Ýyl-ýyldan tejribe toplaýan we has guramaçylykly geçirmäge dyrjaşýan FIFA 4-nji Dünýä çempionatyny guramak üçin 12 ýyl garaşmaly boldy.
1950-nji ýyldaky Dünýä çempionaty Braziliýada bolup geçdi. BU geçirilen futbol boýunça dünýä çempionatlaryp 4-njisidir.
FUTBOL BOÝUNÇA DÜNÝÄ ÇEMPIONATY-1950 | |
Bäsleşigiň | 4-nji |
---|---|
GYSGAÇA | |
Kabul edýän ýurt: | Braziliýa |
Senesi: | 24 iýun - 16 iýul. |
Toparlaryň sany: | 13 |
Meýydança(lar): | 6 |
SOŇKY WEZIPELER | |
Çempion: | Urugwaý |
Ikinji orunda: | Braziliýa |
Üçunji orunda: | Şwesiýa |
Dördünji orunda: | Ispaniýa |
STATISTIKA | |
Oýunlar: | 22 |
Maksatlary: | 88 (4) |
Gatnaşmak: | 1.045.246 (47.511 oýun bilen) |
Netijeli hüjümçi: | Ademir (9 gol) |
Öňki | Indiki |
1938《 | 》1954 |
2-nji Jahan urşynyň turmagy bilen 1942-nji ýyldaky Dünýä çempionatyny soňa goýan FIFA bu çäräni 1946-njy ýylda-da geçirip bilmedi. Sebäbi urşuň emele getiren ýykgynçylygy köp wagtlap dowam etdi. FIFA 1964-njy ýylda Lüksemburgda geçiren ýygnagynda 4-nji Dünýä çempionatyny 1950-nji ýylda Ýewropa ýurtlarynyň uruşdan çykanlygyny, şol sanda soňky 2 bäsleşigiň bu yklymda bolandygyny göz öňünde tutup, Günorta Amerikada guramagy makul gördi. 1942-nji ýylda Braziliýanyň isleg bildirmegi FIFA-nyň ýolbaşçylaryny diýseň begendiripdi we halkara futbol guramasy olaryň teklipleri bilen dessine ylalaşdy. Aslynda uruş başlamazdan öň 1942-nji ýyldaky Dünýä Kubogyny Germaniýa guramak isläpdi.
Saýlama tapgyryna jemi 34 topar gatnaşyp, şolaryň 14-sine Dünýä Kubogynda çykyş etmäge ygtyýar berilýär. Ýer eýesi Braziliýa bilen soňky çempion Italiýa gönümel gatnaşýar. Saýlama oýunlaryndan soň Dünýä çempionatynda çykyş etmäge hukuk gazanan Türkiýe bilen Şotlandiýa ýoluň uzaklygy sebäpli ýaryşa gatnaşmakdan boýun towlaýar. Olaryň ornuna çagyrylan Portugaliýa bilen Fransiýa hem ýaryşda çykyş etmekden ýüz öwürýär. Aslynda Hindistan bilen Fransiýanyň ýygyndylary bijä gatnaşýar. Emma hindistanly futbolçylaryň aýakýalaňaç oýnamak islegi bilen FIFA ylalaşmaýar. Soňlugy bilen olar futbol duşuşyklaryna gatnaşmaýar. Fransiýa bolsa ýolagçylygyň kyn boljakdygyny aýdyp, ahyrky pursatda çempionatda çykyş etmekden ýüz öwürýär. Wagtyň azlygy sebäpli başga toparlar-da çagyrylyp ýetişilenok. Şeýlelikde, Žul Rimeäniň ýolbaşçylygyndaky FIFA-nyň Günorta Amerikadaky 2-nji synanyşygy-da gopgunly başlaýar. Netijede, 13 topar Braziliýada jemlenýär we 4 toparçada çykyş edýärler.
===1-NJI TOPARÇA===
çempionatyň açylyş duşuşygynda Braziliýa Meksikany 4–0 hasabynda utýar. Şweýsariýa bilen 2–2 hasabynda deňme-deň oýnan ýer eýeleri “Marakanada” 142 müň janköýeriň şaýatlygynda Ýugoslawiýany 2–0 hasabynda ýeňlişe sezewar edýär.
2-nji toparçada Ispaniýanyň ýygyndysy ähli oýnuny-da ýeňiş bilen tamamlaýar. Olar ABŞ-y 3–1, Çilini 2–0 hem-de ilkinji gezek gatnaşýan Angliýany-da 1–0 hasabynda ýeňmegi başarýar.
3-nji toparçada gyzykly geçen duşuşykda Italiýa bilen Şwesiýa duşuşýar we soňky çempion 3–2 hasabynda asgyn gelýär. Paragwaý bilen hem deňme-deň oýnan şwedler ýaryşy dowam etdirmäge hukuk gazanýar.
Iki topardan ybarat 4-nji toparçada Urugwaý Boliwiýanyň toruna jogapsyz 8 pökgi girizýär. Oýunda Oskar Miguez 3 gezek tapawutlanýar.
Toparçadaky oýunlardan soň 4 ýygyndy final tapgyrynda, has takygy, final toparçasynda çykyş etmäge hukuk gazanýar. Final toparçasynyň ilkinji oýny Urugwaý bilen Ispaniýanyň arasynda bolup, ýeňiş gazanan bolmaýar (2–2). Braziller üçin 1–2-nji duşuşyklar örän ýeňil geçýär. “Sambaçylar” ilki Şwesiýany 7–1 (Ademir 17, 36, 52, 58, Çiko 39, 88, Maneka 85 – Andersson 67 p), soňra Ispaniýany 6–1 (Parra 15, ö.d., Jair 21,Çiko 31, 55, Ademir 57, Zizinio 67 – Igoa 71) hasabynda utýar. Urugwaý Şwesiýany-da garşydaşynyň 2 gezek öňe saýlanandygyna garamazdan, kynlyk bilen 3–2 hasabynda ýeňlişe sezewar edýär. Şeýlelikde, soňky duşuşyklardan öň Braziliýanyň 4, Urugwaýyň 3, Ispaniýanyň-da 1 oçkosy bar, Şwesiýanyň welin oçkosy ýok. Ýer eýelerine çempion bolmak üçin 1 oçko ýeterlik.
16-njy iýulda ýerli sagat bilen 15:00-da başlanan Urugwaý bilen Braziliýanyň arasyndaky oýna angliýaly Jorj Rider eminlik edýär. Bu aýgytlaýjy duşuşyga tomaşa etmäge welin 200 müň (käbir çeşmelerde 216 müň) janköýer ýygnanýar. Şol wagta çenli ähli duşuşygyny şowly geçiren brazilleriň ýygyndynyň çempion boljakdygyna ynamlary diýseň uly. Şu gün olar üçin uly baýramçylyk bolmalydy. Ýöne bolmady. Oýna seredeniňde, brazilleriň doly artykmaçlygynda geçen duşuşygyň 1-nji ýarymynda hasap açylmaýar. Duşuşygyň 47-nji minutynda Friaça ýer eýelerini ahyry begendiren pökgini tora girizmegi başarýar. Şondan soň hem hüjümlerini ýygjamlaşdyran braziller 66-njy minutda garşylyklaýyn hüjümleriň birinde Huan Alberto Şiaffinonyň takyk urgusyna çäre tapyp bilmeýär. Şol pursatda stadiony gum-gukluk gurşap alýar. Bu pökgüden 13 minut soň, has takygy 79-njy minutda Alsides Giggia stadionyň atmosferasyny has hem üýtgedýär. Dymyşlyga bürenen stadionda diňe myhmanlaryň begençli sesleri eşidilýär. Oýnuň galanja 11 minudynda-da braziller Urugwaýyň derwezeçisini geçip bilmeýär. Şeýlelikde, uly baýramçylyk ornuny ýatdan çykmajak gussa goýýar. Şol gün futbolyň häzirki iň öňdebaryjy ýurdy üçin iň pajygaly günleriň biri bolýar.
Ýugoslawiýanyň milli ýygyndysyndaky 22 oýunçy diňe 4 klubdan (“S. Zwezda”, “Partizan”, “Haýduk”, “Dinamo Z.”) düzüldi. ABŞ bilen Iňlisleriň arasyndaky duşuşygyň netijesi Angliýada ýalňyş eşidilýär. 1–0 hasabynda utan amerikanlaryň 10–1 hasabynda utulandygy habar berilýär. Munuň şeýle bolmagyna telefonyň näsaz işlemegi sebäp bolýar.
This article uses material from the Wikipedia Türkmen article Futbol boýunça dünýä çempionaty-1950, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Başga görkezilmedik bolsa, mazmun CC BY-SA 4.0 esasynda elýeterlidir. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkmen (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.