Bakara Suresi: Kur'an'ın 2. suresi

Kur'an'ın en uzun suresi olan Bakara Suresi, 286 ayetten oluşur.

Bakara Suresi
سورة البقرة

Bakara Suresi okunuşu
Sınıfı	Medenî
İsmin anlamı	Sığır / İnek
Başka isimleri	Sığır / İnek Suresi Sûretü'l-Kürsî
Geliş zamanı	Medine Dönemi (hicretin 1. ve 2. yılı)
Sayısal bilgiler
Sure numarası	2
Ayet sayısı	286
Kelime sayısı	6144
Harf sayısı	25613
g t d

Sure, ismini 67-73. ayetlerde geçen ve Arapçada ''sığır / inek'' anlamına gelen ''bakara'' kelimesinden almıştır. Medine döneminde, hicretin 1. ve 2. yıllarında inmiştir. Surenin 281. ayetinin Mekke'de, Veda Haccı sırasında indiğine inanılır.

Medine döneminde hicretten hemen sonra vahyedilmeye başlanmış ve takriben on yıla yayılan bir süreçte tamamlanmıştır. Kur’an’ın en uzun suresi olup, İslam hukukunun ana konuları hakkında çeşitli hükümler içermektedir.

Bakara Suresi, sadece sayfa ve ayet sayısı bakımından Kur’an’ın en uzun suresi değil, aynı zamanda içine aldığı konuların çokluğu ve çeşitliliği bakımından da çok yönlü bir suredir. Sure, hacim itibarıyla Kur’an’ın 1/12’sini teşkil eder. Kur’an’ın ayrıntılı bir özeti durumundadır.

Bakara Suresi, ayet sayısı çokluğunun yanı sıra, konu çokluğu bakımından da zengin bir suredir. Surede Kur'an, tevhit, mümin / kâfir / münafıkların vasıfları, Âdem'in İblis ile imtihanı ve cennetten indirilmesi, İsrailoğulları'nın tarih içindeki durumları, Peygamber Musa, Kâbe'nin inşası ve kıblenin Mescid-i Aksa'dan (Kudüs) Mescid-i Haram'a (Mekke) çevrilmesi, Allah'ın birliği ve bazı nitelikleri, son olarak da İslam hukuku ve toplumuyla ilgili pek çok konu hakkında (namaz, oruç, zekât, hac, cihat, adalet, ahde vefa, infak, aile hukuku, devletlerarası ilişkiler, iktisadî ve siyasi düzenlemeler, sihir, içki, kumar, faiz) ile ilgili ayetler bulunmaktadır.

Surenin 65-66. ayetleri, cumartesi günü hakkındaki hükmü çiğneyen bir Yahudi topluluğuna Allah tarafından verilen cezayı konu alır. 102. ayeti, Babil ve Sümer mitolojileriyle Tevrat ve Avesta gibi dini kaynaklarda birbirine yakın telaffuzlarla anılan Harut ve Marut kıssası (Tevrat'ta Merodach) ile ilgilidir. Mitolojilerde tanrı (Marduk) veya tanrısal varlıklar olarak anlatılan Harut ve Marut adlı şahıslar; Yahudi ve Hristiyan kaynaklarında Babil'in "düşmüş melekleri", Kur'an'da ise insanlara sihir öğreten iki melek olarak geçmektedir.

67: Hani Musa kavmine, ''Allah, size bir sığır kesmenizi emrediyor.'' demişti. Onlar da, ''Sen bizimle eğleniyor musun?'' demişlerdi. Musa, ''Kendini bilmez cahillerden olmaktan Allah'a sığınırım.'' demişti.

68: ''Bizim için Rabbine dua et de onun nasıl bir sığır olduğunu bize açıklasın.'' dediler. Musa şöyle dedi: ''Rabbim diyor ki: O, ne yaşlı, ne körpe, ikisi arası bir sığırdır. Haydi, emrolunduğunuz işi yapın.''

69: Onlar, ''Bizim için Rabbine dua et de, rengi neymiş, açıklasın.'' dediler. Musa şöyle dedi: ''Rabbim diyor ki, o, sapsarı; rengi, bakanların içini açan bir sığırdır.'' dedi.

70: ''Bizim için Rabbine dua et de onun nasıl bir sığır olduğunu bize açıklasın. Çünkü sığırlar, bizce birbirlerine benzemektedir. Ama Allah dilerse elbet buluruz.'' dediler.

71: Musa şöyle dedi: ''Rabbim diyor ki; o, çift sürmek, ekin sulamak için boyunduruğa vurulmamış, kusursuz, hiç alacası olmayan bir sığırdır.'' Onlar da, ''İşte, şimdi tam doğrusunu bildirdin.'' dediler. Nihayet o sığırı kestiler. Neredeyse bunu yapmayacaklardı.

72: Hani, bir kimseyi öldürmüştünüz de suçu birbirinizin üstüne atmıştınız. Hâlbuki Allah, gizlemekte olduğunuzu ortaya çıkaracaktı.

73: ''Sığırın bir parçası ile öldürülene vurun'' dedik. (Denileni yaptılar ve ölü dirildi.) İşte, Allah ölüleri böyle diriltir, düşünesiniz diye mucizelerini de size böyle gösterir.

 

Mısır toprakları Büyük Sahra Çölü'nün bir parçası olduğundan dolayı Nil Nehri, kum denizi hükmündeki bu topraklara hayat vermektedir. Böyle verimsiz ve çorak bir çölün yanı başında Nil Nehri'nin sularıyla hayat bulan son derece verimli, cennet gibi yerlerin bulunması, Musa zamanında çiftçilik ve ziraat uygulamalarını Mısır halkı için son derece cazip bir hâle getirmişti. Çiftçilik ve ziraat, oranın halkının karakterlerinin bir parçası hâline gelmiş; o devirde Mısır halkı ziraatı, ziraat vasıtası olan "bakar"ı (sığır) ve öküzü kutsal saymış, hatta ona tapacak kadar bir kutsiyet vermişlerdi. O zamanlar İsrailoğulları kabilesi de o kıtada yaşıyor ve aynı inanışın tesirinde kalıyordu.

İsrailoğulları, Firavun'dan kurtulup Sina Çölü'ne yerleştikleri zaman, bu buzağı hadisesi yaşanmıştır. Musa, Sina Dağı'na çıkmış ve orada bir süre kalmıştı. İsrailoğulları da bu esnada Sâmirî'nin yaptığı altından bir buzağıya tapmaya başlamışlardı.

Bakara Suresi, Musa'nın, peygamberliğiyle İsrailoğullarının tabiatına işlemiş olan ineğe tapma inancını kesip öldürdüğünü, bir sığırın boğazlanması hadisesiyle anlatmıştır.

Bakara Suresi'nin 255. ayeti, Müslümanlar için büyük önem arz eder ve bu ayet Ayet-el Kürsi şeklinde anılır. Ayet Medine'de inmiştir ve birçok faziletinin ve koruyucu özelliğinin olduğuna inanılır. Ayet, adını ayetin içinde geçen ve "taht, hükümranlık, ilim, kudret" gibi anlamlara gelen kürsî kelimesinden alır ve içeriğinde Allah'ın kendisine has bazı özellikleri vurgulanır.

Ayet-el Kürsî:
Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh olmayandır. O, diridir, kayyumdur. O’nu ne bir uyuklama tutabilir, ne de bir uyku. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O’nundur. İzni olmaksızın O’nun katında şefaatte bulunacak kimdir? O, kulların önlerindekileri ve arkalarındakileri (yaptıklarını ve yapacaklarını) bilir. Onlar O’nun ilminden, kendisinin dilediği kadarından başka bir şey kavrayamazlar. O’nun kürsüsü, bütün gökleri ve yeri kaplayıp kuşatmıştır (O, göklere, yere, bütün evrene hükmetmektedir). Gökleri ve yeri koruyup gözetmek O’na güç gelmez. O, yücedir, büyüktür. (Kur'an, Bakara, 255)

•  
  Bakara Suresi'nden bir parça (İslam Eserleri Müzesi, Doha, Katar)
•  
  Kudüs'teki Givat Mordechai adlı mahallede bulunan, 20. yüzyılın ortalarından kalma ''İsrail'in 12 Kabilesi'' adlı mozaik
•  
  On Emir'i alan Musa tablosu (Rembrandt)
•  
  Bakara Suresi'nin girişi (Asya Medeniyetleri Müzesi, Singapur)

• Antik Mısır
• İsrailoğulları
• Musa
• İslam mitolojisi
• Harut ve Marut
• Câlût