Lúa Mạch Đen: Loài thực vật

Lúa mạch đen
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Monocotyledones
(không phân hạng)	Commelinids
Bộ (ordo)	Poales
Họ (familia)	Poaceae
Phân họ (subfamilia)	Pooideae
Tông (tribus)	Triticeae
Chi (genus)	Secale
Loài (species)	S. cereale
Danh pháp hai phần
	Secale cereale; M.Bieb.

Nó là một loài trong bộ Triticeae và có quan hệ gần gũi với lúa mạch và lúa mì. Hạt của hắc mạch được dùng làm bột, bánh mì, bia, bánh mì giòn, một số loại rượu whisky hay vodka và rơm cho gia súc ăn. Hạt của nó có thể ăn hoàn toàn, bằng cách luộc hoặc xay nát như yến mạch.

Lúa mạch đen (rye) là một loại ngũ cốc. Trong tiếng Anh cần tránh nhầm rye với ryegrass vốn nghĩa là bãi cỏ, cỏ khô cho gia súc ăn.

Đặc điểm sinh học Lúa Mạch Đen

Lịch sử Lúa Mạch Đen

Lúa mạch đen là một trong những loài thực vật hoang dại ở miền trung, miền đông Thổ Nhĩ Kỳ và các vùng lân cận. Hắc mạch đã được thuần hóa với số lượng nhỏ ở một vài vị trí con người sinh sống (thời đồ đá mới), tại bán đảo Tiểu Á (Thổ Nhĩ Kỳ). Ví dụ khu di khảo PPNB (Pre-Pottery Neolithic B) và Can Hasan III. Nhưng điều này hầu như vắng bóng trong các tài liệu khảo cổ mãi đến thời đồ đồng ở Trung Âu, khoảng năm 1800–1500 TCN. Có thể lúa mạch đen là đã "di cư" từ vùng Tiểu Á (tức Thổ Nhĩ Kỳ) về phía Tây rồi "gia nhập" vào loài lúa mì theo kiểu Tiến hóa bắt chuớc và chỉ sau này mới được trồng theo đúng nghĩa.

Hình ảnh Lúa Mạch Đen

Hình vẽ sinh học

Thomé 1885
USDA
Secale cereale - Museum specimen

Bông lúa

Lúa mạch đen dại

Cánh đồng

Amakovsky 1869
Råshult, Thụy Điển

Nông nghiệp Lúa Mạch Đen

Khoáng chất
Calcium	33 mg
Sắt	2,67 mg
Magnesium	121 mg
Phosphor	374 mg
Potassium	264 mg
Natri	6 mg
Kẽm	3,73 mg
Đồng	0,450 mg
Magnesium	2,680 mg
Selen	0,035 mg

10 nước sản xuất lúa mạch đen hàng đầu — 2005 (triệu tấn)
Nga	3,6
Ba Lan	3,4
Đức	2,8
Belarus	1,2
Ukraina	1,1
Trung Quốc	0,6
Canada	0,4
Thổ Nhĩ Kỳ	0,3
Hoa Kỳ	0,2
Áo	0,2
Tổng cộng	13.3
Nguồn: FAO

Chú thích

Đọc thêm

Rolf Schlegel (2006) Rye (Secale cereale L.) - a younger crop plant with bright future, eds. R. J. Sing and P. Jauhar, in: Genetic Resources, Chromosome Engineering, and Crop Improvement: Vol. II Cereals (ISBN 0849314305), CRC Press, Boca Raton, USA: 365-394
Secale cereale (TSN 42089) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS). Truy cập ngày September 22 năm 2002.

Liên kết ngoài

Tư liệu liên quan tới Secale cereale tại Wiki Commons

Gordon Hillmann: New evidence of Lateglacial cereal cultivation at Abu Hureyra on the Euphrates Lưu trữ 2007-10-01 tại Wayback Machine, in: The Holocene 11/4 (tháng 7 năm 2001), p. 383-393.
Growing Rye hosted by the UNT Government Documents Department
Rye recipes
Thông tin phân loại trên "University of Melbourne"

This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Lúa mạch đen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.