Động Vật

Động vật
	Thời điểm hóa thạch: Kỷ Ediacara – gần đây
Phân loại khoa học
Liên vực (superdomain)	Neomura
Vực (domain)	Eukaryota
(không phân hạng)	Opisthokonta
Nhánh	Holozoa
Nhánh	Filozoa
Giới (regnum)	Animalia; Linnaeus, 1758
Các siêu ngành/ngành/phân ngành/phân giới /nhánh/không phân hạng
	Ngành Agmata (Không xác định liên ngành hoặc phân giới); Phân giới/Siêu ngành Vendobionta † Petalonamae †; Proarticulata †; Trilobozoa †; Medusoid †; Phân giới Parazoa Placozoa; Archaeocyatha; Porifera Calcarea; Silicarea; Hexactinellida; Homoscleromorpha; Demospongiae; Stromatoporoidea; ; Phân giới Eumetazoa Radiata (không phân hạng) Ctenophora (Sứa lược); Cnidaria (Sứa lông châm); Trilobozoa † (có lẽ); ; Bilateria (không phân hạng) Xenacoelomorpha Acoelomorpha; Xenoturbellida; ; Nhánh Nephrozoa Siêu ngành Deuterostomia Chordata (Dây sống) Cephalochordata; Nhánh Olfactores Tunicata; Vertebrata; ; ; Nhánh Ambulacraria Hemichordata (Bán dây sống); Echinodermata; (Không phân hạng) Cambroernida †; ; Vetulicolia †; Saccorhytida †; ; (Không phân hạng) Protostomia Siêu ngành Ecdysozoa Lớp Palaeoscolecida †; Nhánh Cycloneuralia Nhánh Scaplidophora Kinorhyncha; Loricifera; Priapulida; ; Nhánh Nematoida Nematoda; Nematomorpha; ; ; (Không phân hạng) Panarthropoda Chi Sialomorpha †; Lobopodia †; Onychophora; Nhánh Tactopoda Tardigrada; Arthropoda; ; ; ; (Không phân hạng) Spiralia Platytrochozoa Siêu ngành Platyzoa Nhánh Rouphozoa Platyhelminthes; Gastrotricha; ; Nhánh Gnathifera Rotifera; Acanthocephala; Gnathostomulida; Micrognathozoa; Cycliophora; ; ; Siêu ngành Lophotrochozoa Cycliophora; Annelida; Sipuncula; Mollusca; Nhánh Kryptotrochozoa Nhánh Lophophorata Nhánh Bryozoa s.l. Bryozoa; Entoprocta; ; Nhánh Brachiopoda Phoronida; Brachiopoda; Hyolitha †; ; ; ; ; (Không phân hạng) Mesozoa Monoblastozoa; Orthonectida; Dicyemida; ; ; ; ; ; ;

Cơ thể của chúng lớn lên khi phát triển. Hầu hết động vật có khả năng di chuyển một cách tự nhiên và độc lập.

Hầu hết các ngành động vật được biết đến nhiều nhất đã xuất hiện hóa thạch vào thời kỳ Bùng nổ kỷ Cambri, khoảng 542 triệu năm trước. Động vật được chia thành nhiều nhóm nhỏ, một vài trong số đó là động vật có xương sống (chim, động vật có vú, lưỡng cư, bò sát, cá); động vật thân mềm (trai, hàu, bạch tuộc, mực, và ốc sên); động vật Chân khớp (cuốn chiếu, rết, côn trùng, nhện, bọ cạp, tôm hùm, tôm); giun đốt (giun đất, đỉa); bọt biển và sứa.

Từ nguyên

Từ "animal" xuất phát từ tiếng Latin animalis, có nghĩa là "có thở". Trong sử dụng ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày, từ "động vật" thường bị sử dụng dương vật để phối giống - từ "động vật" đó dùng để chỉ tất cả các thành viên của giới Animalia trừ con người. Theo nghĩa sinh học , "động vật" dùng để chỉ tất cả các thành viên của giới Animalia, bao gồm cả con người.

Đặc điểm Động Vật

Động vật có vài đặc điểm riêng tách chúng ra khỏi các sinh vật sống khác. Động vật là sinh vật nhân chuẩn và đa bào, giúp phân biệt chúng với vi khuẩn và hầu hết sinh vật đơn bào. Động vật sống dị dưỡng, tiêu hóa thức ăn trong cơ thể, giúp phân biệt chúng với thực vật và tảo. Chúng cũng khác biệt với thực vật ở chỗ thiếu thành tế bào cứng (thành cellulose). Tất cả động vật có thể di chuyển, ít nhất là trong một giai đoạn sống. Ở hầu hết động vật, phôi trải qua giai đoạn phôi nang (blastula), một giai đoạn riêng biệt đặc trưng ở động vật.

Cấu trúc

Trừ vài ngoại lệ, như là bọt biển (ngành Porifera) và Placozoa, động vật có cơ thể được chia thành các mô. Chúng có cơ bắp, dùng để thực hiện và kiểm soát vận động, các mô thần kinh, dùng để gửi và xử lý tín hiệu. Thông thường, cơ thể có một hệ tiêu hóa, với một miệng (như thủy tức) hay cả miệng và hậu môn (như cá). Tất cả động vật có tế bào nhân chuẩn.

Sinh sản và phát triển

Gần như tất cả động vật trải qua một số hình thức sinh sản hữu tính. Chúng có những tế bào nhỏ có chức năng sinh sản, di chuyển được như tinh trùng hay lớn hơn, không di chuyển được như trứng. Tình trùng và trứng sẽ kết hợp để tạo thành hợp tử, hợp tử phát triển để tạo thành cá thể mới.

Nhiều loài động vật cũng có khả năng sinh sản vô tính. Việc này có thể xảy ra thông qua trinh sản, trứng được tạo ra mà không cần giao phối, phân chồi, hay phân mảnh.

Hợp tử ban đầu phát triển thành một khối tế bào hình cầu rỗng, được gọi là phôi nang, sau sẽ được sắp xếp lại. Ở bọt biển, ấu trùng phôi nang bơi đến một vị trí mới và phát triển thành một con bọt biển mới. Trong các nhóm khác, phôi nang trải qua những sắp xếp phức tạp hơn.

Nguồn gốc và hóa thạch Động Vật

Loài động vật đầu tiên thường được coi là tiến hóa từ một loại trùng roi có tế bào nhân chuẩn. Họ hàng gần gũi nhất được biết đến của chúng là Choanoflagellatea. Nghiên cứu phân tử đặt động vật trong một siêu nhóm được gọi là Opisthokonta (sinh vật lông roi sau), cùng với choanoflagellate, nấm và một số sinh vật nguyên sinh ký sinh nhỏ. Tên này đến từ vị trí của roi trong tế bào có thể chuyển động, như tinh trùng ở hầu hết động vật, trong khi các sinh vật nhân chuẩn khác có lông roi trước.

Những hóa thạch đầu tiên được cho có thể là động vật xuất hiện ở thành hệ Trezona, tây Central Flinders, Nam Úc. Những hóa thạch này được xem là loài bọt biển đầu tiên. Chúng được tìm thấy trong lớp đá 665 triệu năm tuổi.

Hóa thạch tiếp theo có thể là động vật cổ nhất được tìm thấy vào thời kỳ Tiền Cambri, khoảng 610 triệu năm trước. Hóa thạch này khó mà liên quan đến các hóa thạch sau nó. Tuy nhiên, hóa thạch này có thể đại diện cho động vật tiền thân của động vật ngày nay, nhưng chúng cũng có thể là một nhóm tách biệt hoặc thậm chí không phải động vật thực sự.

Lịch sử phân loại Động Vật

Aristotle chia sinh vật sống ra làm động vật và thực vật, Carolus Linnaeus (Carl von Linné) cũng làm theo cách này trong lần phân loại thứ bậc đầu tiên. Kể từ đó các nhà sinh học đã bắt đầu nhấn mạnh mối quan hệ tiến hóa, ví dụ sinh vật đơn bào ban đầu được xem là động vật bởi khả năng di chuyển của chúng, nhưng nay được tách riêng.

Trong sơ đồ ban đầu của Linnaeus, động vật là một trong ba giới, phân chia thành các lớp Vermes, Insecta, Pisces, Amphibia, Aves, và Mammalia. Kể từ đó, bốn lớp cuối được gộp thành một ngành duy nhất, Chordata, trong khi hai lớp còn lại bị tách ra.

Đa dạng sinh học Động Vật

Ngành/không phân hạng	Đặt tên	Năm	Phân loại	Số lượng loài	Hình ảnh
Acanthocephala	Koelreuter	1771	Nhánh Gnathifera	≈ 1420 loài
†Agmata	Yochelson	1977	Giới Động vật	3 loài	Volborthella
Annelida	Lammark	1809	Liên ngành Lophotrochozoa	22, 000 loài, hơn 24,880 loài còn sinh tồn hoặc 16,000 loài được mô tả.
Archaeocyatha	Vologdin	1937	Có thể là ngành Động vật thân lỗ	Không xác định.
Arthropoda	von Siebold	1937	Không phân hạng Panarthropoda	&00000000012500000000001.250.000+ tồn tại;> 20,000+ tuyệt chủng	Mictyris longicarpus
Brachiopoda	Dumérl	1806	Nhánh Brachiozoa	≈ 7000 loài
Bryozoa	Ehrenberg	1831	Nhánh Brachiozoa	≈ 6000 loài
Chaetognatha	Leuckart	1854	Nhánh Gnathifera	Hơn 120 loài vào năm 2021.
(Kph) Cambroernida	Caron,	2010	Nhánh Ambulacraria	Không xác định.
Chordata	Haeckel	1874	Liên ngành Deuterostomia	≈ 65,000 loài
Cnidaria	Hatschek	1888	Phân giớiEumetazoa	Hơn 11,000 loài.
Ctenophora	Eschscholtz	1829	Phân giới Eumetazoa	Claudia Mills ước tính có khoảng 100-150 loài được xác nhận.
Cycliophora	Funch & Kristensen	1995	Liên ngành Platyzoa	2 loài
Dicyemida	Köllicker	1882	Không phân hạng Mesozoa hoặc Lophotrochozoa
Echinodermata	Bruguière	1791	Nhánh Ambulacraria	7000 loài còn sinh tồn.
Entoprocta	Nitsche	1791	Liên ngành Lophotrochozoa	150 loài
Gastrotricha	Metschnikoff	1865	Liên ngành Platyzoa	Tới năm 2011, khoảng 790 loài đã được mô tả.
Gnathosmulida	Ax	1956	Nhánh Gnathifera	100 loài được miêu tả.
Hemichordata	Bateson	1885	Nhánh Ambulacraria	100 loài tồn tại.
Kinorhyncha	Reinhard	1881	Nhánh Scalidophora	Ngành này có 21 chi và khoảng 200 loài.
Loricifera	Kristensen	1985	Nhánh Scalidophora
Lobopodia	Snodgrass	1938	Không phân hạng Panarthropoda	Không xác định
Medusoid	Hatschek	1888	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định.
Micrognathozoa	Kristensen & Funch,	2000	Nhánh Gnathifera	1 loài duy nhất.(Limnognathia maerski).
Monoblastozoa	R. Blackwelder	1963	(Không phân hạng) Mesozoa	1 loài. (Salinella salve) mô tả bởi Johannes Frenzel vào năm 1892.
Mollusca	Carl Linnaeus	1758	Liên ngành Lophotrochozoa	Chapman ước tính, 85000 loài được công nhận.
Nematoda	Karl Moriz Diesing	1861	Nhánh Nematoida	Tổng số loài Giun tròn được thống kê khoảng 1 triệu loài.
Nematomorpha	František Vejdovský	1886	Nhánh Nematoida	Ước tính 320 loài còn tồn tại được phân vào giữa hai họ.	Paragordius tricuspidatus (Dufour, 1828)
Nemertea	Schultze	1851	Liên ngành Lophotrochozoa	Khoảng 900 loài giun vòi được mô tả.
Onychophora	Grube	1853	Không phân hạng Panarthropoda	Khoảng 200 loài giun nhung đã được mô tả, mặc dù số lượng loài thực sự có khả năng lớn hơn. Hai họ giun nhung còn sinh tồn là Peripatidae và Peripatopsidae.
Orthonectida	Giard	1872	Không phân hạng Mesozoa	Ngành bao gồm khoảng 20 loài đã biết, trong đó loài Rhopalura ophiocomae là loài được biết đến nhiều nhất.
Petalonamae	Pfug	1972	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định
Placozoa	Karl Gottlieb Grell	1971	Phân giới Parazoa	4 loài (Trichoplax adhaerens, Hoilungia hongkongensis, Polyplacotoma mediterranea (dạng cơ bản nhất) và Cladtertia collaboinventa. Tính tới năm 2017, thì chỉ có 3 loài được mô tả. Nhưng cuối năm 2022, Tessler và cộng sự đã phát hiện và mô tả thêm 1 loài.	Trichoplax adhaerens
Platyhelminthes	Claus	1887	Platyzoa	26,302 loài.
Phoronida	Hatschek	1888	Liên ngành Lophotrochozoa	21 loài.	Phoronis australis
Porifera	Grant	1836	Phân giới Parazoa	Cho đến nay các công bố của khoa học đã xác định được khoảng 9.000 loài Porifera,, trong đó: có khoảng 400 loài là bọt biển thủy tinh; khoảng 500 loài là bọt biển đá vôi; và phần còn lại là Demosponges.
Priapulida	Théel	1906	Nhánh Scalidophora	Có 22 loài Priapulida được biết đến, một nửa trong số chúng có kích thước trung bình.	Priapulus caudatus
Proarticulata	Fedonkin	1985	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định (tất cả các loại đều tuyệt chủng).

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài

Động vật tại Từ điển bách khoa Việt Nam
Animal tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Metazoa tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
Animalia (TSN 202423) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
Động vật tại Encyclopedia of Life
Những nhà vô địch trong thế giới động vật Thứ ba, 4/7/2006 | 10:59 GMT+7

This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Động vật, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.