Jänišad

? Jänišad
Jäniš
Tedoklassifikacii
Valdkund: Živatad Tip: Sel'gjäntkeižed (Chordata) Klass: Imetaiživatad (Mammalia) Heimkund: Jänišanvuiččed (Lagomorpha) Sugukund: Jänišad i kodijänišad (Leporidae) Heim: Jänišad (Lepus)
Latinankel'ne nimi
Lepus (Linnaeus, 1758)
Kuvad Vikiaitas ITIS 180111 NCBI 9980

Jänišad (latin.: Lepus) oma Jänišanvuiččed-heimkundan heim. Elädas kaikjal päiči Avstralijas da Antarktidas, mecživatad. Kaik om läz 30 erikod.

Pit'k korv, lühüd händ ülähäkspäi, šingotamatomad rindazlud i pit'kad tagakäbälad (sirdmine hüpkil) erištadas heid. Pöudjäniš voib sabustada 70 kilometrad časpigut i navedib pästta pagod kacmata sihe, miše hänen vägevad tagakäbälad teravidenke künzidenke voidas tehta süvid rizukhid satatesid.

Kodijänišan erineden, jäniš ei tege uruid, no tegeb pezoid peniš kopiš. Poigaižed sündudas šingotadud hibjanke, karv jo om i sil'mad oma avaitud. Emäjäniš jäb heidenke viž-kuz' päiväd vaiše, sid' tuleb heidennoks erasti, i äi jänišanpoigaižid pölištub vihanikoiden tagut. Živatan nägemine om paha, nühaind om hüvä, kulemine om hüvä lujas.

Jäniš pidab ičeze varukašti lujas i peitol'žikš, sikš miše ei voi vastustada äiluguižile vihankandajile (lihansöjad živatad, lindud i ristit). Kevädel voib nähta toradajid tagakäbälil ižačuid-jänišid emäčhu näht.

Živat sötlese erazvuiččiden kazmusiden paloil: hein, vill'kazmused, maplodud, puiden kor'. Voib toda znamasišt pahut maižandusele. Navedib petruškad i nagrišt enamba kaiked.

Muštatišed

• Joksijan jänišal hot' käbälad vargasta.
• Jokstes jänišad ed tabada.
• Kaht jänišad küksendeled, ni üht ed tabada.
• Nutai koir jänišad ei sa.
• Pöl'gästunu jäniš penzast varaidab.

Ozoitez

Jäniš jädme, a vill madme. (heinregi)

• Lepus arcticus — Arktine jäniš
• Lepus coreanus — Korejine jäniš
• Lepus corsicanus — Korsikan jäniš
• Lepus europaeus — Pöudjäniš
• Lepus othus — Aläskan jäniš
• Lepus timidus — Mecjäniš

• Jänišankorvaižed
• Jänišankäbälad
• Jänišantomaine