Butan

Butan
Tổng quan
Công thức hóa học	C4H10
SMILES	CCCC
Phân tử gam	58,08 g/mol
Bề ngoài	chất khí không màu
số CAS	[106-97-8]
Thuộc tính
Tỷ trọng và pha	12.52 g/l, khí
Độ hoà tan trong nước	6,1 mg/100 ml ở 20 °C)
Nhiệt độ nóng chảy	- 138,3 °C (134,9 K)
Nhiệt độ sôi	- 0,5 °C (272,7 K)
Nguy hiểm
MSDS	MSDS ngoài
Phân loại của EU	Rất dễ cháy (F+)
NFPA 704	NFPA 704 "Biểu đồ cháy" 4 1
Nguy hiểm	R12
An toàn	S2, S9, S16
Điểm bốc cháy	- 60 °C
Nhiệt độ tự bốc cháy	287 °C
Giới hạn nổ	1,8–8,4%
Số RTECS
Dữ liệu bổ sung
Cấu trúc và tính chất	n, εr, v.v..
Tính chất Butan nhiệt động	Pha Rắn, lỏng, khí
Phổ	UV, IR, NMR, MS
Hóa chất liên quan
Ankan liên quan	Prôpan Pentan
Ngoại trừ có thông báo khác, các dữ liệu được lấy ở 25 °C, 100 kPa Thông tin về sự phủ nhận và tham chiếu

Butan là một chất khí ở nhiệt độ phòng và áp suất khí quyển. Thuật ngữ này có thể chỉ một trong hai đồng phân cấu trúc, n-butan hoặc isobutan (còn được gọi là "methylpropan") hoặc hỗn hợp các đồng phân này. Tuy nhiên, trong danh pháp IUPAC, "butan" chỉ đề cập đến đồng phân n-butan (là đồng phân có cấu trúc không phân nhánh). Butan là khí rất dễ cháy, không màu, dễ dàng bị hóa lỏng và nhanh chóng bốc hơi ở nhiệt độ phòng. Tên butan xuất phát từ gốc từ but- (từ acid butyric, được đặt theo tên của từ Hy Lạp cho bơ) và -an. Nó được nhà hóa học Edward Frankland phát hiện vào năm 1849. Nó được tìm thấy hòa tan trong dầu thô vào năm 1864 bởi Edmund Ronalds, người đầu tiên mô tả các thuộc tính của nó.

Tên gọi chung	butan bình thường butan không phân nhánh n- butan	isobutane i- butan
Tên IUPAC	butan	2-metylpropan
Sơ đồ phân tử
Biểu đồ khung xương

Việc quay xung quanh liên kết C-C trung tâm tạo ra hai đồng phân khác nhau (trans và gauche) của n-butan.

Butan là một chất khí không màu, rất dễ cháy và dễ dàng hoá lỏng.

Có trong khí dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí chế biến dầu. Điều chế bằng cách cho ethyl bromide tác dụng với Na kim loại (phản ứng Vuyêc), dạng iso được điều chế bằng cách đồng phân hoá n-butan dưới tác dụng của AlCl₃ và HCl ở 90 - 105 ^oC, 10 - 12 atm hoặc trên các chất xúc tác acid rắn:

C₄H₆ + 2H₂ → C₄H₁₀

2C₂H₅Cl + 2Na → C₄H₁₀ + 2NaCl

Dùng làm nguyên liệu để điều chế butadien, isobutylen, xăng tổng hợp,... Hỗn hợp B với propan được dùng rộng rãi làm nhiên liệu; là thành phần chủ yếu của khí dầu mỏ hoá lỏng LPG (Liquified Petroleum Gas). Ở Việt Nam, LPG bắt đầu được sản xuất từ năm 2000 (tại nhà máy chế biến khí Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) từ khí đồng hành mỏ Bạch Hổ (xt. Khí dầu mỏ); sản lượng LPG năm 2002 khoảng 300 nghìn tấn nhưng vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu tăng với tốc độ rất nhanh của thị trường trong nước.^{[cần dẫn nguồn]}