Politik
Politik (amuižgrek.: πολιτική politika «polisiden-lidnoiden azjad») om ristitkundan elon küzundad i aigtegod valdkundan šingoteshe sidodud, mugažo valdkundan tobmuden organoiden i valdkundmehiden töhišt.
Termin om taritud Aristotel'-filosofal 4. voz'sadal EME, hän märhapani politikad kut valdkundan-polisan ohjandusen čomamaht.
Valdkundad i imperijad kazvoiba aigan mändes, i kesksidod avaroidenke territorijoidenke tarbhaičiba ohjandusen sisteman šingotest i korktad toižetumižmahtust kaičemha valdkundan ünäižust demokratijan ramuziš, Päivnouzmman imperijoiden erineden. Eziauguine politik formiruihe Amuižen Grekanman polisoiš (lidnoiš-valdkundoiš), kus ohjandamiželit oli, erazvuiččed seižused (klassad) eliba, keskitihe radonmahtoiden, čomamahtoiden i opendusen tedoid, i kus tuleban aigan elit voi sünduda. Kolonialižen politikan šingotez mäni Rimalaižes imperijas.
Politik om äisarakoine socialine näguz, kundan tuntkekahan ičtazreguliruindan instrument. Politikan erazvuiččed märhapanendad jonoštadas politižen radon polid. Politologii tedoidab politikan sferad. Politikan subjektad oma partijad i politikanmehed, kundaližed ühtelmased (oz., profühtnendad) i likundad, valdkundan rahvaz kogonaz. Valičendad oma politižen sisteman legitimižusen i sen režiman funkcioniruindan tarbhaine institut.
Toižendad
Klassificiruidas politikad severziden-se alusiden mödhe:
- ristitkundan sferas: ekonomine (büdžet-, torguind-, agrarine, arvoiden, kadroiden), socialine, tedoliž-tehnine, sodapolitik (kožundan, anastusen, imperialistine).
- čuradused i suruz: tatanmaine politik, irdpolitik, geopolitik.
- südäiolend i harakter: socialistine (progressivine), reakcionine, politik tedon alusel, volüntarine.
- subjektad: mail'man kundan, valdkundan, organizacijan politik.
Homaičendad
 | Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe. |
This article uses material from the Wikipedia Vepsän article Politik, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Südäimišt voib kacta CC BY-SA 4.0, ku ei ole ozutadud nimidä tošt. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Vepsän (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.