Faradei Maikl

22. sügüz'ku 1791, Njuington Batts-külä (nüg. Sur' London), Anglii, Sur' Britanii — kol. 25. eloku 1867, Hempton-Kort-erižpert', Anglii, Sur' Britanii) oli anglijalaine fizikantedomez'-londusentedoidai, himik da melestegii.

Faradei Maikl
angl.: Michael Faraday
Maikl Faradein portret (pirdi Genri Pikersgill läz 1826, gravirui Džon Kokran)
radmižen toižend:	fizikanmez', himik, leiutaja, kirjutai
sündundan dat:
sündundan sijaduz:	Newington Butts[d], London Borough of Southwark[d]
valdkund:	Suurbritannia ja Iirimaa Ühendkuningriik[d]  Suurbritannia kuningriik[d]
kolendan dat:
kolendan sijaduz:	London, Suurbritannia ja Iirimaa Ühendkuningriik[d][12]
tat:	James Faraday[d]
mam:	Margaret Hastwell[d][16]
avtograf:
Faradei Maikl VikiAitas
Om sädusid VikiPurtkiš

Mez' sauvoi elektrolikutimen ezmäižen modelin (1821), sid'päi eciškanzihe sen modelin otandoid kävutamižhe. Avaiži elektromagnitižen indukcijan nägusen (1831), se kävutase nügüd' kaikel sijal tehmaha elektrust. Faradein toižed avaidused: joksusen ezmäine transformator, elektrojoksusen himine tegend, elektrolizan ohjandimed, magnitkendan valatoituz elektrolämoihe, diamagnetizm da paramagnetizm. Nened tärtused vasttas Faradein tedotöiš ezmäižen kerdan mail'mas: ion, katod, anod, elektrolit, dielektrik.

Faradei om opendusen elektromagnitižes kendas alusenpanii, kudambad Džeims Maksvell šingoti matematižikš. Endusti elektromagnitižid lainhid. Vajehti Njutonan «loithotegend»-tärtust fizižen kendan modelil, sädi melel ičekeskentegijoid substancijanke «vägipirdoid» avaruden rattematomas ümbrištos.

Aiglehtesiden 450 kirjutusen ližaks, Faradei pästi 5 kirjad vozil 1827−1861.

Oma nimitadud Faradein muštho:

• elektromülün märičendühtnik — farad
• elektrižen täutken märičendühtnik elektrohimijas — faradei
• Kudmaižen krater (Faradei) i avaitud vl 1990 37582-asteroid Marsan i Jupiteran keskes (Faradei).