Củ cải ngọt (tên khoa học: Beta vulgaris) là một loài thực vật thuộc họ Chenopodiaceae mà ngày nay thuộc họ Dền.
Tùy thuộc vào giống cây trồng mà có thể có các tên khác như củ cải đường, củ dền... Đây là loài có nhiều giống cây trồng khác nhau, dùng để lấy củ để sản xuất đường, lấy củ và lá để làm thức ăn cho người hoặc thức ăn chăn nuôi.
Củ cải ngọt | |
---|---|
Beta vulgaris subsp. vulgaris | |
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Thực vật |
(không phân hạng) | Thực vật có hoa |
(không phân hạng) | Eudicots |
(không phân hạng) | Core eudicots |
Bộ (ordo) | Caryophyllales |
Họ (familia) | Amaranthaceae |
Phân họ (subfamilia) | Betoideae |
Chi (genus) | Beta |
Loài (species) | B. vulgaris |
Danh pháp hai phần | |
Beta vulgaris L. |
Củ cải ngọt nói chung có củ màu đỏ tía đậm nhưng cũng có một số giống có củ màu vàng hoặc sọc đỏ trắng.
Có ba phân loài điển hình đã được công nhận. Tất cả các giống cây trồng đều thuộc phân loài Beta vulgaris subsp. vulgaris. Hai phân loài hoang dại là Beta vulgaris subsp. maritima phân bố ở khu vực Địa Trung Hải, duyên hải Đại Tây Dương thuộc châu Âu, vùng Cận Đông, Ấn Độ và Beta vulgaris subsp. adanensis, phân bố từ Hy Lạp đến Syria.
Một số thứ và giống được trồng trọt:
Giá trị dinh dưỡng cho mỗi 100 g (3,5 oz) | |
---|---|
Năng lượng | 180 kJ (43 kcal) |
9.56 g | |
Đường | 6.76 g |
Chất xơ | 2.8 g |
0.17 g | |
1.61 g | |
Vitamin | Lượng %DV† |
Vitamin A equiv. lutein zeaxanthin | 0% 2 μg0% 20 μg0 μg |
Thiamine (B1) | 3% 0.031 mg |
Riboflavin (B2) | 3% 0.040 mg |
Niacin (B3) | 2% 0.334 mg |
Acid pantothenic (B5) | 3% 0.155 mg |
Vitamin B6 | 4% 0.067 mg |
Folate (B9) | 27% 109 μg |
Vitamin C | 5% 4.9 mg |
Chất khoáng | Lượng %DV† |
Calci | 1% 16 mg |
Sắt | 4% 0.80 mg |
Magnesi | 5% 23 mg |
Phosphor | 3% 40 mg |
Kali | 11% 325 mg |
Kẽm | 3% 0.35 mg |
Other constituents | Quantity |
Nước | 87.58g |
† Tỷ lệ phần trăm được ước tính dựa trên khuyến nghị Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành, ngoại trừ kali, được ước tính dựa trên khuyến nghị của chuyên gia từ Học viện Quốc gia. |
Năm 1747, Andreas Marggraf đã tách được đường từ cây củ cải ngọt với hàm lượng khoảng 1,3-1,6%. Ông đã chứng minh được rằng loại đường này giống như đường từ cây mía. Học trò của ông là Franz Karl Achard đã xác định được 23 thứ B. v. ssp. v. convar. vulgaris var. crassa có chứa đường và đã chọn một dòng địa phường từ Saxony-Anhalt, Đức. Một người tên là Koppy và con trai ông đã chọn tiếp được một dòng có củ hình nón, màu trắng. Dòng này chứa hàm lượng đường đến 6%. Dòng được chọn này là tổ tiên của các giống củ cải đường hiện đại.
Năm 1840, khoảng 5% lượng đường trên thế giới được sản xuất từ củ cải đường, đến năm 1880 con số này đã lên đến 50%.
Wiki Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Củ cải ngọt. |
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Củ cải ngọt, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.