Il'bez

? Järgeline il'bez
Järgeline il'bez
Tedoklassifikacii
Valdkund: Živatad Tip: Sel'gjäntkeižed (Chordata) Klass: Imetaiživatad (Mammalia) Heimkund: Lihansöjad (Carnivora) Sugukund: Kažinvuiččed (Felidae) Heim: Il'besed (Lynx) Erik: Järgeline il'bez
Latinankel'ne nimi
Lynx lynx (Linnaeus, 1758)
Areal
Kuvad Vikiaitas ITIS 180584 NCBI 13125

Evrazijalaine il'bez vai Järgeline il'bez (latin.: Lynx lynx) om Kažinvuiččiden sugukundan (Felidae) lihansöi (Carnivora) imetaiživat. Il'bez om kaikiš järedamb erik Il'besiden sugus da kaikiš pohjoižemb erik Kažinvuiččiden sugukundas.

Järgeline il'bez eläb Skandinavijas, Suomenmas, Balkanan nemel, Pol'šanmas, Čehanmas, Slovakijas, Mad'jaranmas, Romanijas, Penes da Keskmäižes Azijas Kitajhasai i Mongolijhasai. Venämas il'bez eläb mecvös Karjalaspäi Kamčatkhasai da Sahalinhasai. Il'besen izoliruidud populäcijad oma Karpatoil i Kavkazan mägil.

Nece lihansöi eläb mustkavag'kor'biš, taigas, hot' se voib vastata mugažo mägimecoiš, erašti mecstepiš da mectundroiš. Näl'gvozil se kävub külihe da eskai surihe lidnoihe. Istorižil aigoil il'besen areal Evropas oli levedamb. Ristitud oma koletanuded kaikid il'besid Keskuzližen da Päivlaskmpol'žen Evropan maiden enambuses, i nügüd' nece živat om harv.

Evrazijalaine il'bez om kaikiš järedamb erik. Se om kaži jalos korktoiden jaugoiden päl: täuz'kaznuden ižačun hibj om 18..30 kg vedutte (38 kilogrammhasai Sibiriš), emäčun 8..21 kg, hibj oleleb 80..130 sm pitte. Pä om pen' kehker. Modpoliškoil karv om jalos pit'k, korvil oma sured tophad pit'käs karvospäi. Nahkan mujutuz om jalos erazvuitte mujul (tuhk-sinivauvhaspäi rusttahasai) da läipoil. Händ om lühüd, kazvab ižačul da emäčul 11..24 santimetrhasai, i sen agjaine om kaiken must. Hibjrung om lühüd da ninev. Käbälad oma järedad, tal'vel käbälil om äi höunhid da karvad. Mal om 13 il'besen alaerikod.

Il'bez eläb üksin, emäčud elädas pezakundanke. «Gon» oleskeleb vilukus — keväz'kus. «Gonan» aigal emäčud da ižačud kidastadas komedas. Konkuriruijad ižačud toratas emäčun tagut. Emäčun kohtuz jatkub 67..74 päiväd. Il'besel semendkus sündub 2..3 poigašt 245..300 grammad massanke. Poigaižed oma sogedad da abutomad. Sil'mad avaidasoiš 12-ndel päiväl.

Il'bez om tipine lihansöi živat. Il'besen sömižen aluz — jänišad, hirenvuičced rouhijad, erašti pened kabjživatad. Il'besed voidas eläda kaks'kümnehe vodhesai.

• Venäman sel'grodaižed živatad: Järgeline il'bez sevin.ru-saital. (venäkelel)