ประเทศโมซัมบิก

สาธารณรัฐโมซัมบิก República de Moçambique (โปรตุเกส)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: "ปาตรียาอามาดา"
แสดงลูกโลก แสดงทวีปแอฟริกา
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	มาปูตู 25°57′S 32°35′E / 25.950°S 32.583°E / -25.950; 32.583
ภาษาราชการ	โปรตุเกส
ภาษาที่ได้รับการรับรอง	สวาฮีลี อึมวานี เจวา โซงา
ศาสนา (ค.ศ. 2019)	57.6% คริสต์ 18.3% อิสลาม 13.4% ไม่มีศาสนา 9.6% ความเชื่อพื้นเมือง 1.1% อื่น ๆ
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดีระบบพรรคเด่น
• ประธานาธิบดี	ฟีลีปึ ญูซี
• นายกรัฐมนตรี	Adriano Maleiane
สภานิติบัญญัติ	สมัชชาแห่งชาติ
ก่อตั้ง
• เอกราชจากโปรตุเกส	25 มิถุนายน ค.ศ. 1975
• ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติ	16 กันยายน ค.ศ. 1975
• สงครามกลางเมืองโมซัมบิก	ค.ศ. 1977 – 4 ตุลาคม ค.ศ. 1992
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	21 ธันวาคม ค.ศ. 2004
พื้นที่
• รวม	801,590 ตารางกิโลเมตร (309,500 ตารางไมล์) (35th)
• แหล่งน้ำ (%)	2.2
ประชากร
• ค.ศ. 2020 ประมาณ	30,066,648 (อันดับที่ 48)
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2017	27,909,798
• ความหนาแน่น	28.7 ต่อตารางกิโลเมตร (74.3 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 178)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	41.473 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	1,331 ดอลลาร์สหรัฐ
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	15.372 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	493 ดอลลาร์สหรัฐ
จีนี (ค.ศ. 2008)	45.7 ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.456 ต่ำ · อันดับที่ 181
สกุลเงิน	มึตีกัล (MZN)
เขตเวลา	UTC+2 (เวลาแอฟริกากลาง)
ขับรถด้าน	ซ้ายมือ
รหัสโทรศัพท์	+258
โดเมนบนสุด	.mz
เว็บไซต์ www.portaldogoverno.gov.mz
มาคูวา, โซงา, ลอมเว, เซนา และอื่น ๆ
Estimates for this country explicitly take into account the effects of excess mortality due to AIDS; this can result in lower life expectancy, higher infant mortality and death rates, lower population and growth rates, and changes in the distribution of population by age and sex than would otherwise be expected.

โมซัมบิก (อังกฤษ: Mozambique) หรือ มูซังบีก (โปรตุเกส: Moçambique) มีชื่อเป็นทางการว่า สาธารณรัฐโมซัมบิก (อังกฤษ: Republic of Mozambique) หรือ สาธารณรัฐมูซังบีก (โปรตุเกส: República de Moçambique) เป็นประเทศที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา โดยมีมหาสมุทรอินเดียอยู่ทางตะวันออก ประเทศแทนซาเนียอยู่ทางเหนือ ประเทศมาลาวีและแซมเบียอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือ ประเทศซิมบับเวอยู่ทางตะวันตก และมีประเทศเอสวาตีนีและแอฟริกาใต้อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้

การอพยพถิ่นฐานของชาวบันตู

โมซัมบิกเป็นที่อาศัยอยู่ครั้งแรกของชนเผ่าพรานซาน สืบเชื้อสายมาจากคน Khoisani คนที่พูดภาษาบันตู ย้ายมายัง แม่น้ำ Zambezi น้ำท่วมเริ่มเข้าสู่พื้นที่ตั้งแต่ศตวรรษที่ 1 เป็นต้นไป ต่อมาประเทศที่เป็นที่นิยมในการทำการค้ากับอาหรับและได้ตั้งชื่อหลังจากที่มีการปกครองโดย Arab Sheikh ในเวลานั้นว่า “Musa bin Ba’ik”

อาณานิคมโปรตุเกส (ค.ศ. 1498–1975)

ในปี 1498 นักสำรวจชาวโปรตุเกส นามว่า “วัชกู ดา กามา” ถึงชายฝั่งของประเทศโมซัมบิกและภูมิภาคนี้ก็ได้กลายเป็นฐานสำหรับการค้าอย่างช้า ๆ สำหรับนักค้าโปรตุเกส โมซัมบิกตกเป็นอาณานิคมของโปรตุเกส

สงครามประกาศเอกราช (ค.ศ. 1964–1974)

ในปี พ.ศ. 2503 (ค.ศ. 1960) รัฐบาลโปรตุเกสในสมัย อึชตาดูโนวู (สาธารณรัฐที่ 2) ใช้กำลังปราบปรามคนท้องถิ่นที่ทำการลุกฮือต่อต้าน ไม่ยอมอยู่ใต้อำนาจ นำไปสู่สงครามและเหตุการณ์การสังหารหมู่มูวดา (Mueda Massacre) ในปี พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961) ต่อมานายเอดูอาร์โด มอนเลน (Eduardo Mondlane) ผู้นำท้องถิ่นที่มีอิทธิพลสูงได้ก่อตั้งแนวร่วมเพื่อการปลดปล่อยโมซัมบิก (Liberation Front of Mozamibique - FRELIMO) จนกระทั่ง นายมอนเลน เสียชีวิตขณะปฏิบัติการรบ จากการทิ้งระเบิดใส่กองบัญชาการเฟรลีมู ที่กรุงดาร์-เอส-ซาลาม แทนซาเนีย เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) และนายซาโมรา มาเชล (Samora Machel) ผู้นำทางทหารของ FRELIMO ได้ขึ้นเป็นผู้นำแนวร่วมแทน และใช้ความรุนแรงในการต่อต้านรัฐบาลโปรตุเกส จนได้รับชัยชนะและประกาศเอกราชจากการเป็นอาณานิคมของโปรตุเกส ในวันที่ 25 มิถุนายน 2518 (ค.ศ. 1975)

ประกาศเอกราช (ค.ศ. 1975)

ภายหลังการประกาศเอกราช FRELIMO ได้กลายเป็นพรรครัฐบาล และ ซาโมรา มาเชลเป็นประธานาธิบดีคนแรก ประธานาธิบดีมาเชล ใช้นโยบายการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอย่างรุนแรง (radical social change) ปกครองประเทศแบบสังคมนิยม ยึดทรัพย์สินเอกชนทั้งหมดเป็นของรัฐ และมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับประเทศคอมมิวนิสต์ในยุโรป โมซัมบิกกลายเป็นประเทศสัญลักษณ์ที่ประเทศคอมมิวนิตส์ใช้เชิดชูความสำเร็จของการปกครองระบอบสังคมนิยม การเมืองภายในของโมซัมบิกได้รับผลกะทบจากสงครามเย็นอย่างมาก ในทศวรรษที่ 1980 ประเทศเสรีตะวันตกและแอฟริกาใต้เข้าแทรกแซง โดยสนับสนุนกลุ่ม Mozambique National Resistance (Renamo) ก่อสงครามกลางเมือง ทำลายสาธารณูปโภคพื้นฐาน สะพาน ทางรถไฟ โรงเรียน สถานพยาบาล ทำให้การพัฒนาประเทศหยุดชะงัก ปลายทศวรรษที่ 1980 สหภาพโซเวียตล่มสลาย สงครามเย็นสิ้นสุดลง รัฐบาลแอฟริกาใต้ยุติการสนับสนุน Renamo ใน ค.ศ. 1986 ประธานาธิบดี มาเชล เสียชีวิตจากอุบัติเหตุเครื่องบินตกที่แอฟริกาใต้อย่างมีเงื่อนงำ และ นาย โยอาควิม ชิสซาโน ขึ้นเป็นผู้นำประเทศแทน

นาย ชิสซาโน เปลี่ยนนโยบายเศรษฐกิจจากมาร์กซิสเป็นเศรษฐกิจการตลาด และลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพยุติสงครามกลางเมืองกับ Renamo ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1992 และจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปและการเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งแรกของโมซัมบิกในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1994 ซึ่งนาย ชิสซาโน ชนะการเลือกตั้งเข้าดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี

สาธารณรัฐโมซัมบิกปกครองในระบบสาธารณรัฐ ประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ นายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำรัฐบาล ฝ่ายบริหารประกอบด้วยประธานาธิบดีซึ่งมาจากการเลือกตั้ง อยู่ในตำแหน่งคราวละ 5 ปี และสามารถดำรงตำแหน่งได้ 2 สมัย

 

ประเทศโมซัมบิกแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 10 จังหวัด (province-provincias) และ 1 เมืองหลวง (capital city-cidade capital) โดยแต่ละจังหวัดแบ่งย่อยออกเป็น 129 เขต (district-distritos) ได้แก่

1. จังหวัดกาบูแดลกาดู
2. จังหวัดกาซา
3. จังหวัดอีญังบานึ
4. จังหวัดมานีกา
5. มาปูตู (เมืองหลวง)
6. จังหวัดมาปูตู
7. จังหวัดนัมปูลา
8. จังหวัดนียาซา
9. จังหวัดซูฟาลา
10. จังหวัดแตตึ
11. จังหวัดซังแบซียา

ในปี 2555 (ค.ศ. 2012) โมซัมบิกมี GDP มูลค่า 13.6 พันล้าน USD และมีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจร้อยละ 7.4 อุตสาหกรรมที่สำคัญของโมซัมบิก ได้แก่ การทำเหมืองถ่านหิน การเกษตร ประมง เครื่องดื่ม เคมีภัณฑ์ อะลูมินั่ม ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม สิ่งทอ ซีเมนต์ แก้ว และยาสูบ สินค้าหลักที่โมซัมบิกส่งออก ได้แก่ ถ่านหิน อะลูมินั่ม เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ กุ้ง น้ำตาล และฝ้าย โดยประเทศที่โมซัมบิกส่งสินค้าออก เป็นลำดับต้น ๆ ได้แก่เบลเยี่ยม แอฟริกาใต้ สเปน และเนเธอร์แลนด์ ส่วนสินค้าที่โมซัมบิกนำเข้า ได้แก่ เครื่องจักรและอุปกรณ์ ยานพาหนะ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ โดยนำเข้าจากประเทศต่าง ๆ ได้แก่ แอฟริกาใต้ ออสเตรเลีย จีน และโปรตุเกส สินค้านำเข้าหลักของโมซัมบิก คือ เครื่องจักร เคมีภัณฑ์ อาหารและเครื่องนุ่งห่ม โดยภาพรวม ประเทศคู่ค้าที่สำคัญของโมซัมบิกคือ แอฟริกาใต้ เนเธอร์แลนด์ และโปรตุเกส