Tuvalu

Gaga kska Tayangcow ka Tuvalu, 8 00 S, 178 00 E ka gaga na nniqan.

Flag of Tuvalu
Flag of Tuvalu-Kwo-ci Tuvalu.(吐瓦魯國旗)

Tuvalu

Gaga kska Tayangcow ka Tuvalu, 8 00 S, 178 00 E ka gaga na nniqan.

Tuvalu 
File:Coat of arms of Tuvalu.svg-Kwo-hwey.(國徽)

Kana ka knlbangan na o 26 sq km(hangan na o Tg238) (knlbanga dxgal o 26 sq km, knlbangan qsiya o 0 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 10,959 hiyi. Gaga Funafuti ka pusu alang paru, jiyax 1 idas 10 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Tuvalu ga wada sugan 60% ka dxgal qpahan, 33.30% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 6.70% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Elizabeth II, pnaah hngkawas1952 idas 2 jiyax 6pnrajing kmlawa klwaan.

Tuvalu 
File:Tuvalu on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg-Ida nkiya nniqan lnglingay.(自然地理位置)

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Tuvalu

Gaga kska Tayangcow ka Tuvalu, 8 00 S, 178 00 E ka gaga na nniqan.

Tuvalu (Kari  Ingkoku: Tuvalu) ka 1 snpuda 9 mtqiri hnyuwan sanhutaw pnssliyan na tawkwo, wa mniq tuhunac Ucilung Tayping, mnTayang Co. Alaw mtruma bay ka dxral nniqan, knbaraw bay dudux u haypa 4m balay, so kiya wensu syawing ka wada mkala baraw ka mbabaw ucilung u pquri pqriqu balay Tuvalu, kiya ka knkana qnlangan muda pqraqil mkala baraw babaw ucilung knbeyhing bay sntrngan na qnlhangan. Tuvalu ka knkana qnlangan kntikuh bay pkrana qnlhangan uri. Tiping balay ka knlbangan dxral Tuvalu, wana balay 26 pinghwang km ka tndxral qnlhangan dha, tbkuwan knkana kcka pusu biyax qnlhangan pa spuda bukuy smpu u tu4 kntiping ka tndxral dha, wana rmabang knbeyhing tndxral qnlhangan Noru, Monaco, mi Vatican. Alaw dxral nniqan dha u duriq mi ini ttuku rriyanan cuweyn, Tuvalu ka knkana qnlangan kntikuh bay sediq mpriwaw na qnlhangan.

Ri-s(歷史)

Tuvalu cyuntaw mniq tubrah kongweyn tu1 th daw niqan ka sediq miyah tnpusu mniq hini. Snpeyyah Spain na Oco tansyeyncya muwaya bay sndiyan dxral hini ka kngkawas 1568, binaw wana mpbari quli niya mi mpqraq Cing niya ka mncuwil miyah dxral hini daw, sediq Oco u uka sntangal dha mpniq dxral hini qmlahang. Kngkawas 1892 knkana Gilbet cyuntaw u wada mqnlhangan dxral Ingkoku ‘Gilbert mi Ellice Cyuntaw’ (Gilbert and Ellice Islands). Kngkawas 1915 u wada mdxral qnlhangan Ingkoku. Kngkawas 1974, smquri mtdiyal kluwanan minjoku, mnsediq Porinisiya na Ellice cyuntaw u meysa mpbeytaq kipu, ppsanak ptalax ka dhiya mi sediq Mikroniya pusu ka Gilbert cyuntaw (Gilbert Islands).

Ti-ri(地理)

Kngkkarac Tuvalu u mnKngkkarac Mtilux Ucilungsing, knbaraw bay kntlxal karac u dhuq sosu 40˚, kntltu bay karac pa ya bay sosu 22˚, pndkana karac u ya bay mniq iyax sosu 26˚ dhuq 32˚. Knkana kawas qsiya qnyuxan u mniq iyax 3,000 dhuq 3,500 kongri. Idas 11 dhuq idas 3 ka knou bay qsiya qnyuxan, kingal idas qsiya qnyuxan daw dhuq hmrinas 300mm.

Ceng-c(政治)

Tuvalu ka Ta Ingkwosyey na tukubeycu ctumal qnlhangan (Ini tumal Ta Ingwosyey pusu tunux kaygi seyhu), msupu kana 15 Ta Ingkwosyey Wangkwo tuhuy thmuku bukung Ingkoku ka weynso qnlhangan na bukung phiyu keyngpo qnlhangan, spuda bukung qridin psdhu Tuvalu congtu rmirih qpahun niya. Congtu u seykining rmirih bukung qridin psdhu congri tacn mi knkingal qnpringan tacn, kiya u kasi qulung quri sa kongmin Tuvalu. Spuda bukung qridin Tuvalu muru congri smkaul psdhu congtu. Congtu saya ka Yiakoba Itareyri.

Sing-ceng cyu-hwa(行政區劃)

Spuda 9 cyuntaw pnssliyan, kcka 6 ka mtqiri hniwan sanhu taw (Atoll) mi 3 ka Knmurux 1 tawyu pnspuwan Nyorakita, Nyotaw, Nanumangataw, Funafuti, wa mniq kcka ka seyhu, baraw taw Fongafaray na alang Vaiaku song, knhbrawan hiyi u ya bay 4900 hiyi, knlbangan tndxral u 2.79 pinghwang km. Nanumea ka wa mniq tuiwil daya bay Tuvalu na mtqiri cyaw.

Cing-ci(經濟)

Tuvalu u ririh sa uka ida nkiya cuweyn, pusu balay pnyahan nngalan dha u snpeyyah dnyawan qnlhangan icl. Kngkawas 1999 nyosang ddiyun seyhu u 1390 knbkiyan pila Awweyn. Pusu balay qqpahan ka qpahan tnqcurux mi qpahan rmriwaw, binaw alaw dxral nniqan dha u mthiyaq balay, so kiya  knkawas u ini khbaraw sediq ka musa rmiwaw hiya. Kiya uri u pbari kipu yobing  ka Tuvalu kiya ka ngalan pnyahan pila dha dha uri. Tuvalu kokomin ginghang u pnhiyu kngkawas 1980. Kngkawas 1993 nngalan knkana knrana ryu huwuyey sngcan u 9.4%. Nngakan knkana kcka qnlhangan : 1665 knbkiyan pila Awweyn (Kngkawas 1995), 1220 knbkiyan pila Amirika (kngkawas 2000), jncyun nngakan knkana kcka qnlhangan (kngkawas 2000) : 1100 pila Amirika.

Cyaw-tung(交通)

Tnualang hiya pa rulu dha smquri tuiwil mriq rulu. Tucka dxral ppanan rulu udmuwi otobay mi rulurulu ka pusu, kawas cnduray niyi u niqan tiping basu minying ka prading tmarang.   

Wa mniq thiyaq balay ka lnlingay nniqan Tuvalu, tiping balay ka tndxral dha, kiya mi uka mndungus bay rrbuq qsiya trduwan asu, so kiya u mqriqu bay ka ppanan asu mapa sediq mi mhaqun qqiya. Funafuti trduwan skuki uwana balay skoki ppanan 50 hiyi sediq na tiping skoki ka malu tmrdu, saya u wana Fiji hangkong kojyo ka 1 iyax sngayan mn3 dmuwi 44 hiyi sediq ATR 42-500 na skoki skaya, kiya ka knkana qnlangan niqan trduwan skoki na kcka qnlhangan u, tikuh balay ppanan skoki na qnlhangan.

Ttgsa(教育)

Pkrana pyasan laqi tutiping kyoiku. Knkana qnlhangan u niqan 11 ka sapah pyasan tutiping, 72 hiyi ka mptusa, laqi wisu muyas saya u 1,485 hiyi; 1 ka pyasan tukcka, niqan 31 hiyi mptusa, niqan 345 hiyi ka laqi mpuyas saya. Niqan 1 ka pyasan psluhay tnpucilung uri, 52 hiyi ka mpuyas niya saya. Kngkawas 1991 ka muda snburah kyoiku, wada prnaun kndadax 6 kngkawas dhuq 8 kngkawas ka slhayan pyasan tukcka mi pyasan tutiping, kiya mi muda pyasan tutiping mi 2 kngkawas ka pyasan tukcka yiwu kyoiku, hmkan ka ini pndungus na socyu peysyun congsin,  pkrana ucilung cuyey peysyun pyasan tubaraw; phiyu quri slhayan mpqpah, knkla smmalu mi sangyey, kngkawas 1990 kana wada ddiyun kyoiku ka knkana dnuwi pdkanan yosang ka 16.2%.

Sinbung Cupan(新聞出版)

   •Tuvalu (Pradiyo) Pradiyo deyntay u ndeyntay seyhu, kngkawas 1975 ka

pnhiyu, dmuwi kari Tuvalu mi kari Ingkoku ka pradiyo.

吐瓦魯(廣播)電臺為官方電臺,1975年成立,用吐瓦魯語和英語播音。

•      “Tuwa cusng” : Swangcokan, niqan ka spatas eygo mi spatas kari Tuvalu; 400 bung patas ka kana balay smnalu.

  《圖瓦之聲》:雙週刊,有英文版和吐瓦魯文版;共發行400份。

  •      “Ti Rama” : 1 idas mntxan smalu patas, patas quri snlhayan snhiyan. 1,000 bung patas ka kana balay smnalu.

《蒂·拉瑪》:月刊,宗教刊物。發行量1,000份。

Jen-ko(人口)

Knkana knhbrawan hiyi sediq qnlhangan u ya bay 10,000 hiyi, 1/3 ka mniq Funafuti taw. Sediq Tuvalu u mnPorinisiya joku, tuhuy Tongka mi Samoya u mntna 1 joku. Mniq tndxral hiya u pusu bay srngaw kari ka kari Tuvalu, kari eygo ka kari ddiyun seyhu. Mniq tnpusu mniq tudaya Nui taw na sediq u skari kari Cilipas.

Cyun-su(軍事)

Uka butayi, wana 38 hiyi ka keysacu.

Way-cyaw(外交)

Tuvalu mtltu mccbu cida u muru hantay kyosangto cuyi, saya u wada srawah duma ka uuda dha. Tuvalu u tuhuy Ingkoku, New Zealand, Australia u bsiyaq balay pnluban dha kiya. Malu balay pnluban dha Fiji, mniq Fiji phiyu kawci cwanweynsu, mniq Cyoka Minkoku, New Zealand, Belgium mi Amirika u phiyu tasukwan. Saya u Cyoka Minkoku u mniq Tuvalu phiyu tasukwan, mniq Australia u phiyu kawci cwanweyn kongsu, msngari txtaxa qnlhangan u ini eniq qlhangan Tuvalu phiyu tasukwan, kiya mi spuda msdalih qnlhangan na tasu ka dmayaw cyeynsu Tuvalu. Tuvalu tuhuy mntumal Ta Ingkwosyey niya qnlhangan mi Belgium, Chile, Netherlands, France, Doicu, Nihong, Hankoku, Cyoka Minkoku na qnlhangan u wada mndungus bay phiyu pnluban cyeyncyaw. Tuvalu ntumal dha pnssliyan qnlangan u niqan Yataycing Syakay, Pnprngawan ucilung Tayping Tawkwo, Ucilung Tayping Kongtongti, Wankwo Yobing Ryeynmong, Asia Co Pkrana Ginghang mi Pnsliyan UN Cyawkowen.

Tuvalu 
File:Nui atoll.jpg
Tuvalu 
File:Tuvalu Funafuti atoll beach.jpg
Inu mtqiri cyaw. Funafuti mtqiri cyaw na kingal nniqan bbnaqi ucilung.             
努伊環礁 富納富提環礁的一處海灘

Pnyahan pnatas(參考資料)

Tags:

Tuvalu (吐瓦魯)Tuvalu (吐瓦魯)Tuvalu

🔥 Trending searches on Wiki Taroko:

CilalongayElizabeth IICuliuCilafinanSliyan qsiya WantaSingaporeKancyencinCipuypuyanKuwaitSkaruKska pqtaan bbrigan pnegalang ni rpun payay sbiyawCuguk tumunCosta RicaAmirikaPatis hengak kkklanganCitekudanMsbgihur ParuCzechiaNadisKim Jong-unParaguayMozambiqueTurkeyPala empitu rakawQhuni temaq lnsweknSblaiqBelguimUruguayCameronChadAbdrabbuh Mansur HadiRafael CorreaMexicoKazakhstanKska sslian emprgaganBunerAfghanistanPortugalPyasan tgciway CinaySouth SudanMontenegroBgurah branawMacedoniaPstrungCentral african republicAlbaniaHakaw utux🡆 More