ಕೋರಿಕಟ್ಟ: ತುಲುನಾಡ್ ತಾ ಒಂಜಿ ಗೊಬ್ಬು

ಉಂದೆಟ್ಟ್ ರಡ್ಡ್ ಕೋರಿಲು ಎದುರೆದುರು ಉಂತುದು ಲಡಾಯಿ ಮಲ್ಪುವ. ಜಾನಪದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಉಪ್ಪುನ ಈ ಗೊಬ್ಬಗು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವಲಾ ಉಂಡು. ದುಂಬದ ಕಾಲೊದಕ್ಲ್ ಸುರು ಮಲ್ತಿನ ಈ ಗೊಬ್ಬು ಕ್ರಮೇಣ ದೈವೊಲೆನ ಆರಾಧನೆದ ಒಟ್ಟುಗೆ ಸೇರ್ನೆಡ್ದಾವರ ಅಯಿಕ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ ಬತ್ತ್‌ಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಪ್ರತೀ ಗ್ರಾಮೊಡು ನಡಪುನ ದೈವೊಲೆನ ಉಚ್ಚಯೊದ ಬೆರಿಟ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟ ನಡಪುಂಡು. ಅಂಚನೇ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ದೈವೊಲೆನ ಉಚ್ಚಯೊಗು ಮೂರ್ತ ನಡಪುನಾನೇ 'ಕೋರಿಗುಂಟ' ಮೂರ್ತರ್ದ್.

ಕತೆ ಒಂಜಿ

ರಕ್ಕಸೆರೆನ ಉಪದ್ರೊಡ್ದಾದ್‍ ದೇವಿ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೂಪೊಡು ಅಕ್‌ಲೆನ್ ಕೆರ್ಪಲ್. ಅಂಚ ಸೈತ್‌ನ ರಕ್ಕಸೆರ್ ಜುವೊ ಇಜ್ಜಿಂಡಲಾ ಮಾನಸಿಕವಾದ್ ಉಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚಿನಕ್‌ಲೆಗ್ ಬದ್‌ಕೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಎಡ್ಡೆ ಎಡ್ಡೆ ಇಲ್ಲಲ್ ನೆಲೆ ಉಂತ್‌ಲೆ ಪಂದ್ ದೇವಿ ಪನ್ಪ್‌ಲ್. ಅಕ್‌ಲೆಗ್ ವರ್ಷಡ್ ಒರ ಪೂ ನೀರ್ ಕೋರ್ದ್ ಭಕ್ತಿಡ್ ನೇಮ ಉತ್ಸವ ಕೊರೊಡ್. ಅಂಚ ಉತ್ಸವ ಕೊರಿನಕ್ಲೆನ್ ರಕ್ಷಣೆ ಮಲ್ಪಿ ಬಾರ ಅಕ್‌ಲೆಗ್ ಸೇರ್‌ಂಡ್ ಪಂದ್ ದೇವಿ ಅಭಯ ಕೊರ್ಪಲ್. ಅಂಚಾದ್ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಭೂತಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ಕೋರಿಕಟ್ಟದ ಮೂಲಕವಾದ್ ಬೂರುನ ರಕ್ತಬಿಂದುಲೆನ್ ಅಕ್‌ಲ್ ಪರ್‌ದ್ ನಮನ್ ಕಾಪುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪುನೆರ್ದಾದ್ ಇನಿಲಾ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ನಡತೊಂದು ಉಂಡು. ಕೋರಿಕಟ್ಟಗ್ ಅಂತ್ಯ ಪನ್ಪುನವು ಇಜ್ಜಿ. ಪನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಕತೆಯಾಂಡ ನನೊಂಜಿ ಕತೆ ಇಂಚ ಉಂಡು.

ಕತೆ ರಡ್ಡ್

ಮಾಬಾರತೊ ಯುದ್ಧರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಪುಟ್ಟ್‌ದ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ಒಂಜಿ ಕತೆ ಇಂಚ ಉಂಡು. ಭೀಮೆ ಹಿಡಿಂಬೆನ್ ಮದಿಮೆಯಾದ್ ಬನ್ನಗ ಹಿಡಿಂಬೆನ್ ತೂದ್ ಹಸ್ತಿನವತಿದಕ್‌ಲ್ ಪೂರಾ ತೆಲಿಪುವೆರ್ ಹಿಡಿಂಬೆ ರಕ್ಕಸಿ ಪಂದ್. ಅಯಿರ್ದ್ ಬೇಜಾರಾಯಿನ ಆಲ್ ದೇವಿನ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ಪ್‌ವಲ್. ಅಯಿಕ್ಕ್ ದೇವಿ ಈ ದಾಲಾ ಬೇಜಾರ್ ಮಲ್ಪಡ ನಿಕ್ಕ್ ಪುಟ್ಟುನ ಮಗಕ್ಕ್ ತರೆಟ್ಟ್ ಜುವ ಉಪ್ಪುನಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ಪುವೆ. ಆಯೆ ಜಗ್ಗತ್‌ಡೇ ಕೀರ್ತಿ ಪಡೆವುನಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ಪುವೆ ಪನ್ಪ್‌ಪಲ್. ಅಂಚ ದೇವಿನ ಆಶೀರ್ವಾದಡ್ ಪುಟ್ಟಿನ ಬಾಲೆ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹು ಪನ್ಪಿ ಪುದರ್‌ಡ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆಪೆ. ಈ ಬಾಲೆ ಮಲ್ಲೆ ಆಪೆ. ಒಂಜಿ ದಿನ ಕೃಷ್ಣೆ ತಿರುಗೊಂದುಪ್ಪುನಗ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹು ಒಂಜಿ ಬಾಳ್‌ಕತ್ತಿನ್ ಪರ್ತೆ ಮಲ್ತೊಂದುಪ್ಪುವೆ. ಕೃಷ್ಣೆ ಕಯಿತ್ತಡೇ ಪೋದ್ ದಾಯೆ ಬಾಳ್‌ಕತ್ತಿನ್ ಪರ್ತೆ ಮಲ್ಪ್‌ಪುವಂದ್ ಕೇನ್ನ್‌ಗ ಆಯೆ ಪನ್ಪೆ ನನ ದುಂಬುಗ್ ಭಾರತ ಯುದ್ಧ ನಡಪೆರೆ ಉಂಡು. ಅಯಿಟ್ಟ್ ೧೦೧ಜನ ಕೌರವೆರೆನ ತರೆ ಬೊಕ್ಕ ಚಂಚಲವಾದ್‌ಪ್ಪುನ ಕೃಷ್ಣನ ಅರ್ಧ ತರೆನ್‌ಲಾ ಕಡ್ಪೆರೆ ಈ ತಯಾರಿಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಉಂದೆನ್ ಕೇನ್‌ನ ಕೃಷ್ಣೆ ಮನಸ್ಸ್‌ಡೆ ಎನ್ನಿಯುವೆ. ೧೮ದಿನತ್ತ ಯುದ್ಧ ಪಂದ್ ಮಾತೆರ್‌ಲಾ ನಿಗಂಟ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್ ಆಂಡ ಇಂಬ್ಯೆ ಆಯಿನ್ ಒಂಜೇ ದಿನೊಟ್ಟ್ ಮುಗಿಪ್ಪುನಲೆಕ್ಕ ತೋಜುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಇಂಬ್ಯಡ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಶಕ್ತಿ ಉಂಡಾಂದ್ ತೂಕ ಪಂದ್ ಕೃಷ್ಣೆ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುಡ ಪನ್ಪೆ. ಅವುಲ್ ತೋಜುನ ಅಶ್ವತ್ತಮರಕ್ಕ್ ಒರ ಕಡ್ಪು ಪಂದ್. ಅಂಚನೆ ಆಯೆ ಕಡ್ಪುನಗ ೧೦೧ ಬೊಕ್ಕ ಅರ್ಧ ಇರೆ ಮರರ್ದ್ ತುಂಡಾದ್ ಬೂರುಂಡುಗೆ. ಅಂಚಾದ್ ಕೃಷ್ಣೆ ಎನ್ನಿಯುವೆ. ಇಂಬೆ ಎನನ್ ಅರ್ಧ ದೆಪ್ಪುನೆಕ್ಕ್‌ಲಾ ಅಕ್‌ಲೆನ್ ದೆಪ್ಪುನೆಕ್‌ಲಾ ದಾಲಾ ಸಂಶಯ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಾದ್ ದಾದಾಂಡಲಾ ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂದ್ ಭೀಮನ್ ಲೆತ್ತ್‌ದ್ ಪನ್ಪೆ. ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಶರೀರ ಉಪ್ಪುನ ತರೆನ್ ಯುದ್ಧ ಆಪಿನ ಜಾಗೆದ ರಥಕಂಬೊಗ್ ಕಟ್ಟೊಡು. ಆ ತರೆ ಯುದ್ಧೊಡು ಏರ್ ಗೆಂದ್‌ದೆರ್ ಏರ್ ಸೋತ್‌ದೆರ್ ಪನ್ಪಿ ನಿರ್ಣಯ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಿತ್ತಿನ ತರೆನ್ ನಿನರ್ದ್ ಅತ್ತಂದೆ ಬೇತೆ ಏರೆರ್ದ್‌ಲಾ ಕನಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಭೀಮೆ ಇಡೀ ಜಗ್ಗತ್ತ್‌ನ್ ತಿರುಗುವೆ. ಕೃಷ್ಣೆ ಪಂಡಿ ಶರೀರ ತರೆ ಆಯನ ಮಗನ್ ಬುಡ್ದು ಬೇತೆ ಓಲುಲಾ ತಿಕ್ಕುಜಿ. ಭೀಮೆ ಬಾರಿ ಬೇಜಾರ್‌ಡ್ ಉಪ್ಪುವೆ. ಅಮ್ಮೆರೆನ ಕಯಿತ್ತಡೆ ಬತ್ತಿನ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹು ಬೇಜಾರ್‌ದ ಕಾರಣ ಕೇನುವೆ. ಕೃಷ್ಣೆ ಪಂಡಿನ ವಿಚಾರ ಭೀಮೆ ಪನ್ನಗ ಕೃಷ್ಣನ ವಂಚನೆ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುಗು ತೆರಿಂಡ್. ಭೀಮಡ ಪನ್ಪೆ ಆಯಿಕ್ಕ್ ಇರ್ ಬೇಜಾರ್ ಮನ್ಪುನ ಅಗತ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಿನ ತರೆನ್ ಯಾನ್ ಕನತ್ತ್ ಕೋರ್ಪೆ. ರಾತ್ರೆಡ್ ಇರ್ ಬಲೆಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಅಂಚಿನಾಯನ್ ಕೊನತ್ತ್‌ದ್ ಬೊಲ್ದು ಕುಂಟು ಪಾಡ್‌ದ್ ಜೆಪ್ಪವೆ ಈರ್ ಕುಂಟು ದೆಪ್ಪಂದೆ ತರೆ ಕಡ್ಪುಲೆಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಅಂಚನೆ ರಾತ್ರೆಡ್ ಭೀಮೆ ಮಗೆ ಪಂಡಿಲೆಕ್ಕ ತರೆ ಕಡ್ಪುವೆ. ಕಡ್ತ್‌ದ್ ತೂನಗ ಅವು ತನ್ನ ಮಗೆ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುನಂದ್ ತರೆ. ಭೀಮಗ್ ಭಾರಿ ಬೇಜಾರಪುಂಡು. ಕೃಷ್ಣನ ಕುತಂತ್ರಗ್ ದುಃಖಿಪುವೆ. ಅಯಿಕ್ಕ್ ಕೃಷ್ಣೆ ಭೀಮನ್ ಸಮಾದಾನ ಮಲ್ಪ್‌ವೆ. ಆ ತರೆನ್ ರಥ ಕಂಬೊಗು ಕಟ್ಟುವೆರ್. ಲಡಾಯಿ ಶುರು ಆಂಡ್. ಲಡಾಯಿ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ಎನರ್ದ್ ಲಡಾಯಿ ಗೆಂದಿನೆ ಎನರ್ದ್ ಗೆಂದಿನೆಂದ್ ಆಕ್‌ಲಕ್‌ಲೆನ ಉಲಾಯಿ ಚರ್ಚೆ ಪಾತೆರ ಲಡಾಯಿ ಶುರುಆಂಡ್. ಅಯಿಕ್ ಕೃಷ್ಣೆ ಪನ್ಪೆ ನಿಕ್‌ಲ್ ಚರ್ಚೆ ಮಲ್ಪುನ ಅಗತ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ನಮ ರಥಕಂಬಗ್ ಕಟ್ಟ್‌ನ ತರೆ ಉಂಡತ್ತ ಅಯಿಟ್ಟ ಕೇನ್‌ಗ. ಅಂಚನೆ ರಥಕಂಬದಡೆ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಕೇನ್ನಗ ಅವು ಪನ್‌ಪುಂಡು. ‘ನಿಕ್‌ಲ್ ಏರ್‌ಲಾ ಲಡಾಯಿ ಗೆಂದಿನ ಯಾನ್ ತೂತುಜಿ ಕೃಷ್ಣನ ಚಕ್ರ ತಿರುಗೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಚಂಡಿಕೆ ನೆತ್ತೆರ್ ಪರೊಂದಿತ್ತಲ್ ಆತೆ ಅತ್ತಂದೆ ಏರ್‌ಲಾ ದಾಲಾ ಮಲ್ತ್‌ಜರ್ಂದ್ ಪನ್ನಗ ಕೋಪ ಬತ್ತಿನ ಭೀಮೆ ಗದೆಟ್ಟ್ ಒಂಜಿ ಕೊರ್ಪೆ ಅಪಗ ತರೆ ಚೂರ್ ಚೂರ್ ಆದ್ ಬುರ್ದ್ ಅಯಿತ್ತ ನಡುಟ್ಟ್ ಲಡಾಯಿ ಶುರು ಆಂಡ್. ಆ ಲಡಾಯಿನ್ ಏರೆರ್ದ್‌ಲಾ ತಡೆಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಅಯಿಜಿ. ಕೃಷ್ಣೆ ಪಂಡೆ ನಿಕುಲ್ ಲಡಾಯಿ ಉಂತಾಲೆ. ಪರಿಹಾರ ಯಾನ್ ಪನ್ಪೆ. ಆಯಿಕ್ಕ್ ತರೆ ಪಂಡ್ಂಡ್ ಇಡೀ ಮಹಾಭಾರತ ಲಡಾಯಿನ್ ಗೆಂದುನ ಶಕ್ತಿ ಎನಡ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಯಿನ್ ಹಾಲ್ ಮಲ್ತಿನಾಯೆ ಈ ಕಪಟ ನಾಟಕದಾಯೆ. ಅಂಚಾದ್ ನನದುಂಬುಗುಲಾ ಎನ್ನ ಕೀರ್ತಿ ಒರಿಪುನಲೆಕ್ಕ ಈ ಮಲ್ಪ್. ಅಯಿಕ್ಕ್ ಕೃಷ್ಣೆ ಪನ್ಪೆ ಈ ತರೆತ್ತ ಚೂರುಲ್ ನನದ ಜನ್ಮಡ್ ಕೋರಿಲಾದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಬಣ್ಣ ಜಾತಿಡ್ ಪುಟ್ಟ್‌ದ್ ಲಡಾಯಿ ಮಲ್ಪ್‌ಲೆ. ಒಂಜೊಂಜಿ ದಿನ ಒಂಜೊಂಜಿ ಜಾತಿ ಬಣ್ಣ ಗೆಲ್ಪುನಂಚ ಯಾನ್ ಮಲ್ಪುವೆ. ಭೂಮಿ ಓಡೆ ಮುಟ್ಟ ಉಂಡಾ ಆಡೇ ಮುಟ್ಟ ಅವು ಒಂಜತ್ತ್ ಒಂಜಿ ರೂಪೊಡು ಒರಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡುಂದು ಅಭಯ ಕೊರಿಯೆ. ಅಂಚಾದ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಇನಿಲಾ ನಡತೊಂದು ಉಂಡು.

 

ಅಂಚನೆ ವಾತ್ಸಯನನ ಕಾಮಸೂತ್ರಡ್, ದಂಡಿನ ದಶಕುಮಾರ ಚರಿತಮ್‌ದ ಐನನೇ ಉಚ್ವಾಸೊದ ಪ್ರಮತಿ ಚರಿತಮ್‌ಡ್ ಬ್ರಾನೆರ್‌ಲಾ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ನಡಪುನಡೇ ಪೋದ್ ಕ್ರೀಡೆಡ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆವೊಂದು ಇತ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿ ಉಲ್ಲೇಖ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಆಜಿನೆ ಶತಮಾನದ ಬೃಹತ್ಸಂಹಿತೆದ ೫೩ನೇ ಅಧ್ಯಾಯಡ್ ಕೋರಿದ ಲಕ್ಷಣಲೆನ್ ವಿವರಿತ್‌ದೆರ್. ಈ ಬೂಕ್ ಬರೆಯಿನ ವರಾಹಮಿರೆ ಪುಂಜೆರ್ ಮಲ್ಪುನ ಲಡಾಯಿ ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ಖುಷಿ ಕೊರ್ಪಾಂದ್ ಬರೆತೆ. ಪೊನ್ನೆ ಶಾಂತಿ ಪುರಾಣದ ಒಂರ್ಬನೆ ಅಧ್ಯಾಯಡ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ವಿವರ ಕೋರ್ಪೆ. ರಾಘವಾಂಕೆ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ ಕಾವ್ಯೊಡ್ ‘ಕೋಳಿ ಕೋಳಿಯನ್ನು ಬಯಸುವವಲ್ಲದೆ ನೊಳಿದು ರಾಜಹಂಸಯಂ ನೊಲ್ಪುದೇ?’ ಪಂದ್ ಪಂತಿನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಅಂಚನೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶೆ, ಚೆನ್ನ ಬಸವ ಪುರಾಣ ಬರೆಯಿನ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಪಂಡಿತೆರ್, ಗೋವಿಂದ ಪೈಕುಲು ಇಂಚನೆ ಪಂಡೊಂದು ಪೊಂಡ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲೆಡ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಬರೆತ್ತ್‌ನೆನ್ ತೂವೊಲಿ.

ಭಾರತ, ಚೀನ, ಪರ್ಷಿಯಾ ದೇಶೋಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಬಾರಿ ಪ್ರಚಾರೊಡ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೫ನೇ ಶತಮಾನೊಡ್ ಏಷ್ಯ ಮೈನರ್, ಸಿಸಿಲಿ ದೇಶೊಡ್,ಪಿರಾಕ್ ದ ಗ್ರೀಸ್, ರೋಮ್ ದೇಶೊಡ್ ಜನಕ್‌ಲೆನ ಬಾರೀ ಪ್ರೀತಿದ ಕ್ರೀಡೆ ಆದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಕೋರಿದಕಟ್ಟ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ದ ೮ನೇ ಹೆನ್ರಿ(೧೪೮೧-೧೫೪೭) ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ದ ವೈಟ್‌ಹಾಲ್‌ಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟದ ಒಂಜಿ ಕಲನ್ ಕಟ್ಟದಿತ್ತೆಗೆ. ಸುರೂತ ಜೇಮ್ಸ್ (೧೫೬೬-೧೬೨೫) ಬೊಕ್ಕ ರಡ್ಡನೆ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ (೧೬೩೦-೧೬೮೫) ವಾರೊಡ್ ರಡ್ಡ್ ಸರ್ತಿ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ನಡಪಾವೊಂದು ಇತ್ತೆರ್‌ಗೆ. ಅಂಚನೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ಲೆಡ್ ಚರ್ಚ್‌ದ ಪಿದಾಯಿ ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಚರ್ಚ್‌ದ ಉಳಯಿಲಾ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ನಡಪಾವೊಂದಿತ್ತೆರ್‌ಗೆ. ಆಯಿತ್ತಾರದಾನಿ ಬೊಕ್ಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆನ ಪರ್ಬದಪಗ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಮಲ್ಪೆರೆ ಎಡ್ಡೆ ದಿನ ಪಂದ್ ಅಕ್‌ಲ್ ಎನ್ನಿದಿತ್ತೆರ್‌ಗೆ. ಇಂಚಿನೆ ಮಸ್ತ್ ಉಲ್ಲೇಖಲ್ ಕೋರಿದಕಟ್ಟದ ಬಗೆಟ್ಟ್ ನಂಕ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು.

ದಕ್ಷಿಣದ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗೊಡುಪ್ಪುನ ತುಳುನಾಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಬಾರೀ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನ ಊರು. ದೊಂಬು, ಬರ್ಸ, ಕಾಡ್‌ಮಯವಾದುಪ್ಪುನ ಜಾಗ್, ಕಂಗ್, ಬಾರೆ, ತಾರೆಲೆನ ನಾಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಬೆಂದ್‌ದ್ ಬಂಙ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಬತ್ತಿನ ಪೋರ್ತುಗು ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ರಂಜನೆ ಪಡೆವೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಬಯ್ಯದ ಪೋರ್ತುಗು ಪತ್ತ್ ಜನ ಸೇರ್‌ದ್ ನಡಪುನ ಕ್ರೀಡೆನೇ ಕೋರಿಕಟ್ಟ. ಮನಸ್ಸ್‌ದ ಬೊಕ್ಕ ಮೈತ್ತ ಬೇನೆ ಬೇಜಾರ್‌ನ್ ಕಳೆಯೆರೆ ಈ ಕ್ರೀಡೆನ್ ನಡಪಾವೊಂದು ಬೈದೆರ್. ದುಂಬು ಇಂಚ ಇತ್ತಿನ ಕ್ರೀಡೆ ಮೆಲ್ಲ ಮೆಲ್ಲನೆ ದೂದ್‌ದ ಕಲವಾದ್, ಗಂಗಸರದ ಜಾಗ್ ಆದ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟಗ್ ಪೋಪುನ, ಪೋವಂದಿನ ಜನಕ್‌ಲೆಗ್ ಬೇಜಾರ್ ಕಳೆವುನ ಕಲ ಬೇಜಾರ್ ಕನಪುನ ಕಲವಾದ್ ಬದಲಾಯೆರೆ ಶುರುವಾಂಡ್. ಈ ಕಾರಣೊರ್ದ್ ಕೆಲವು ಇಲ್ಲ್‌ಲ್ ಎಡ್ಡೆ ಆಂಡ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಲವು ಇಲ್ಲ್‌ಲ್ ತಾದಿ ಬೀದಿಗ್ ಬರಿಯೆರೆ ಕಾರಣವಾಂಡ್ ಅಂಚಾದ್ ಸರಕಾರ ಇಂದೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಕ್ಕ್ ದುಂಬರಿಯೆರೆಲಾ ಕಾರಣಾಂಡ್. ನಂಕ್ ಉಂದೆತ್ತ ಚರ್ಚೆ ಮುಖ್ಯತ್ತ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಎಂಚ ನಡಪುಂಡು ಅಯಿತ್ತ ವಿಸೆಸ ದಾದ ಪನ್ಪಿನೆನ್ ತೂಕ. ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ನಡಪುನಂಚಿನ ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಆಸಕ್ತಿ ಉಪ್ಪುನಂಚಿನ ಮಾತ ಜನಕ್‌ಲ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆಪ್ಪೆರ್. ಆಯಿಕ್ಕ್ ಬ್ಯಾರಿ, ಪೋರ್ಬು, ಬಂಟೇ, ಪೂಜಾರಿ, ಗೌಡ್ರು, ಮೂಲ್ಯೆ, ನಾಯ್ಕೆ, ಮೇರೆ, ಮನ್ಸೆ,ಮುಗೇರೆ, ಕೊರಗೆ ಪನ್ಪಿ ವಾ ಒಂಜಿ ಬೇದಭಾವ ಇಜ್ಜಿ. ಕೋರಿ ಉಂಡ, ಮನಸ್ಸ್ ಉಂಡ ಕೋರಿಕಟ್ಟೊಲಿ. ಕೆಲವು ರೀತಿದ ಮರ್ಲೆರ್ ನಮ್ಮವುಲ್ ಉಲ್ಲೆರ್ ಆಯಿಟ್ಟ್ ಆಟದ ಮರ್ಲೆ, ಕೋರಿಕಟ್ಟದ ಮರ್ಲೆ, ಕಂಬುಲದ ಮರ್ಲೆ- ಇಂಚಿನ ಮರ್ಲೆರ್ ಓಲೇ ಕಟ್ಟ ಆವಾಡ್, ಅಟ ಆವಾಡ್, ಕಂಬುಲ ಆವಾಡ್ ಅಡೇ ಪೋದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆಪೆರ್.

ದೇವಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆ, ಭೂತಸ್ಥಾನದ ಕೋಲ, ನೇಮ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ದೇವೆರೆಗ್ ಭೂಮಿಗ್ ಬೂರುನ ನೆತ್ತೆರ್‌ದ ಬಿಂದು ಗಣಕ್‌ಲೆಗ್ ಕೊರಿಯೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟ ನಡಪೆರ್ಂದ್ ಹಿರಿಯಕುಲು ಪನ್ಪೆರ್. ದೇವೆರ್ ನ ಪುದರ್ ಡ್ ನಡಪ್ಪುನ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ್ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಯಿನ ಕಾನೂನುದ ರಕ್ಷಣೆ ಉಂಡು. ಜಾತ್ರೆಗ್ ಬರಂದೆ ಬಜೀ ಕಟ್ಟಗ್ ಬರ್ಪಿನ ಜನಕ್ಕ್ ಲ್ ಮಸ್ತ್ ಉಪ್ಪುನೆನ್ ತುವೊಲಿ. ಕಟ್ಟಗ್ ಬರ್ಪುನೆಕ್ ವಾ ಜಾತಿ ಧರ್ಮಲಾ ಅಡ್ಡಿ ಬರ್ಪುಜಿ. ಮಾಸ ತಿನ್ಪುನ ಜನಕ್ ಲ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟಗ್ ಪೋವೊಲಿ.

ದುಂಬು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆ, ಭೂತಸ್ಥಾನದ ಕೋಲ, ನೇಮ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ದೇವೆರೆನ ಪುದರ್‌ಡ್ ನಡತೊಂದು ಇತ್ತಿನ ಕಟ್ಟ ವರ್ಸೋಡು ಓರ ಮಾತ್ರ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಆಯಿಟ್ಟ್ ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ನೆಮ್ಮದಿ ತಿಕ್ಕುನ ಯಾವುಜಿ ಪ್ಂಡ್‌ದ್ ಗಡಂಗ್‌ದ ಬಾಕಿಲ್‌ಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಶುರು ಆಂಡ್. ಇಂದೆಟ್ಟ್ ಗಡಂಗ್‌ದ ಯಾಜಮಾನಿಯಗ್ ಮಸ್ತ್ ಲಾಭ ಉಂಡು. ಕೋರಿಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಗೆಂದ್ಂಡ್‌ಲಾ ಬಾಜೆಲ್ ಸೋತ್ಂಡಲಾ ಬಾಜೆಲ್ ಉಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಅಯಿತ್ತ ಲಾಭ ಗಡಂಗ್‌ದ ಯಾಜಮಾನ್ಯಗ್. ಅಂಚಾದ್ ಎಚ್ಚ ಎಚ್ಚ ಕೋರಿಕಟ್ಟಲೆನ್ ಗಡಂಗ್ ದ ಯಾಜಮಾನಿಲ್ ನಡಪಾಯೆರೆ ಶುರು ಮಲ್ತೆರ್.

 

ಧಾರ್ಮಿಕ ನೆಲೆಟ್ಟ್ ಆಪಿನ ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಕೋರಿಗೂಂಟ, ಕಲಪತ್ತುನೆ, ಕೋರಿ ಒಡ್ಡಾವುನೆ, ಬಾಳ್ ಕಟ್ಟುನೆ, ದೂದು ಕಟ್ಟುನೆ, ಕೋರಿ ಬುಡುಪುನ, ಆರೈಕೆ, ಸೋಲ್ ಜಯೊ – ಇಂಚ ವಿಭಜನೆ ಮಲ್ಪೊಲಿ.

ಕೋರಿಗೂಂಟ ಪಂಡ ಒವೇ ಒಂಜಿ ಜಾತ್ರೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ನಡಪುನ ಕೋರಿ ಕಟ್ಟದ ಸುರುತ ವಿಧಿಯಾದ್ ಇಂದೆನ್ ಮಲ್ಪ್‌ವೆರ್. ಬೊಳ್ಪುಗು ಗುರಿಕಾರೆ, ಮಾನಿ ಬೊಕ್ಕ ಆಯಿಕ್ಕ್ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿನ ಊರುದ ಜನಕ್ಕ್‌ಲ್ ಸೇರ್‌ರ್ದ್ ಈ ಆಚರಣೆನ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕೋರಿಗೂಂಟದ ವಿಧಿಲಾ ಬಾರಿ ಗೌಜಿಡ್ ಅಪುಂಡು. ಈ ವಿಧಿ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕನೇ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಸುರು ಆಪುನೆ. ಏತ್ ಗೂಂಟ ಪಾಡುವೆರ್ ಪನ್ಪಿನೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಏತ್ ದಿನತ್ತ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಪನ್ಪಿನ ನಿಶ್ಚಯ ಆಪುಂಡು. ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾದ್ ಅವು ದುಂಬೆ ನಿಗಂಟ್ ಆದುಪ್ಪುಂಡು. ಕಲ ಪತ್ತುನೆ, ಪತಿ ಮಲ್ಪುನೆ, ದೂದು: ಕೋರಿದಕಟ್ಟಗ್ ಬತ್ತಿನ ಜನಕ್ಕ್‌ಲ್ ಆಕ್‌ಲೆನ ಕೋರಿನ್ ಪತೊಂದು ಒಂಜಿ ಕಲಪತ್ತ್‌ದ್ ಕುಳ್ಳುವೆರ್. ಕಲಪತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಏರೆನ ಕೋರಿದೊಟ್ಟುಗು ಆಕ್‌ಲೆನ ಕೋರಿನ್ ಕಟ್ಟೊಲಿಂದ್ ತೀರ್ಮಾನ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಲಪತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಪತಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪತಿ ಮಲ್ಪುನಗ ಕೋರಿದ ದಿನ್ನ, ಎತ್ತರ, ಧೈರ‍್ಯ, ಪ್ರಾಯ ಉಂದೆನ್ ಪೂರಾ ತೂಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಅಂಡ ಮಾತ್ರ ಪತಿ ಸರಿಯಾಪುಂಡು. ಇಂಚಿನ ಕೋರಿನೇ ಪತಿ ಮಲ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ ದಾಲಾ ಇಜ್ಜಿ. ಕೋರಿದ ಯಾಜಮಾನಿಲೆಗ್ ಖುಷಿ ಆಯಿನ ಕೋರಿದೊಟ್ಟುಗು ಪತಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪತಿ ಮಲ್ಪುನಗ ದೂದುದ ಬಗೆಟ್ಟ್‌ಲಾ ಪಾತೆರ ಅಪುಂಡು. ಕೋರಿಕಟ್ಟೆರೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಅಂಡ ‘ದೆರ್ಪುನೆ’ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಿಯೆ ನಡವೊಂಡು. ಕೋರಿಲೆನ್ ದೆರ್ಪುನೆ ಪಂಡ ಎಂಕುಲು ಕಟ್ಟೆರೆ ಒತ್ತುದ ಪಂದ್ ಅರ್ಥ.

 

ಕೋರಿಲೆನ್ ಲಡಾಯಿಗ್ ಬುಡ್ಪುನೆಕ್ ದುಂಬು ರಡ್ಡೆನ್ ಗುರ್ತ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಎದುರು ಎದುರು ಕೊನತ್ತ್‌ದ್ ಗುರ್ತ ಮಲ್ತ್‌ನಂಚ ಮಲ್ಪುವೆರ್ ಇಂಚಿನ ಕ್ರಿಯೆನ್ ‘ಒಡ್ಡಾವುನೆ’ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂಚ ಒಡ್ಡಾನಗ ಕೋರಿಲ್ ಕೆಕ್ಕಿಲ್‌ದ ಸೂಯಿನ್ ಬುಡ್ಪಾದ್ ಒಂಜೆನೊಂಜಿ ತೂದ್ ಕೊಡಪೆರೆ ತೂಪ. ಇಂಚ ಒಡ್ಡಾನಗ ಒಡ್ಡಿಂಜಿಂಡ ಒಂಜಿ ಸುತ್ತು ತಿರ್‌ಗದ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಜಾಗೆ ಬದಲ್‌ತ್ತ್‌ದ್ ಒಡ್ಡಾವೆರ್. ಅಪಗ ಒಡ್ಡುವ. ಆಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕನೆ ಲಡಾಯಿಗ್ ಬುಡ್ಪೆರ್.

ಕೋರಿಲೆನ್ ದೆರ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಳ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಕೋರಿಲೆನ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. ಬಾಳ್ ಮಾತೆರ್‌ಲಾ ಕಟ್ಟುಜೆರ್. ಅಯಿಕ್ಕ್ ಅನುಭವ ಇತ್ತಿನಕುಲೇ ಅಪೊಡು. ಬಾಳ್ ಕಟ್ಟುನಕ್‌ಲೆಗ್ ಸರಿಯಾಯಿನ ಸಂಭಾವನೆಲಾ ಉಂಡು. ಕೋರಿನ್ ಲಡಾಯಿಗ್ ಬುಡೆರೆಲಾ ಅನುಭವಿಲ್ ಉಲ್ಲೆರ್. ಕೋರಿ ಇತ್ತಿನ ಮಾತೆರ್‌ಲಾ ಕೋರಿನ್ ಲಡಾಯಿಗ್ ಬುಡ್ಪುಜೆರ್. ಅಕ್‌ಲೆಗ್‌ಲಾ ಸರಿಯಾಯಿನ ಸಂಭಾವನೆ ಉಂಡು.

ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಬಾಳ್ ಕಟ್ಟುನಕ್‌ಲ್, ಕೋರಿ ಬುಡ್ಪುನಕ್‌ಲ್ ಇತ್ತ್‌ನಂಚನೆ ಕೋರಿಗ್ ನೀರ್ ಪತ್ತುನಕ್‌ಲ್, ಗಾಳಿ ಪಡುನಕ್‌ಲ್ ಕೋರಿ ಲಡಾಯಿ ಮಲ್ಪುನಗ ಪೆಟ್ಟಾಂಡ ಅಯಿಕ್ ಅರೈಕೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಪಿರ ಲಡಾಯಿಗ್ ಬುಡ್ಪೆರ್. ಕಟ್ಟದ ಕೋರಿನ್ ಸಾಂಕುನನೇ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಬೇಲೆ. ನಿತ್ಯ ಅಯಿಕ್ ಬಾರ್-ನೀರ್ ದೀದ್, ಗಾಯ ಇತ್ತ್‌ಂಡ ಆರೈಕೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ತೂವೊನುವೆರ್.ಕಟ್ಟದ ಕಲಟ್ಟ್ ಬಾಲ್ ಕಟ್ಟಾವೊಂದು ತಾಕತ್ತ್ ತೋಜಾವುನ ಕೋರಿ ತನ್ನ ಜೀವೊದ ಅಂಗ್ ಬುಡುದು ಎದ್ರ್‌ದ ಕೋರಿದ ಮಿತ್ತ್ ಬೂರುಂಡು. ಕೆಲವೆರ್ ಬಾಲ್‌ಗ್ ನಂಜಿದ ಮರ್ದ್ ಪೂಜಿದ್ ಮೋಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಬಾಲ್ ತಾಗ್‌ನ ಕೋರಿ ಎಚ್ಚ ಸಮಯ ಬದುಕುಜಿ. ಆಂಡ ಉಂದು ಗೊತ್ತಾಂಡ ಅಂಚಿನ ಮೋಸ ಗಾರೆರೆಗ್ ಕಲೊಟ್ಟು ಬಿಲೆ ಇಜ್ಜಿ. ನಂಜಿದ ಬಾಲ್ ತಾಗ್‌ನ ಕೋರಿಗ್ ದಿಕ್ಕೆಲ್‌ದ ಮಣ್ಣ್, ದೆಂಗದ ಕರಿ, ಉಪ್ಪು ಬೆರಕೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಚೀಯದ ನೆಯಿದೊಟ್ಟಿಗೆ ಪಾಡ್ಡ್ ಪೂಜುವೆರ್.

 

ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ಕಡೇತವು ಪಂಡ ಸೋಲ್ ಗೆಲ್‌ವುದ ತೀರ್ಮಾನ. ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟಡ್ ಸೋತ್‌ನ, ಬಲ್ತಿನ, ಸತ್ತಿನ ಕೋರಿನ್ ಒಟ್ಟೆ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಗೆಲ್‌ತ್ತಿನ ಕೋರಿಗ್ ‘ಬಂಟೆ’ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಲಡಾಯಿಡ್ ರಡ್ಡ್ ಕೋರಿಲಾ ಸೈತ್ಂಡ ಆಯಾಯ ಕೋರಿದ ಯಾಜಮಾನಿನಕ್‌ಲೆಗ್ ಕೋರಿ ಬೊಕ್ಕ ದೂದು ಸೇರುಂಡು. ಅವುಲ್ ಸೋಲ್‌ಗೆಲ್‌ವುದ ತೀರ್ಮಾನ ಆತ್‌ಜಿ ಪಂದ್ ಅರ್ಥ. ಇಂಚಿತ್ತಿ ತೀರ್ಮಾನನ್ ಊರುದ ಹಿರಿಯೆರ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಅನುಭವಿಲ್, ಊರುದ ಯಾಜಮಾನೆರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.

• ಊರುದ ಕೋರಿ, ಸೇಲಂ, ವರ್ಕಾಡಿ, ಡಿಂಡಿಗಲ್, ಪಲನಿ, ಗಿರಿರಾಜೆ, ಕೊಟ್ಟುಜಾಲೆ, ಗಡ್ಡಮೆ ಇಂಚ ಮಸ್ತ್ ಜಾತಿದ ಕೋರಿಲ್ ಕಟ್ಟಗಾದೆ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ನ ಕೋರಿಲ್. ಕೋರಿಲೆನ್ ಸಾಂಕುನ ಊರುದ ಪುದರ್ ಕೋರಿಲೆಗ್ ದೀದ್ ಲೆಪ್ಪುನ ಕ್ರಮೊದಾದ್ ಪ್ರಸಿದ್ದಿಗ್ ಬೈದ್ಂಡ್. ಗಿರಿರಾಜನ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಕಟ್ಟುನ ಕ್ರಮ ಬಾರಿ ಕಮ್ಮಿ. ಆ ಕೋರಿಗ್ ಧೈರ‍್ಯ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕಮ್ಮಿ. ಅಂಚಾದ್ ಆ ಜಾತಿದ ಕೋರಿಲೆನ್ ತಿನಿಯರೆ ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವೆರ್. ಆ ತಳಿತ ಕೋರಿನ್ ಊರುದ ಕೋರಿದೊಟ್ಟುಗು ಸೇರಾದ್ ಪೋಸ ತಳಿತ ಕೋರಿಲೆನ್ ಪಡೆದ್ ಕಟ್ಟಗಾದ್ ಸಾಂಕುವೆರ್. ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಜಾತಿದ ಕೋರಿಲ್ ಉಂಡಾಯಿನೆಕ್ ಅಯಿತ್ತ ಪಿರವುಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೀತಿದ ಕತೆಕ್ಕ್‌ಲ್ ಉಂಡು. ಮಲ್ಲ ಜಾತಿದ ಪುಂಜೆರೆಗ್ ‘ಪೈಕಾ’ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತ್ಂಡ, ಎಲ್ಯ ಜಾತಿದ ಪುಂಜೆರೆಗ್ ‘ಜೀಕಾ’ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
• ಕೋರಿಲೆಡ ಮುಖ್ಯವಾದ್ ಬಣ್ಣಗ್ ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯ. ಐನ್ ಬಣ್ಣಲೆನ್ ದೀದ್ ಅಯಿತ್ತ ಉಪಬಣ್ಣಲೆನ್ ಗುರ್ತು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಕ್ಕೆ, ಕೆಂಪು, ಬೊಳ್ಳೆ, ಮಂಜಲೆ, ಕಡ್ಲೆ ಈ ಐನ್ ಬಣ್ಣದ ಉಪಬಣ್ಣಲ್ ಇಂಚ ಉಂಡು- ಮೈಪೆ, ಕರಿನೀಲೆ, ನೀಲೆ, ಕಪ್ಪುಗಿಡೆಯೆ, ಉರಿಯೆ, ಕುಪ್ಲೆ, ಕರ್ಬೊಳ್ಳೆ, ಕಾವೆ, ಪಂಚಣಿ ಇಂಚ ಬಣ್ಣಲೆನ ಪಟ್ಟಿ ಉದ್ದ ಅವೊಂದು ಪೊಪುಂಡು. ಬಣ್ಣೊಲ್ ಈತೇ ಉಂಡು ಪಂದ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ್ ಪನಿಯೆರೆ ಅಪುಜಿ. ಸುಯಿತ್ತ ಬಣ್ಣದ ಮಿತ್ತ್ ಕೋರಿಲೆದ ಬಣ್ಣ ಬದಲಾವೊಂದು ಪೋಪುಂಡು. ಉದಾರ್ಮೆಗ್ ಬೊಳ್ದು ಕೋರಿಡ್ ಒಂಜಿ ಕೆಂಪು ಸುಯಿ ಸೇರ್ಂಡ ಅಯಿನ್ ಗೆಂದಬೊಳ್ಳೆಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚನೆ ಬೇತೆ ಕೋರಿಲೆನ ಬಣ್ಣಲಾ ಬದಲಾವೊಂದು ಪೋಪುಂಡು. ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಕೋರಿಲೆನ ಜುಟ್ಟುಗು ಅನುಗುಣವಾದ್ ಪುದರ್‌ಲ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಕಂಚೆಲ್ ಕೊಟ್ಟು, ಸುತ್ತ್ಯೆಕೊಟ್ಟು, ರೂಪಾಯಿ ಕೊಟ್ಟು, ಮುಂಡಾಸ್ ಕೊಟ್ಟು ಇಂಚಿನೆನ್ ಕಂಚೆಲ್ ಕೊಟ್ಟುದ ಬೊಳ್ಳೆ, ಸಾಸ್ತ್ರಕೊಟ್ಟುದ ಕೆಮೈರೆ ಇಂಚ ಪುದರ್‌ಲ್ ಬುಲೆವೊಂದು ಪೋಪುಂಡು.

• ಪಾರ್ಟಿ ಕಟ್ಟ
• ಒಂಟಿ ಕಟ್ಟ
• ಜೋಡು ಕಟ್ಟ

ಬಡೆಕ್ಕಾಯಿದ ಬಾಳ್, ತೆನ್ಕಾಯಿದ ಬಾಳ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಊರುದ ಬಾಳ್, ನಾಗರ ಕೆರ್ಚಿ, ಕೆರ್ಚಿ, ಎಟ್ಟಿಮುಳ್ಳು ಉಂದು ಮುಖ್ಯವಾಯಿನ ಪುದರ್‌ದ ಬಾಳ್‌ಲ್. ಅಂಡ ಜಾಗೆರ್ದ್ ಜಾಗೆಗ್ ಜನಕ್‌ಲೆರ್ದ್ ಜನಕ್‌ಲೆಗಾನಗ ಬಾಳ್‌ದ ಪುದರ್‌ಲ್ ಬದಲಾವೊಂದು ಪೋಪುಂಡು. ಸರ್ತದ ಬಾಳ್, ಅರೆಕೊಕ್ಕೆ, ಅಣೆಡೊಂಕು ಇಂಚ್ ಪುದರ್‌ಲ್ ಉಂಡು. ಬಾಳ್‌ಲೆನ ಕಟ್ಟ್‌ಗ್ ‘ಬಾಳ ಸೂಡಿ’ ಪಂದ್ ಪುದರ್.

ಕೋರಿಕಟ್ಟಗ್ ಪೋನಗ ಕೈಕ್ ತಿಕ್ಕ್‌ನ ಕೋರಿನ್ ಪತೊಂದು ಪೋಪುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿ. ಅಯಿಕ್ಕ್ ಒಂಜಿ ಪಂಚಾಂಗ ಉಂಡು. ಅವು ಪ್ರಿಂಟ್ ಆದ್‌ಲಾ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಅಯಿಟ್ಟ್ ತಿಥಿ, ವಾರ, ಪಕ್ಷಗ್ ಅನುಸಾರವಾದ್ ವಾ ಕೋರಿ ಗೆಂದುಂಡು, ವಾ ಕೋರಿ ಸೋಲ್‌ಪುಂಡು ಪಂದ್ ಬರೆದಿಪ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿತ್ತ ಪ್ರಕಾರ ಕೋರಿಲೆನ್ ಕಟ್ಟಗ್ ಕೊಂಡೊದ್ ಪೋಪೆರ್. ಕೋರಿಲೆಗ್ ಪುಟ್ಟು, ಬಾಲ್ಯ, ಜವ್ವನೆ, ಪರಬ್ಬೆ, ಮರಣ ಇಂಚ ಐನ್ ಲಕ್ಷಣ ಉಂಡು. ಉಂದೆನ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟದ ಅನುಭವಿಲ್ ಬರೆದಿಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂಚಿನ ಬೂಕುನ್ ‘ಕುಕ್ಕುಟ ಪಂಚಾಂಗ’ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ವಿದೊಕ್ಕುಲ್: ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟ ಪಂಡ್ಂಡ ರಡ್ಡ್ ಕೋರಿಲ್ ಲಡಾಯಿ ಮಲ್ಪುನೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ನಮ ಪಂಡ್ಂಡಲಾ ಅಯಿಟ್ಟ್ ಕೆಲವು ವಿದೊಕ್ಕುಲ್ ಉಪ್ಪುನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಒಂಟಿಗ್ ಕಟ್ಟುನೆ, ಒಟ್ಟೆಪಾಲ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಸಾಲ್ ಕೋರಿ, ಓಡಿಕಟ್ಟ, ಪಾರ್ಟಿಕಟ್ಟ, ಕದಿಕೆಕಟ್ಟ ಇಂಚಿತ್ತಿ ವಿದೊಕ್ಕುಲು ಉಂಡು.

• ಕೋರಿ ಕಟ್ಟಗ್ ಪೋನಗ ಬಾರಿ ಕುಸಿಟ್ಟ್ ಪೋವೊಡು, ಬೊಡೆದಿ ಜೋಕ್‌ಲೆಡ ಲಡಾಯಿ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಪೋಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ.
• ಸಾದಿಡೆ ಪೋನಗ ಮಾಸ ತಿಕ್ಕ್ಂಡ ಬಾರಿ ಎಡ್ಡೆಗೆ.
• ಪುಚ್ಚೆ, ಕನಕ್ಕ್, ಮಣ್ಣ್‌ದ ಕರ, ಒಂಟೀ ಬ್ರಾಣೆ ತರೆಕ್ಕ್ ಮುಂಡಾಸ್ ಕಟ್ಟಂದೆ ತಿಕ್ಕ್ಂಡ ಸೋಲ್ ಪನ್ಪಿ ನಂಬುಗೆ ಬಲವಾದುಂಡು.
• ಕುದುಕ್ಕೆ, ಮುಂಗುಲಿ ಉಚ್ಚು ಎದುರು ತಿಕ್ಕ್ಂಡ ಬಾರಿ ಲಾಭ ಪನ್ಪಿ ನಂಬುಗೆಲಾ ಉಂಡು.

• ಕೋರಿದಕಟ್ಟ ಕಂಬುಲ, ನೇಮ, ಜಾತ್ರೆದ ಸಮಯೊಡು ವರ್ಸೊಡ್ ಒರ ಮಾತ್ರ ನಡಪಾವುನೆ ಅತ್ತ್. ಬಯಕೆದಪಗ, ಸಮ್ಮಾನದಪಗ, ನಿಶ್ಚಯದಪಗ -ಇಂಚ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರೆಗ್ ಕಚಿಪ್ಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಒನಸ್ಸ್ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮಲಾ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಇಂಚ ಕೋರಿಕಟ್ಟ್‌ನಗ ಇಲ್ಲದಕ್‌ಲೆಗ್ ಉಪಕಾರ ಅವಾಡ್ ಪನ್ಪಿ ವಿಶಾಲ ಹೃದಯ ಸಿರಿಮಂತಿಗೆ ಇತ್ತಿನನೆಲಾ ನಮ ತೂಯೆರಾಪುಂಡು.
• ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಕೋರಿದ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಮಸ್ತ್ ಗಾದೆ ಬೊಕ್ಕ ಒಗಟ್‌ಲ್ ಉಪ್ಪುನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಪೊಂಜೆನಕ್‌ಲೆನ್ ನಂಬ್‌ದ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಮಲ್‌ಪುನೆನಾ, ಬದ್‌ಕ್ ಕಳೆವೊಂದಿನಾಯಗ್ ಕೋರಿದ ದೂದು ಬೀಕಾರಿಗ್ ಗಾಳ, ಆಯುಷ್ಯ ತೀರ್‌ನಾಯಗ್ ಬೊಂಟೆ, ಕೋರಿ ಕೋರಿನೆ ಬಯಕ್ಕುಂಡತ್ತಂದೆ ರಾಜಹಂಸನ್ ತೂಪುಂಡೆ – ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಮಸ್ತ್ ಗಾದೆಲ್ ನಂಕ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು.
• ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟ ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಕ್ರೀಡೆಯಾದ್ ಜನಕ್‌ಲೆನ ಬೇನೆ ಬೇಜಾರ್‌ನ್ ಕಳೆವರೆ ಬೋಡಾದ್ ನಡತೊಂದು ಬರ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಗೊಬ್ಬದ್ ನಮ್ಮ ದುಂಬುಡು ಉಂಡು. ಉಂದು ಅಳಿದ್ ಪೋಪುಂಡು ಪನ್ಪಿ ಬೇಜಾರ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ ಪ್ರಿಯೆರೆಗ್ ಬೊಡ್ಚಿ. ಸರಕಾರ ಅಡ್ಡಕಾರ್ ಪಾಡ್ಂಡಲಾ ಅವು ಒಂಜತ್ತ್ ಒಂಜಿ ನೆಲೆಟ್ಟ್ ನಡತೊಂದು ಬರ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪಿ ವಿಶ್ವಾಸ ಉಂಡು. ಅಂಡ ಗಂಗಸರ, ದೂದು ಅಯಿರ್ದ್ ದೂರ ಉಂತ್ಂಡ ಜನಕ್‌ಲ್‌ಲಾ ಅಯಿತ್ತ ಕೈತಡೆ ಬರ್ಪೆರ್.