เทียนกง-1

สถานีอวกาศเทียนกง 1
天宫一号

ข้อมูลของสถานี
เลขทะเบียน COSPAR	2011-053A
หมายเลข SATCAT	37820
จำนวนลูกเรือ	3 (คาดการณ์)
ส่งขึ้นเมื่อ	29 กันยายน พ.ศ. 2554 21:16:03.507 CST
ฐานส่ง	ศูนย์ส่งดาวเทียมจิ่วเฉฺวียน
มวล	8,506 กิโลกรัม (18,753 ปอนด์)
ความยาว	10.4 เมตร (34.1 ฟุต)
เส้นผ่านศูนย์กลาง	3.35 เมตร (11.0 ฟุต)
ปริมาตรอากาศ	15 เมตร³
จำนวนวันที่โคจร	4596 (29 เมษายน)

มีการปล่อยโดยไม่มีมนุษย์โดยสารบนจรวดลองมาร์ช 2เอฟ/จี เมื่อวันที่ 29 กันยายน 2554 เป็นองค์ประกอบปฏิบัติการแรกของโครงการเทียนกง ซึ่งมุ่งวางสถานีมอดูลใหญ่กว่าเข้าสู่วงโคจรในปี 2566 เทียนกง-1 เดิมคาดว่าจะออกจากวงโคจรในปี 2556 และถูกแทนที่ในทศวรรษต่อมาด้วยมอดูลเทียนกง-2 และเทียนกง-3 แต่โคจรจนถึงวันที่ 2 เมษายน 2561

มียานอวกาศเฉินโจวหลายลำเยือนเทียนกง-1 เที่ยวแรก คือ เฉินโจว 8 ซึ่งไม่มีมนุษย์โดยสาร เทียบท่าสำเร็จกับมอดูลในเดือนพฤศจิกายน 2554 ส่วนภารกิจเฉินโจว 9 ที่มีมนุษย์โดยสารเทียบเท่าในเดือนมิถุนายน 2555 ภารกิจที่สามและสุดท้ายไปเทียนกง-1 คือ เฉินโจว 10 ที่มีมนุษย์โดยสาร เทียบท่าในเดือนมิถุนายน 2556

วันที่ 21 มีนาคม 2559 หลังต่ออายุมาสองปี สำนักงานวิศวกรรมอวกาศมีมนุษย์โดยสารของจีนประกาศว่าเทียนกง-1 ยุติบริการอย่างเป็นทางการแล้ว แล้วแถลงว่าการเชื่อมโยงวัดและส่งข้อมูลทางไกลกับเทียนกง-1 สูญหาย อีกหลายเดือนต่อมา ผู้ติดตามดาวเทียมสมัครเล่นที่เฝ้าดูเทียนกง-1 พบว่าองค์การอวกาศจีนเสียการควบคุมสถานี ในเดือนกันยายน หลังยอมรับว่าเสียการควบคุมสถานี ข้าราชการตั้งข้อสังเกตว่าสถานีจะกลับเข้าสู่บรรยากาศและเผาไหม้หมดในปลายปี 2560 ตามข้อมูลของสำนักงานวิศวกรรมอวกาศมีมนุษย์โดยสารของจีน เทียนกง-1 กลับเข้าสู่โลกเหนือมหาสมุทรแปซิฟิกใต้ ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของตาฮีตี เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2561 เมื่อเวลา 00:15 น. UTC

ตามข้อมูลขององค์การบริหารอวกาศแห่งชาติจีน (CNSA) เทียนกง-1 เป็น "โมดุลห้องปฏิบัติการอวกาศ" หนัก 8.5 เมตริกตัน และสามารถเทียบกับอวกาศยานมีคนบังคับและอัตโนมัติได้ อวกาศยานเสินโจว 8, เสินโจว 9 และเสินโจว 10 คาดว่าจะเทียบกับเทียนกง 1 ระหว่างช่วงที่ยังปฏิบัติการได้อีกสองปีข้างหน้า

เมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2551 จาง เจียนชี (张建启) รองผู้อำนวยการสำนักงานวิศวกรรมอวกาศมีคนบังคับของจีน (CMSEO) ประกาศในระหว่างการให้สัมภาษณ์แก่สถานีโทรทัศน์กลางจีน (CCTV) ว่า เทียนกง-1 จะปล่อยขึ้นสู่อวกาศใน พ.ศ. 2553 หรือ 2554 ภายหลังสำนักข่าวซินหัว แถลงว่า สถานีอวกาศไร้คนบังคับจะถูกปล่อยในปลาย พ.ศ. 2553 และประกาศว่า การปรับปรุงซ่อมแซมอุปกรณ์ภาคพื้นดินกำลังอยู่ในระหว่างดำเนินการ

ใน พ.ศ. 2551 เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ CMSEO โพสต์รายละเอียดคร่าว ๆ ของเทียนกง-1 ร่วมกับเทียนกง 2 และเทียนกง 3 ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการอวกาศอีกสองแห่งซึ่งมีแผนจะปล่อยขึ้นสู่อวกาศหลังเทียนกง-1 แบบจำลองของสถานีอวกาศถูกเปิดเผยในรายการโทรทัศน์เฉลิมฉลองตรุษจีน ทาง CCTV เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2552

เทียนกง-1 ประกอบด้วยอุปกรณ์ออกกำลังกายและสถานีนอนสองแห่ง กำแพงภายในโมดุลมีการแตกแต่งสีสองสี สีหนึ่งแทนพื้นดิน และอีกสีหนึ่งแทนท้องฟ้า ซึ่งตั้งใจจะช่วยให้นักบินอวกาศกำหนดทิศทางได้ถูกในสภาวะไร้น้ำหนัก

จนถึงกลาง พ.ศ. 2554 การก่อสร้างโมกุลเทียนกงเสร็จสิ้นแล้ว และกำลังมีการทดสอบคุณสมบัติด้านอิเล็กทรอนิกส์ กลไกและความร้อน นอกจากนี้ยังมีการทดสอบจรวดขนส่งลองมาร์ช 2เอฟ ซึ่งเป็นตัวส่งเทียนกง-1 ขึ้นสู่อวกาศ นักบินอวกาศจีน ซึ่งเป็นหญิงสองคน กำลังอยู่ในระหว่างการฝึกภารกิจมีคนควบคุมไปยังสถานีอวกาศ

เทียนกง-1 เดิมมีกำหนดปล่อยขึ้นสู่อวกาศในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2554 และถูกส่งไปยังศูนย์ส่งดาวเทียมจิ่วเฉฺวียน เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม และผ่านการทดสอบส่งเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม อย่างไรก็ดี หลังการปล่อยจรวดลองมาร์ช 2ซี ล้มเหลวในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2554 ทำให้การปล่อยสถานีอวกาศดังกล่าวต้องเลื่อนออกไป หลังการสืบสวนสาเหตุความล้มเหลวของการปล่อยครั้งนั้น ได้มีการกำหนดใหม่ให้ปล่อยเทียนกง-1 ในปลายเดือนกันยายน พ.ศ. 2554 ส่วนหนึ่งเพื่อให้เกิดพร้อมกับวันชาติจีน ซึ่งตรงกับวันที่ 1 ตุลาคม

เมื่อวันที่ 20 กันยายน พาหนะอวกาศถูกนำออกไปประจำฐานปล่อยที่ 1 แห่งจุดปล่อยใต้ที่จิ่วเฉฺวียน ในการเตรียมความพยายามปล่อยอีกครั้ง การปล่อยมีขึ้นเมื่อเวลา 13:16 UTC ของวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2554 ประสบความสำเร็จด้วยดี และนำเทียนกง-1 ขึ้นสู่วงโคจรระดับต่ำของโลก โทรทัศน์จีนแพร่ภาพการปล่อยคลอไปกับเพลงทำนองปลุกใจรักชาติของสหรัฐ America the Beautiful ซึ่งเหตุผลที่เลือกเพลงดังกล่าวนั้นไม่มีคำอธิบายออกมา