Bánh Trôi - Bánh Chay: Món tráng miệng của Việt Nam

Bánh trôi - bánh chay là hai loại bánh cổ truyền tại miền Bắc Việt Nam.

Hai loại bánh này thường đi liền với nhau, phổ biến nhất trong dịp Tết Hàn Thực vào mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm, còn gọi là "ngày bánh trôi bánh chay". Riêng tại Xứ Đoài, người dân làm lễ rước bánh trôi dâng Hai Bà Trưng tại đền Hát Môn vào ngày mồng 6 tháng ba.

Bánh trôi - bánh chay
Bánh Trôi - Bánh Chay: Nguyên liệu, Cách làm, Bánh trôi trong thơ ca
Một bát/tô bánh chay
LoạiTráng miệng
Xuất xứViệt Nam
Nhiệt độ dùngẤm
Thành phần chínhĐậu xanh, bột gạo, đường, gừng
Biến thểBánh trôi, bánh chay

Nguyên liệu Bánh Trôi - Bánh Chay

Bột nước của gạo nếp lẫn gạo tẻ, đường phèn, nước hoa bưởi, dừa nạo, vừng (mè) đã xát vỏ. Đối với bánh chay thì thêm đỗ xanh, đường cát, bột đao hoặc bột sắn dây, chút gừng giã nhỏ vắt lấy nước.

Cách làm Bánh Trôi - Bánh Chay

Làm bột vỏ bánh

Gạo nếp lẫn gạo tẻ thường theo tỷ lệ nếp:tẻ là 9:1 hoặc 8:2. Gạo vo sạch, ngâm mềm, lại vo sơ một lần nữa rồi đem xay nhuyễn trong cối xay có cho nước vào từ từ. Trút bột nước vào túi vải treo lên cho ráo nước, sau đó nhào lại bột cho thật dẻo, mịn.

Làm bánh trôi

Bánh Trôi - Bánh Chay: Nguyên liệu, Cách làm, Bánh trôi trong thơ ca 
Chè trôi nước
  • Vỏ bánh: Bột vỏ bánh viên thành những viên nhỏ đều nhau, đường kính khoảng 2 cm.
  • Nhân bánh: Đường phên xắt thành những viên vuông nhỏ.
  • Trang trí: Dừa nạo; vừng xát vỏ, rang vàng.

Cho nhân vào giữa viên bột nhỏ đã được nhào nặn từ trước, dùng hai bàn tay ve tròn cho kín nhân. Đun nước sôi, thả nhẹ nhàng từng viên bánh vào luộc trên lửa nhỏ, khi nào bánh nổi lên là chín. Vớt bánh ra, thả vào chậu nước lạnh cho săn mình và đỡ bị dính, cho bánh vào đĩa, gạn khô nước. Rắc vừng (đã rang vàng và xát bỏ vỏ) lên trên bánh hoặc dùng một cái thìa chấm mặt đáy thìa vào vừng và chấm lên từng cái bánh cho đẹp. Có thể rắc nước hoa bưởi và một ít sợi dừa nạo lên trên bánh để dậy mùi thơm. Thưởng thưc món bánh trôi khi nguội. Với bánh trôi mặn thì nhân bánh làm bằng thịt lợn, rau củ nấu trong nước súp đặc.

Làm bánh chay

  • Vỏ bánh: Giống vỏ bánh trôi, nhưng bột được nặn từng viên to hơn một chút, đường kính khoảng 3 đến 3,5 cm.
  • Nhân bánh: Đậu xanh ngâm mềm, đãi sạch vỏ, hấp hoặc đồ chín, xúc ra đem giã nhuyễn, chừa lại một ít chưa giã để trang trí. Xào phần đậu xanh đã giã với đường, vê lại bằng cỡ nhỏ hơn viên bánh trôi kể trên một chút.
  • Nước đường: Quấy bột sắn dây hoặc bột đao với nước pha đường, kèm một chút nước gừng, đun nhỏ lửa, đảo đều tay cho bột hơi sánh lại và không bị cháy khét ở đáy nồi.
  • Nguyên liệu Bánh Trôi - Bánh Chay trang trí: Tương tự như bánh trôi, có thể kèm chút đậu xanh đã hấp chín nhưng chưa giã.

Nặn bột mỏng đều ra rồi cho nhân vào giữa, vê tròn lại cho kín nhân rồi ấn bánh hơi dẹt một chút (có một số địa phương không ấn dẹt bánh ra từ trước, mà đợi khi bánh chín vớt ra sẽ cho vào từng bát, dùng thìa ấn hơi dẹt bánh). Luộc bánh trong nước sôi già, khi bánh nổi lên là đã chín. Cho bánh ra bát, múc nước đường đổ ngập bánh, rắc vừng (rang vàng, xát bỏ vỏ) hoặc rắc chút đậu xanh hấp chín lên trên, có thể thêm một ít sợi dừa nạo và nước hoa bưởi cho thơm.

Bánh trôi trong thơ ca Bánh Trôi - Bánh Chay

Bánh Trôi - Bánh Chay: Nguyên liệu, Cách làm, Bánh trôi trong thơ ca 
Một đĩa bánh trôi

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương có bài thơ ví thân phận người phụ nữ ngày xưa với chiếc bánh trôi:

    Thân em vừa trắng lại vừa tròn
    Bảy nổi ba chìm với nước non
    Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
    Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Theo các độc giả và nhà phân tích nói chung cũng như những người nội trợ nói riêng, cái "bảy nổi ba chìm" mà nhà thơ đã miêu tả trong bài thơ trên, là trạng thái của những chiếc bánh nổi lập lờ khi vừa chín tới, chứ không đợi đến khi bánh nổi lâu có thể bị nát. Và cái "tấm lòng son" nói trong bài, chính là hạt đường phên màu đỏ nâu trong nhân bánh phải còn nguyên vẹn, không bị vỡ và chảy nước, ví với người con gái dù có long đong ba chìm bảy nổi, vẫn giữ tấm lòng thành thực trong tình yêu và đời sống. Thể hiện người phụ nữ thời xưa rất chung thủy, đồng thời phản ánh hành vi của người đàn ông ngày ấy. Sự chung thủy người phụ nữ thời đó, thời nay có thể gọi là một sự ngốc nghếch, không thể phản kháng hay đứng dậy đấu tranh giành công bằng mà suốt ngày chỉ luẩn quẩn bên công việc nhà.

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tags:

Nguyên liệu Bánh Trôi - Bánh ChayCách làm Bánh Trôi - Bánh ChayBánh trôi trong thơ ca Bánh Trôi - Bánh ChayBánh Trôi - Bánh ChayHai Bà TrưngMiền Bắc (Việt Nam)Sơn Tây (Xứ Đoài)Tết Hàn ThựcÂm lịch

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Xuân QuỳnhTrịnh Tố TâmThảm họa ChernobylNguyễn Tri PhươngBiển xe cơ giới Việt NamChữ HánĐiện Biên PhủOppenheimer (phim)Giải vô địch bóng đá thế giới 2026Xuân DiệuPhong trào Thơ mới (Việt Nam)Trần Thái TôngViệt MinhBộ luật Hồng ĐứcDanh sách trường trung học phổ thông tại Hà NộiKhủng longEdgar DavidsPhố cổ Hội AnĐiên thì có saoCúc Tịnh YCá voi sát thủChâu ÁHồ Hoàn KiếmĐại Việt sử ký toàn thưLịch sử Trung QuốcNhà HánHệ Mặt TrờiLee Sang-yeobSơn Tùng M-TPBình ĐịnhHán Cao TổBộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động (Việt Nam)Quần đảo Trường SaZinédine ZidaneRét nàng BânBan Cơ yếu Chính phủ (Việt Nam)Long diên hươngKim Bình Mai (phim 2008)Đối tác chiến lược, đối tác toàn diện (Việt Nam)Thomas EdisonMỹ TâmTắt đènNguyễn Ngọc KýElizabeth IIẤm lên toàn cầuSóc TrăngChùa Một CộtTChâu Đại DươngMậu binhNgô Thị MậnKinh tế Nhật BảnMinh Tư TôngĐà LạtCan ChiTrương Tấn SangKiên GiangKhu rừng đen tốiNgân hàng Nhà nước Việt NamRonaldo (cầu thủ bóng đá Brasil)Hương TràmNgườiĐồng ThápTuyên ngôn độc lập (Việt Nam Dân chủ Cộng hòa)NLê Minh KhuêTrường ChinhHải PhòngNguyên tố hóa họcChủ nghĩa khắc kỷLương Tam QuangNguyễn Trọng NghĩaNhà Hậu LêBan Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamKim LânChữ Quốc ngữ🡆 More