İslam'da Peygamberler Ve Elçiler: İslam dininde peygamber oldukları kabul edilen dinî şahsiyetler

Farsça kökenli bir sözcük olan peygamber, "haber getiren" demektir. Eski Türkçe karşılığı ise yalvaçtır, ancak peygamber kelimesi erken dönemde Türkçeye geçip yerleşmiştir. Müslümanlar, peygamberleri "resûl" ve "nebî" olmak üzere iki kategoride değerlendirmişlerdir. Terim olarak resûl, kendisine yeni bir kitap ve yeni bir şeriat gönderilen peygamber anlamındadır. Nebî ise Allah'ın emir ve yasaklarını insanlara haber veren, fakat kendisine yeni bir kitap ve şeriat gönderilmeyen, önceki bir peygamberin kitabını ve şeriatını ümmetine devam ettirmekle görevli olan peygamberdir.

İslam inancına göre, Âdem ile başlayan ve Muhammed ile son bulan bütün peygamberler aynı dini takip etmişler, bu dini devam ettirmişler ve zamana göre şeriat getirmişlerdir. Dolayısıyla bu silsiledeki bütün peygamberlere iman etmek, dinin temel inançlarından biridir. Bu konuyla ilgili olarak Kur'an'daki ifadeler şöyledir:

O, Nuh'a buyurduklarını, sana vahiy ettiklerimizi, İbrahim'e, Musa'ya ve İsa'ya buyurduklarımızı size din kıldı ki, o dini ayakta tutasınız, o konuda ayrılığa düşmeyesiniz. Kendilerini davet ettiğin bu din müşriklere ağır geldi. Allah dilediğini kendine seçer ve kendisine yöneleni doğruya iletir. (Şûrâ Suresi: 13)

Biz, onlara iyice açıklasın diye her peygamberi kendi kavminin diliyle gönderdik. Allah, dilediğini saptırır, dilediğini de doğru yola iletir. O, mutlak güç, hüküm ve hikmet sahibidir. (İbrahim Suresi: 4)

Ulu'l-azm peygamberler, İslam'ın kutsal kitabı olan Kur'an'da Ahkaf Suresi'nin 35. ayetinde yer alan, hayatı türlü zorluklarla ve çilelerle geçen peygamberler için kullanılmış özel bir ifadedir. Sözlükte "sabırlı, gayretli ve kararlı kimseler" demektir.

Ahzâb Suresi'nin 7, Ahkaf Suresi'nin 35 ve Şûrâ Suresi'nin 13. ayetlerinden yola çıkan İslam âlimleri, ulu'l-azm peygamberlerin ilgili ayetlerde ismi geçen Nuh, İbrahim, Musa, İsa ve Muhammed peygamberler olduğuna karar vermişlerdir.

Kur'an’da adı geçen peygamberlerin, vazife sırasına göre ilki Âdem, sonuncusu ise Muhammed'dir. Bu ikisi arasında, sayısı bazı hadis kaynaklarına dayandırılan, 124 bin veya 224 bin olan başka peygamberlerden de bahsedilir. Ancak bu peygamberlerden 25'inin ismi Kur'an'da yer almaktadır.

Andolsun, senden önce de peygamberler gönderdik. Onlardan sana anlattıklarımız da var, anlatmadıklarımız da var... (Mü'min Suresi: 78)

Şüphesiz biz, seni müjdeleyici ve uyarıcı olarak hak ile gönderdik. Hiçbir ümmet yoktur ki, aralarında bir uyarıcı gelip geçmiş olmasın. (Fâtır Suresi: 24)

Kur'an'da adı geçen peygamberlerin kronolojik sırasıyla isimleri ve kendileriyle ilgili bazı inançlar şöyledir:

Numara	Peygamber	Yaşam aralığı	Görsel	Hakkında
1	Âdem	?		Kur'an'da adı 25 defa geçmektedir. İlk insan, ilk peygamber, ilk örtünen ve toprağı ilk işleyen olduğu kabul edilir. Kendisine kitap olarak 10 sayfa suhuf verilmiştir.
2	İdris	?		Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. Astronomi ve matematikle ilk uğraşanın, ilk defa iğne ile dikiş diken ve elbise yaparak giyenin, ölçü ve tartı aletlerini ilk defa kullananın, ilk yazı yazanın o olduğu rivayet edilir. Kendisine 30 sayfalık suhuf indirilmiştir.
3	Nuh	?		Kur’an’da adı 43 defa geçmektedir. Kur’an’ın 71. suresi onun adını taşımaktadır. Kavminden kendisine çok az kişi iman etmiştir. Karısı ve çocuklarından biri de iman etmeyenler arasındadır. Allah'ın emriyle bir gemi inşa etmiş ve kendisine inananları o gemiye sığdırmıştır. Nuh Tufanı'ndan sonra yeni bir nesil yaratılmıştır.
4	Hûd	y. MÖ 2400'ler		Kur’an’da adı 10 defa geçmektedir. Kur’an’ın 11. suresi onun adını taşımaktadır. Yaşadıkları yer olan İrem şehrinde yüksek binalar inşa etme yarışına girmiş olan Âd kavmine gönderilmiştir. Ticaretle uğraşmıştır.
5	Salih	?		Kur’an’da adı 8 defa geçmektedir. Dağları ve yüksek kayaları oyarak inşa ettikleri görkemli evlerle ünlü Semûd kavmine gönderilmiştir. Semûdlular, kendilerine denemek için gönderilen Salih’in devesini öldürmüşlerdir. Ticaretle uğraşmıştır.
6	İbrahim	?		Kur’an’da adı 69 defa geçmektedir. Kur’an'ın 14. suresi onun adını taşımaktadır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'ın müştereken kabul ettiği bir peygamberdir. Oğlu İsmail ile birlikte Kâbe’yi inşa etmiştir. Çok misafirperver birisidir. Kurban kesmeyi öğretmiştir. Kendisine 10 sayfalık suhuf verilmiştir. Kral Nemrud tarafından mancınıkla ateşe atılmış, fakat ateş kendisini yakmamıştır. Halilullah, yani Allah'ın dostu olarak anılır.
7	Lût	?		Kur’an’da adı 27 defa geçmektedir. İbrahim’e iman eden ilk kişidir, onunla birlikte hicret edenlerdendir. Sodom ve Gomora şehirlerinde yaşayan Lût kavmine peygamber olarak gönderilmiştir.
8	İsmail	?		Kur’an’da adı 12 defa geçmektedir. Çobanlık yapmıştır. Babası İbrahim ile birlikte Kâbe’yi inşa etmiştir. Hacla ilgili pek çok merasim ve kurban kesme konularında babası İbrahim ile birlikte Müslümanlara örnek olmuştur. Son peygamber Muhammed onun soyundan gelmektedir.
9	İshak	?		Kur’an’da adı 15 defa geçmektedir. İbrahim’in oğludur. Muhammed haricinde, Kur’an’da adı geçip de kendisinden sonra gelen bütün peygamberlerin atasıdır.
10	Yakup	?		Kur’an’da adı 16 defa geçmektedir. İbrahim’in torunu, İshak'ın oğludur. Evlat acısı ve evlat ihaneti ile imtihan edilmiştir. Oğlu Yusuf’un acısı dolayısıyla görme duyusunu yitirmiş, sonra ona kavuşmasıyla yeniden sağlığına kavuşmuştur. Mısır diyarına gitmeden önce Filistin civarında bir müddet peygamberlik yapmıştır. Diğer ismi İsrail’dir. İsrailoğulları, onun 12 oğlundan türemiştir.
11	Yusuf	?		Kur’an’da adı 27 defa geçmektedir. Kur’an’ın 12. suresi onun adını taşımaktadır. Yakup’un 12 oğlundan en çok sevdiği oğludur. Kardeşleri kendisini kıskanmış, kuyuya atmışlardır. Kendisine rüyaları yorumlama yeteneği verilmiştir. Bu bilgi ve yeteneği sayesinde Mısır’a yönetici olmuştur. Kur’an’da toplu olarak bir surede, baştan sona anlatılan tek kıssa onunkidir. Bu kıssa Kur’an’da "kıssaların en güzeli" olarak nitelendirilmiştir.
12	Eyüp	?		Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Çok ağır bir hastalık geçirmiş, sabrıyla üstesinden gelmiştir. Sabrıyla sembol olmuştur.
13	Şuayb	?		Kur’an’da adı 11 defa geçmektedir. Hitabet yeteneğinden ötürü "Peygamberlerin Hatibi" olarak anılmıştır. Ölçü ve tartıda hile yapan Medyen ve Eyke halkına gönderilmiştir. Kızlarından biriyle Musa evlenmiştir.
14	Musa	y. MÖ 1400'ler - MÖ 1300'ler veya MÖ 1200'ler		Kur’an’da adı 136 defa geçmektedir. Kur’an’da adı en çok geçen ve mücadelesinden en çok bahsedilen peygamberdir. Şuayb’ın damadıdır. İsrailoğulları’na peygamber olarak gönderilmiştir. İsrailoğulları, onun önderliğinde Mısır’dan çıkmışlardır. Kendisine kitap olarak Tevrat verilmiştir.
15	Harun	?		Kur’an’da adı 20 defa geçmektedir. Musa’nın kardeşidir. Onun yardımcısı olarak görevlendirilmiştir. Musa, Medyen’den Mısır’a dönünce Harun’a Allah’ın buyruklarını iletmiş, o da bunları kabul ederek Musa’ya yardımcı olmuştur. Güzel konuşması ve hitabet yeteneği, en güçlü özelliğidir.
16	Davud	y. MÖ 1000 - 970'ler		Kur’an’da adı 16 defa geçmektedir. Sesinin çok güzel olduğu rivayet edilir. Önceleri Tâlût’un ordusunda bir asker olarak savaşmış, daha sonra Allah’ın kendisine verdiği peygamberlik ve hükümdarlıkla birlikte İsrailoğulları'na kral olmuştur. Demircidir. Kendisine kitap olarak Zebur verilmiştir.
17	Süleyman	y. MÖ 970 - 930'lar		Kur’an’da adı 17 defa geçmektedir. Babası Davud’dur. Babasının ölümünden sonra onun yerine hükümdar olmuştur. Hayvanlarla ve cinlerle konuşabilme yeteneğine sahip olduğuna ve onları emrinde çalıştırdığına inanılır.
18	Zülkifl	?		Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. Sabreden, Allah’ın rahmetine ulaşan ve salihlerden olduğu bildirilen peygamberlerdendir.
19	Yunus	?		Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Kur’an’ın 10. suresi onun adını taşımaktadır. Asurluların başkenti olan Ninova halkına peygamber olarak görevlendirilmiştir. Bir yunus tarafından yutulmuş, ama daha sonra bu balık tarafından karaya çıkarılmıştır. "Balık sahibi" olarak da anılır.
20	İlyas	y. MÖ 9. yüzyıl		Kur’an’da adı 3 defa geçmektedir. İsrailoğulları kabilesine gönderilmiştir. MÖ 9. yüzyılda İsrail Krallığı'nın kuzey bölgesinde yaşadığı tahmin edilmektedir.
21	Elyesa	?		Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. İlyas’a yardımcı olarak gönderilmiştir.
22	Zekeriyâ	?		Kur’an’da adı 7 defa geçmektedir. Süleyman'ın soyundandır. Kudüs’te Meryem’in himayesini üstlenmiş, ona koruyuculuk yapmıştır. İsrailoğulları tarafından şehit edilmiştir.
23	Yahya	y. MÖ 10 / 1 - y. MS 26 / 28		Kur’an’da adı 5 defa geçmektedir. Zekeriya’nın oğludur. Adı, daha önce hiç kullanılmamış bir isimdir ve Allah tarafından konulmuştur. İsa’nın müjdecisidir. Babası gibi İsrailoğulları kabilesi tarafından öldürülmüştür.
24	İsa	y. MÖ 6 / 4 - y. MS 30 / 33		Kur’an’da adı 25 defa geçmektedir. Allah'ın mucizesi olarak babasız dünyaya gelmiştir. Annesi Meryem'dir. Daha beşikteyken konuşmuştur. Ölüleri diriltmiş, hastaları ve körleri iyileştirmiştir. Onun doğduğu sene miladi takvimin başlangıcı kabul edilir. Mesleği marangozluktur. Kendisine kitap olarak İncil verilmiştir.
25	Muhammed	y. 571 - 632		Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Kur’an’ın 47. suresi onun adını taşımaktadır. Son peygamberdir. Bütün insanlığa gönderilmiştir. Kendisine kitap olarak Kur’an verilmiştir.

Aşağıdaki tablo Kur'an ayetlerinde adı geçen peygamber (nebi) ve resulleri göstermektedir. Ayrıca peygamberlerin kitaplarına, halkına ve kendi şeriat kanunları olanlarına referanstır.

İsim	Nebi (Peygamber)	Resul (Elçi)	İmam (Lider)	Kitap	Halk	Şeriat (Tanrısal yasa)
Adem	Peygamber			10 Suhuf
İdris	Peygamber			30 Suhuf
Nuh	Peygamber	Elçi			Nuh'un halkı	Şeriat
Hûd		Elçi			Ad
Salih		Elçi			Semud
İbrahim	Peygamber	Elçi	İmam	10 Suhuf	İbrahim'in halkı	Şeriat
Lut	Peygamber	Elçi			Sodom ve Gomera
İsmail	Peygamber	Elçi
İshak	Peygamber		İmam		İsrailoğulları
Yakub	Peygamber		İmam		İsrailoğulları
Yusuf	Peygamber				İsrailoğulları
Eyyub	Peygamber
Şuayb		Elçi			Medyen, Eyke
Musa	Peygamber	Elçi		Musa'nın kitapları (Tevrat)	Firavun ve ileri gelenleri	Şeriat
Harun	Peygamber				İsrailoğulları
Zülkifl	Peygamber				İsrailoğulları
Davud	Peygamber			Zebur	İsrailoğulları
Süleyman	Peygamber				İsrailoğulları
İlyas	Peygamber	Elçi			İsrailoğullarından Ba’l kavmi
Elyesa	Peygamber				İsrailoğullarından Ba’l kavmi
Yunus	Peygamber	Elçi			Ninova halkı
Zekeriya	Peygamber				İsrailoğulları
Yahya	Peygamber				İsrailoğulları
İsa	Peygamber	Elçi		İncil (Gospel)	İsrailoğulları	Şeriat
Muhammed	Peygamber	Elçi		Kur'an	Tüm insanlık	Şeriat

• İbrahimî dinlerdeki peygamberler tablosu