พระเจ้าเหี้ยนเต้

181 - 21 เมษายน ค.ศ. 234) หรือ จักรพรรดิฮั่นเซี่ยนตี้ (จีน: 漢獻帝; พินอิน: Hàn Xiàn Dì) พระนามส่วนพระองค์ เล่าเหียบ หรือภาษาจีนกลางเรียกว่า หลิว เสีย (จีน: 劉協; พินอิน: Liú Xié) พระนามรอง ปั๋วเหอ (จีน: 伯和; พินอิน: Bóhé) เป็นจักรพรรดิลำดับที่ 14 และลำดับสุดท้ายของราชวงศ์ฮั่นตะวันออกในประวัติศาสตร์จีน ครองราชย์ตั้งแต่วันที่ 28 กันยายน ค.ศ. 189 จนถึง 11 ธันวาคม ค.ศ. 220

จักรพรรดิเหี้ยนเต้ (ฮั่นเซี่ยนตี้) 漢獻帝
จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
พระบรมสาทิสลักษณ์ของพระเจ้าเหี้ยนเต้ในยุคราชวงศ์ชิง
จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่น
ครองราชย์	28 กันยายน ค.ศ. 189 – 11 ธันวาคม ค.ศ. 220
ก่อนหน้า	หองจูเปียน
ผู้สำเร็จราชการ	ตั๋งโต๊ะ อ้องอุ้น ลิฉุยและกุยกี โจโฉ โจผี
ซันเอียงก๋ง (山陽公 ชานหยางกง)
ดำรงพระยศ	11 ธันวาคม ค.ศ. 220 – 21 เมษายน ค.ศ. 234
ถัดไป	หลิว คัง (劉康)
อ๋องแห่งปุดไฮ (渤海王 ปั๋วไห่หวาง)
ดำรงพระยศ	ค.ศ. 189
ตันลิวอ๋อง (陳留王 เฉินหลิวหวาง)
ดำรงพระยศ	ค.ศ. 189
ประสูติ	2 เมษายน ค.ศ. 181 นครลกเอี๋ยง ประเทศจีนยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
สวรรคต	21 เมษายน ค.ศ. 234(234-04-21) (53 ปี) เมืองโห้ลาย รัฐวุยก๊ก
มเหสี	ฮกเฮา โจเฮา
พระนามเต็ม นามสกุล: หลิว/เล่า (劉) ชื่อตัว: เสีย/เหียบ (協) ชื่อรอง: ปั๋วเหอ (伯和) พระมรณนาม สั้น: เซี่ยน/เหี้ยน (獻) (วุยก๊ก), หมิ่น/มิน (愍) (จ๊กก๊ก) ยาว: เสี่ยวเซี่ยน/เฮาเหี้ยน (孝獻) (วุยก๊ก), เสียวหมิ่น/เฮามิน (孝愍) (จ๊กก๊ก)
ราชวงศ์	ฮั่น
พระราชบิดา	พระเจ้าเลนเต้
พระราชมารดา	อองบีหยิน

เล่าเหียบเป็นพระราชโอรสองค์เล็กของพระเจ้าเลนเต้และเป็นพระราชอนุชาต่างพระราชมารดาของจักรพรรดิองค์ก่อนคือหองจูเปียน ในปี ค.ศ. 189 ขณะมีพระชนมายุได้ 8 พรรษา พระองค์ได้ขึ้นเป็นจักรพรรดิหลังจากขุนศึกตั๋งโต๊ะ ผู้ควบคุมราชสำนักฮั่นประกาศปลดพระเชษฐาของพระองค์ออกจากราชบัลลังก์ เล่าเหียบที่เพิ่งขึ้นครองราชย์หรือที่รู้จักในพระนามพระเจ้าเหี้ยนเต้ แท้จริงแล้วเป็นจักรพรรดิหุ่นเชิดภายใต้การควบคุมของตั๋งโต๊ะ ในปี ค.ศ. 190 เมื่อพันธมิตรของกลุ่มขุนศึกร่วมกันเปิดฉากการทัพปราบตั๋งโต๊ะในนามของการปลดปล่อยพระเจ้าเหี้ยนเต้ ตั๋งโต๊ะสั่งทำลายเมืองหลวงของจักรวรรดิในเวลานั้นคือลกเอี๋ยง และบังคับย้ายเมืองหลวงของจักรวรรดิพร้อมกับผู้อยู่อาศัยไปยังเตียงฮันซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกและเคยเป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันตก หลังจากการลอบสังหารตั๋งโต๊ะโดยลิโป้ซึ่งเป็นองครักษ์ส่วนตัวและบุตรบุญธรรมของเขาในปี ค.ศ. 192 พระเจ้าเหี้ยนเต้ก็ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของลิฉุยและกุยกี อดีตสองผู้ใต้บังคับบัญชาของตั๋งโต๊ะ ขุนศึกในหัวเมืองต่าง ๆ ยอมรับความชอบธรรมของพระเจ้าเหี้ยนเต้อย่างเป็นทางการ แต่ไม่เคยดำเนินการใด ๆ เพื่อช่วยเขาจากการถูกจับเป็นตัวประกัน

ใน ค.ศ. 195 พระเจ้าเหี้ยนเต้ทรงสามารถหลบหนีออกมาจากเตียงฮันและกลับไปที่ซากเมืองลกเอี๋ยงในช่วงที่เกิดความบาดหมางระหว่างลิฉุยและกุยกี ที่ซึ่งในไม่ช้าพระองค์ทรงติดอยู่ที่นั่น ปีต่อมา ขุนศึกโจโฉได้นำกองทัพเข้าสู่ลกเอี๋ยง ต้อนรับพระเจ้าเหี้ยนเต้ รับพระองค์ไว้ภายใต้การคุ้มครอง และคุ้มกันพาพระองค์ไปที่นครฮูโต๋ ซึ่งเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงใหม่ของจักรวรรดิ แม้ว่าโจโฉจะจงรักภักดีต่อพระเจ้าเหี้ยนเต้เพียงเล็กน้อย แต่แท้จริงแล้ว เขาเป็นหัวหน้ารัฐบาลส่วนกลางโดยพฤตินัย เขาใช้พระเจ้าเหี้ยนเต้อย่างชาญฉลาดในฐานะ"ไพ่ตาย" เพื่อเสริมสร้างความชอบธรรมของเขา เมื่อเขาโจมตีและกำจัดขุนศึกที่เป็นคู่แข่งในเป้าหมายของเขาในการรวบรวมจักรวรรดิฮั่นอีกครั้งภายใต้การปกครองของรัฐบาลส่วนกลาง ความสำเร็จของโจโฉดูเหมือนใกล้จะเป็นจริงจนกระทั่งฤดูหนาว ค.ศ. 208-209 เมื่อเขาพ่ายแพ้ในยุทธการที่เซ็กเพ็กให้แก่ขุนศึกฝ่ายใต้อย่างซุนกวนและเล่าปี่ การต่อสู้ครั้งนี้ได้ปูทางไปสู่การก่อกำเนิดของอาณาจักรสามก๊ก ได้แก่ วุยก๊ก จ๊กก๊ก และง่อก๊กในเวลาต่อมา

ในช่วงปลายปี ค.ศ. 220 ไม่กี่เดือนภายหลังโจโฉถึงแก่กรรม โจผี ทายาทผู้สืบทอดของโจโฉได้บีบบังคับให้พระเจ้าเหี้ยนเต้สละราชบังลังก์แล้วยกให้แก่ตน จากนั้นเขาได้สถาปนาวุยก๊กด้วยตัวเขาเองในฐานะจักรพรรดิองค์ใหม่ ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่บ่งบอกถึงการสิ้นสุดอย่างเป็นทางการของราชวงศ์ฮั่นและเป็นจุดเริ่มต้นของยุคสามก๊กในจีน พระเจ้าเหี้ยนเต้ ผู้ถูกปลดออกจากราชบังลังก์ได้รับตำแหน่งขุนนางเป็น ซันเอียงก๋ง (山陽公 ชานหยางกง) จากพระเจ้าโจผี และทรงใช้ชีวิตที่เหลืออย่างสงบสุขและได้รับการดูแลเป็นพิเศษ พระองค์สวรรคตเมื่อวันที่ 21 เมษายน ค.ศ. 234 ประมาณ 14 ปีภายหลังจากการล่มสลายของราชวงศ์ฮั่น