Ronald Fisher: İngiliz polimat (1890–1962)

Profesor Sir Ronald Aymler Fisher FRS (17 Şubat 1890 - 29 Temmuz 1962) bir İngiliz istatistikçi, biyolog ve genetik bilimcidir.


Ronald Fisher

Ronald Fisher: İngiliz polimat (1890–1962)
Fisher, 1913
DoğumRonald Aylmer Fisher
17 Şubat 1890(1890-02-17)
London, England
Ölüm29 Temmuz 1962 (72 yaşında)
Adelaide, South Australia, Australia
EğitimHarrow School
Mezun olduğu okul(lar)University of Cambridge
Tanınma nedeniFisher kesinlik testi
Fisher eşitsizliği
Fisher ilkesi
Fisher geometrik modeli
Fisher İris veri seti
Fisher doğrusal diskriminantı
Fisher denklemi
Fisher bilgisi
Fisher yöntemi
Fisherian runaway
Fisher'ın doğal seçilime ilişkin temel teoremi
Fisher merkezi olmayan hipergeometrik dağılımı
Fisher z-dağılımı
Fisher dönüşümü
Fisher tutarlılığı
F-dağılımı
F-testi
Fisher-Tippett dağılımı
Fisher-Tippett-Gnedenko teoremi
Fisher-Yates karıştırması
Fisher–Irk kan grubu sistemi
Behrens–Fisher problemi
Cornish-Fisher genişletmesi
von Mises-Fisher dağılımı
Aile ödeneği
Wright–Fisher modeli
Yardımcı istatistik
Güvene dayalı çıkarsama
Sınıf içi korelasyon
Sonsuz küçük modeli
Ters olasılık
Lady tasting tea
Sıfır hipotez
Maksimum olabilirlik tahmini
Nötr moleküler evrim teorisi
Partikül kalıtım
Rastgele etki modeli
Göreceli tür bolluğu
Üreme değeri
Seksi oğul hipotezi
Yeterli istatistik
Varyans analizi
Varyans
EvlilikRuth Eileen Guinness (1917)
Ödüller
Kariyeri
Dallarıİstatistik, genetik ve evrimsel biyoloji
Çalıştığı kurumlar
Akademik danışmanlarıJames Hopwood Jeans
F. J. M. Stratton
Doktora öğrencileri
  • Walter Bodmer
  • D. J. Finney
  • Ebenezer Laing
  • Mary F. Lyon
  • C. R. Rao

"Hemen hemen tek başına modern istatistiğin temellerinin kurucusu" olduğu iddia edilir (Anders Hald). İstatistik bilim dalında yeterlilik, yardımcı istatistik, maksimum olabilirlik, varyanslar analizi, ayırıcı analiz ve Fisher bilişimi gibi birçok temel kavram ve konuları ortaya atmıştır. Bilişim kuramı'nı ortaya çıkaran ve bilişim ve entropi kavramlarını gelişteren Claude Shannon'a öncülük edenlerin başında gelmektedir.

Richard Dawkins'e göre: « evrim kuramının kurucusu olan Darwin'den sonraki ardıllarının en büyüğüdür.». Darwin'in ortaya attığı doğal seçim prensibinin ilk defa matematiksel biçimde ifade edilmesini başarmıştır.

Ronald Fisher'in nüfus genetik alanında da katkısı büyüktür. S.Wright ve J.B.S.Haldane ile birlikte Neo-Darwin tipi modern evrim sentezinin kurucularından sayılır. 1918'de yayınladığı bir makale ile nüfus içinde gen çokluluk dağılımlarının hesaplanması için difüzyon denklemlerini kullanması modern niceliksel genetik biliminin doğumu sayılmaktadır. Genetik bağlantıların ve genetik çoklulukların maksimum olabilirlik ile kestirimi üzerinde ilk çalışmaları yapmıştır. Kalıtsal morfoloji ve fizyoloji yavaş olarak ayırılma incelemesi olan sistematik klinler üzerinde ilk yazıları yazmış ve 1950'de yazmış olduğu makale biyoloji biliminde kompüter uygulanmasına ilk örnek olmuştur. Ronald Fisher ekolojik genetik alanında yaptığı çalışmalar doğal seçimin gücünün o zaman kadar kabul edilenden daha fazla olduğunu ve polimofizm gibi ekogenetik durumlarda doğal seçimin yansız olarak işlemediğini ortaya çıkarmıştır.

Ancak evrim kuramının insansal alanlarda uygulanıp insanların kalıtsal özelliklerini daha da iyileştirmek iddiasiyla doğaya uymayanların elemine edilmesini öneren öjenik kuramı ve politikalarını 1930'lu yıllarda kabul edilip ve akımın bilimsel temellere dayandığını iddia edenler arasında başta gelmiştir. Bu fikirlerin sonucu olan Nasyonal Sosyalist politikaların hazin sonuçlarını görmekle beraber, İkinci Dünya Savaşı sonralarında bile fikirlerini değiştirmemiştir. Örneğin, Ronald Fisher ırk kavramı üzerinde UNESCO soruşturmaları sonunda yayınlanan deklerasyona itiraz etmiştir

Ronald Fisher hayat görüşü bakımından muhafazakâr, koyu Hristiyan fakat rasyonalist olarak tanımlanmıştır.

Dipnotları

Tags:

Fellow of the Royal Society

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

Cem SultanMehmet ŞimşekParasetamolÇingenelerİstanbul Büyükşehir Belediye MeclisiPi sayısıAy (zaman)2023-24 3. LigOrhan Veli KanıkYahudilerKocaeli'de 2024 Türkiye yerel seçimleriCelâl BayarNazi AlmanyasıAnneler GünüKerem AktürkoğluOral seksKemal TahirElementler listesiMansur YavaşIrak ve Şam İslam DevletiPeygamberİnnâ lillâhi ve innâ ileyhi raciunAli KoçHristiyanlıkGalileo GalileiDemet AkalınCan YamanYeniden Refah PartisiII. MehmedNeşet ErtaşHindistanLouis PasteurTanzanyaİzmir SuikastıI. MuradPKKEşekle cinsel ilişkiXNXXGordon Milne3 Cisim Problemi (dizi)Cengiz Han500 veya daha fazla gol atan futbolcular listesiYunan mitolojisiKenan SofuoğluTürkiye'de büyükşehir belediyeleriHalid Ziya UşaklıgilElazığsporV. MuradI. SelimTürkiyeHakim ZiyechVikipediKocaeliAristotelesDersim İsyanıBİMTarık AkanDolmabahçe SarayıPelin Çelikİbrahim ÜzülmezKurtlar Vadisi Pusu karakterleri listesiBüyük Birlik PartisiTurkcellErotik filmMurat Karayılanİslam'da büyük günahSultanahmet CamiiİsrailOlimpiakos (futbol takımı)IrakYüzölçümlerine göre ülkeler listesiSuperbike Dünya ŞampiyonasıAnadolu beylikleriHande Baladın2024-25 UEFA Şampiyonlar LigiTürkiye'de belediye başkanıÖmer HayyamPorno filmChatGPT🡆 More