เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์

2345 มีห้าชั้น ได้แก่ กร็อง-ครัว กร็องตอฟีซีเย กอม็องเดอร์ ออฟีซีเย และเชอวาลีเย ตามอันดับ

เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ เครื่องอิสริยาภรณ์ประจำชาติกองทหารเกียรติยศ
เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นกร็อง-ครัว (แบบปัจจุบัน)
ประเภท	อิสริยาภรณ์ห้าชั้น
วันสถาปนา	19 พฤษภาคม พ.ศ. 2345
ประเทศ	ประเทศฝรั่งเศส
ผู้สมควรได้รับ	ผู้ประกอบความชอบตามที่ คณะกรรมการเครื่อง อิสริยาภรณ์กำหนด
ผู้สถาปนา	นโปเลียน โบนาปาร์ต
ประธาน	ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส
สถิติการมอบ
รายแรก	เมื่อ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2437
ทั้งหมด	กร็อง-ครัว 61 ราย กร็องตอฟีซีเย 321 ราย กอม็องเดอร์ 3,626 ราย ออฟีซีเย 22,401 ราย เชอวาลีเย 87,371 ราย
ลำดับเกียรติ
รองมา	เครื่องอิสริยาภรณ์ลีเบราซียง (ฝรั่งเศส: Libération)

ปัจจุบัน มีประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐเป็นประธาน และรักษาไว้ที่ "ตำหนักเลฌียงดอเนอร์" (ฝรั่งเศส: Palais de la Légion D'honneur) ริมฝั่งซ้ายน้ำแซน ณ กรุงปารีส ทั้งนี้ คำว่า "เลฌียงดอเนอร์" มีความหมายว่า "กองพลเกียรติยศ" และคติพจน์แห่งเครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ คือ "เกียรติยศและปิตุภูมิ" (ฝรั่งเศส: Honneur et Patrie; อังกฤษ: Honour and Fatherland)

 

ปัจจุบัน ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสเป็นประธานแห่งเครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ และนายกรัฐมนตรีเป็นรองประธานโดยตำแหน่ง โดยมีรัฐมนตรีคนหนึ่งตามที่ประธานแต่งตั้งเป็นเลขาธิการแห่งเครื่องอิสริยาภรณ์ดังกล่าว

ประธานมีอำนาจแต่งตั้งให้บุคคลเป็นสมาชิกตามชั้นสูงต่ำโดยสมควร และเรียกคืนเครื่องอิสริยาภรณ์ ทั้งนี้ ตามคำแนะนำของคณะรัฐมนตรี

บุคคลผู้มีสัญชาติฝรั่งเศสอาจได้รับแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องอิสริยาภรณ์นี้ เพื่อเป็นบำเหน็จความชอบในการสนองราชการพลเรือนหรือราชการทหาร เป็นต้นว่า ทหารผ่านศึก ซึ่งปรกติมักเริ่มที่ชั้นเชอวาลีเย อย่างไรก็ดี ปัจจุบันได้มีการขยายวงผู้อาจได้รับแต่งตั้งไปถึงผู้มีสัญชาติอื่นแต่ได้มีความชอบเกี่ยวกับประเทศฝรั่งเศสอย่างถึงขนาดด้วย เป็นต้นว่า เซลีน ดิออน นักร้องชาวแคนาดาเชื้อสายฝรั่งเศส ได้รับมอบเชอวาลีเยเลฌียงดอเนอร์เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2551 ในฐานะที่ได้สนับสนุนให้ภาษาฝรั่งเศสเป็นที่แพร่หลายยิ่งขึ้นไปในสากล กับทั้งประมุขแห่งรัฐต่างประเทศและคู่สมรส ตลอดจนราชวงศ์ต่างประเทศ ก็อาจได้รับมอบเครื่องอิสริยาภรณ์นี้ตามมารยาทในการเจริญสันถวไมตรี

ทั้งนี้ มีข้อห้ามมิให้แต่งตั้งสมาชิกแห่งรัฐสภาเป็นสมาชิกแห่งเครื่องอิสริยาภรณ์นี้ เว้นแต่กรณีที่ผู้นั้นมีความชอบในราชการสงคราม กับทั้งห้ามมิให้คณะรัฐมนตรีเสนอให้ผู้ช่วยปฏิบัติงานส่วนตนได้รับมอบด้วย

เพื่อได้รับการแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกในชั้นสูงขึ้น ผู้นั้นต้องมีความดีความชอบใหม่นับแต่วันที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องอิสริยาภรณ์ในชั้นปัจจุบันเป็นต้นไป

 

เมื่อแรกสถาปนาเครื่องอิสริยาภรณ์ มีการจำกัดจำนวนสำหรับแต่ละชั้นไว้ดังต่อไปนี้

• ชั้นสูงสุดกร็อง-ครัวให้มีสมาชิก 75 คน
• ชั้นกร็องตอฟีซีเยให้มีสมาชิก 250 คน
• ชั้นกอม็องเดอร์ให้มีสมาชิก 1,250 คน
• ชั้นออฟีซีเยให้มีสมาชิก 10,000 คน และ
• ชั้นเชอวาลีเยให้มีสมาชิก 113,425 คน

ตั้งแต่ พ.ศ. 2544 เป็นต้นมา จำนวนดังกล่าวได้เปลี่ยนแปลงไปดังต่อไปนี้

• ชั้นสูงสุดกร็อง-ครัวให้มี 61 คน
• ชั้นกร็องตอฟีซีเยให้มี 321 คน
• ชั้นกอม็องเดอร์ให้มี 3,626 คน
• ชั้นออฟีซีเยให้มี 22,401 คน และ
• ชั้นเชอวาลีเยให้มี 87,371 คน

ด้วยจำนวนที่มากมายนี้จึงมีเรื่องตลกของประเทศฝรั่งเศสอยู่ว่า ประชาชนกว่าครึ่งประเทศต้องการเป็นสมาชิกเครื่องอิสริยาภรณ์ และกว่าครึ่งหนึ่งของจำนวนดังกล่าวได้รับการแต่งตั้งเรียบร้อยแล้ว

บุคคลผู้ได้รับมอบเครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์และได้กระทำความผิดอาญาตามกฎหมายอาจถูกเรียกคืนเครื่องอิสริยาภรณ์ การประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ดังกล่าวโดยไม่มีสิทธิถือเป็นความผิดอาญา และห้ามมิให้ชาวฝรั่งเศสประดับสายสะพายอิสริยาภรณ์ต่างประเทศซึ่งมีสีแดงเหมือนเครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์

 

เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์แบ่งเป็นห้าชั้นและมีเครื่องยศจากต่ำไปสูงดังต่อไปนี้ :

1. เชอวาลีเย (ฝรั่งเศส: Chevalier ชั้นอัศวิน) : ประดับดวงตรา โดยไม่มีแถบลายเถากุหลาบ เหนืออกซ้าย ตามรูปที่ 1
2. ออฟีซีเย (ฝรั่งเศส: Officier ชั้นเจ้าพนักงาน) : ประดับดวงตราพร้อมแถบลายเถากุหลาบเหนืออกซ้าย ตามรูปที่ 2
3. กอม็องเดอร์ (ฝรั่งเศส: Commandeur ชั้นนายกอง) : ประดับดวงตราบนกัณฐาภรณ์ (necklet) หรือแถบห้อยคอ ตามรูปที่ 3
4. กร็องตอฟีซีเย (ฝรั่งเศส: Grand Officier ชั้นนายทัพ) : ประดับดวงตราพร้อมแถบลายเถากุหลาบเหนืออกซ้าย และประดับดาราเหนืออกขวา ตามรูปที่ 4
5. กร็อง-ครัว (ฝรั่งเศส: Grand-Croix ชั้นมหากางเขน) : เป็นชั้นสูงสุด ประดับดวงตราและสายสะพายพาดเฉียงจากบ่าขวา และประดับดาราเหนืออกซ้าย ตามรูปที่ 5 (ในภาพเป็นสำรับบุรุษ)

เครื่องหมายแพรแถบย่อ
เชอวาลีเย	ออฟีซีเย	กอม็องเดอร์	กร็องตอฟีซีเย	กร็อง-ครัว

1. อิตาลี: วาเลนตีโน การาวานี (Valentino Garavani) นักออกแบบพัสตาภรณ์ ได้รับในเดือนกรกฎาคม 2549
2. รัสเซีย: วลาดีมีร์ ปูติน ประธานาธิบดี ได้รับในเดือนกันยายน 2549
3. ออสเตรเลีย : พลอากาศเอกแองกัส ฮูสตัน (Angus Houston) ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ได้รับกอม็องเดอร์ใน พ.ศ. 2550
4. อินเดีย: อมิตาภ พัจจัน (Amitabh Bachchan) นักแสดง ได้รับออฟีซีเยในเดือนมกราคม 2550
5. สหรัฐ: เดวิด ลินช์ (David Lynch) ผู้กำกับภาพยนตร์ ได้รับเชอวาลีเยในเดือนตุลาคม 2550
6. ฮ่องกง: ศาสตราจารย์ฉูหลี่จื้อ (Lap-Chee Tsui) รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยฮ่องกง ได้รับเชอวาลีเยในเดือนตุลาคม 2550
7. ศรีลังกา: มาลิก เปรีส (Malik Peiris) ราชบัณฑิตแห่งสหราชอาณาจักร ได้รับเชอวาลีเยในเดือนตุลาคม 2550
8. เกาหลีใต้: อิม คว็อนแต็ก (Im Kwon-taek) ผู้กำกับภาพยนตร์ ได้รับใน พ.ศ. 2550
9. อิสราเอล: ชิมอน เปเรส (Shimon Peres) ประธานาธิบดี ได้รับในเดือนมีนาคม 2551
10. ไทย:
    • พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชั้นกร็อง-ครัว พ.ศ. 2406
    • ปรีดี พนมยงค์ ได้รับกร็อง-ครัวใน พ.ศ. 2482
    • พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงได้รับถวายชั้นกร็อง-ครัว เมื่อพ.ศ. 2503
    • สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงได้รับถวายกร็องตอฟีซีเย ขณะประชวรและประทับอยู่โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2550
    • ฟ. ฮีแลร์ ชาวฝรั่งเศสที่พัฒนาการศึกษาภาษาไทยในประเทศไทย
    • พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์และ ประธานองคมนตรี ชั้นกร็อง-ครัว ทรงได้รับ พ.ศ. 2468
    • เจ้าพระยารามราฆพ (หม่อมหลวงเฟื้อ พึ่งบุญ) ชั้นกร็องตอฟีซีเย รับเมื่อ พ.ศ. 2464
    • ปรีดี พนมยงค์ ได้รับชั้นกร็อง-ครัว รับเมื่อ พ.ศ. 2482
11. บอตสวานา: เฟอร์ทัส โมแก (Festus Mogae) ประธานาธิบดี ได้รับในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2551
12. สหรัฐ: สตีเวน สปีลเบิร์ก ผู้กำกับภาพยนตร์ ได้รับเชอวาลีเยในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2551
13. แคนาดา: นักร้องเซลีน ดิออน ได้รับเชอวาลีเยจาก นีกอลา ซาร์กอซี ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2551 ณ พระราชวังเอลีเซ (ฝรั่งเศส: Palais de l’Élysée)

นอกจากนั้นมีบุคคลต่างชาติที่ได้รับอิสริยาภรณ์นี้อีก อาทิ คลินท์ อิสต์วู้ด ดาราภาพยนตร์สหรัฐอเมริกา และ พ.ญ. แอนสัน ชาน อธิบดีกรมสาธารณสุขฮ่องกง เป็นต้น

 

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์

• เว็บไซต์คณะกรรมการเครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ เก็บถาวร 2008-11-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ฝรั่งเศส)
• บทความเกี่ยวกับเครื่องอิสริยาภรณ์นี้โดยสถานเอกอัครรัฐทูตฝรั่งเศสประจำประเทศแคนาดา (ฝรั่งเศส)

แม่แบบ:เครื่องอิสริยาภรณ์ฝรั่งเศส