Liên minh thứ nhất là một liên minh quân sự từ năm 1793 tới năm 1797, gồm có các vương quốc Anh, Phổ, Áo, Napoli, Sardinia, Bồ Đào Nha và Hà Lan thuộc Áo, Đế quốc La Mã Thần thánh và vương quốc Tây Ban Nha (tới tháng 8 năm 1796 thì Tây Ban Nha quay sang liên minh với Pháp).
Các nước trong Liên minh thứ nhất đã tiến hành nhiều cuộc xâm lấn Cộng hòa Pháp bằng đường bộ và đường biển. Liên quân Áo - Phổ tiến hành tấn công từ vùng Hà Lan thuộc Áo và từ sông Rhine. Vương quốc Anh cũng hỗ trợ các cuộc nổi dậy ở Pháp.
President of the Directory Paul Barras (from 1795)
Lực lượng
1794:
1,169,000
Thương vong và tổn thất
94.000 binh sĩ thiệt mạng trong chiến đấu ~282.000 người chết vì bệnh tật 220.000 người bị bắt 100.000 người bị thương
100.000 binh sĩ thiệt mạng ~300.000 chết vì bệnh tật 150.000 bị bắt
Trên danh nghĩa là Đế quốc La Mã thần thánh, trong đó Hà Lan thuộc Áo và Vùng đất công tước của Milano nằm dưới quyền lãnh đạo trực tiếp của Áo. Nó cũng bao gồm nhiều nước ở Ý, cũng như các nước Habsburg như Vùng đất đại công tước của Toscana.
Liên minh với Pháp vào năm 1796 sau Hòa ước San Ildefonso thứ hai.
Gần như toàn bộ các quốc gia Ý, bao gồm cả Lãnh địa Giáo hoàng và Cộng hòa Venezia trung lập, bị chinh phục sau chiến dịch Ý của Napoléon năm 1796 và trở thành các nước vệ tinh của Pháp.
Phần lớn lực lượng đều bỏ chạy chứ không giao chiến với quân Pháp xâm lược. Liên minh với Pháp năm 1795 với cái tên Cộng hòa Batavia sau Hòa ước Basel.
Quân Pháp thua trận Neerwinder (nay thuộc Bỉ) ngày 18.3.1793 và phải đối phó với các cuộc nổi dậy trong nước (Vendée và Chouan). Ủy ban cứu quốc Pháp (Commité de salut public) thành lập vào ngày 6.4 1793, ra lệnh tổng động viên mọi thanh niên từ 18 tới 25 tuổi vào tháng 8 năm 1793. Quân đội Pháp phản công và đuổi các quân nổi dậy ra khỏi biên giới, đồng thời lập nước Cộng hòa Batavia (gồm phần lớn Hà Lan ngày nay) vào tháng 5 năm 1795, một nước "Cộng hòa anh em" của Pháp.
Hòa ước Basel lần thứ nhất giữa Pháp và Phổ ngày 5.4.1795 trao cho Pháp vùng Rheinland (Đức), đổi lại nước Phổ được vùng đất phía đông sông Rhine. Phổ rút khỏi Liên minh. Vương quốc Tây Ban Nha cũng ký với Pháp Hòa ước Basel lần thứ hai ngày 22.7.1795, theo đó Tây Ban Nha được các lãnh thổ vùng Pyrénées, đổi lại phải trao phần phía đông đảo Saint Domingue (nay là Cộng hòa Dominica) cho Pháp.
Quân của tướng Napoléon Bonaparte thắng các trận Lodi (10.5.1796), trận Arcole (15 -17.11.1796) và trận Rivoli (14 - 15.1.1797). Pháp và Áo ký hiệp định sơ bộ Leoben ngày 17.4.1797, rồi tiếp theo là Hiệp ước Campo Formio ngày 17.10.1797.
Liên minh thứ nhất tan rã, chỉ còn Vương quốc Anh vẫn tiếp tục chống Pháp.
Lucien BÉLY, Les relations internationales en Europe, XVIIe-XVIIIe siècle, Presse universitaire de France, 1992, Paris.
Albert SOBOUL, La Révolution française, Gallimard, 1984, Paris.
Tham khảo
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Chiến tranh Liên minh thứ nhất, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.