Türkmen Milli Oýunlary

Sanawaç sanalandan soň bijesi galan oýunçy möjek bolan bolup orta ýatýar. Beýleki oýunçylar gol tutuşyp, onuň daşyndan aýlanýarlar. Ýuwaş-ýuwaşdan möjege ýakynlap, ahyry birisi oňa elini degirýär. Şol wagt „oýanan“ möjek daşynda aýlanyşyp ýören, onuň oýananyny görüp gaçmaga başlan guzulary kowalamaga durýar. Bellenilen pellehana — „çopan ýatagyna“ çenli möjege guzulardan hiç birini tutmak başartmasa, ol ýene orta geçip ýatan bolýar. Eger birini tutaýsa, tutulan oýunçy möjek bolmaly bolýar.

Tööňe-töňňänem oýnajaklaryň sany 7-8-den az bolmaly däl. Ilki bilen hemme oýunçylar sygar ýaly aýlaw çyzyk çyzmaly. Sanawaç sanalyp, bijesi galan töňňe bolmaly. Töňňe bolan oýunçy aýlaw çyzygyň daşynda bir çetde oturýar. Beýleki oýunçylar odun çöplemäge giden bolýarlar. Şonda bir oýunçy töňňäni tapan bolup „Töňňe tapdym, geliň muny „öýmüze“ äkideliň“ diýip gygyrýar. Oýunçylaryň hemmesi töňňäniň daşyna üýşýärler.

Ony goparan bolup, soň göterip aýlaw çyzygyň içne getirýärler. Töňňe garşylyk görkezmeýär. Töňňäni aýlaw çyzygyň içinde goýup, oýunçylar ýene-de odun çöplemäge giden boýarlar. Şol wagtam Töňňe oýanýar. Ol oýunçylardan islänini kowalamaga başlaýar.
Töňňäniň elini degirip bilen oýunçysy tutuldygy hasaplanýar. Emma gaçyp aýlaw çyzygyň içine girip bilen oýunçy halas bolýar. Oýunçylaryň hiç birisi tutdurman, aýlaw çyzyga girip bilseler, töňňe ýene-de töňňeligine galýar. Eger oňa oýunçylardan birini tutmak başartsa, tutulan oýunçy töňňe bolýar.

Bu oýny oýnamak üçinem oýunçylaryň sany 7-8-den az bolmaly däl. Bu gezek ini iki ädim çemesi bolan iki sany parallel çyzyk çyzýaň. Oýnuň dowamynda bu çyzyk „köpri“ bolup hyzmat eder. Sanawaç sanalyp, bijesi galan bu gezegem möjek bolýar. Beýleki oýunçylar bolsa guba gazlar bolýarlar. Olar ganatlary — ellerini galgadyp „köpriň“ golaýyna gelýärler. „Köprüde bolsa „möjek“ otyr. Gazlar ondan köprüden geçirmegini haýyş edýärler. Möjek bolsa olardan nirä barýanlaryny soraýar. Her guba gaz öz bilýän şäheriniň adyny aýdýar. Möjek gazlara: „Giden şäheriňizden maňa sowgat getirseňiz, geçireýin“ diýýär. Gazlar razy bolýarlar.

Möjek olary köprüsinden geçirýär. Gazlar köprüden geçip, bir salym ganat kakyp ýüzýärler, soň yzlaryna geçmek üçin ýene-de köprä gelýärler. Möjek olardan: „Boýun alan sowgatlaryňyzy getirdiňizmi?“ diýip soraýar. Gazlar „ýok“ diýip hersi birýana gaçmaga başlaýar. Möjek gazlary köprüsinden geçirmän tutjak bolýar. Tutulan oýunçy möjek bolýar, köprüden geçip bilen gazlar bolsa halas bolýarlar. Eger Möjek gazlaryň hiç birini tutup bilmese, ýene-de möjek bolmaly bolýar.

EÝHO - http://www.eyho.8m.net