2014)(tương đương với 5,6 triệu đô năm 2020) 168.000 USD năm 2023 (giá mỗi quả đạn M31 GMLRS) |
Số lượng chế tạo | 540 xe phóng |
Thông số | |
Khối lượng | 16,250 kg |
Chiều dài | 7 m |
Chiều rộng | 2.4 m |
Chiều cao | 3.2 m |
Kíp chiến đấu | 3 |
Xoay ngang | 360 |
Tầm bắn xa nhất | 84 km với đạn rocket M30/31 GMLRS 300 km với tên lửa ATACMS 500 km với Tên lửa tấn công chính xác (PrSM) |
Phương tiện bọc thép | Hạng nhẹ |
Vũ khí chính | 6 rocket 227 mm series M30/M31, hoặc 2 tên lửa PrSM, hoặc 1 tên lửa ATACMS |
Tầm hoạt động | 480 km |
Tốc độ | 85 km/h |
Hệ thống M142 mang một bệ phóng gồm 6 tên lửa M30/31 GMLRS, hoặc 2 tên lửa đạn đạo PrSM, hoăc một tên lửa đạn đạo ATACMS. Nó cũng có thể sử dụng chung các loại đạn và bệ phóng của hệ thống M270; tuy nhiên, nó chỉ có thể mang một bệ phóng thay vì hai như của M270.
Loại đạn thường được dùng là loại M30/31 GMLRS, đây là đạn tên lửa có điều khiển GPS nên đạt độ chính xác cao (độ lệch chỉ 10 mét với tầm bắn 80-90 km), bù lại thì giá thành của đạn lên tới 168.000 USD/quả (thời giá 2023), đắt gấp vài chục lần so với rốc-két thông thường. Mỗi loạt phóng 6 quả cũng sẽ tiêu tốn tới 1 triệu USD, ngang giá với một quả tên lửa hành trình. Vì vậy, M142 chỉ dùng cho các nhiệm vụ tấn công chính xác vào số ít các mục tiêu giá trị lớn như sở chỉ huy và kho đạn, không dùng để pháo kích hàng loạt mục tiêu giá rẻ trên diện rộng (bộ binh, hầm hào, lô cốt) như loại BM-21, BM-27 của Nga. Ngoài ra, nếu đối phương có khả năng gây nhiễu tín hiệu GPS thì độ chính xác của đạn M30/31 sẽ sụt giảm đáng kể, khiến nhiệm vụ tấn công chính xác cũng không còn thực hiện được nữa (như đã diễn ra trong Chiến tranh Nga - Ucraina năm 2022).
Hệ thống có thể được chuyên chở bởi máy bay Lockheed C-130 Hercules. Khung gầm của hệ thống ban đầu được sản xuất bởi BAE Systems Mobility & Protection Systems (trước đây là Armor Holdings Aerospace and Defense Group Tactical Vehicle Systems Division), cũng là nhà sản xuất phụ tùng gốc của Xe vận tải chiến thuật hạng trung (FMTV). Năm 2010, dây chuyền sản xuất khung gầm của hệ thống được chuyển sang cho Oshkosh Corporation. Nhưng vào năm 2017, Lockheed Martin Missiles and Fire Control đã dành quyền sản xuất cả xe phóng và tên lửa tại Camden, Arkansas.
M142 là hệ thống sử dụng khung gầm bánh lốp phát triển từ hệ thống Pháo phản lực đa nòng M270 (MLRS). Nó sử dụng một bệ xoay, tuơng tự như loại trên M270, cung cấp hỏa lực tuơng đuơng 50% của hệ thống MLRS. Cửa sổ của xe phóng được làm bằng kính và tráng một lớp Saphir.
M142 là một xe phóng thường được sử dụng cho cả hệ thống pháo phản lực và SLAMRAAM, phiên bản đất đối không phát triển từ tên lửa AIM-120 AMRAAM.
Tháng 10 năm 2017, Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã thực hiện phóng tên lửa bằng hệ thống M142 từ tàu đổ bộ USS Anchorage, trình diễn khả năng tấn công chính xác từ cự li xa các tổ hợp phòng thủ bờ biển khi đang được vận chuyển bằng tàu. Phần mềm xác định mục tiêu của HIMARS đã được tái lập trình để có thể hoạt động hiệu quả hơn ở môi trường bất ổn định như ở trên tàu.
Năm 2007, Lục quân Singapore đã đặt mua các hệ thống M142, bao gồm 24 xe phóng M142, 9 xe tải FMTV và các bệ tên lửa XM31 HE GMLRS, cùng các gói thiết bị hỗ trợ và liên lạc. Đơn đặt hàng này đã gây chú ý vì không bao gồm các rocket không dẫn đường M-26. Cuối năm 2009, Singapore đã nhận đơn vị phóng M142 đầu tiên và đã có đầy đủ khả năng vận hành hệ thống. Tiểu đoàn 23, Pháo binh Singapore đã biên chế xe phóng M142 vào ngày 5 tháng 9 năm 2011, và đây cũng là hệ thống M142 đầu tiên có khả năng dẫn đường hoàn toàn bằng GPS.
Ngày 14 tháng 2 năm 2010, ISAF đã đưa ra thông báo rằng 2 rocket phóng từ hệ thống M142 đã rơi cách mục tiêu 300 m, giết chết 12 dân thường trong Chiến dịch Mushtarak. ISAF đã cấm sử dụng các hệ thống M142 cho đến khi một cuộc điều tra vụ tai nạn được hoàn tất. Một sĩ quan người Anh sau đó nói rằng hệ thống đã xác định chính xác mục tiêu, là một cơ sở của Taliban. Báo cáo nói rằng cái chết của những dân thường là do Taliban đã sử dụng họ để làm lá chắn người; tức là ISAF không hề biết đến sự tồn tại của những người dân ở vị trí đó. Ngày 21 tháng 10 năm 2010, một báo cáo trên tờ The New York Times chỉ ra rằng các hệ thống M142 được sử dụng bởi NATO trong xung đột tại Kandahar nhắm vào nơi ẩn náu của các chỉ huy Taliban, buộc họ phải trốn sang Pakistan, có thể chỉ là tạm thời.
Tháng 11 năm 2015, Quân đội Hoa Kỳ nói rằng hệ thống M142 đã được triển khai đến Iraq, phóng ít nhất 400 rocket vào các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant từ mùa hè cùng năm. Các hệ thống M142 được tháo rời đã được chuyển đến Sân bay Al Asad và Sân bay Al-Taqaddum tại Khu tự trị Al Anbar. Ngày 4 tháng 3 năm 2016, hệ thống M142 của Quân đội Hoa Kỳ đã lần đầu tiên phóng rocket vào Syria để yểm trợ cho các phiến quân chién đấu với Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant, với các bệ phóng được đặt tại Jordan.
Tháng 1 năm 2016, Lockheed thông báo rằng hệ thống M142 đã đạt được 1 triệu giờ vận hành chỉ tính riêng trong các lực lượng Hoa Kỳ, giúp hệ thống đạt được tỉ lệ sẵn sàng chiến đấu là 99%.
Ngày 26 tháng 4 năm 2016, có thông tin nói rằng Mĩ sẽ triển khai các hệ thống M142 đến biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ sát với Syria như là một phần của cuộc chiến với ISIL. Đầu tháng 9 cùng năm, các hãng truyền thông quốc tế và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã thông tin về việc các hệ thống M142 mới được triển khai đã khai hoả vào các mục tiêu của ISIL ở Syria gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Tháng 10 năm 2016, hệ thống M142 đã được triển khai tại Sân bay tây Qayyarah, cách 65 km về phía nam Mosul, và đã tham gia chiến đấu trong Trận Mosul (2016–2017).
Ngày 24 tháng 5 năm 2018, một đợt pháo kích của hệ thống M142 đã giết chết 50 chiến binh Taliban và thủ lĩnh tại Musa Qala, Afghanistan. 3 rocket đã đánh trúng một toà nhà trong khoảng thời gian 14 giây.
Tháng 9 năm 2018, các lực lượng Hoa Kỳ đã hỗ trợ Các lực lượng Dân chủ Syria chiến đấu chống lại các lực lượng ISIS ở đông Syria trong Chiến dịch Deir ez-Zor (2017-2019), đôi lúc tấn công các mục tiêu của ISIS bằng rocket M30 GMLRS. Các hệ thống được sử dụng cho chiến dịch được đặt tại Sân bay Omar, cách 25 km về phía bắc mục tiêu mà ISIS đang kiểm soát.
Ngày 25 tháng 6 năm 2022, Ukraine đã bắt đầu triển khai các hệ thống M142, trong khuôn khổ chiến tranh Nga-Ukraina năm 2022. Trong mấy tháng đầu sử dụng, M142 đạt hiệu quả khá tốt khi đánh trúng một số mục tiêu của quân Nga. Tuy nhiên sau đó quân Nga đã sử dụng các kỹ thuật gây nhiễu GPS khiến M142 mất tác dụng (do đạn M142 cần tín hiệu GPS để điều khiển chính xác).
Phần này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Hệ thống M142 có thể phóng các loại tên lửa được liệt kê bên dưới đây:
M28 là phiên bản phát triển triển từ rocket M26 của hệ thống M270. Một bệ phóng sẽ bao gồm 6 rocket đơn lẻ.
Là rocket tăng tầm và sử dụng hệ thống dẫn đường GPS kết hợp với dẫn đường quán tính. Nó được giới thiệu vào năm 2005 cùng với rocket M30 và M31. Tính đến ngày 1 tháng 12 năm 2021, 50.000 rocket GMLRS đã được sản xuất, với hơn 9.000 rocket mới được sản xuất mỗi năm. Mỗi bệ phóng chứa 6 rocket đơn lẻ:
Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS) là một loại tên lửa tên lửa đất đối đất có đường kính 610 mm với tầm bắn vào khoảng 300 km. Mỗi bệ phóng chứa một tên lửa ATACMS. Tính đến năm 2022, chỉ có các phiên bản M48, M57 và M57E1 vẫn còn đang nằm trong kho vũ khi của quân đội Hoa Kỳ.
Tên lửa Tấn công Chính xác (PrSM) là một loại tên lửa dãn đường GPS thế hệ mới, mà sẽ thay thế cho các tên lủa ATACMS từ năm 2024. PrSM mang một đầu đạn mới với tầm bắn 60–499 km. Tên lửa PrSM có thể được phóng từ hệ thống M270A2 và M142, mỗi bệ phóng sẽ chứa 2 tên lủa PrSM. Tính đến năm 2022 PrSM đang được sản xuất với tốc độ thấp với khoảng 110 tên lửa được chuyển giao mỗi năm. Dự kiên tên lửa này sẽ được đưa vào biên chế từ năm 2023.
Kíp chiến đấu | 3: Pháo thủ, Lái xe, và Trưởng xe |
Trọng lượng: | 16,200 kg |
Chiều dài: | 7 m |
Chiều rộng: | 2.4 m |
Chiều cao: | 3.2 m |
Tâm hoạt động: | 480 km |
Tốc độ trên đường bằng phẳng: | 85 km/h |
Vũ khí chính: | 1 bệ phóng với 6 rocket series M30/M31 GMLRS, hoặc 2 tên lửa PrSM, hoặc 1 tên lửa ATACMS |
Chi nhánh của Lockheed Martin tại Anh và INSYS đã có một chuơng trình phát triển chung về một mẫu pháo phản lực tuơng tự như M142 cho Lục quân Anh có tên là "Hệ thống vũ khí/tên lửa pháo binh cơ động hạng nhẹ" (LIMAWS(R)). Hệ thống bao gồm một bệ phóng rocket đa nòng, gắn trên khung gầm xe Supacat SPV600. Chuơng trình này đã bị hủy bỏ vào tháng 9 năm 2007.
Lục quân Hoa Kỳ
România
Singapore
UAE
Jordan
Ukraina
Ngày 31 tháng 5 năm 2022, Nhà Trắng thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ gửi các xe phóng M142 cho Ukraine cùng vởi rocket M31 GMLR. Ngày 1 tháng 6 năm 2022, đã có 4 đơn vị được gửi đi để huấn luyện cách sử dụng các hệ thống. Colin Kahl, thư kí về chính sách của Bộ quốc phòng Hoa Kỳ nói rằng Hoa Kỳ sẽ có thể gửi thêm các hệ thống này trong tình hình chiến sự đang leo thang. Ngày 23 tháng 6 năm 2022, hệ thống HIMARS đầu tiên đã đến Ukraine theo Bộ trưởng bộ quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov. Ngày 25 tháng 6 năm 2022, Ukraine đã bắt đầu triển khai các hệ thống theo tướng quân Valeriy Zaluzhnyi: "Các binh sĩ pháo binh của Lực lượng vũ trang Ukraine đã có những phát bắn chính xác vào các mục tiêu quân sự vào kẻ thù nằm trên lãnh thổ của chúng tôi, những người Ukraine".
Chuơng trình phát triển hệ thống phóng rocket đa nòng mới giữa Huta Stalowa Wola, ZM Mesko và Lockheed Martin có tên là WR-300 "Homar", các hệ thống này sử dụng khung gầm xe tải Jelcz 663 6×6. Tháng 10 năm 2018, Ba Lan đã đặt mua các xe phóng rocket từ Mĩ sau khi Bộ quốc phòng nước này đã thông qua việc việc mua 56 xe phóng vào tháng 11 năm 2017. Ngày 29 tháng 11 năm 2018, Mĩ đã chấp nhận việc bán các xe phóng cho Ba Lan. Ba Lan sẽ nhận ít nhất 20 xe M142. Ngày 26 tháng 5 năm 2022, Bộ quốc phòng Ba Lan nói rằng họ sẽ cân nhắc về việc mua thêm 500 xe phóng M142 nữa.
Lầu Năm Góc đã có báo cáo về việc Úc đặt mua 20 xe phóng M142, với hợp đồng đã được chấp thuận bởi Bộ ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày 26 tháng 5 năm 2022.
Ngày 21 tháng 10 năm 2020, nội các của tổng thống Trump đã phê chuẩn hợp đồng bán 11 xe phóng M142 cho Đài Loan.
Bộ quốc phòng Canada đã cân nhắc về việc mua các hệ thống M142. Cựu sĩ quan lục quân Canada, trung tướng Andrew Leslie, nói rằng kế hoạch mua các hệ thống là một thứ gì đó mà "sẽ được xem xét trong tuơng lai".
Tháng 2 năm 2022, đã có thông tin rằng Hungary đang cân nhắc về việc mua các hệ thống M142. Tại thời điểm thông tin này được đưa ra đã không có số liệu chính xác về số hệ thống sẽ được đặt mua.
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article M142 HIMARS, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.