Hoàng Mộc Hôi: Loài thực vật

Hoàng mộc hôi hay còn gọi sẻn hôi, cóc hôi, vàng me, xong, mắc khén (tiếng Thái: มะแข่น) (danh pháp khoa học: Zanthoxylum rhetsa) là loài thực vật có hoa thuộc họ Rutaceae được mô tả khoa học bởi (Roxb.) DC.

năm 1824.

Hoàng mộc hôi
Hoàng Mộc Hôi: Mô tả, Phân bố và công năng, Dược tính
Ảnh minh họa về cây mắc khén
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Eudicots
(không phân hạng)Rosids
Bộ (ordo)Sapindales
Họ (familia)Rutaceae
Phân họ (subfamilia)Toddalioideae
Chi (genus)Zanthoxylum
Danh pháp hai phần
Zanthoxylum rhetsa
Roxb. DC, 1824
Danh pháp đồng nghĩa
  • Zanthoxylum rhetsum (Roxb.) St. Lag.
  • Zanthoxylum parviflorum Benth.
  • Zanthoxylum oblongum Wall.
  • Zanthoxylum limonella (Dennst.) Alston
  • Zanthoxylum crenatum Wall.
  • Zanthoxylum budrunga Wall.
  • Zanthoxylum budrunga DC.
  • Tipalia limonella Dennst.
  • Lacuris illicioides Buch.-Ham.
  • Fagara rhetsa Roxb.
  • Fagara parviflora (Benth.) Engl.
  • Fagara budrunga Roxb.

Mô tả Hoàng Mộc Hôi

Mắc khén là loại cây gỗ nhỡ cao từ 14 - 18m, thân thẳng, vỏ có nhiều gai mọc, lá kép lông chim một lần lẻ, mép phiến lá có răng cưa, hoa mọc thành chùm màu xám trắng, mùa ra hoa tháng 6 - 7, quả chín tháng 10 - 11, quả hình tròn, hạt hình cầu khi chín màu đen óng. Hạt mắc khén (thực chất là vỏ quả; phần hạt đen ở bên trong thì không có mùi vị đặc biệt nên thậm chí có thể đãi bỏ không dùng) có vị cay và thơm, được sử dụng như một gia vị rất phổ biến của các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc Việt Nam, (đặc biệt là người Thái) hoặc vùng thượng Lào, vùng Đông Bắc Thái LanTây Song Bản Nạp (Trung Quốc).

Phân bố và công năng Hoàng Mộc Hôi

Đây là loài cây thường xanh, phân bố ở độ cao từ 500 đến 1500 m ở khắp vùng Indomalaya gồm Ấn Độ, Myanmar, Lào, Đông Bắc Thái Lan và Việt Nam.

Tại Việt Nam, mắc khén phân bố khá rộng ở vùng Tây Bắc, trong đó có nhiều ở tỉnh Sơn La, Lai Châu, Điện Biên. Đây là một loài cây đặc sản, có sản phẩm chính là hạt (quả) dùng làm gia vị). Hạt được ví như hồ tiêu của vùng Tây Bắc, tuy mùi vị không hoàn toàn giống hồ tiêu. Hạt mắc khén thơm ngon, cay tê đầu lưỡi, không thể thiếu được trong các món ăn hàng ngày của người dân thiểu số đặc biệt là người dân tộc Thái và người Isản (Thái Lan). Tuy nhiên sử dụng nhiều có thể gây đắng. Mắc khén mang nét đặc thù văn hóa, truyền thống bản địa, là linh hồn của các món ăn như thức chấm chẳm chéo, nam phrik; thịt động vật nướng (cá, gà, lợn, bò); tẩm ướp thịt sấy khô, gác bếp, hun khói (như thịt trâu, thịt bò, thịt lợn, cá gác bếp, lạp xưởng, xúc xích hun khói).

Hạt tươi đặc biệt thơm tuy nhiên để bảo quản lâu dài thường được phơi khô. Hạt được rang sơ cho thơm và giã/xay vụn trước khi sử dụng.

Dược tính Hoàng Mộc Hôi

Quả mắc khén chứa 0,24% alcaloid và tinh dầu, trong khi đó vỏ quả chứa d-terpinen, d-a-phellandren, 4-caren, b-pinen, d-a-dihydrocarvol, 4-terpinol và dl-carvotanacetone; ngoài ra có chất kháng khuẩn. Trong vỏ cây có 2 aecaloid là budrungain (0,0025%), budrungainin (0,005%); và lupeol.

Hình ảnh Hoàng Mộc Hôi

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tags:

Mô tả Hoàng Mộc HôiPhân bố và công năng Hoàng Mộc HôiDược tính Hoàng Mộc HôiHình ảnh Hoàng Mộc HôiHoàng Mộc HôiHọ Cửu lý hươngTiếng Thái

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

MalaysiaĐèn măng-sôngWikipediaXuân QuỳnhChiến tranh cục bộ (Chiến tranh Việt Nam)Quốc kỳ Việt NamGalileo GalileiDinh Độc LậpTình yêuEPhan Lương CầmDanh sách loại tiền tệ đang lưu hànhBoeing B-52 StratofortressNguyễn Thị Thu Hà (Ninh Bình)Toán họcNguyễn Ngọc KýThuận TrịHoàng tử béGiải bóng đá Ngoại hạng AnhSố nguyên tốChế Lan ViênDanh sách biện pháp tu từAĐài Truyền hình Kỹ thuật số VTCApple SoCTrương Vĩnh KýYên NhậtENIACTiếng Trung QuốcLê Thanh Hải (chính khách)Danh sách quốc gia theo dân sốDanh từTsar BombaNhư Ý truyệnThích Quảng ĐứcHưng YênNguyễn Minh Triết (sinh năm 1988)Trần Đức LươngCua lại vợ bầuTrần Thị Nhị HàOppenheimer (phim)Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt NamChâu ÁCông thức 1Nguyên tố hóa họcNho giáoLý Thái TổLạm phátQuân đoàn 3, Quân đội nhân dân Việt NamHội nghị Lập hiến (Hoa Kỳ)Phan Văn GiangẤn ĐộCậu bé mất tíchGiải vô địch bóng đá thế giới 2026Danh sách phim điện ảnh Thám tử lừng danh ConanNữ hoàng nước mắtBinh chủng Công binh, Quân đội nhân dân Việt NamFrieren – Pháp sư tiễn tángTạ Duy AnhNguyễn Xuân ThắngTên gọi Việt NamTrần Đại QuangDanh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo cách viết tắtMai (phim)Đồng bằng sông HồngChâu MỹLựcTrịnh Công SơnToriyama AkiraCơ học lượng tửMắt biếc (tiểu thuyết)Phong trào Thơ mới (Việt Nam)Lăng Chủ tịch Hồ Chí MinhVăn minh MycenaeDanh sách quốc gia xã hội chủ nghĩaPark Hang-seoĐế quốc AchaemenesTwitterMinh Lan Truyện🡆 More