2020 İran-Türkiye depremleri, 23 Şubat 2020 tarihinde merkez üssü İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy şehri olan, Türkiye'nin Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusunda yerin 6.4 km altında richter ölçeği'ne göre 5.8 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.
Bu depremden 10 saat sonra 5.9 Mw büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi.
   | |
| UTC zamanı | |
|---|---|
| A: 2020-02-23 05:53:01 | |
| B: 2020-02-23 16:00:31 | |
| Yerel tarih | |
| A: 23 Şubat 2020 | |
| B: 23 Şubat 2020 | |
| Yerel saat | |
| A: 08.53 (TSİ) 09.23 (IRST) | |
| B: 19.00 (TSİ) 19.30 (IRST) | |
| Büyüklük | |
| A: 5.8 Mw (Kandilli) 5.7 Mw (USGS) | |
| B: 6.0 Mw (USGS) 5.8 Mw (Kandilli) | |
| Derinlik | |
| A: 6.4 km (USGS) | |
| B: 10 km (USGS) | |
| Merkez üs | 38°30′14″N 44°24′18″E / 38.504°K 44.405°D Hoy, Batı Azerbaycan Eyaleti, İran |
| Tür | Oblik atılımlı fay |
| Maks. şiddet | VII (Çok güçlü) |
| Maks. yer ivmesi | 0,02 g |
| Artçı şok | ~ 66 |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler |  İran Türkiye |
| Kayıplar | Türkiye: 10 ölü, 50 yaralı İran: 75 yaralı |
Depremler sonucunda Türkiye'de 10 kişi öldü, 50 kişi ise yaralandı. İran tarafında ise 75 kişi yaralandı.
Güneyinde Arap, güneybatısında Afrika levhası, kuzeyinde Avrasya ve doğusunda da Hint deprem plakaları arasında sıkışan İran'ın %90'ı aktif deprem fayları üzerinde bulunmaktadır. Depremin bulunduğu bölgede, Arap levhası Avrasya levhası'nı yılda yaklaşık 26 mm hızla kuzeye doğru itmektedir. İki plakanın çarpışması yıkıcı depremlere ve İran'ın kuzeybatısındaki Zagros Dağları'nın her yıl 2.6 santimetre yükselmesine neden olmaktadır.
1930 yılında Batı Azerbaycan Eyaletinin Salmas şehrinde meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki depremde 1360 ile 3000 arasında insan öldü. 2020 depremlerinin güneyindeki Kirmanşah Eyaleti'nde 12 Kasım 2017 tarihinde meydana gelen 7.3 büyüklüğündeki depremde ise 620 kişi öldü, 8000'den fazla kişi ise yaralandı.
İlk deprem 23 Şubat 2020'de İran Standart Saati ile 08:53'te meydana geldi. Ana depremden on dakika önce Türkiye-İran sınır bölgesinde 3.3 ve 3.4 Mw büyüklüklerinde iki öncü deprem kaydedildi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü depremin merkez üssünü İran-Türkiye sınırındaki Hoy şehrinin Kotur kasabası, depremin büyüklüğünü ise 5.8 Mw, derinliğini ise 5 km olarak ölçtü. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ise büyüklüğü 5.9 Mw ve derinliğini 5.2 km olarak bildirdi. Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu depremin büyüklüğünü 5.7 Mw, merkez üssünü Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusu olduğunu ve yerin 6.4 km altında gerçekleştiğini açıkladı. Tahran Üniversitesi Sismoloji Merkezi de depremin büyüklüğünü 5.7 Mw ve derinliğini ise 6 km olarak duyurdu. Deprem, İran ve Türkiye ile birlikte Ermenistan ve Azerbaycan’dan da hissedildi.
Ana depremden 10 saat sonra merkez üssü Hoy şehrinin Zerabad bölgesi olan 5.9 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi. AFAD depremin büyüklüğünü 5.9 Mw olarak duyururken merkez üssünü Başkale ilçesinin Kaşkol köyünün 17 km uzağı olarak açıkladı. USGS bu depremin aletsel büyüklüğünü 6.0 Mw olarak ölçerken derinliğini 10 km olarak yayınladı. Kurum, odak noktasını önceki depremde olduğu gibi Saray ilçesinin 25 km güneydoğusu olarak tespit etti. Deprem Van ilinin yanı sıra Hakkâri'de de hissedildi. Depremler sonrasında yedisi 4.0 Mw'den büyük 66'dan fazla artçı deprem kaydedildi.
Depremler sonucunda Türkiye’de 10 kişi yaşamını yitirdi, 50 kişi ise yaralandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca yaptığı ilk açıklamada depremde 9 kişinin öldüğünü, 37 vatandaşın yaralandığını, 8'inin durumunun kritik olduğunu ve geri kalan yaralıların hayati tehlikesinin bulunmadığını açıkladı. Depremde en büyük hasarı Van'ın Başkale ve Saray ilçeleri aldı. Van Başkale'ye bağlı sınır köyleri Kaşkol, Güvendik, Gelenler ve Özpınar köylerindeki tek katlı kerpiç evler ve ahırların büyük bölümü yıkıldı. Van Tarım Orman İl Müdürlüğü, Başkale köylerinde yıkılan ahırlar nedeniyle toplamda 1858 küçükbaş, 36 büyükbaş ve 4 tek tırnaklı hayvanın telef olduğunu açıkladı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ilk tespitlere göre 254 konut ve 297 ahırın yıkıldığını ve 694 yapının da ağır hasarlı olduğunu açıkladı. Ayrıca kalıcı konutların yapımı için çalışma başlatıldığını ekledi.
İran'da ise 75 kişi yaralandı. İranlı bir yetkili, depremden 43 köyün etkilenmiş olabileceğini açıkladı. Yetkili, bu köylerin bazılarında %10 ile %1,0 arasında hasar oluştuğunun belirtildiğini ancak şu ana kadar can kaybı olmadığını ifade etti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, deprem nedeniyle Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a taziye mesajı gönderdi. Van'da can kayıpları ve yaralıların olduğunu öğrenmekten büyük üzüntü duyduğunu belirten Aliyev, kendisi ve Azerbaycan halkı adına Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, hayatını kaybedenlerin ailelerine, yakınlarına ve Türk halkına başsağlığı temennisinde bulundu, yaralılara şifa diledi. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ile Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’ın Ankara Büyükelçilikleri Twitter hesaplarından paylaştıkları mesajlarda depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı mesajı yayımladılar. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti başbakanı Ersin Tatar Twitter’dan paylaştığı mesajda “..Ölenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar, milletimize başsağlığı diliyorum.” ifadelerine yer verdi. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı hayatını kaybedenler için taziye mesajı yayımladı ve depremden etkilenen Türkiye ve İran ile dayanışma içerisinde olduğunu belirtti. Pakistan Dışişleri Bakanlığı da basın açıklaması yayımladı ve hayatını kaybedenler için başsağlığı dileyerek, kardeş Türkiye ve İran halklarının yanında olduğunu ve olası tüm destek ve yardım faaliyetlerine hazır olduğunu açıkladı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) depremden etkilenen Van’da yürütülen çalışmalarda kullanılmak üzere 3 milyon lira acil durum ödeneği gönderdi. Deprem sonrası arama kurtarma çalışmalarında 231 personel görev aldı, 39 araç ve 54 iş makinesi kullanıldı. AFAD depremzedelere ayrıca 2 bin 680 aile çadırı, 20 genel maksat çadırı, 6 bin 120 battaniye, 616 yatak, 360 uyku seti, 3 bin 288 ısıtıcı ve soba ulaştırdı. Depremler sonrası dışarıda kalanlar için 133 bin kişilik sıcak yemek ve 1758 kumanya dağıtıldı.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article 2020 İran-Türkiye depremleri, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
