Keçi: Evcilleştirilmiş çift toynaklı memeli türü/alt türü

Keçi ya da evcil keçi (Capra aegagrus hircus), boynuzlugiller (Bovidae) familyasının Caprinae alt familyasından Capra aegagrus hircus alt türünü oluşturan çift toynaklılara verilen ad.

Evcil keçiler, Doğu Avrupa ve Orta Doğu'da yaşayan yaban keçisinden evcilleştirilmiş olup, insanlar tarafından ilk evcilleştirilen hayvanlardan biridir.

Keçi
Yaşadığı dönem aralığı: 0,01-0 myö
Holosen-Günümüz 
Keçi: Etimoloji ve isimlendirme, Yetiştirme ve kullanım, Keçi ırkları
Korunma durumu
Evcil hayvan
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Artiodactyla
Familya: Bovidae
Alt familya: Caprinae
Oymak: Caprini
Cins: Capra
Tür: C. aegagrus
Alt tür: C. a. hircus
Üçlü adlandırma
Capra aegagrus hircus
(Linnaeus, 1758)
Sinonimler
  • Capra hircus
Keçi: Etimoloji ve isimlendirme, Yetiştirme ve kullanım, Keçi ırkları
Keçi Yavrusu

2011 senesinde BM Gıda ve Tarım Örgütü dünyada 924 milyondan fazla keçinin yaşadığını tahmin etmiştir.

Etimoloji ve isimlendirme

Keçi: Etimoloji ve isimlendirme, Yetiştirme ve kullanım, Keçi ırkları 
Ağrı Dağı'nda Keçiler

Keçi ismi Eski Türkçe keçi anlamına gelen eçkü sözcüğü ile eş kökenlidir. Güneybatı Oğuz dilleri dışında yer alan Türk dillerinde de keçi yerine eçkü ve benzer kelimelerin kullanımı yaygındır. Keçilerin yavrusuna oğlak, erkeğine teke, bir yaşındaki erkek ve dişisine ise çepiş denmektedir. Oğlak, yavru anlamına gelen Eski Türkçe oġul sözcüğünden +Ak ekiyle türetilmiştir ve teke kelimesinin kökenleri de Eski Türkçeye dayanmaktadır.

Yetiştirme ve kullanım

Keçi: Etimoloji ve isimlendirme, Yetiştirme ve kullanım, Keçi ırkları 
Yavru bir evcil keçi

Keçiler sarp yamaçlara rahat tırmanır, patika ve uçurumlar kenarında dolaşmaktan çekinmezler. Bundan dolayı zor geçitlere keçiyolu denir. Taze filiz ve yaprakları severler. Ağaçların büyüme zamanlarında yeni açılgınlarını yediklerinden baharda zararlı olabilirler. Son yıllarda yapılan araştırmalarda ormana zarar verdikleri tezini çürüten bilim insanları vardır.[kaynak belirtilmeli] Aksine ormanın yangına karşı korunmasına katkıda bulunduğuna dair tezler ortaya atılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Yaşlı bir erkeğin önderliğinde sürü halinde gezerler. Ancak belirli mevsimlerde belirli alanlarda otlamaları engellenerek zararları engellenip, doğaya katkısından faydalanılabilir.

Keçilerin gebelik süreleri 23 hafta kadardır. Genellikle 1-2 yavru doğururlar. Yavruları kıllı ve gözleri açık doğar. Birkaç saat içinde annelerini takip etmeye başlarlar. Oğlaklar 6 ay içinde erginleşip üreyebilirler. Keçiler 15-18 yıl kadar yaşarlar, ancak yaşam ömürleri stres gibi çeşitli faktörler yüzünden kısalabilir.

Evcil keçiler sütü, eti, derisi ve tiftiği için beslenir. Keçilerden elde edilen kürke post adı verilir. Genelde keçilerin derileri eldiven, çanta ve ayakkabı yapımında, kılları ve yapağıları ise dokumacılıkta kullanılır. Keçi sütü, inek sütüne oranla az yağlı ancak besleyicidir yüksek oranda kalsiyum barındırır.

Keçi ırkları

300'e yakın farklı keçi ırkı bulunmaktadır. Malta keçisi, boynuzsuz bir keçi cinsidir ve Saanen keçisi ile beraber dünyada en çok süt veren keçi cinslerindendir. Bu keçilerin yıllık laktasyonu 1000 kg civarındadır. Gerdanında memeye benzer iki uzantı mevcuttur. Beyaz ve uzun tüyleriyle dikkat çeken Keşmir ve Ankara keçisi, tiftiği çok beğenilen keçi cinslerindendir.

Keçi: Etimoloji ve isimlendirme, Yetiştirme ve kullanım, Keçi ırkları 
Yeni doğmuş yavrusu ile bir keçi

Türkiye'de kıl keçisi, tiftik keçisi, Kilis keçisi, Halep keçisi, Maltız keçisi ve Saanen keçisi olmak 6-7 çeşit keçi ırkı vardır.

Evcilleştirilmesi ve evrimi

Keçilerin (Capra cinsi) en yakın akrabaları koyun (Ovis), türleridir. Dağ yaşamına adapte olanlar keçileri oluşturacak soya neden olurken dağ eteklerinde yaşayanlar koyunlara evrimleşmiştir. Keçilerin bundan 10.000 yıl önce, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, ilk kez insanlar tarafından yaban keçilerinden evcilleştirildiği kabul edilir. Günümüz Keçilerinin ise İran'da ve Doğu Anadolu'da evcilleştirilmiş olanların soyundan geldiği düşünülmektedir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

Tags:

Keçi Etimoloji ve isimlendirmeKeçi Yetiştirme ve kullanımKeçi ırklarıKeçi Evcilleştirilmesi ve evrimiKeçi Ayrıca bakınızKeçi Dış bağlantılarKeçi KaynakçaKeçiBoynuzlugillerCaprinaeDoğu AvrupaOrta DoğuYaban keçisiÇift toynaklılar

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

NakşibendilikAnlatım bozukluğuGün Olur Asra Bedel1994 Türkiye yerel seçimleriTürkiye'de nesli tehlikedeki ve tükenen türler listesiÖmerÜlke bayrakları listesiSıla TürkoğluMusaRamazan BayramıChe GuevaraM4 (İstanbul metrosu)Abdullah ÖcalanFatma ŞahinJosef StalinPorno filmAbdullah GülDominik CumhuriyetiSoğuk SavaşArda GülerEsat Oktay YıldıranCengiz AytmatovHakan FidanZeynep BastıkOsmanlı padişah eşleri listesiMahmut UstaosmanoğluAnasayfaMalazgirt Meydan MuharebesiMelissa virüsüNûreddin Mahmud ZengîLâle DevriFerdi TayfurMustafa Kemal Atatürkİstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimleriAmerika Birleşik Devletleri başkanları listesiNecati ArabacıSarallarSuudi ArabistanNATOGezegenFablFotosentezZiraat BankasıAhmet Burak ErdoğanSahabeM5 (İstanbul metrosu)Oktay SinanoğluNüfuslarına göre büyük şehirler listesiElon MuskJülide KuralRusya-Ukrayna SavaşıTürkiye'de belediye başkanıİslam'da dört büyük melekOkuyucu (film)Cemil TugayİsaKonyaŞeyh SaidOğuz AtayKöksal EngürPınar DenizHalid Ziya UşaklıgilHallâc-ı Mansûrİç Anadolu BölgesiArnavutlukZeydan Karalarİnnâ lillâhi ve innâ ileyhi raciunHicrî takvimFevzi ÇakmakDünyaBalıkesir'de 2019 Türkiye yerel seçimleriKuru Otlar Üstüneİbrahim (Osmanlı padişahı)Vincent van GoghNemrut DağıMemleket PartisiKızıl GoncalarTürk Kurtuluş SavaşıŞanlıurfa🡆 More