Historia Sao Tarcisio

São Tarcisio moris iha tinan 250. Nia ema kristaun (sarani). Dader-dader, molok loron matan sae, nia lao liu husi dalan bo’ot cidade Roma nian, ba fatin ne’ebé baibain ema sarani sira halibur malu. Sira halibur malu iha rai kuak laran, ne’ebé baibain ema uja hodi hakoi mate, naran Katakombes, ne’ebé iha forma hanesan corredor ne’ebé nakukun. Sarani sira uja nu’udar fatin atu ema sarani sir abele halibur hodi halo orasaun no hasa’e sakrifisiu missa. Iha rai kuak ne’e nia sorin karuk no los, ema ke tan atu tau mate, hafoin taka ho fatuk naruk ida. Sarani sira halibur malu de’it iha kalan, tanba estadu bandu Religiaun foun ne’e. Liurai Valerianu fo ordem ba polosia Roma nian atu buka no kaer hotu ema sira ne’ebé fiar iha Jesus Kristo. Wainhira kaer sarani sira, ema haterus no oho sira. Sarani barak mak ema oho, tanba sira lakohi husik sira nia fiar ba Jesus Kristo hodi hasa’e buat karan ba lulik ne’ebé ema Roma sira adora. Iha loron ida, dadersan de’it, hanesan baibain, Tarcisio lao ba Katakombes hodi ajuda missa. Iha loron ne’eba, Amu Papa rasik mak halo missa. Maibé ema ne’ebe tuir missa ne’e oituan de’it, tanba ema foin kaer sarani barak hodi kastigu no oho. Nune’e barak mos mak halai no subar. Wainhira missa hotu, Tarcisio la fila lalais kedas ba uma, maibé nia sei ajuda arruma ka halot didiak tiha sasan Missa nian, iha tempo ne’e, Tarcisio rona amu papa koalia ho laran susar, dehan; “horseik seguransa kadeia nia ida, sub-subar mai fó hatete katak maluk sarani sira ne’ebé kastigu iha kadeia hakarak tebes atu simu Jesus Kristo nia futar isin molok ema oho sira. Maibé ha’u rasik labele lori ba tanba konese tena ha’u. Tan ne’e susar atu bele halo buat ne’ebé sira husu. Wainhira rona Amu Papa nia lian ne’e, Tarcisio hakat kedas ba Amu Papa nia oin dehan; Nusa Amu Papa labele haruka ha’u mak ba? Ema ida sei la deskonfia ha’u. Amu Papa simu ba Tarcisio dehan; “Labele, oan, o sei ki’ik oan liu atu halao knar santo ne’e, no serviso ne’e bele estraga o nia moris”. Tarcisio simu ba Amu Papa, dehan; maybe dader-dader ha’u smpre mai missa, ha’u deit mak Acólitus ne’ebé sempre ajuda missa. Ha’u la tauk sá tan dadersan lós, dalan sei mamuk, ema seidauk barak iha dalan. Rona Tarcisio nia razaun, nia badinas no nia laran kmaan, ikus mai Amu Papa hatan; hatan! Ó bele lori tok ba, maibé lao kuidadu iha dalan. Nune’e, Amu Papa hakneak ho respeito iha altar oin, foti Santissimo, tau iha aibalun osan mean ida. Tarcisio mós hakneak besik altar. Hafoin tara aibalun oan ne’e nia talin ba Tarcisio nia kakorok. Tarcisio taka didiak tiha ho hena be nia hatais nia rohan, hahu lao tuir nia dalan. Nia liman kaer metin los santissimo ne’ebé nia tara tó hirus matan, atu labele nakdoko no monu lako. Nia fuan tuku-tuku lós. Nia sente haksolok tebes ho fiar ne’ebé Amu Papa rasik fó ba nia. Nune’e nia reza iha laran ba Jesus atu Jesus rasik bele fó nafatin kbi’it no aten brani ba sarani sira ne’ebé ema kastigu no fó terus. Maibé derepente, nia rona ema bolu nia naran, dehan; “Hei Tarciso, ó atu ba ne’ebé dadersan lós hanesan ne’e? Ó atu ba ne’ebé mak ó lao lalasi lós hanesan ne’e? Afinal ema ne’ebé koalia dadauk ne’e nia kolega eskola ida. Hafoin nia kolega sira seluk mós mosu tan mai hakbesik nia. Sira dada Tarcisio nia kabas, hafoin dehan; ami hare dadersan ida ne’e laos hanesan baibain. Iha buat ruma ka? Ó subar saida iha ó nia hena laran ne’ebá? Nune’e, nia kolega seluk dada hena ne’ebé Tarcisio hatais, hafoin dehan ba nia maluk sira; dala ruma nia lori buat ruma husi ema sarani sira. Hafoin sira hakilar hodi dehan ba Tarcisio diak liu fó mai ami buat ne’ebé o lori, ou ami hanorin ó agora. Maibé Tarcisio la fó Santissimo ba sira, nia liman rua ne’e hakoak Santissimo metin liu tan. Tarcisio lakohi Jesus Kristo nia futar isin Santo monu ba ema a’at fiar la iha sira ne’e nia liman. Haré ba Tarcisio nia hahalok ne’e, nia kolega sira sai hirus liu tan, nune’e sira balu tuda nia ho fatuk, balu tebe, no balu baku. Maske nune’e, Tarcisio la husik Santissimo, nia hakuak metin nafatin. Nune’e nia kolega sira hirus makas liu tan, sira halo nia a’at liu tan. Sira ne’e ida lori ai baku iha Tarcisio nia ulun, nia monu kedas ba rai ho ran suli. Iha tempo ne’e, sira rona lian ida hakilar, dehan;” Imi hadau malu saida mak ne’e? Soldadu ida mosu mai. Nune’e sira ne’ebé baku Tarcisio hakfodak hodi halai namkari tiha. Hela Tarcisio deit mak latan hela iha dalan ho ran suli lós. Nia hader la diak. Soldadu ne’e hakbesik ba Tarcisio. Wainhira Tarcisio hateke ba soldadu ne’e nia oin, nia hamnasa, tanba nia konese soldadu ne’e. Soldadu ne’e mós ema sarani ida. Nune’e Tarcisio intrega Santissimo atu lori Santissimo ba maluk sarani sira ne’ebé iha kadeia. Nune’e nia tara aibalun oan ne’e iha nia kakorok rasik no lori mós Tarcisio ba iha ema sarani sira ne’ebé hela besik nia uma. Hafoin soldadu ne’e lori santissimo ho subar ba fo comunhão ba ema sarani sira ne’ebé kastigu iha kadeia. La kleur Tarcisio Mate, tanba nia kanek sira todan liu. Ema sarani sira lori Tarcisio nia isin ba hakoi iha Katakombes ida naran Kalixtu, iha dalan Appia, besik Amu Papa sira nia rate. São Tarcisio Acólitu ida ne’ebe entraga nia moris tomak ba deit Santissima Eucaristia/Missa. Tan ne’e Igreja hili nia nu’udar Acolitu sira nia Padroeiro. (São Tarcisio nia festa halo Tinan-tinan, iha dia 15 de Agosto).

“SERVI ATU MAROMAK NIA GLORIA BOOT LIU TAN”

           (Acolbed)