กรุงเทพมหานครและปริมณฑล (อังกฤษ: Bangkok Metropolitan Region) เป็นเขตเมืองของกรุงเทพมหานครและจังหวัดที่ตั้งอยู่โดยรอบ (ปริมณฑล หมายถึง วงรอบ) ครอบคลุมพื้นที่กว่า 7 พันตารางกิโลเมตร แม่น้ำสายสำคัญที่ไหลผ่าน ได้แก่ แม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำท่าจีน มีประชากรที่มีภูมิลำเนาจดทะเบียนตามหลักฐานทะเบียนราษฎรรวมกันประมาณ 10.6 ล้านคน (เดือนธันวาคม พ.ศ.
2555) แต่ยังมีจำนวนผู้อยู่อาศัย (residents) ที่ไม่ได้จดทะเบียนเป็นภูมิลำเนาอยู่อีกเป็นจำนวนมาก ซึ่งในเวลากลางวันจะมีประชากรถึง 16 ล้านกว่าคนที่อยู่ในเขตนี้ กรุงเทพมหานครและปริมณฑลนับว่าเป็นเขตเศรษฐกิจที่มีความเจริญที่สุด และเป็นศูนย์กลางการปกครอง การศึกษา การสาธารณสุข การบริหารราชการ พาณิชยกรรม และการเงินของประเทศ
กรุงเทพมหานครและปริมณฑล Bangkok Metropolitan Region | |
---|---|
ภาพถ่ายดาวเทียมของกรุงเทพมหานครและปริมณฑล | |
แผนที่ประเทศไทย เน้นกรุงเทพมหานครด้วยสีแดงเข้ม และเน้นปริมณฑลด้วยสีแดงอ่อน | |
พิกัด: 13°45′09″N 100°29′39″E / 13.75250°N 100.49417°E | |
ประเทศ | ไทย |
ภูมิภาค | ภาคกลาง |
เมืองหลัก | กรุงเทพมหานคร จังหวัดนนทบุรี จังหวัดนครปฐม จังหวัดปทุมธานี จังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรสาคร |
พื้นที่ | |
• เขตเมือง | 1,568.7 ตร.กม. (605.7 ตร.ไมล์) |
• รวมปริมณฑล | 7,761.60 ตร.กม. (2,996.77 ตร.ไมล์) |
ประชากร | |
• เขตเมือง | 10,820,921 คน |
• ความหนาแน่นเขตเมือง | 3,622.20 คน/ตร.กม. (9,381.5 คน/ตร.ไมล์) |
• รวมปริมณฑล | 15,624,700 คน |
• ความหนาแน่นรวมปริมณฑล | 1,452.63 คน/ตร.กม. (3,762.3 คน/ตร.ไมล์) |
จีดีพี | 2021 ประมาณการ |
ตัวเงิน | 8,025,935 ล้านบาท |
การแบ่งจังหวัดเป็นภูมิภาคด้วยระบบ กรุงเทพมหานครและปริมณฑล เป็นการแบ่งที่เป็นทางการโดยคณะกรรมการภูมิศาสตร์แห่งชาติ ใช้ในการศึกษาทางภูมิศาสตร์ โดยภาคกลางของระบบ กรุงเทพมหานครและปริมณฑล นี้ ประกอบไปด้วยเขตการปกครอง 6 จังหวัด รวมถึงกรุงเทพมหานคร (ซึ่งเป็นเขตการปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษที่มีฐานะเทียบเท่ากับจังหวัด)
ตราประจำ จังหวัด | ชื่อจังหวัด อักษรไทย | ชื่อจังหวัด อักษรโรมัน | จำนวนประชากร (คน) | พื้นที่ (ตร.กม.) | ความหนาแน่น (คน/ตร.กม.) |
---|---|---|---|---|---|
กรุงเทพมหานคร | Bangkok | 5,682,415 | 1,568.7 | 3,622.2 | |
นครปฐม | Nakhon Pathom | 911,492 | 2,168.3 | 420.37 | |
นนทบุรี | Nonthaburi | 1,229,735 | 622.3 | 1,976.11 | |
ปทุมธานี | Pathum Thani | 1,129,115 | 1,525.9 | 739.98 | |
สมุทรปราการ | Samut Prakan | 1,310,766 | 1,004.1 | 1,305.42 | |
สมุทรสาคร | Samut Sakhon | 568,465 | 872.3 | 651.69 |
พื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑลครอบคลุมเขตการปกครองดังนี้
เขตการปกครอง | เนื้อที่ (ตร.กม.) | จำนวนประชากร พ.ศ. 2559 | จำนวนประชากร พ.ศ. 2553 | จำนวนประชากร พ.ศ. 2547 | จำนวนประชากร พ.ศ. 2541 | ความหนาแน่นประชากร (คน/ตร.กม.) พ.ศ. 2559 | ความหนาแน่นประชากร (คน/ตร.กม.) พ.ศ. 2555 | จำนวน เขต/อำเภอ | จำนวน แขวง/ตำบล |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
กรุงเทพมหานคร | 1,568.737 | 5,686,646 | 5,701,394 | 5,634,132 | 5,647,799 | 3,624.98 | 3,616.64 | 50 | 180 |
จังหวัดนครปฐม | 2,168.327 | 905,008 | 860,246 | 798,016 | 765,425 | 417.38 | 403.36 | 7 | 106 |
จังหวัดนนทบุรี | 622.303 | 1,211,924 | 1,101,743 | 942,292 | 826,464 | 1,947.48 | 1,834.59 | 6 | 52 |
จังหวัดปทุมธานี | 1,525.856 | 1,111,376 | 985,643 | 769,998 | 616,636 | 728.36 | 677.55 | 7 | 60 |
จังหวัดสมุทรปราการ | 1,004.092 | 1,293,553 | 1,185,180 | 1,049,416 | 969,321 | 1,288.29 | 1,218.32 | 6 | 50 |
จังหวัดสมุทรสาคร | 872.347 | 556,719 | 491,887 | 442,687 | 416,393 | 638.19 | 583.27 | 3 | 40 |
รวม | 7,761.662 | 10,765,226 | 10,326,093 | 9,636,541 | 9,242,038 | 1,386.97 | 1,347.11 | 79 | 488 |
กรุงเทพมหานครและปริมณฑล เป็นศูนย์กลางการศึกษาของประเทศ มีสถาบันอุดมศึกษาตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก ส่วนใหญ่มหาวิทยาลัยในช่วงแรกตั้งอยู่ในเมืองหลวง ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยศิลปากร และมหาวิทยาลัยเฉพาะทาง ด้านวิศวกรรมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ที่ก่อตั้งขึ้นในช่วงแรกๆเพื่อผลิตบัณฑิตรองรับการเติบโตด้านอุตสาหกรรมของประเทศไทย ได้แก่ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ปัญญาชนต่าง ๆ ของประเทศล้วนมาจากการบ่มเพาะทั้งศาสตร์และศิลป์จากสถาบันอุดมศึกษาชั้นนำในระดับอุดมศึกษาของกรุงเทพมหานครทั้งสิ้น เป็นมหาวิทยาลัยของรัฐที่ปูรากฐานให้นักคิดมาเกือบศตวรรษ กว่าทศวรรษที่ผ่านมา แนวโน้มของการใฝ่หาการศึกษาระดับปริญญาทำให้เกิดมหาวิทยาลัยใหม่ ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของนักเรียนไทย กรุงเทพมหานครไม่กลายเป็นเพียงสถานที่ที่ผู้อพยพและคนต่างจังหวัดแสวงหาโอกาสในการทำงาน แต่ยังเป็นโอกาสที่จะได้รับปริญญาจากมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยรามคำแหง ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2514 เป็นมหาวิทยาลัยตลาดวิชาเพียงแห่งเดียวในประเทศ แต่ก็มีการลงทะเบียนเรียนของนักศึกษาสูงที่สุดเมื่อเทียบกับมหาวิทยาลัยอื่น ๆ ของไทย มหาวิทยาลัยรามคำแหงเป็นหนึ่งในวิธีที่รัฐบาลไทยใช้จัดการกับการเพิ่มขึ้นของความต้องการการศึกษาในระดับอุดมศึกษา ความต้องการในการศึกษาระดับสูงได้นำไปสู่การก่อตั้งมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยอื่น ๆ ด้านคุณภาพและการจัดอันดับมหาวิทยาลัยไทยในระดับโลก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี เป็นเพียงมหาวิทยาลัยแห่งเดียวของไทยที่ติดอันดับ top 400 ของการจัดอันดับ Times Higher Education World University Ranking อีกทั้งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยมหิดล เป็นเพียง 2 มหาวิทยาลัยที่ติดอันดับ top 500 ของการจัดอันดับ QS World University Ranking
กรุงเทพมหานครและปริมณฑลมีรายได้หลักจากการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มโดยในอดีตที่ผ่านมารายได้นี้มีมากกว่าเงินที่รัฐบาลสนับสนุน
กรุงเทพมหานครและปริมณฑลเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของประเทศไทย ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศร้อยละ 50 มาจากรุงเทพมหานครและปริมณฑล ซึ่งมาจากการค้าปลีกและค้าส่งมากที่สุด ร้อยละ 24.31 รองลงมาได้แก่ อุตสาหกรรมโรงงาน ร้อยละ 21.23 อุตสาหกรรมขนส่งและอุตสาหกรรมสื่อสาร ร้อยละ 13.89 โรงแรมและภัตตาคาร ร้อยละ 9.04
กรุงเทพมหานครยังเป็นอีกเมืองหนึ่งที่กลุ่มทุนข้ามชาติต้องการเข้ามาทำธุรกิจในกรุงเทพมหานครอย่างต่อเนื่อง โดยใน พ.ศ. 2529 บริษัทญี่ปุ่นต่าง ๆ ได้ดำเนินการอย่างจริงจังในการเคลื่อนไหวที่จะย้ายฐานการผลิตออกสู่ต่างประเทศ เป้าหมายหนึ่งคือ ที่กรุงเทพมหานคร
จากการขยายธุรกิจของต่างชาติส่งผลให้มีการจ้างแรงงานต่างด้าวเข้ามาทำงานในกรุงเทพมหานครจำนวนมาก ส่วนใหญ่มาจากประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งเป็นตัวเร่งให้เกิดปัญหาความแออัดในกรุงเทพมหานครมากขึ้น แรงงานต่างด้าวเหล่านี้ถูกยกเป็นข้อสนับสนุนและเป็นหลักฐานว่า กรุงเทพมหานครกำลังเผชิญกับภาวะการขาดแคลนแรงงานเพราะโครงสร้างประชากรในวัยทำงานลดน้อยลง
การคมนาคมเข้าสู่กรุงเทพมหานครมีมากกว่าจังหวัดอื่น เช่น ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ท่าอากาศยานดอนเมือง รวมถึงถนนในกรุงเทพมหานครที่มีจำนวนกว่า 250 สาย กรุงเทพมหานครเป็นที่ตั้งของนิคมอุตสาหกรรม 4 แห่ง ได้แก่ นิคมอุตสาหกรรมลาดกระบัง นิคมอุตสาหกรรมบางชัน นิคมอุตสาหกรรมอัญธานี โครงการ 2 และ นิคมอุตสาหกรรมอัญธานี
อนึ่ง เมื่อปี พ.ศ. 2552 เป็นปีแรกในรอบ 5 ปี ซึ่งโครงสร้างเศรษฐกิจของกรุงเทพมหานครหดตัวลง ยกเว้นภาคธนาคารและภาคบริหารของรัฐ และในปี พ.ศ. 2557 อีโคโนมิสต์ อินเทลลิเจนซ์ ยูนิต (อีไอยู) หน่วยงานวิจัยในเครือ อีโคโนมิสต์ กรุ๊ป รายงานการจัดอันดับ เมืองที่มีค่าครองชีพสูงที่สุดในโลกประจำปี ผลปรากฏว่า กรุงเทพมหานครอยู่ในอันดับที่ 61
ในปี พ.ศ. 2559 รายงานการศึกษาตลาดอสังหาริมทรัพย์ประเภทศูนย์การค้าจากบริษัทที่ปรึกษาและบริการด้านอสังหาริมทรัพย์ เจแอลแอล (โจนส์ แลง ลาซาลล์) เปิดเผยว่า กรุงเทพฯ เป็นเมืองที่มีแบรนด์ระหว่างประเทศสนใจเข้ามาเปิดร้านจำหน่ายสินค้ามากที่สุดเป็นอันดับที่ 18 ของโลก
This article uses material from the Wikipedia ไทย article กรุงเทพมหานครและปริมณฑล, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.