Togo

Gaga kska Meycow ka Togo, 8 00 N, 1 10 E ka gaga na nniqan.

Flag of Togo
Flag of Togo-Kwoci Togo Konghkwo(多哥國旗)

Togo

Gaga kska Meycow ka Togo, 8 00 N, 1 10 E ka gaga na nniqan.

Togo 
File:Armoiries du Togo.svg-Kwohwey.(國徽)

Kana ka knlbangan na o 56,785 sq km(hangan na o Tg126) (knlbanga dxgal o 54,385 sq km, knlbangan qsiya o 2,400 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 7,756,937 hiyi. Gaga Lome ka pusu alang paru, jiyax 27 idas 4 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Togo ga wada sugan 67.40% ka dxgal qpahan, 4.90% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 27.70% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Faure Gnassingbé, pnaah hngkawas2005 idas 5 jiyax 4pnrajing kmlawa klwaan.

Togo 
File:Location Togo AU Africa.svg-Ida nkiya nniqan lnglingay.(自然地理位置)

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Togo

Gaga kska Meycow ka Togo, 8 00 N, 1 10 E ka gaga na nniqan.

Togo Konghkwo (Kari France: République Togolaise), splawa dha Togo (Kari France: Togo), kiya ka  Tuiwil Afrika uri. Tunarac Togo u msqapah Benin, tudaya u mslutuc Burkina Faso, tuiwil u lmutuc Ghana. Tuhunac u niqan butun bay ratuc ka mkngahu ucilung smquri Cineyawan. Sotu Togo mi knbeyhing bay alang mkbrnux ka Lome.

Ri-s(歷史)

Kndadax 15 th prading, Cuminco Budoya, Ingkoku, France u knrmux mkngahu ucilung pbari quli, splawa dha ‘Mkngahu Ucilung Quli’. Kngkawas 1856 cida  biyax Doicu ka knrmux, kngkawas 1884 daw wada mPawhukwo (Dxral qmlahang) Doicu, splawa ‘Togoland’, ida lmutuc dhuq kngkawas 1918. Babaw Tumn1 Mccbu Knbeyhing Qnlangan daw, tunarac, tuiwil ddha dxral u wada psnakan Ingkoku mi France na dxral  spqlahang; Babaw Tumn2 Mccbu Knbeyhing Qnlangan daw wada mdxra dnurun qmlahang, France u spuda  snrwanan biyax UN smquri knkana dxral Ghana mi nFrance Togoland muda dmurun qmlahang, kngkawas 1957 cida u wada pspuwan Ghana ka tuiwil Togo, kngkawas 1960 idas 4 diyax 27 u dhuq ka diyax dnurun qmlahang tunarac Togo, wada dukuricu mi phiyu Togo Konghkwo Kngkawas 2005 idas 4 diyax 24, muda soto seyngkyo ka Togo. Idas 4 diyax 26, dukuricu seyngkyo ingkay ka pkla kari Togo Jnmin ryeynmong hosweynjn Hure Nasinbe ka wada mbiyax. Idas 6 diyax 20, spuda congri Aydmu Kocyo pssli ka seyhu. Kngkawas 2006 idas 9 diyax 20, pssli spuda congri Apoipo ka pusu na seyhu.

Ti-ri(地理)

Togo 
Juga Togo

Togo u wa mniq Tuiwil Afrika, tuhunac u msdalih Benanwan, tuiwil u mslutuc Ghana, tunarac u msqapah Benin, tudaya u mssiyaw Burkina Faso; tndxral qnlhangan u mbbaraw mquri tuhunac mi tudaya. Kcka dxral u ou llbu dwiyaq mi dxral tubaraw, haypa 200-500m; Baumann peak u haypa 986m, kiya ka knbaraw bay dudux dxral qnlhangan; mkngahu ucilung u niqan dxral rucaw, langu qsiya mi bbnaqi dxral. Mniq tudaya u niqan 1 so kobu mbukaw ka mtilux sspriq brnux, tukcka u niqan ddwiyaq; tuhunac u niqan 1 tubaraw brnux mquri qpuran langu cyaw mi dxral rucaw na brnux msdalih ucilung.

Togo u mtilux sspriq brnux mi mtilux qyuxan knkkarac, pntingan qsiya quyux kawas u 800-1800 hwami.

Jen-ko(人口)

Knhbrawan hiyi sediq knkana qnlhangan Togo kngkawas 1998 pa ya bay 433 knbkiyan hiyi, Knhbrawan hiyi sediq knkana qnlhangan Togo kngkawas 2007 u dhuq 571 knbkiyan hiyi,  knkawas knrana hiyi sediq ryu u ya bay 2.7%, kiya ka knkana qnlangan knrana hiyi sediq ryu knbaraw bay qnlhangna uri. Pndkanan knudus snaw u 60.4 knkawas, pndkanan knudus qridin u 63.9 knkawas.

Cung-cyaw(宗教)

Ya bay 51% sediq u smluhay snhiyan ida nanaq tndxral hiya (Utu kyo), niqan 29% ka Kiristo kyo, 20% sediq ka smluhay Muslim (Islam kyo). Kiya uri u, ya bay niqan 2000 hiyi sediq smluhay Bu kyo pnsliyan-SGI Cwangcya Swayhuy,phiyu Togo msblayaq huykwan.

Cing-ci(經濟)

Ttiring Ya Sahara keyjayti sqcuqi stman sangyey mi ini kou msrangi na qqpahan pnwalang, kiya ka knkan qnlhangan 65% biyax mpqpah. Koko , kahuy mi wata msupu smmalu ya bay 30% nngalan hbangan cuko. So mndungus ka mehu cida, Togo u malu pndungus diya nanaq mttuku ddiyun dhiya nanaq ka lxayan uuqun, mncuwil niqan ka taxa nniqan alang mqriqu pndungus na uri. Mniq kcka  kongyey pa, ana so wada mlih ka neydang rinswanyeyn knkana qnlangan, kiya mi hbaraw ka ppnsung qnlangan, kmari rinswanyeyn kwang dhuq saya u ida kiya ddaun spruwan bay qmita. Togo u nniqan cyuyusing sangyey mi mawyi congsin. Seyhu u mniq qnlangan ginghang mi pssliyan qnlangan pila cicin ka dmkuh balay, spuda knbyaxan mk10 kngkawas, muda pkmalu uuda keyjay, dmudul qnlhangan icil tocu, so nndungus sliqan ka pnkrana nngalan.

Ceng-c(政治)

Wada mstuq ka kkrana mincu Togo. Pnwaya quri mincu dha u ida so rabu hana mntuting mi ini ptkray nina. Mniq kngkawas 2005 idas 2 diyax 5 wada mrdang ka Ayyadma soto, mniq 37 kngkawas ka kcka kndusan dmuwi biyax niya 1tangcu qmlahang Togo dalih 25 kngkawas. Spuda keyngpo, kokoingkay gicyo Fanbar Owatra Nacaba u naka lmutuc phiyun soto, tmawa burah mntxan seyngkyo. Kiya u butayi ka pusa kari laqi Ayyadma soto, tongsinbu bucyo Fure Ayyadma ka mplutuc phiyun soto, kari rnengaw dha u alaw wa mniq qnlhangan icil ka Nacaba. Seyhu u pusa ang plixun qpahan na gicyo ka Nacaba, kiya u subway Ayyamad ka lmutuc mangal qpahun. Fure Ayyadma u, splawa Fure Nasinbe uri, spuda pnkari kana qnlangan, mniq kngkawas 2005 idas 2 diyax psdhuwan phyuwan.

Sing-cng cyu-hwa(行政區劃)

Togo u psnakan 5 beyhing keyjay cyu (Kari France: régions) mi 30 ka sng (préfectures).

Tkcka Cyu
Kara Cyu
Msdalih icilung Cyu
Tubaraw brnux Cyu
Sspriq brnux Cyu

Sng

Bulita Sng
Sotouboua Sng
Camba Sng
Caujo Sng
Asli Sng
Basar Sng
Binah Sng
Dankpen Sng
Doufelgou Sng
Keran Sng
Kojah Sng
Awe Sng
Haywan Sng
Langu Qsiya Sng
Wo Sng
Yoto Sng
Cio Sng
Agou Sng
Amou Sng
Danyi Sng
Tunarac Mono
Haho Sng
Kloto Sng
Tukcka Mono Sng
Ogou Sng Sng
Wawa Sng
Kpenjal Sng
Oti Sng
Tanjouare Sng
Tone Sng
Togo 
Sapah pnsltudan Togo
Togo 
Togo cngcyu
Togo 
Sotu Lome
Togo 
Slhayan muyas tndxral dha
Togo 
Bbriyan sama sucang
Togo 
Lome na Utu thmuku sucang

Tong-sin(通信)

Togo tyeynsin kolyo ka seyhu Togo tmiyu qpahan huwu  qmlahang mi pprngaw tongsyun na kojyo stkuwan qnlhangan.

Kngkawas 2008 pusa  qnawal ini ddili u hmrinas 7 knbkiyan day. Malu mubung knkana qnlhangan 16 alang  mkbrnux mi 60 sngari nniqan alang go cn. Dhuq puting hiyi kngkawas 2009, wada pusa qnawal ini ddili u niqan 28.6 knbkiyan day, mumal dmuwi niya u niqan 17.8 knbkiyan day. Knkana qnlhangan niqan qnawal ddilun sapah u 161 knbkiyan sapah. Ddilun tongsinwang mubung knkana knhbrawan na 85%. Togo u niqan 2 qnawal ddilun tyeynsin yuning kojyo, kiya ka Togo qnawal ddilun tyeynsin kojyo, dmuwi sapah u dhuq 120 knbkiyan, Moov qnawalddilun tyeynsin kojyo, dmuwi niya u 60 knbkiyan sapah.

Togo tyeynsin mi CAFÉ sinsi mi tyeynsin kojyo muda qmlahang qpahun wangci wangru. Pnsnakan quri uuda sangwang u niqan ADSL sangwang mi uka wasil sangwang 2 kluwanan.

Cyun-su(軍事)

Heytay Togo u muda heytay yiwu, heytay smruwa nanaq 2 kluwanan pnwaya. Heytay yiwu u 2 kngkawas diyax niya.18-25 kngkawas niya u malu musa pusa hangan kana.

Kyoiku(教育)

Seyhu u kawas kawas pila kyoiku u ya bay pndkanan  knkana yosang ddiyun 25%. Seyhu u snbeyhing bay qmita snburah pkrana  tubaraw kyoiku, Togo u niqan 2 pyasan tubeyhing- Pyasan tubeyhing Lome (Cbiyaw han u splawa Pyasan tubeyhingBenin ha) mi Pyasan tubeyhing Kara.

Pnwaya kyoiku u psnakan 1ci kyoiku (Pyasan tutiping), 2 ci kyoiku (Pyasan tukcka), 3 ci kyoiku (Pyasan tubaraw) mi 4 ci kyoiku (Pyasan tubeyhing).

Ti-yu(體育)

Togo mtur boru tuy umniq kngkawas 2005 idas 10 diyax 8 spuda 3-2 wada dha ini baka ka Kangkwo Mincu Konghkwo daw, mniq  Qnlangan Pey Afrika cyu nganguc say kcka tu1 qnpringan u wada dha ini baka 23 boru ka Saynekar, rikisising wada cnbu kngkawas 2006 mniq Doicu pnsung Qnlangan Pey. Spuda mniq kngkawas 2005 idas 12  diyax 9 muda mnhdu kujubiki daw, wada psuwan

G kumi ka Togo, mntna kumi dha u niqan France, Switzerland mi Hankoku. Mnuda mn3 psasu kumi pnsung, ini usa ana 1 boru ka Togo mi wada ini baka

da. Kcka dha tunux mpbtur boru hayo ka wa dmayaw Inggran Cawci Ryeynsay cyotuy Totonamujoc tuy na Adbayo.

Kngkawas 2010 idas 1 diyax 9 Togo qnlhangan mtur boru tuy mniq Angora mmusa Afrika Qnlhangan Pey kcka elu u snturung cbuwan kongpu huncu kiya mi 3 hiyi ka mnhuqil mi 8 hiyi ka mangal luqah. Babaw niya daw tndxral Pnsliyan Kapinda Ptrawah pkla kari muda seykining cnbuwan dha. Afrika Pey kwanweyn u mniq mtbiyax pprngaw kari daw hiti balay pkla kari ida muru diyax pnrngawan pnsung boru. Ana hmuya mniq ndan niyi ini qbsiyaq lmawa qnlhangan tuy tbrinah miyah alang ka seyhu Togo, mpsboru tuyyeyn u ida nanaq tumal pnsung boru ‘Muda kining mniq ntxan cnbuwan niya wada muda qnlqilan niya’. Bukuy daw Togo tuy u muru pnosa kari seyhu tbrinah miyah qnlhangan.

Pnyahan pnatas(參考資料)

Tags:

Togo (多哥)Togo (多哥)Togo

🔥 Trending searches on Wiki Taroko:

TalamakauMksuzingPadaRomaniaPetro PoroshenkoQnawan DdilunQatarSagaranCambodiaDimaLuxembourgSwedenKari rudan quri puwauTmsamatSapah pyasanTanzaniaNicaraguaThyakanKnklaan krkariAtomoUtux qmerac seediqUtux naqahLubuy-tabukPortugalLaosRuwahan patasIndiaDenmarkKurgyzstanIraqSerbiaSingaporeZimbabwaUtux rudanJordanBunerSansaruSeediq TgdayaMain PageT’apanBeinanDési BouterseColumbiaSapah utux (Hakaw utux)IndonesiaAlgeriaHamad bin Isa bin Salman Al KhalifaVenezuelaBangladeshKari Igiris🡆 More