Sofii

Sofii-lidnan agjan päine pala, om ümbärdajan Sofijan agjan administrativižeks keskuseks mugažo.

Sofii
София

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Bolgarii
Eläjiden lugu (2021)	1,248,452 ristitud
Pind	492 km²
Pämez'	Vasil Terzijev (kül'mku 2023—, Васил Терзиев)
Telefonkod	+359−2
Aigvö	tal'vel UTC+2, kezal UTC+3

Lidn om valdkundan järed tegimišton keskuz da raudtesol'm.

Frakijalaižed paniba lidnan alust 8. voz'sadal edel m.e.. Rimalaižed anastiba sidä i nimitihe Serdik-lidnaks (latin.: civitas Serdenisium) frakijalaižiden heimon mödhe. Kahtenden Bolgarijan imperijan aigan (1185−1396) udesnimitihe lidnad nügüdläižikš ezmäi paginas, sid' oficialižešti, ph. Sofijan päjumalanpertin — lidnan päižen pühäpertin nimitusen mödhe. Sen pala om kaičenus tähäsai.

Ottomanan imperijan aigan lidn oli sen kahtendel surtte evropižel keskusel, Konstantinopolin jäl'ghe.

Vl 1879 Sofii kändihe joudutadud Bolgarijan pälidnaks.

Lidn sijadase Bolgarijan päivlaskmas, Balkanan pol'saren keskuses, Vitoš-mägimassivan pohjoižpautkenno, 500..800 m ü.m.t. korktusil.

Klimat om ven kontinentaline, pil'vekaz tal'vel i päivoikaz kezal. Voden keskmäine lämuz om +10,9 C°, kezakun-elokun +19,4..+21,6 C°, tal'vkun-uhokun −0,5..+1,6 C°. Ekstremumad oma −31,2 C° (viluku) i +41 C° (heinku). Kezaaigan minimum om +1,4 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +23 C° (uhoku, tal'vku). Paneb sadegid 626 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (65..82 mm kus), vähemba kül'mkus-uhokus (35..40 mm kus). Paneb lunt 57 päiväd i 96 sm tal'ves.

 

Sofii-lidnan agj jagase 24 nimitadud rajonaks (bolg.: район).

Edeline lidnan pämez' (bolg.: Кмет на София) om Jordanka Fandikova (vai Fandakova, Йорданка Фандъкова, kül'mku 2009 — kül'mku 2023).

Vn 1878 uhokus Venälaižen imperijan armii tegi ezmäšt rahvahanlugemišt i löuzi 11 694 eläjad lidnas. Vodele 1975 lidnan ristitišt ületi millionad. Vl 2015 lidnan eläjiden lugu oli 1 286 383 ristitud. Kaik 1,48 mln eläjid om ezilidnoidenke 1344 km² pindal (Sofii-lidnan agjan pind, 2021).

Vn 2011 rahvahanlugemižen mödhe bolgarijalaižed (87,9 %) da ortodoksižed hristanuskojad (69,1 %) oma enambuses eläjiden keskes. Om äi religijatomid ristituid (28,8 %).

Avtobusad (84 maršrutad vl 2022), trolleibusad (16 maršrutad), tramvaid (14 maršrutad), maršruttaksid i metropoliten (vspäi 1998, om nell' jonod, 47 stancijad, 52 km raudted) oma kundaližeks transportaks lidnas. Kaik om kahesa raudtestancijad lidnas, niiden kesken Keskuzline päraudtestancii.

Rahvahidenkeskeine civiline Sofii-lendimport (bolg.: Летище София, SOF / LBSF, 7,1 mln passažiroid vl 2019) sijadase kümnes kilometras päivnouzmha lidnan keskuzpalaspäi. Metropolitenan stancii radab lendimportas. Tehtas reisid Evropan da Lähižen Päivnouzmman pälidnoihe i surihe lidnoihe, om čarterreisid Keskmeren i Egiptan lebutahoiže, Afrikan erasihe-se lidnoihe. Valdkundan sodavägiden Vraždebna-il'mbaz radab läz lendimportad.

•  
  Ph. Jurgijan jumalanpert' (4. voz'sada), vn 2004 nägu, «Šeraton»-adivpertinke tagamal
•  
  Sofijan universitet vl 1935
•  
  Ripmatomuden torg socializman Largo-ansamblinke (2003)
•  
  Rahvahaline čomamahtoine galerei (2010)
•  
  Rahvahaližen Suiman torg (2007)

• Sofijan kundan ohjastusen oficialine portal (sofia.bg). (bolg.) (angl.)