19. yüzyıl , miladi takvime göre 1 Ocak 1801 ile 31 Aralık 1900 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.
Portekiz , Osmanlı ve Çin İmparatorluğu çökmeye başlamış, Babür ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu da son bulmuştur.
Napolyon Savaşları ’ndan sonra, Britanya İmparatorluğu , dünya nüfusunun dörtte biri, yüz ölçümünün üçte birine hakim olarak dünyanın önder gücü haline gelmiştir. "Pax Britannica " (Britanya barışı) döneminde, korsanlara karşı ciddi tedbirleri ile dünyada ticaretin teşvikini sağlamıştır. 19. yüzyıl aynı zamanda yeni icat ve keşiflerle beraber pozitif bilimlerde ciddi atılımlara sahne olmuştur. Tıp, matematik, fizik, kimya, biyoloji, elektrik ve metalurji gibi alanlarda gelecek yüzyılın hızlı gelişen teknolojik yeniliklerinin temelleri atılmıştır.
Demiryolları taşımacılığının başlamasıyla gelen sanayi devrimiyle beraber birçok ülkede kentleşme hareketleri başlamıştır ve dünyadaki birçok büyük şehrin nüfusu, bu dönemde bir milyonun üstüne çıkmıştır. Bunda tıp alanındaki gelişmeler de etkili olmuştur. Dünyanın kalan keşfedilmemiş bölgeleri (Antarktika ve Arktika’nın ulaşılması zor yerleri hariç) keşfedilmiştir ve 1890larda dünyanın hassas ve detaylı bir haritasının ortaya konmasına vesile olmuştur.
Bu yüzyıl köleliğin hızlı bir düşüş yaşamasına neden olmuştur. Haiti köle ayaklanmasını takiben Britanya İmparatorluğu, denizlerdeki egemenliğini kullanarak dünya çapındaki köle ticaretini durdurmaya çalışmıştır. Britanya 1834’te, Amerika Birleşik Devletleri , iç savaşı takiben 1865’te, Brezilya ise 1888’de köleliği kaldırmıştır. Aynı şekilde Rusya da topraklarında köleliğe son vermiştir.
Dönemler
Olaylar
1871 - Şeyh Şamil 'in ölümü1871 - Paris 'teki işçi faciasıyla 20.000 insan hayatını kaybetti1876 - Tanzimat döneminin bitişi. Önemli kişiler
Siyaset ve ordu Napolyon Bonapart , konsül ve Fransa imparatoruAbraham Lincoln (1963), Amerika Birleşik Devletleri 'nin 16. başkanıII. Abdülhamit , Osmanlı sultanıOtto von Bismarck , demir şansölye (demir başbakan)II. Abdülhamid , Osmanlı padişahıSusan B. Anthony , Amerikalı kadın hakları savunucusuOtto von Bismarck , Almanya şansölyesiJohn C. Calhoun , Amerikalı senatörHenry Clay , Amerikalı devlet adamı, "büyük uzlaştırıcı"Jefferson Davis , Amerika Konfedere Devletleri 'nin başkanı.Benjamin Disraeli , roman yazarı ve politikacıFrederick Douglass , Amerikalı köle hakları savunucusuVII. Ferdinand , İspanya KralıJoseph Fouché , Fransız politikacıJohn C. Frémont, kaşif, Kaliforniya valisi Giuseppe Garibaldi , İtalyan siyasi birleşmesinin lideriII. Isabella , İspanya KraliçesiGojong (Joseon), Kore imparatoruWilliam Lloyd Garrison , Amerikalı köle hakları savunucusuWilliam Ewart Gladstone , Büyük Britanya başbakanıUlysses S. Grant , Amerikalı general ve devlet başkanıGeorge Hearst, Amerikalı senatör ve William Randolph Hearst 'ün babası Theodor Herzl , modern siyonizmin kurucusu, Yahudi devleti kurma fikrini ortaya atan kişiAndrew Jackson , Amerikalı general ve devlet başkanıThomas Jefferson , ABD başkanıI. Franz Joseph , Avusturya-Macaristan İmparatorluğu İmparatoruLajos Kossuth , Macar valisi, bağımsızlık savaşı lideriRobert E. Lee , Amerika Konfedere Devletleri generaliAbraham Lincoln , ABD başkanı, iç savaş lideriSir John A. Macdonald, Kanada 'nın ilk başbakanı Mutsuhito , Japon İmparatoruII. Mahmud , Osmanlı padişahıKavalalı Mehmet Ali Paşa , Mısır valisiKlemens von Metternich , Avusturya şansölyesiNapolyon Bonapart , konsül ve Fransa imparatoruIII. Napolyon , Fransa imparatoruCecil Rhodes , Rodezya ’nın temellerini atan kişi ve De Beers elmas firmasının kurucusu.Theodore Roosevelt , mucit, doğa bilimci ve 20. yüzyıl ABD başkanlarındanWilliam Tecumseh Sherman, Amerikan İç Savaşı'nda Amerikalı general. Leland Stanford, Kaliforniya valisi, senatör, iş insanı István Széchenyi , aristokrat, Macar reform hareketinin lideriCharles Maurice de Talleyrand , Fransız politikacıHarriet Tubman , Afrika-Amerika köle hakları savunucusu, Underground Railroad’da önemli bir rol oynamıştır.William M. Tweed, Patron Tweed, New York 'un önde gelen politikacılarından ve Tamanny Hall’un başı Victoria , Birleşik Krallık kraliçesiHong Xiuquan , Taiping Ayaklanması önderiTokugawa Yoshinobu , Japon shogun (son shogun)Oturan Boğa , Lakota liderlerinden(Libertadores), Latin Amerikalı özgürlük savaşçıları Simón Bolívar (Venezuela, Kolombiya, Panama, Ekvaador, Peru ve Bolivya)José de San Martín (Arjantin, Şili ve Peru)I. Pedro (Brezilya)Bernardo O'Higgins (Şili, Peru)José Miguel Carrera (Şili)José Gervasio Artigas (Uruguay)Antonio José de Sucre (Venezuela, Ekvador and Bolivya)Ramon Castilla (Peru) Din ve felsefe Karl Marx Friedrich Nietzsche Friedrich Engels , Alman komünizm 'in kurucusuAyya Vaikundar, Ayyavazhi inanışının ilk adımlarını atan kişi. Bahá'u'lláh , İranlı, Bahailik 'in kurucusuMikhail Bakunin , anarşistWilliam Booth, sosyal reformist, kurtuluş ordusu (Salvation Army)’nun kurucusu Auguste Comte , düşünürMary Baker Eddy , dini lider, Hristiyan bilimi (Christian Science)'ın kurucusuGeorg Wilhelm Friedrich Hegel , düşünürSøren Kierkegaard , düşünürKarl Marx , politika düşünürüJohn Stuart Mill , düşünürWilliam Morris , sosyal reformistFriedrich Nietzsche , düşünürNikolai (Nicholas), Japonya 'da ortodoks dini lider Sri Ramakrishna , Hindu azizClaude Henri de Rouvroy , Comte de Saint-Simon, Fransız sosyalizminin kurucusuArthur Schopenhauer , düşünürJoseph Smith, Jr. ve Brigham Young , mormonizmin kurucularıEllen White, dini lider, yedinci gün adventist kilisesinin kurucularından. Bilim Charles Darwin Nadar, Louis Pasteur , 1878 Ferdinand de Saussure , dilbilimciFriedrich Engels , doğa bilimci, filozofAmedeo Avogadro , fizikçiJohann Jakob Balmer , matematikçi, fizikçiHenri Becquerel , fizikçiAlexander Graham Bell , mucitLudwig Boltzmann , fizikçiJános Bolyai , matematikçiLouis Braille , körler alfabesinin mucidiRobert Bunsen , kimyagerMarie Curie , fizikçi, kimyagerPierre Curie , fizikçiGottlieb Daimler , mühendis, endüstriyel tasarımcıCharles Darwin , doğa bilimciChristian Doppler , fizikçi, matematikçiThomas Edison , mucitMichael Faraday , bilim insanıLéon Foucault , fizikçiGottlob Frege , matematikçi, filozofSigmund Freud , psikoanalizin kurucusuCarl Friedrich Gauss , matematikçi, fizikçi, gök bilimciJosiah Willard Gibbs , fizikçiErnst Haeckel , biyologHeinrich Hertz , fizikçiAlexander von Humboldt , doğa bilimci, kaşifNikolai Lobachevsky , matematikçiWilliam Thomson , Lord Kelvin , fizikçiRobert Koch , fizikçi, bakteriyologJustus von Liebig , kimyagerWilhelm Maybach , otomobil mühendis, endüstriyel tasarımcıJames Clerk Maxwell , fizikçiGregor Mendel , biyologDmitri Mendeleev , kimyagerSamuel Morey, mucit Alfred Nobel , kimyager, mühendis, mucitLouis Pasteur , mikrobiyolog ve kimyagerBernhard Riemann , matematikçiWilliam Emerson Ritter, biyolog Santiago Ramón y Cajal , biyologNikola Tesla , mucitKarl Weierstrass , matematikçiEdebiyat Charles Dickens Emile Zola , 1900Daguerreotype , Edgar Allan Poe Müzik Ludwig van Beethoven Görsel sanatlar (resim, heykel) Monet 'nin İzlenim: Gün Doğumu adlı eseri, 1872, izlenimcilik (empresyonizm ) akımına ismini vermiştir.Vincent Van Gogh , kendi portresi, 1889İş Dünyası John Jacob Astor III, emlakçı Andrew Carnegie , sanayici, hayırseverJay Cooke, finans Henry Clay Frick, sanayici, sanat koleksiyoncusu Jay Gould, Demiryolu müteahhidi Meyer Guggenheim, aile reisi, maden Daniel Guggenheim (bakır) E. H. Harriman, demiryolları Henry O. Havemeyer (şeker), sanat koleksiyoncusu George Hearst, altın James J. Hill (demiryolları) Andrew W. Mellon , sanayici, hayırsever, sanat koleksiyoncusuJ.P. Morgan , banker, sanat koleksiyoncusuGeorge Mortimer Pullman (demiryolları) Charles Pratt, petrol, Pratt Institute’un kurucusu John D. Rockefeller , petrol, sanayi imparatoruLevi Strauss , tekstilCornelius Vanderbilt , demiryolları, gemi taşımacılığı Kaynakça
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article 19. yüzyıl , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
.jpg)
