23 Декабрь

Ел ахырына кадәр 8 көн кала.

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

 

  Халыкара

  Милли

•   Көньяк Судан — балалар көне.
•   Мисыр — Җиңү бәйрәме (Мисыр хәрбиләре Порт-Саидны яулап алган көн, ).
•   Швеция — Швеция патшабикәсе Сильвия туган көне.
•   Япония — Император туган көне – Акихито, хәзерге Япония императоры туган көне (1933).

  Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

 

• Бөтендөнья сноубординг (кар өстеннән тактада шуу) көне.
•   АКШ:
  • Дөньяви гуманизм – HumanLight билгеләнә, 2001 елдан бирле.
  • Фестивус, Seinfeld сабын операсы аркылы популярлык казанган бәйрәм.
•   Бразилия:
  •   Пернамбуку штатында Салгейру муниципалитеты бәйрәме.
  •   Пиауи штатында (рус.) – Руханиләр бәйрәме башлана.
•   Канада   Ньюфаундленд һәм Лабрадор провинциясе — Тиббс төне.
•   Мексика /   Оахака штаты — Төче тормалар төне.
•   Россия — һава хәрби көчләренең ерак очучы авиация көне.
•   Украина — штаб хезмәткәрләре һәм махсус элемтә хәрби берлекләре көне.

Борынгы

• төркиләрдә — Нардуган бәйрәме (баш. Нардуған, төр. Nardugan, ингл. Nardoqan).

• 1994 — Рәсми рәвештә   Молдавия җөмһүрияте эчендә Гагаузия территориясен төзү турында карар чыкты.

Шулай ук карагыз: Төркем:23 декабрь көнне туганнар

• 1758 — Франц Броннер,
• 1777 — Александр I,  /  Россия империясе императоры.
• 1790 — Жан-Франсуа Шампольон,
• 1877 — Николай Рынин, инженер, профессор, авиация һәм космонавтика популяризаторы.
• 1881 — Хуан Рамон Хименес,
• 1890 — Аркадий Лидский,
• 1896 — Николай Устюгов,
• 1897 — Николай Якушенко, театр актёры.
• 1898 — Александр Кирсанов,
• 1898 — Гайнан Сафа,
• 1901 — Мәкәрим Мәһдиев, татар актёры, режиссёр.
• 1903 — Павел Терентьев,
• 1905 — Давид Брагин,
• 1907 — Габдулла Амантай, башкорт язучысы.
• 1911 — Нилс Кай Ерне,
• 1912 — Гайшә Камаева,
• 1916 — Камил Баһманов,
• 1917 — Габдрәшит Бигиев,
• 1918 — Анатолий Лифшиц, штурман, кораб командиры, хәрби-диңгез академиясе профессоры.
• 1918 — Һелмут Шмидт,
• 1919 — Галимҗан Шаһвәлиев, инженер-сапёр, Советлар Берлеге каһарманы.
• 1919 — Харис Якупов, татар рәссамы.
• 1920 — Әскад Мөхтәр,
• 1923 — Евгений Зуев, рәссам, Казан сынлы сәнгать училищесы укытучысы.
• 1923 — Рәмзия Мөхәммәдова, татар этнографы.
• 1929 — Георгий Богин,
• 1932 — Газиз Мөхәммәтшин, татар язучысы.
• 1932 — Ольга Бардина,
• 1933 — Акихито,   Япониянең идарә итүче императоры.
• 1945 — Гадли Мансур,   Мисыр Югары конституцион мәхкәмәсеның экс-башлыгы.
• 1948 — Әхәт Гаффар, татар язучысы.
• 1954 — Валерий Мартынов,
• 1959 — Сергей Алексашенко, икътисад галиме, анализчы, дәүләт эшлеклесе.
• 1960 — Евгений Зинковский, спортчы (заманча биш төр ярышы).
• 1961 — Рамил Минханов,
• 1962 — Дамир Динниулов, эчке хезмәт генерал-майоры, Татарстанның ДОСААФ идарәсе рәисе (2018 елдан).
• 1962 — Штефан Һелл,
• 1968 — Инга Оболдина,
• 1975 — Вадим Шәрифҗанов, хоккейче (һөҗүмче).
• 1976 — Виорика Думбрэвяну,
• 1976 — Михаил Иосилевич,
• 1977 — Сергей Ашихмин,
• 1978 — Тимур Сираҗиев,
• 1981 — Анастасия Макеева,
• 1986 — Олег Чернышов,
• 1986 — Радик Зәкиев,
• 1987 — Пьер Эдель,
• 1997 — Рәйхан Габдуллина, Камал театры артисты.

Шулай ук карагыз: Төркем:23 декабрь көнне вафатлар

• 1937 — Мөхлисә Бубый, татар кызлары өчен беренче мәдрәсә оештыручысы, мөгаллим.
• 1938 — Мария Павлова,
• 1941 — Василий Богородицкий, Казан университеты тел белеме профессоры.
• 1953 — Лаврентий Берия, совет сәяси эшлеклесе. Атып үтерелде.
• 1974 — Лазарь Дергунов, колхоз җитәкчесе, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 1982 — Зыяэтдинхан Бабахан,
• 1985 — Григорий Портнов, эретеп ябыштыручы, Дан орденының тулы кавалеры - җәяүле укчылар разведкасы).
• 1985 — Фәрхат Габбас,   Әлҗәзаир сәясәтчесе.
• 1986 — Мансур Вахитев,
• 1987 — Иннокентий,
• 1988 — Хәбибулла Габдүшев, трактор бригадасы бригадиры, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 1999 — Спартак Королёв,
• 2008 — Борис Варакин,
• 2008 — Леонид Алексеев,
• 2013 — Михаил Калашников, ату кораллары конструкторы, уйлап табучы.
• 2013 — Һарри Абелев, биохимия галиме, иммунология һәм онкология белгече (Россия фәннәр академиясе тулы вәкаләтле әгъзасы).
• 2015 — Әлфред Гилмен, АКШ биологы, фармаколог, Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1994).
• 2017 — Анатолий Булатов,

• Мисыр мифологиясе – Хатор, сөю һәм шатлык хатын җенесле илаһи көч көне
• Изге Абассад, яисә Псотэ, Коптлар Чиркәвендә – Хәбәшстан, аббат һәм җәфа чигүче

Борынгы Рим дине һәм бүген:

• Ларенталия – Ларента
• Диана
• Юнона – Римның Марс кыры патшабикәсе
• Гарасатлар
• Сатурн илаһы ярышлары, җиденче һәм соңгы көне

  Рим католик чиркәве изгеләр тәкъвимы

• О Эммануэль җырлавы;
• Торлак Торхаллссон, Исландияның яклаучы изгесе
• Дагоберт († 679), Дагоберт II, урта гасыр АурупадагыАустроазия кралы, бүгенге көн Франция ның Мөз департаментының Экурей шәһәрендә күрше Нөстри иленең баш түрә Эброин теләге белән газаб ителгән һәм үтерелгән.
• «Изге» Давид († 694), Двинлы Давид һәм Армения Давиды кушаматлар белән танылган, христианлыкка күчкән мөселман, асылып җәфа чигүче.
• Эварист († 250 тирәсе), Тэодул, Сатурнин, Эуроп, Гелаз, Эунус, Зотик, Помпиос, Агафопос һәм Базилид белән, Критта җәфа чигүчеләр.
• Фридберт († 766), шулай ук Фредеберт һәм Фритберт буларак билгеле, англо-саксон рухани, «Изге» Акка – Ливерпуль тирәсендәге Хексхам епископы шәкерде һәм дәвамчысы.
• «Изге» Ян Кеты, Польша рухани һәм теологы (Краков шәһәреннән)
• «Изге» Мария Маргарита Йувиль – изгелеккә кертелгән беренче Канада кыз хатыны
• «Изге» Мардонио, җәфа чигүче
• «Изге» Мигдонио, җәфа чигүче
• «Изге» Серволо Паралитик
• «Изге» Ив, Шартр епископы
• «Изге» Виктория, римлы гыйффәтле кыз хатын, җәфа чигүче
• «Изге» Арманд († 1164), шулай ук Хартманн, тумышы белән Бавьере шәһәреннән, Больцано тирәсендәге Бриксен(итальянча Брессаноне) епископы.
• Елена Гуэрра († 1914), шатлыклы, миссионер, тумышы белән ИталияныңТоскания өлкәсендәге Люк урыныннан, «Изге» Зита сөңелләре шулай ук ««Изге» Рух белән бөтене ясаучылар» билгеле җәмгыятьне оештыручысы.
• Херман († 1200), шатлыклы, яхуди, тумышы белән Кёльн шәһәреннән, христианлыкка күчеп Премонтрлылар орденына керә; Шедда монастыре аббаты булып сайлана.
• «Изге» Иоанн († 1164), Иоанн Цирита, шатлыклы, Португалияның Торонка җирлегендә яшәгән испан акыл иясе, Авис кавалерлары орденын оештыручысы дип санала.
• Франциянең Мария-Луиза († 1787), изгеләштерелгән, Людовик XVның соңгы кызы.

  Исем бәйрәмнәре