Norbert Zongo

Norbert Zongo (31 July 1949 – 13 December 1998), a wɔsane frɛ no Henri Segbo anaa H.S., yɛ Burkinabe nhwehwɛmufoɔ sɛntwerɛfoɔ a na ɔhwɛ atesɛm krataa L'Indeacute–pendant wɔ Ouagadougou, Burkina Faso.

Wɔ Zongo akwankyerɛ ase no, L &39;Indeacute;pendant daa amumɔyɛsɛm ne asotwe a ɛnni ano adi wɔ Burkina Faso Ɔmanpanyin Blaise Compaore mu. Wɔkum no berɛ a n'asɛmpatrɛfoɔ no firii aseɛ sɛ wɔresusu obi a na ɔyɛ Compaore nuabarima no kwankyerɛfoɔ ho.

Norbert Zongo
Awo bere
Koudougou region, French Upper Volta
Owu bereƆpɛnimaa da ɛto so du mmiɛnsa wɔ afe apam ahankron aduanan nkron (13 December 1998) (mfeɛ 49) ɛbɛn Sapouy, Ziro Province, Burkina Faso
Cause of deathAwudie
Sukuu a w'akɔAbidjan Suapɔn

Benin Suapɔn

Yaoundé Suapɔn
N'adwumaInvestigative journalist
Notable work
Le parachutage (1988) Rougebeinga
NehokaniGenevieve Zongo
ChildrenMmarima Mmienu
RelativesErnest Zongo (Nnuabarima)

Abrabɔ Mfitiaseɛ Ne Ne Nwomasua

Wɔwoo Norbert Zongo wɔ Koudougou mantam mu, French Upper Volta wɔ Kitawonsa bosome da a ɛto so aduasa mmiɛnsa mu afe apem ahankron aduanan nkron mu (July 31, 1949) wɔ Gnougnoossi abusua mu, Mossifo abusua no mu. Berɛ a ɔwɔ ntoasoɔ sukuu mu wɔ afe apem ahankron aduosianan (1964) mu no, ɔbɔɔ atesɛm krataa bi a wɔfrɛ no La Voix du Cours Normal, na ɔtwerɛ nkrataa wɔ ne dwumadie nkrataa no so de nsɛm a ɔnya firi Radio France Internationale, BBC World Service, ne amanaman ntam radio adwumayɛbea ahodoɔ no anɔpa dwumadie ahodoɔ mu. Akyiri yi sukuu mpanimfoɔ no baraa ne nwoma no esiane sɛ na ɛfa amanyɔsɛm ho nti. Berɛ a Zongo wieeɛ ntoasoɔ sukuu no, ɔsuaa mmara wɔ Abidjan Suapɔn a ɛwɔ Côte d'Ivoire ne nsɛm ho nsɛm ho adesua wɔ Benin Suapɔn a ɛwɔ Togo. Berɛ a Zongo tintimm ne amanyɔsɛm nwoma Le Parachutage no, sukuupɔn a ɛtwa toɔ no pamm no, na wɔde no too afiase wɔ Burkina Faso. Ɔwieeɛ n'adwuma wɔ University of Yaounde, Cameroon

Zongo yɛ onipa ho bammɔ ho ɔboafoɔ, na ɔboaa nnipa ne nnipa ho bammɔ ho kuo a ɛwɔ Burkina Faso nso.

Wɔsiee Norbert Zongo amu no wɔ Gounghin Asraafo Amusieɛ a ɛwɔ Ouagadougou apueɛ fam.

Adwumayɛ

Wɔ afe apem ahankron aduoson baako (1971) mu no, Norbert Zongo firi n'adwuma ase sɛ ɔkyerɛkyerɛfoɔ wɔ Ouagadougou, Kadiogo mantam mu.

Na Zongo yɛ ɔtwerɛfoɔ nso. Ne nwoma a edi kan a ne din de Le Parachutage no yɛ amanyɔsɛm mu nsɛm a na ɔreka atia Togo Ɔmampanyin Gnassingbé Eyadema a na ɔwɔ berɛ a wɔadi ade no akyi. Wɔ afe apem ahankron aduowɔtwe nwɔtwe (1988) mu no, Zongo kaa sɛ wɔkyeree no boroo no esiane sɛ ɔtwerɛɛ nti. Ɔdii saa nwoma yi akyiri de amammerɛ a na ɛwɔ ɔman no mu no too Rougebeinga mfeɛ mmienu akyi, a na ɛno nso yɛ amanyɔsɛm a wɔde di kan.

Wɔ afe apem ahankron aduokron baako (1991) mu no, Zongo, berɛ a na ɔreyɛ adwuma wɔ ɔman da biara da atesɛm krataa Sidwaya mu no, na ɔde Saturnin Ki hyehyɛɛ La Clef. Ɛyɛ atesɛm krataa a edi kan wɔ Burkina Faso a ɛkasa tiaa aban no pefee, na Zongo de Henri Sebgo (anaa H.S.). Wɔkekaa krataa no mu wɔ 1993 mu. Saa June no, Zongo hyehyɛɛ dapɛn dapɛn L'Indépendant, a na ɛtaa ka aban porɔeɛ ho asɛm. Wɔ afe 1996 mu no, ofiri ase hwehwɛɛ nkontompo ne nsisi ho nsɛm pii a na ɛfa akuw ahorow bi a wɔyɛ adwuma wɔ abɛɛfo mfiri mu a na wɔne amanyɔfo mpanyimfo ne Ɔmampanyin Blaise Compaore abusua no wɔ abusuabɔ ho. Adwuma a ɔyɛe no maa aban no ani wui kɛse. Afe a edi hɔ no, Zongo kasa tiaa gyinae a Ɔman Mmarahyɛ Bagua no sii sɛ wɔbɛsesa Mmara no ma Compaore atumi adi ade a ɛto so mmiɛnsa.

Ne Wuo

Wɔ December 1997 mu no, David Ouedraogo a na ɔyɛ Françoise Campaor a na ɔyɛ Ɔmampanyin Blaise Campaor nuabarima no kwankyerɛfo no yerae a ɛyɛ hu, na anka wobetumi akum no no maa Zongo yɛɛ nhwehwɛmu. Wɔyɛɛ Ouedrago ayayade kum no esiane sika pii a na wɔabɔ no sobo sɛ owiaa nti. Zongo bɔɔ asɛm no ho amanneɛ, na ɔkyerɛw nsɛm nketenkete nnawɔtwe biara maa ne atesɛm krataa. Ofii ase nyaa owuo ho ahunahuna na aban no buu n'ani guu so. Ne yere, Genevieve Zongo, sii so dua sɛ efi afe 1997 kosii sɛ owui wɔ afe 1998 mu no, na onyaa owu ho ahunahuna. Wɔka kyerɛɛ no sɛ sɛ Norbert te ne moto so a, kar taa di n'akyi. Zongo nso kɔɔ hɔ kɔka kyerɛɛ no sɛ onnyae n'aguamansɛm no, nanso ɔkɔɔ so ara kɔsii ne wuo so.

Wɔ December 13, 1998 mu no, wohuu afunu baanan a wɔabɔ wɔn tuo na wɔhyew wɔn wɔ Toyota Land cruiser bi mu wɔ kwan ho wɔ Sapouy, Ziro mantam mu. Wɔhuu sɛ saa nnipa yi ne Norbert Zongo; Zongo nua Yembi Ernest Zongo; Blaise Ilboudo, ne yɔnko; ne Abdouleye Ablass; Nikiema, a na ɔyɛ Zongo kwankyerɛfoɔ.Zongo wuo no maa ɔman mu haw baa Burkina Faso.

Wɔ January 1999 mu no, wɔtwee Françoise Compaore a ɔyɛ Ɔmampanyin Blaise Compaore nuabarima no aso wɔ awudi ne awudifo no funu a wɔde siee no ho wɔ David Ouedraogo a na ɔyɛ n'akɔnnɔfoɔ a ɔwuiɛ wɔ January 1998 mu no wu ho. Akyiri yi, asraafo asɛnnibea bi yii sobo ahorow a wɔde bɔɔ wɔn no gui bere a François Compaor faa asɛm no too nkyɛn no.

Wɔhuu sɛ ɔmanpanin no bammɔfo nsia na wɔkyere wɔn dii wɔn ho nsɛm wɔ awudi no ho. Wɔ August afe 2000 mu no, wɔde Ouedraogo kum ho sobo bɔɔ ɔmanpanin no bammɔfoɔ baanum. Wodii Marcel Kafando, Edmond Koama ne Ousseini Yaro, a wɔn nso yɛ wɔn a wosusuw sɛ wɔwɔ Norbert Zongo asɛm no mu no fɔ, na wɔde wɔn guu afiase mfe pii. Edmond Koama wui wɔ January 4, 2001. Marcel Kafando nkutoo na wɔbɔɔ no sobo wɔ saa bɔne no ho, nanso akyiri yi wogyaee sobo no July 19, 2006. Marcel Kafando wui mfe abiɛsa akyi, wɔ afe 2009 mu. Reporters Without Borders frɛɛ atemmu no sɛ "ɛhaw adwene". Wɔ afe 2013 mu no, wɔde asɛm no kɔɔ asɛnnibea sɛ wɔmfa atemmu mma abusua no. Afrika Asɛnnibea a Ɛhwɛ Nnipa ne Nnipa Ahofadi Ho no gye di sɛ Burkina Faso aban no kataa asɛm no so, na ebuu ECOWAS apam no so a ɛma nsɛm ho ahofadi ne nsɛm ho amanneɛbɔ ho kwan. ACHPR no sii gyinae sɛ ɛsɛ sɛ wɔsan bue asɛm no sɛnea ɛbɛyɛ a wobetumi atua wɔn a wɔn ho aka no abusuafoɔ ka.

Nkɛntɛnsoɔ

Berɛ a wɔrekɔsie no no, nnipa bɛyɛ mpem aduonu (20,000) nantee kilomita du (6.2 mi) firi afunu dan no mu kɔɔ amusieɛ hɔ sɛ wɔrekɔhyɛ no animuonyam na wɔaboa no. Wɔ afe 2006 mu no, wɔyii Zongo asɛm no firi hɔ a wɔanhunu obiara sɛ ɔbɔnefoɔ.

Norbert Zongo yere a ɔyɛ okunafo, Genevieve kɔɔ so de ne atesɛm krataa, L'Indeacute;pendant no tenaa ase wɔ ne wu akyi. Ɔda so ara yɛ ne kunu a wawu no ho kyerɛwfo ne ne kyerɛwfo titiriw.

Wɔ afe 2014 mu no, wɔhuu sɛ Norbert Zongo asɛm no yɛ asɛm a wɔmpene so esiane sɛ aban no ani nnye ho nti.

Wɔ October 29, 2017 anɔpa no, wɔkyeree François Compaore wɔ Roissy-Charles-de-Gaulle wiemhyɛn gyinabea, wɔ May 2017 amanaman ntam akyere ahyɛdeɛ so.

Nkɛntɛnsoɔ Ahodoɔ

Norbert Zongo 

Committee to Protect Journalists' Africa dwumadi no ho ɔhwɛfo Sue Valentine kaa sɛ " Yɛkamfo Burkinabe atumfoɔ no sɛ wɔasi gyinae yi (wɔakyere ɔmanpanyin no asraafo baasa a na wɔkaa wɔn ho wɔ Zongo kum yi mu) na yɛto nsa frɛ wɔn sɛ wɔnhwɛ mma wonhu nea ɔbɔɔ saa kum yi na wɔnni n'asɛm. Mfe 17 akyi no, Norbert Zongo abusuafo, nnamfo, ne ne mfɛfo adwumayɛfo fata sɛ wɔyɛ nhwehwɛmu a emu da hɔ na ɛde wɔn kɔ atɛntrenee mu koraa. "

Reporters Without Borders Africa dwumadibea panyin, Cléa Kahn-Sriber, kae sɛ, "Asɛm yi yɛ gyinaesi titiriw wɔ Zongo asɛm no mu, a ɛhaw adwene paa wɔ amumɔyɛ a Burkina Faso asɛnni nhyehyɛe no agyina ano mfe pii yi mu."

Reporters Without Borders, a wɔde anigye bɔɔ Zongo asɛm no ho dawuru no kae sɛ, "Eyi yɛ asɛm a ɛyɛ amammui asɛm bere nyinaa. Wɔkum Zongo maa no. Franccedil Compaor a ɔyɛ Ɔmampanyin Blaise Compaor nuabarima no ka ho. Aban no annyae awudifo no ho ban da. Ɔmanpanyin no nsa aka nea na ɔpɛ bere nyinaa no. – ntɛnkyea."

Ɔmanpanyin a Ɔde Ne Ho Hyɛ Nhwehwɛmu Kuw no mu no de asɛm a edidi so yi mae: "Wɔkum Norbert Zongo esiane sɛ na ɔyɛ nsɛm ho nhwehwɛmufo nti. Ɔgyinaa amanyɔsɛm ho adwene akyi na ɔpaw sɛ ɔne n'asɛmpatrɛwfo no bɛko ama nnipa ahofadi ne atɛntrenee, ne aban aban no a wonni no yiye ne wɔn a wɔmpɛ sɛ wɔtwe wɔn aso.

Agyapadeɛ ne Nkaeɛ

Burkinafoɔ nsɛm ho amanneɛbɔfo pii kyerɛ sɛ Zongo ne nwoma twerɛfoɔ a odi kan wɔ ɔman no mu a ɔyɛɛ nhwehwɛmu nsɛm ho amanneɛbɔ.

  • Ɔdwontofo Alpha Blondy twerɛɛ dwom bi, Journalistes en danger, faa Zongo kum no ho.
  • Wɔ afe 2012 mu no, wɔsii nkaedum bi wɔ N6 (Ouagadougou – Lécute;o) kwan a ɛbɛn Sapouy, wɔ baabi a wokum no no.

Abasobɔdeɛ

Wɔ afe 2001 mu no, wonyaa Zongo Nokwafo Akatua wɔ ne nnwuma a ɔyɛe de yii aban porɔeɛ adi no ho.

Abɔnten Nkutahodie

  • Le Parachutage
  • Movement for Human and Peoples' Rights
  • Economic Community of West African States
  • African Charter on Human and Peoples’ Rights
  • Sue Valentine Archived 2016-11-28 at the Wayback Machine
  • Cléa Kahn-Sriber
  • Chrysogone Zougmoré
  • Integrity Award Archived 2016-11-28 at the Wayback Machine
  • Judge dismisses sole suspect in Zongo's Murder – IFEX
  • Amnesty International: "Burkina Faso: Amnesty International Welcomes Progress in the Norbert Zongo Case"[permanent dead link]
  • Le Monde (in French)

Baabi A Menyaa Mmoa Firiiɛ

Tags:

Norbert Zongo Abrabɔ Mfitiaseɛ Ne Ne NwomasuaNorbert Zongo AdwumayɛNorbert Zongo Ne WuoNorbert Zongo NkɛntɛnsoɔNorbert Zongo Nkɛntɛnsoɔ AhodoɔNorbert Zongo Agyapadeɛ ne NkaeɛNorbert Zongo AbasobɔdeɛNorbert Zongo Abɔnten NkutahodieNorbert Zongo Baabi A Menyaa Mmoa FiriiɛNorbert ZongoBurkina Fasoen:Blaise Compaoréen:Investigative journalismen:Ouagadougou

🔥 Trending searches on Wiki Twi:

MonakoGhana AkannifoSwayAgyentinaAku SikaBasse-TerrePerpignanOsakaLas VegasGhanaian cuisineDwomTarantoSalamancaEfiadaUkraineSwedenIndonisiaAmaAdanaSan FranciscoLisbonKwame NkromaKwesi Osei-AdjeiNua bɛrimaNua baaRotterdamBuem (Ghana mmrahyɛbadwam mpɛsoa)Ignatius Kutu AcheampongNürnbergItalyAbawoMesikoPatnaValenciaAbena Durowaa MensahAbibremNantesBonwireRomaniaƐbɔSebɔCPPƆman nanmusifo (Ambassador/Diplomat)PortlandDallasMmarahyɛbadwafie KasamafoɔMustapha AhmedMmoaOncoba spinosaJoseph Kofi AddaCôte d'IvoireKraman yareEwiaBristolKurówAbu MenaNational Democratic Congress (NDC)Université de VersaillesKpanlogoMmarahyɛbadwaniUniversity of OxfordVallettaOkomfo AnokyeColosseoAlesandriaEstoniaSurat🡆 More