ภาษาฟินแลนด์

ภาษาฟินแลนด์
suomi
ออกเสียง	[ˈsuo̯mi] ( ฟังเสียง)
ประเทศที่มีการพูด	ฟินแลนด์, เอสโตเนีย (ชาวอิงเกรียนฟินน์) สวีเดน (หุบเขาทอร์เน), นอร์เวย์ (ฟินน์มาร์ก), รัสเซียตะวันตกเฉียงเหนือ (คาเรเลีย)
ภูมิภาค	ยุโรปเหนือ
ชาติพันธุ์	ชาวฟินแลนด์
จำนวนผู้พูด	5.8 ล้านคน ฟินแลนด์ 5.4 ล้านคน สวีเดน 4.0 แสนคน นอร์เวย์ 8,000 คน (เคว็น) คาเรเลีย 8,500 คน สหรัฐ 26,000 คน  (2020)
ตระกูลภาษา	ยูรัล ฟินโน-ยูกริก ฟินโน-เปอร์มิก ฟินโน-โวลกาอิก ฟินโน-แลปปิก บอลติก-ฟินนิก ภาษาฟินแลนด์
ระบบการเขียน	อักษรละติน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	ฟินแลนด์  สหภาพยุโรป คณะมนตรีนอร์ดิก
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	สวีเดน  รัสเซีย  นอร์เวย์
ผู้วางระเบียบ	กองวางแผนภาษาของสถาบันการศึกษาภาษาของฟินแลนด์
รหัสภาษา
ISO 639-1	fi
ISO 639-2	fin
ISO 639-3	fin
Linguasphere	41-AAA-a
ภูมิภาคที่มีผู้พูดเป็นหมู่มาก   ภูมิภาคที่มีผู้พูดเป็นชุมชนย่อย
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ภาษาฟินแลนด์เป็นภาษาประเภทรูปคำติดต่อ และมีการผันคำตามบทบาทในประโยค ภาษาฟินแลนด์ใช้การระบบการเขียนที่อิงจากอักษรละติน และมีระบบการเขียนที่ตรงตามหน่วยเสียง

ระบบเสียงสระ

ภาษาฟินแลนด์มีหน่วยเสียงสระเดี่ยว 8 เสียง อันได้แก่ /i e æ y ø u o a/ และมีการแยกความแตกต่างกันระหว่างเสียงสั้นและเสียงยาว โดยเสียงยาวสามารถวิเคราะห์ในทางสัทวิทยาได้ว่าเป็นหน่วยเสียงเดียวกันติดต่อกันสองเสียง ภาษาฟินแลนด์มีสระประสม 16 แบบ ได้แก่ /ai æi ei oi ui ou æy ey ie uo yø/

 

ระบบเสียงสระในภาษาฟินแลนด์มีการสอดคล้องกลมกลืนของสระ ซึ่งเป็นลักษณะหนึ่งของภาษาตระกูลยูรัล คำในภาษาฟินแลนด์จะไม่สามารถมีเสียงสระจากทั้งกลุ่ม /ɑ, o, u/ ซึ่งเป็นสระหลัง และกลุ่ม /æ, ø, y/ ซึ่งเป็นสระหน้า ร่วมกันในคำเดียวกันได้ ส่วนเสียงสระ /e, i/ จะอยู่ร่วมได้กับทั้งกลุ่มสระหน้าและสระหลังข้างต้น

ระบบเสียงพยัญชนะ

• สรรพนาม

สรรพนามของภาษาฟินแลนด์ไม่มีลักษณะการแบ่งเพศ แต่มีการแบ่งพจน์เหมือนภาษาอังกฤษ

บางครั้ง Te อาจใช้แทน Sinä ในภาษาทางการหรือสุภาพมาก ๆ

• คำกริยา

คำกริยาของภาษาฟินแลนด์มีกฎของการผันเช่นเดียวกับภาษาฝรั่งเศส คือการกระจายรูปของคำกริยาตามประธานของประโยค นอกจากนี้ยังต้องผันตามกาล แต่ผันเฉพาะอดีตกาล และปัจจุบันกาลเท่านั้น เราสามารถแบ่งกลุ่มของกริยาตามรูปแบบการผันในภาษาฟินแลนด์ได้เป็น 5 แบบ (ไม่รวมกริยายกเว้น) โดยจะยกตัวอย่างของ V.Asua แปลว่า อยู่ อาศัย (ผันตามกฎรูปแบบที่ 1) Preesens ปัจจุบันกาล Minä asun (-n) Sinä asut (-t) Hän asuu (-Vokaali) Me asumme (-mme) Te asutte (-tte) He asuvat (-vat, vät)

Imperfekti อดีตกาล Minä asuin Sinä asuit Hän asui Me asuimme Te asuitte He asuivat จะสังเกตได้ว่าการผันกริยาไม่ว่าในกาลไหนก็ตามจะมีการเปลี่ยนรูปเฉพาะด้านหลังเท่านั้น ซึ่งเปลี่ยนไปตามประธานแต่ละตัว

• คำนาม

คำนามในภาษาฟินแลนด์มีลักษณะที่ต่างจากภาษายุโรปอื่น ๆ มาก โดยรากศัพท์ส่วนใหญ่มาจากภาษาซามิ (ชนเผ่าทางเหนือของสแกนดิเนเวียและรัสเซียตะวันตก) ภาษาเอสโตเนีย นอกจากนี้ ปัจจุบันคำที่ยืมมาจากภาษาอังกฤษ ภาษาสวีดิช และภาษาเยอรมัน ก็เป็นที่นิยมอยู่ไม่น้อย แต่นอกจากคำนามเหล่านี้จะมีรูปเอกพจน์และพหูพจน์แล้ว ยังต้องผันคำตามรูปแบบของคำที่ถูกใช้ในประโยคด้วย ทั้งนี้เป็นเพราะภาษาฟินแลนด์ไม่มีคำบุพบท ในที่นี้ขอยกตัวอย่างคำว่า Talo ซึ่งแปลว่าบ้าน

• คำคุณศัพท์

คำคุณศัพท์เมื่อขยายคำนามก็ต้องผันตามคำนามที่ขยายด้วย เช่น iso talo บ้านใหญ่ isot talot บ้านใหญ่ (หลายหลัง) isossa talossa ในบ้านหลังใหญ่ (หลังเดียว) isoissa taloissa ในบ้านหลังใหญ่ (หลายหลัง)

คำว่า"ไม่"่ในภาษาฟินแลนด์ยังสามารถเปลี่ยนตามประธานได้อีกคือ en, et, ei, emme, ette และ eivät แต่โดยทั่วไปเมื่อต้องการแสดงการปฏิเสธหรือไม่ต้องการ ผู้พูดมักจะพูดว่า Ei!

ระบบการเขียนของภาษาฟินแลนด์ใช้อักษรละตินเป็นพื้นฐาน และได้รับระบบตัวอักษรจากอักษรสวีดิช อักษรฟินแลนด์มีทั้งหมด 29 ตัว อันได้แก่ A-อา B-เบ C-เซ D-เด E-เอ F-แอฟ G-เก H-โฮ I-อี J-ยี K-โก L-แอล M-แอม N-แอน O-โอ P-เป Q-กู R-แอรฺ S-แอส T-เต U-อู V-เว W-กักโชยส์-เว (Kaksois-Vee) X-แอกซ์ Y-อวี (หรือ อื) Z-เซตตา Å-โอของสวีเดน (Ruotsin-Oo) Ä-แอ Ö-เออวฺ อย่างไรก็ตาม ตัวอักษรหลายตัว ได้แก่ C Q W X Z และ Å ไม่มีใช้ในคำภาษาฟินแลนด์พื้นถิ่น และมีใช้ในเฉพาะคำยืมและชื่อจากภาษาต่างประเทศเท่านั้น

การเขียนภาษาฟินแลนด์ มีลักษณะการสะกดตามหน่วยเสียงอย่างมาก โดยแต่ละหน่วยเสียงจะตรงกับตัวอักษรหนึ่งตัว

• ภาษาเอสโตเนีย
• ภาษาฮังการี