Aamir Khan veya Emir Han (14 Mart 1965; Mumbai, Maharashtra), Hint oyuncu, yapımcı ve yönetmendir.
Tam adı Muhammed Aamir Hussain Khan'dır.
Aamir Khan | |
|---|---|
 2017'de Aamir Khan | |
| Doğum | Muhammed Emir Hüseyin Han 14 Mart 1965 Mumbai, Maharaştra, Hindistan |
| Milliyet | Hint |
| Diğer ad(lar)ı | Mr. Perfectionist, Bollywood'un Tom Hanks'i , A.K |
| Vatandaşlık |  Hindistan |
| Meslek | Oyuncu, yönetmen, yapımcı, senarist |
| Etkin yıllar | 1973 – günümüz |
| Boy | 1,65 m |
| Din | İslam |
| Evlilik | Reena Dutta (e. 1986; b. 2002) Kiran Rao (e. 2005; b. 2021) |
| Çocuk(lar) | Junaid Khan Ira Khan Azad Rao Khan |
| Ebeveyn(ler) | Tahir Hussain (Babası) Zeenat Hussain (Annesi) |
| Akraba | Faisal Khan (erkek kardeşi) Nikhat Khan (kız kardeşi) Imran Khan (yeğeni) |
Aamir Khan başarılı kariyeri boyunca, Hint sinema tarihinin en etkileyici ve popüler aktörü olmuş ve dört Ulusal Film Ödülü ile yedi Filmfare Ödülü kazanmıştır. Bununla birlikte Hindistan Hükûmeti tarafından 2003 yılında Padma Shri ve 2010 yılında Padma Bhushan olarak onurlandırılmıştır. 30 Kasım 2011'de UNICEF Ulusal Barış Elçisi seçilmiştir. Ayrıca 2014 yılında 2. kez Barış Elçisi seçilmiştir.
Sinema kariyerine çocuk yaşta amcası Nasir Hussain'in filmi Yaadon Ki Baaraat (1973) ile adım atan Khan, ilk uzun metrajlı filmi Holi (1984) ve arkasından trajik aşk filmi Qayamat Se Qayamat Tak (Kıyametten Kıyamete) (1988) ile başarısını kanıtlamıştır. Korku filmi olan Raakh'taki (1989) rolü ile Ulusal Film Ödülleri Jüri Özel Ödülü'ne layık görülmüştür. 1990'lı yıllarda yaptığı romantik dram filmi Dil (1990), romans Raja Hindustani (1996) ve ona ilk Filmfare Ödülleri'nde En İyi Oyuncu Ödülü'nü kazandıran dram filmi Sarfarosh (1999) ile Hint sinemasına öncülük edeceğini kanıtlamıştır. Khan ayrıca Kanada-Hint ortak yapımı Earth (Toprak) (1998) filmindeki rolü ile takdir toplamıştır.
2001 yılında Khan, kendi adını taşıyan film prodüksiyon şirketini kurmuş (Aamir Khan Productions) ve yaptığı ilk filmi Lagaan (2001) ile Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Dil Film kategorisine aday gösterilmiş ve Ulusal Film Ödülleri'nde En Popüler Film ve Filmfare Ödülleri'nde En İyi Aktör ve En İyi Film ödüllerini kazanmıştır. Dört yıl aradan sonra 2006 yılında yayınlanan filmleri Fanaa (Kayboluş) ve Rang De Basanti (Onu Sarıya Boya) filmlerindeki rolleri ile büyük beğeni toplamıştır. Bir sonraki yıl yönetmenliğini yaptığı ve rol aldığı Taare Zameen Par (Her Çocuk Özeldir) filmindeki başarısı ile Filmfare Ödülleri'nde En İyi Film ve En İyi Yönetmen ödüllerini almıştır. Khan'ın en büyük ticari başarısı aksiyon-dram filmi Ghajini (2008) ile gelmiş ve bunu komedi-dram filmi 3 Idiots (3 Aptal) (2009), macera filmi Dhoom 3 (2013) ve hiciv (yerme) filmi PK (2014) ile Bollywood film tarihinde zirveye oturmuştur.
Bununla birlikte yardımsever kimliği ile tanınan Aamir Khan, Hint toplumunda bazıları politik krize dönüşmüş çeşitli sosyal problemlere çözüm aramaktadır. Bu amaçla hazırladığı televizyon programı Satyamev Jayate (Doğru Her Zaman Kazanır) ile bu sosyal sorunlara çözüm aramaktadır. İlk evliliğini Reena Dutta ile 1986 yılında yapmış ve bu evliliğinden Junaid (oğlu) ve Ira (kızı) isimli iki çocuğu olmuştur. 2002 yılında boşanan Khan 2005 yılında yönetmen Kiran Rao ile evlenmiş ve bu evliliğinden tüp bebek yolu ile Azad (oğlu) isimli çocuğu olmuştur.
Khan 14 Mart 1965 tarihinde Hindistan'ın Maharashtra eyaletinin başkenti Mumbai (Bombay) şehrinde doğmuştur ve yapımcı Tahir Hussain ve Zeenat Hussain'in oğludur. Amcası Nasir Hussain gibi, yapımcı ve yönetmen olan Khan'ın bazı akrabaları da Hint film sektöründedir. Üç kardeşinin en büyüğü kendisi olup erkek kardeşi Faisal Khan (aktör), iki kız kardeşi Farhat ve Nikhat Khan'dır. Yeğeni Imran Khan da Hint sinemasının önde gelen aktörlerindendir.
Çocuk yaşta aldığı iki küçük rol ile sinema hayatına başlamıştır. Sekiz yaşında Nasir Hussain'in müzikal filmi Yaadon Ki Baaraat (1973) filminde şarkı söylemiştir. Bir sonraki yıl babasının yapımcılığını yaptığı Madhosh filminde Mahendra Sandhu'nun gençliğini canlandırmıştır.
Khan ilkokula J.B. Petit Okulunda başlamış sonra Bandra'da St. Anne Lisesinde 8. sınıfa kadar devam etmiş, 9. ve 10. sınıfı Mahim'de Bombay İskoç Okulunda okumuştur. Eyalet şampiyonasında tenis oynamıştır, hatta eğitim hayatından daha başarılı olmuştur. Mumbai's Narsee Monjee Kolejinde 12. sınıfı tamamlamıştır. Khan çocukluğunu babasının yapımcılığını yaptığı filmlerin başarısızlığı sebebiyle yaşadığı finansal problemler sebebiyle "zorlu bir dönem" olarak tanımlamaktadır; "günde en az 30 kez kredi ödemeleri için aranıyorduk." diyen Khan o günlerde okul taksitlerinin ödenememesi riski ile karşı karşıyaydı.
On altı yaşında okul arkadaşı Aditya Bhattacharya'nın yönetmenliğini yaptığı Paranoia (Paranoya) adlı 40 dakikalık sessiz sinema film çalışmalarına katıldı. Film Aditya Bhattacharya'nın yakını film yapımcısı Shriram Lagoo tarafından birkaç bin rupi olarak finanse edildi. Khan'ın ailesi yaşadıkları olumsuz tecrübe nedeniyle onun bu film sektörüne girmesine karşı çıkıyordu, sinema yerine doktor veya mühendis gibi istikrarlı bir kariyer seçmesini istemişlerdi. Bu sebeple Paranoia'nın (Paranoya) çekimleri gizli sürdürülüyordu. Filmde, Neena Gupta ve Bhattacharya tarafından seslendirilen Victor Banerjee'nin yanı sıra Aamir Khan da başrol oynadı. Bu film tecrübesi onu sinema kariyerinde devam etmesi için yüreklendirmişti.
Sonrasında Avantar isimli bir tiyatro grubuna katılan Khan burada bir yıldan fazla bir süre sahne arkasında görev aldı. İlk sahne rolünü Prithvi Tiyatrosu'nda oynanan Gujarati oyununda rol aldı. Khan iki Hintçe oyun ve Takas Merkezi adlı İngilizce oyunla tiyatroya devam etti. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin itirazlarına rağmen yüksek okula devam etmemiş bunun yerine amcası Nasir Hussain'in iki Hint filmi Manzil Manzil (1984) ve Zabardast (1985) filmlerinde yardımcı yönetmen olarak görev almıştır.
Amcası Nasir Hussain'in asistanlığını yapmakla birlikte Khan, Pune'da Hindistan Film ve Televizyon Enstitüsü (FTII) öğrencileri tarafından yönetilen belgesel filmlerinde rol aldı. Bu filmlerdeki rolü ile yönetmen Ketan Mehta'nın dikkatini çekti ve düşük bütçeli bir deneme filmi olan Holi (1984) için teklif aldı. Genç ve kalabalık bir oyuncu kadrosuna sahip olan Holi, Mahesh Elkunchwar'ın bir oyununu ve Hindistan'da okullarda üst sınıfların yeni gelenlere eziyetleriyle (Ragging in India) başa çıkma yollarını konu alır. New York Times filmi bir "amatör oyuncular tarafından terbiye çerçevesinde ve verimli bir şekilde oynanan" bir "melodram" şeklinde yazmıştır. Khan'ın kabadayı bir kolej öğrencisi olarak önemsiz bir rol aldığı film CNN-IBN tarafından başarısız bir yapım olarak tanımlanmıştır. Holi geniş izleyici kitlesinin beğenisini toplayamayacak ancak Khan, Nasir Hussain ve oğlu Mansoor'un yönetmenliğini yapacağı Qayamat Se Qayamat Tak (Kıyametin Kıyameti) (1988) filmi için Juhi Chawla ile başrol oyunculuğu sözleşmesini imzalayacaktı. Khan'ın komşunun erdemli ve yakışıklı oğlu Raj rolünü canlandıracağı film Shakespeare'in Romeo ve Juliet trajedisine benzer şekilde ailelerin karşı çıktığı karşılıksız bir aşkın hikâyesiydi. Qayamat Se Qayamat Tak (Kıyametin Kıyameti) Khan ve Chawla'nın yıldız olma yolundaki ana ticari başarısını kanıtladı. Film, Khan'ın En İyi Erkek Oyuncu Ödülü dâhil yedi Filmfare Ödülü kazanmıştır. Bollywood Hungama portalinde "çığır açan ve trend yaratan" olarak tanımlanan film Hint sinemasında kült film statüsü elde etmiştir.
Aditya Bhattacharya'nın 1989'da gösterime giren cinayet ve korku filmi Raakh (Küller) Qayamat Se Qayamat Tak filminden daha önce yapılmıştır. Film genç bir adamın eski (Supriya Pathak tarafından canlandırılan) kız arkadaşından intikam almak için ona tecavüz etmesini konu alır. Gişe başarısı düşük olmasına rağmen film eleştirmenlerin beğenisini toplamıştır. Khan Qayamat Se Qayamat Tak ve Raakh filmlerindeki performansıyla Ulusal Film Ödülleri'nde Jüri Özel / Özel Mansiyon Ödülü'nü kazanmıştır. Sonraki yıl ticari başarısızlık olan Love Love Love (Gençler Severse) filminde Chawla ile bir araya geldiler.
1990 yılına gelindiğinde Khan'ın beş filmi gösterime girmişti. Bir spor filmi olan Awwal Number (Bir Numara), mitolojik korku filmi Tum Mere Ho (Sen Benimsin), aşk filmi Deewana Mujh Sa Nahin (Kahır) ve sosyal dram filmi Jawani Zindabad'da herhangi bir ödül alamamıştır. Ancak Indra Kumar'ın yönettiği romantik dram filmi Dil (Kalp) ise büyük bir başarıdır. Ailelerin karşı çıktığı bir gençlik aşkını konu alan Dil gençler arasında çok popüler olmakla birlikte Hint filmleri arasında yılın en çok gişe yapan filmi olmuştur. Onun bu başarısı Pooja Bhatt ile rol aldığı 1934 yapımı bir Hollywood filmi olan It Happened One Night'ın yeniden çevrilmiş versiyonu olan ve gişe rekoru kıran romantik komedi Dil Hai Ke Manta Nahin (Kalp Anlamaz) (1991) filminde devam etmiştir.
Bundan sonra 80'lerin sonu ve 90'ların başında birkaç filmde daha rol aldı; Jo Jeeta Wohi Sikandar (Kral İskender Hep Kazanır) (1992), senaryosunu yazdığı Hum Hain Rahi Pyar Ke (Aşk Yolunun Gezegenleri) (1993) ve Rangeela (Rengarenk) (1995). Bu filmlerin çoğu eleştirmenlerden tam not aldı ve ticari olarak başarı sağladı. Salman Khan'ın yardımcı oyuncu olarak rol aldığı Andaz Apna Apna (Herkesin Bir Tarzı Vardır) (1994) filmi başta eleştirmenler tarafından beğenilmese de yıllar geçtikçe kült filmler arasına girmiştir.
Khan yılda bir veya iki filmde rol almaya devam ederek ve kabul görmüş Hint sinema aktörleri arasında sıra dışı bir karakter olmuştur. Dharmesh Darshan'ın yönettiği ve Karisma Kapoor ile başrolü paylaştığı gişe rekorları kıran Raja Hindustani 1996 yılında gösterime girmişti. Yedi dalda aday gösterilen film ona ilk kez Filmfare En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü kazandırmış ve 1990'ların Hint filmleri arasında en yüksek gişe hasılatına sahip olmasının yanında yılın en beğenilen filmi olmuştu. Khan'ın kariyeri bu başarı sonrasında durağan bir döneme girmiş ve takip eden birkaç yıl çoğu filmde kısmen başarı sağlamıştı. 1997 yılında Ajay Devgan, Kajol ve John Mathew ile başrolü paylaştığı Ishq filmi ile iyi bir gişe yapmıştı. Bir sonraki yıl Khan, geri planda şarkıları da seslendirdiği Ghulam filmi ile kısmen başarı sağladı.[49]
1997'de gişede iyi bir performans gösteren Ishq filminde Ajay Devgn, Kajol ve Juhi Chawla ile birlikte rol aldı. Ertesi yıl Khan, playback şarkıcılığı da yaptığı orta derecede başarılı Ghulam'da rol aldı. Khan'ın 1999'daki ilk filmi olan John Mathew Matthan'ın Sarfarosh'u (1999) da orta derecede başarılı oldu ve ortalamanın üzerinde bir gişe hasılatı elde etti. Film ve Khan'ın filmdeki rolü, Deepa Mehta'nın sanat filmi Earth'teki rolü gibi sinema eleştirmenleri tarafından çok beğenildi. Yeni milenyumun ilk filmi olan ve gerçek hayattaki kardeşi Faisal Khan'la birlikte rol aldığı Mela hem gişede hem de eleştirmenler arasında bomba etkisi yarattı.
2001 yılında Lagaan'da rol aldı. Film eleştirel ve ticari açıdan büyük bir başarı elde etti ve 74. Akademi Ödülleri'nde Yabancı Dilde En İyi Film dalında aday gösterildi. Ayrıca film, Ulusal Film Ödülleri de dahil olmak üzere çok sayıda Hint ödülü kazanmanın yanı sıra birçok uluslararası film festivalinde eleştirmenlerin beğenisini topladı. Khan'ın kendisi de ikinci Filmfare En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü kazandı.
Lagaan'ın başarısını aynı yıl içinde Khan'ın başrollerini Saif Ali Khan ve Akshaye Khanna ile paylaştığı ve Preity Zinta'nın aşkını canlandırdığı Dil Chahta Hai izledi. Filmin senaristliğini ve yönetmenliğini o zamanlar ilk filmini çeken Farhan Akhtar üstlendi. Film 2001 Filmfare En İyi Film Eleştirmenleri Ödülü'nü kazandı. Khan daha sonra eşi Reena Dutta ile boşandıktan sonra Bollywood'a dört yıl ara verdi.
n 2001 he appeared in Lagaan. The film was a major critical and commercial success, and received a nomination for Best Foreign Language Film at the 74th Academy Awards. Additionally, the film gathered critical acclaim at several international film festivals, in addition to winning numerous Indian awards, including the National Film Awards. Khan himself won his second Filmfare Best Actor Award.
The success of Lagaan was followed by Dil Chahta Hai later that year, in which Khan co-starred with Saif Ali Khan and Akshaye Khanna, with Preity Zinta playing his love interest. The film was written and directed by the then debutant Farhan Akhtar. The film won the 2001 Filmfare Best Film Critics Award. Khan then took a four-year break from Bollywood after divorce with his wife Reena Dutta.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Aamir Khan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
